Πώς ένα «αθώο» καρέ φωτογραφιών από φαντάρους μπορεί να προδώσει ευαίσθητες στρατιωτικές πληροφορίες

Σε μια εποχή κατά την οποία οι σχέσεις Ελλάδας–Τουρκίας δοκιμάζονται καθημερινά σε όλα τα επίπεδα, κανείς δεν θα περίμενε Έλληνες στρατιώτες να μην υποψιάζονται καν πόσο διευκολύνουν την Τουρκία.

• Γράφει: Μάνος Μεϊμαράκης

Όλα δείχνουν ότι σε ένα από τα κρισιμότερα πεδία, αυτό της ασφάλειας πληροφοριών, η Ελλάδα έναντι της Τουρκίας έχει τρομακτικά πολλά προβλήματα και μάλιστα εκ των έσω.

Σχεδόν καθημερινά, στα κοινωνικά δίκτυα ανεβαίνουν εικόνες και βίντεο από στρατόπεδα, όπλα και οπλικά συστήματα, πεδία ασκήσεων, κρίσιμες υποδομές και εγκαταστάσεις, μέχρι πληροφορίες για το προσωπικό και αξιωματικούς. Πλέον, το 80% των πληροφοριών που διαχειρίζονται στην εποχή μας οι ειδικές υπηρεσίες προέρχονται από ανοιχτές πηγές.

Εξειδικευμένα στελέχη ειδικών και στρατιωτικών υπηρεσιών από εγκαταστάσεις και περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος αντίπαλου κράτους, στις οποίες δεν έχουν πρόσβαση μέσω ανθρώπινων πηγών ή με άλλον τρόπο, αντλούν πολυτιμότατες στρατιωτικές πληροφορίες από τα κοινωνικά δίκτυα.

Μερικές εκατοντάδες φαινομενικά αθώων καρέ, αν μπουν σε συγκεκριμένο πλαίσιο ανάλυσης, αποκαλύπτουν πληροφορίες οι οποίες δεν είναι δυνατόν να αντληθούν με άλλον τρόπο.

Συγκεκριμένα, από την επεξεργασία και την ανάλυση όλων αυτών των δεδομένων ένα εχθρικό κράτος μπορεί να χαρτογραφήσει με πολύ μεγάλη ακρίβεια ένα ολόκληρο στρατόπεδο ή να αποκαλύψει μια μυστική βάση.

Σε ένα από τα κορυφαία παραδείγματα διεθνώς, Αμερικανοί στρατιώτες προ ετών αποκάλυψαν μυστικό στρατόπεδό τους στη Μέση Ανατολή από εφαρμογή για κινητά, την οποία χρησιμοποιούσαν για να ελέγχουν τις αθλητικές επιδόσεις τους.

Η έκταση αυτού του φαινομένου διαρροής στρατιωτικών πληροφοριών δεν αφήνει περιθώρια να μην απασχολήσει σοβαρά την ηγεσία του Στρατεύματος και μπορούμε να δημοσιεύσουμε μερικά μόνο από τα ευρήματα, τα πιο «αθώα», για να αποδείξουμε πως οι… selfies και ο χαβαλές με τα κινητά τηλέφωνα στα στρατόπεδα δεν προσφέρουν καμιά υπηρεσία στην Ελλάδα.

Σε όλες σχεδόν τις ιστορίες οι οποίες έχουν γίνει γνωστές για πολίτες -συνήθως «τουρίστες»- που έχουν συλληφθεί για κατασκοπεία σε βάρος της χώρας μας, κατά την έρευνα έχουν βρεθεί στην κατοχή τους φωτογραφίες, συντεταγμένες και πληροφορίες για στρατιωτικές εγκαταστάσεις, φυλάκια, αποθήκες καυσίμων, δίκτυα ηλεκτροδότησης, σταθμούς τηλεπικοινωνιών και άλλες αντίστοιχες κρίσιμες υποδομές.

Όλα στη φόρα

Αρκετές φορές Έλληνες φαντάροι, εκτός του ότι ανυποψίαστοι ανεβάζουν όλα αυτά τα βίντεο και τις εικόνες, γίνονται τόσο ανόητοι που στα σχόλια δίνουν οι ίδιοι επιπλέον πληροφορίες για μονάδες στις οποίες υπηρετούν, τον αριθμό των οπλιτών και τις ειδικότητές τους. Στις δε αναρτήσεις τους βλέπει κανείς από το εσωτερικό εγκαταστάσεων θέσεις οχημάτων, αρμάτων, αεροσκαφών, τοποθεσίες τολ κ.ά.

Δυστυχώς, δεν μπορεί να φανεί πιο ανάγλυφα ότι στο Στράτευμα δεν έχει καλλιεργηθεί απολύτως καμία κουλτούρα ασφάλειας πληροφοριών. Καθένας ανεβάζει ό,τι θέλει, όποια ώρα θέλει, όπως θέλει και δεν τον ελέγχει κανείς.

Από τη στιγμή που ανεβαίνουν στα κοινωνικά δίκτυα τέτοια βίντεο και εικόνες, είναι πάρα πολύ δύσκολο να κατέβουν.

Ταυτόχρονα, αρκετά κράτη αιτούνται σε μηχανές αναζήτησης που διαθέτουν υπηρεσίες δορυφορικής απεικόνισης να θολώσουν ή να κρύψουν με pixels τοποθεσίες στρατοπέδων, κρίσιμων υποδομών και εγκαταστάσεων. Όμως, δεν συνεργάζονται όλοι οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών.

Στους χάρτες του Εθνικού Κτηματολογίου από τις ελληνικές ειδικές στρατιωτικές υπηρεσίες έχει γίνει καταπληκτική δουλειά – όλα τα στρατόπεδα, καθώς και όλες οι κρίσιμες υποδομές έχουν εξαφανιστεί, δεν υπάρχουν. Στη θέση τους συναντάς βουνά, γήπεδα, πισίνες, δρόμους, μέχρι ολόκληρα χωριά.

Όμως, στα κοινωνικά δίκτυα εντοπίζεται ένα πολύ μεγάλο κενό – η εικόνα είναι σχεδόν τρομακτική. Πολλώ δε μάλλον αν σκεφθεί κανείς ότι οι πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων ελέγχονται από κράτη, με ορισμένα από τα οποία η Ελλάδα έχει διαμετρικά αντίθετα γεωπολιτικά συμφέροντα.

Θα περίμενε ίσως κανείς οι εικόνες αυτές να βγαίνουν μόνο από στρατόπεδα του Πεζικού ή της Αεροπορίας, μια και η στρατιωτική ζωή σε αυτά είναι πολύ πιο χαλαρή, δυστυχώς όμως αναρτώνται και από μονάδες Ειδικών Δυνάμεων…

Πολλές φορές, χρήστες κοινωνικών δικτύων, μεταξύ αυτών και αστυνομικοί, ζητούν με επικριτικά σχόλια από όσους αναρτούν τέτοιου είδους υλικό να το αποσύρουν. Μάταια, όμως..

«Big Brother» στα χέρια τρομοκρατών

Η σύγκριση παλαιότερων, κυρίως δορυφορικών εικόνων στρατιωτικών εγκαταστάσεων με νεότερες, όπως αυτές που διαρρέουν καθημερινά στα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και μια τρομοκρατική οργάνωση στην κατοχή ευαίσθητων πληροφοριών.

Οποιαδήποτε αλλαγή σε ένα επιχειρησιακό περιβάλλον ή μια υποδομή μπορεί να αποκαλύψει στρατιωτικά μυστικά πολύ υψηλής αξίας.

Ακόμα και το πώς ανοίγουν οι πόρτες ενός κτιρίου είναι μια πληροφορία την οποία ο εχθρός θα αξιοποιήσει απόλυτα στον σχεδιασμό μιας επιχείρησης. Οι πιο επιτυχημένες στρατιωτικές αποστολές κρίθηκαν σε λεπτομέρειες, από την ταχύτητα και την κατεύθυνση του ανέμου σε μια δασώδη περιοχή εντός της οποίας κρύβεται ένα στρατόπεδο, μέχρι την ψυχοσύνθεση ενός διοικητή μονάδας.