Σε «ελεύθερη πτώση» βρίσκεται η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η οποία αντιμετωπίζει το παράδοξο να έχει έργο προς εκτέλεση, αλλά όχι τα αναγκαία μέσα για να το πράξει, και συγκεκριμένα το προσωπικό παραγωγής που απαιτείται.
- Περικλης Ζορζοβιλης
Η έλλειψη προσωπικού παραγωγής, απόρροια της διακοπής των προσλήψεων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας των Μνημονίων και της συνταξιοδότησης εξειδικευμένου και έμπειρου προσωπικού, έχει μετεξελιχθεί σε εκρηκτικό πρόβλημα. Παρότι έως τα τέλη του επόμενου μήνα θα ολοκληρωθεί η πρόσληψη 171 ατόμων, οι απαιτήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, υπερβαίνουν τα 400 άτομα. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δρομολογηθεί για τον προσεχή Ιούλιο η πρόσληψη επιπλέον 111 ατόμων, αλλά και πάλι θα παραμείνει μεγάλος αριθμός σε εκκρεμότητα.
Καθώς η ΕΑΒ υπάγεται στο καθεστώς προσλήψεων που διέπει τον δημόσιο τομέα, οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και παρά τις υπουργικές παρεμβάσεις, δεν είναι δυνατόν να επιταχυνθούν σημαντικά. Άλλη μία παράμετρος που θα πρέπει να συνυπολογιστεί είναι ότι το νέο προσωπικό που θα προσληφθεί θα πρέπει να εκπαιδευτεί και το σημαντικότερο, να πάρει πιστοποίηση για τις εργασίες που πρόκειται να αναλάβει. Η εκπαίδευση και η πιστοποίηση απαιτούν χρόνο και κόστος που επιβαρύνει το ισολογισμό, ενώ επιφέρουν καθυστερήσεις στα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων, γεγονός που τελικά μεταφράζεται σε πρόσθετο κόστος.
Προς το παρόν, η εταιρία φαίνεται ότι προσπαθεί να αντιμετωπίσει σε καθημερινή βάση το πρόβλημα με μάλλον «πυροσβεστικές» ενέργειες, όπως η, σύμφωνα με πληροφορίες, μετακίνηση εξειδικευμένου προσωπικού από το πρόγραμμα των P-3B Orion στο πρόγραμμα των F-16 Viper και η ανακατανομή του προσωπικού, ώστε να στελεχωθεί και δεύτερη βάρδια εργασίας. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις για να γίνει αντιληπτό ότι η έναρξη – διακοπή της παραγωγής για μόνο ένα οκτάωρο εργασίας (ονομαστική διάρκεια, η πραγματική είναι μικρότερη) δεν ευνοεί την παραγωγικότητα.
Και όμως αυτή την περίοδο η ΕΑΒ έχει προς υλοποίηση σημαντικά προγράμματα από πλευράς όγκου έργου και τεχνολογίας, κρίσιμα για την Πολεμική Αεροπορία αλλά και την επιβίωση της στο διεθνές αεροδιαστημικό περιβάλλον, όπως:
- Ο εκσυγχρονισμός 84 μαχητικών F-16 (54 Block 52+ και 30 Block 52+ Advanced) στο επίπεδο Block 72 Viper. Στις 23 Φεβρουαρίου το πρωτότυπο με αριθμό ουράς 005 προσγειώθηκε στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin στο Fort Worth του Τέξας, όπου θα υποβληθεί σε πτητικές δοκιμές, για να ελεγχθούν όλες οι πτυχές της λειτουργίας της νέας διαμόρφωσης και να γίνουν οι απαραίτητες πιστοποιήσεις. Παράλληλα, όπως πρόσφατα (5 Απριλίου) ανακοίνωσε η ΕΑΒ, ακόμα δύο μαχητικά F-16 εισήχθησαν στις εγκαταστάσεις, για να αρχίσει η προπαρασκευή των εργασιών εκσυγχρονισμού. Εκτιμάται ότι έως τα τέλη του τρέχοντος έτους ο αριθμός των μαχητικών F-16 που θα βρίσκεται στην ΕΑΒ για εκσυγχρονισμό θα ανέρχεται σε εννέα έως 10.
- Ο εκσυγχρονισμός μέσης ζωής και αναβάθμισης επιχειρησιακών συστημάτων (MLU: Mid-Life Upgrade) των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B Orion του Πολεμικού Ναυτικού. Ήδη το πρόγραμμα παρουσιάζει καθυστερήσεις και, φυσικά, η έλλειψη προσωπικού, σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα «πυροσβεστικά» μέτρα, θα τις επιτείνει. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναζητούνται στελέχη – τεχνικοί του Πολεμικού Ναυτικού που έχουν αποστρατευτεί, προκειμένου να εμπλακούν στο πρόγραμμα.
- Η εργοστασιακή συντήρηση των αεροσκαφών τακτικών μεταφορών C-130H/-B της Πολεμικής Αεροπορίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται η λύση της ανάθεσης σύμβασης σε υπεργολάβο, ο οποίος θα διαθέσει επί τουλάχιστον 12 μήνες περί τους 30 τεχνικούς, πιστοποιημένους στη συντήρηση των αεροσκαφών του τύπου, για να εμπλακούν στην υλοποίηση και την εκπαίδευση των νεοπροσλαμβανομένων. Το εν λόγω πρόβλημα φαίνεται ότι αποτέλεσε το υπόβαθρο για την υλοποίηση της εργοστασιακής συντήρησης τριών αεροσκαφών C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας στο Ισραήλ. Όμως το διπλάσιο κόστος (17.300.000 ευρώ ανά μονάδα έναντι 8.500.000 ευρώ στην ΕΑΒ) και η ανάγκη αποσυναρμολόγησης των αεροσκαφών για τη μεταφορά τους στο Ισραήλ δημιούργησαν, σύμφωνα με πληροφορίες, δεύτερες σκέψεις και το ενδεχόμενο φαίνεται να απομακρύνεται.
- Η παραγωγή απαρτίων για δύο προγράμματα στα οποία η EAB είναι υποκατασκευαστής της Lockheed Martin, για το αεροσκάφος τακτικών μεταφορών C-130J Super Hercules και το μαχητικό F-16. Προς το παρόν, οι καθυστερήσεις στην παραγωγή δεν φαίνεται να έχουν διαταράξει τις συμβατικές σχέσεις μεταξύ των δύο μερών, αλλά με τις παρούσες συνθήκες η απαίτηση για αύξηση του ρυθμού παραγωγής δεν μπορεί να ικανοποιηθεί. Ας σημειωθεί εδώ ότι η αεροπορία των ΗΠΑ βρίσκεται σε φάση επαναξιολόγησης της στρατηγικής για ολοκληρωτική αντικατάσταση των περασμένης γενιάς μαχητικών με το μαχητικό πέμπτης γενεάς F-35 Lighting II και ανάπτυξη του στόλου στη βάση της φιλοσοφίας μείγματος «high-low» (υψηλών – χαμηλότερων επιχειρησιακών δυνατοτήτων). Ήδη έχουν παραγγελθεί οκτώ μαχητικά F-15EX (συνολικά προβλέπονται 144) και έχουν γίνει σκέψεις για την προμήθεια νέας παραγωγής F-16, το οποίο συνεχίζει να προσελκύει πελάτες από τη διεθνή αγορά. Συνεπώς, η παρουσία της ΕΑΒ ως υποκατασκευαστή στο συγκεκριμένο πρόγραμμα μπορεί να αποφέρει πρόσθετο σημαντικό έργο για την εταιρία σε βάθος χρόνου.
Σκέψεις για τη δημιουργία θυγατρικής
Σήμερα η ΕΑΒ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο εξαιτίας των λανθασμένων επιλογών και των παραλείψεων των τελευταίων δεκαετιών και της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Δυστυχώς, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει μια ολοκληρωμένη πολιτική για το ζήτημα ούτε κατάφερε, παρά τις προσπάθειες, να επιταχύνει τις διαδικασίες, ώστε να αντιμετωπιστεί τουλάχιστον το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού παραγωγής.
Ίσως θα πρέπει να εξεταστεί η λύση της δημιουργίας μιας θυγατρικής «δεύτερης ΕΑΒ», η οποία θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και θα αναλάβει τη λειτουργία, ενώ η μητρική θα διατηρήσει την κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων (για να αποφευχθούν οι διαμάχες περί «ξεπουλήματος»).
Σχεδόν μισό αιώνα αφότου ιδρύθηκε η ΕΑΒ, οι συνθήκες φαίνονται ευνοϊκές για την επανεκκίνησή της σε στέρεες, βιώσιμες βάσεις, αρκεί να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Διαφορετικά, ελλοχεύει ο κίνδυνος μια εταιρία με σημαντικό όγκο έργου και μεγάλη κρισιμότητα για την εθνική άμυνα να απαξιωθεί και η αξία της να εκμηδενιστεί σε επίπεδο «συμβολικού τιμήματος» – το απόλυτο και γνήσια… ελληνικό παράδοξο.
