Το άστρο της Βηθλεέμ που οδήγησε τους Μάγους στον τόπο όπου γεννήθηκε ο Χριστός, για να τον προσκυνήσουν και να του προσφέρουν τα δώρα τους, αποτελεί κύριο θέμα συζητήσεων και διαφωνίας κάθε χρόνο τις ημέρες των Χριστουγέννων.
Τι ήταν τελικά; Φυσικό ή μεταφυσικό γεγονός; Σε κάθε περίπτωση, το φως αυτού το μυστηριώδους υπέροχου άστρου έχει φωτίσει και εμπνεύσει την ανθρωπότητα για πάνω από 2.000 χρόνια και συνεχίζει να αποτελεί σημείο ελπίδας και αισιοδοξίας.
Η μόνη περικοπή που αναφέρεται στο άστρο της Βηθλεέμ βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Ακόμη, όμως, και σε αυτή την περικοπή το άστρο αναφέρεται μόνο τέσσερις φορές. Ούτε η ημερομηνία εμφάνισής του αναφέρεται, αλλά ούτε και οποιαδήποτε άλλη περιγραφή του. Κάποιοι επιστήμονες επιδιώκουν να απαξιώσουν το φαινόμενο προτάσσοντας διάφορες θεωρίες, όπως, για παράδειγμα, ότι επρόκειτο για κομήτη.
Ένα «ευαγγελίζον» σημείο
Ο φυσικός και αστρονόμος Διονύσης Σιμόπουλος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου, εξηγεί: «Ένας ξένος αστρονόμος παρομοίασε τους κομήτες με γιγάντια βρόμικα παγόβουνα, γιατί ο πυρήνας των κομητών αποτελείται από παγωμένα αέρια, αναμεμειγμένα με μέταλλα και σκόνη. Καθώς πλησιάζουν προς τον Ήλιο, τα παγωμένα αέρια εξατμίζονται από τη θερμότητά του και αποχωρίζονται από την κεφαλή του κομήτη λόγω της πίεσης που ασκεί η ακτινοβολία του στο κενό του Διαστήματος.
Ως αποτέλεσμα, έχουμε τη φωτεινή ουρά τους, η οποία εκτείνεται δεκάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα στο Διάστημα. Στην περίπτωση μερικών θεαματικών κομητών η ουρά τους είναι δυνατό να καλύψει ένα μεγάλο τμήμα του ουρανού. Είναι βέβαιο, λοιπόν, ότι μια τέτοια εμφάνιση θα είχε εγείρει μεγάλο θαυμασμό και αναστάτωση. Το άσχημο με τους κομήτες, όμως, είναι ότι οι αρχαίοι λαοί τούς θεωρούσαν προάγγελους δυσάρεστων γεγονότων. Ετσι, δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι το άστρο των Χριστουγέννων ήταν ένας κομήτης, γιατί θα τον έβλεπαν όλοι, αλλά και γιατί οι Μάγοι εξέλαβαν το φαινόμενο του άστρου ως ένα «ευαγγελίζον» σημείο και όχι ως κάτι που θα προκαλούσε θανάτους, επαναστάσεις, λιμούς και πολέμους».
Tο «λείψανο» ενός γιγάντιου άστρου
Ακόμη μία θεωρία είναι πως επρόκειτο για το λείψανο ενός γιγάντιου άστρου που είχε διαλυθεί. Όταν ένα γιγάντιο άστρο γερνάει, φτάνει κάποια στιγμή που εκπέμπει εκατομμύρια φορές περισσότερο φως και ακτινοβολία απ’ ό,τι ο Ήλιος. Όταν τα άστρα μετατραπούν σε σουπερνόβα, είναι εύκολα ορατά ακόμη κι αν είναι πολύ μακριά από τη Γη. «Το άστρο των Χριστουγέννων δεν ήταν νόβα ή σουπερνόβα» τονίζει ο κ. Σιμόπουλος, και εξηγεί πως «θα υπήρχε κάποια ένδειξη των αστρονόμων της εποχής εκείνης και κάτι τέτοιο δεν έχει βρεθεί. Εκτός αυτού, ο καθένας θα μπορούσε να δει μια σουπερνόβα, ενώ ξέρουμε ότι το άστρο της Βηθλεέμ το παρατήρησαν μόνο οι Μάγοι».
Κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι προκλήθηκε κάποια ιδιαίτερη κίνηση στους πλανήτες, που ονομάζεται σύνοδος ή συζυγία, δηλαδή ένας από τους πλανήτες να φτάσει και να προσπεράσει κάποιον άλλον. Αυτού του είδους οι σύνοδοι, όμως, δεν είναι τόσο σπάνιες ούτε μπορεί να σημαίνουν οτιδήποτε, αφού συμβαίνουν συχνά και σε διάφορους συνδυασμούς.
Θαύμα που δεν μπορεί να εξηγηθεί
Παρ’ όλα αυτά, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι αν οι Μάγοι ήταν αστρολόγοι – ιερείς, ίσως οι κινήσεις αυτές των πλανητών να τους κίνησαν το ενδιαφέρον. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, όμως, η συμπεριφορά των πλανητών είναι προβλέψιμη. Οι πιστοί θεωρούμε ότι το λαμπερό φως στον ουρανό της Βηθλεέμ δεν ήταν απλώς ένα αστρονομικό φαινόμενο. Ήταν ένα θαύμα που δεν μπορεί να εξηγηθεί με τη λογική και τις γνώσεις. Οι επιστήμες, βέβαια, δεν έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο, αλλά δεν έχουν και τη δυνατότητα να το απορρίψουν. Τα θαύματα, άλλωστε, είναι ανεξήγητα ακόμη και στις μέρες μας.
Όπως και να ‘χει, λίγη σημασία έχει το άστρο ως φαινόμενο. Εκείνη τη στιγμή, σε μια φτωχική φάτνη της Βηθλεέμ, συνέβη κάτι τόσο σημαντικό, που άλλαξε τον κόσμο και φανερώνει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να μεταμορφώσει το παρόν.