Ως σημαντικό ορόσημο στην εξέλιξη της ελληνικής αεροπορικής ισχύος χαιρετίστηκε η παραλαβή του πρώτου μαχητικού Rafale από την Πολεμική Αεροπορία, στο Κέντρο Πτητικών Δοκιμών της κατασκευάστριας Dassault Aviation, στην αεροπορική βάση του Istres, στη νότια Γαλλία.
- Από τον Περικλή Ζορζοβίλη
Δώδεκα χρόνια μετά τον Μάιο του 2009, όταν τα πρώτα τέσσερα F-16 Block 52 + Advanced αφίχθηκαν στην 116 Πτέρυγα Μάχης στην αεροπορική βάση του Αράξου, ένας νέος τύπος μαχητικού εντάσσεται στην ΠΑ.
Το μαχητικό, ένα διθέσιο Rafale B, διαμόρφωσης F3R με αριθμό «401», προερχόμενο από τον στόλο της Αεροπορικής και Διαστημικής Δύναμης της Γαλλίας, είναι το πρώτο από τα συνολικά 12 μεταχειρισμένα αεροσκάφη που προμηθεύτηκε η χώρα μας.
Χαρακτηρίστηκε από επίσημα χείλη ως «game changer, ως ριπή ανέμου που εκκινεί μια καταιγίδα, ως έναρξη αντίστροφης μέτρησης και ως πλατφόρμα ταχείας και αποτελεσματικής αντίδρασης σε οποιαδήποτε αναδυόμενη απειλή εντός του ελληνικού FIR και έως την Ανατολική Μεσόγειο». Ο ενθουσιασμός του πρωθυπουργού και της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι κατανοητός, όπως επίσης, σε κάποιον βαθμό, και οι λεκτικές υπερβολές.
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους θα παραδοθούν συνολικά έξι μεταχειρισμένα μαχητικά, επιπλέον έξι μεταχειρισμένα το 2022 και το 2023 θα γίνει η παράδοση των έξι μαχητικών νέας παραγωγής. Τα Rafale θα επιχειρεί η 332 Μοίρα Παντός Καιρού (332 ΜΠΚ) με χαρακτηριστικό κλήσης «ΓΕΡΑΚΙ», που σήμερα επιχειρεί τα εναπομείναντα 18 Mirage 2000EGM/-BGM, που δυστυχώς οδεύουν σε άδοξο τέλος.
Χάθηκε ευκαιρία για αναβάθμιση
Για λόγους που είναι κατανοητοί μόνο σε αυτούς που έλαβαν την απόφαση, το 2017 η γαλλική πρόταση για την αναβάθμισή τους στο επίπεδο Mirage 2000-5 Mk. 2, αντί ποσού 470.000.000 ευρώ, δεν έγινε αποδεκτή και τα μαχητικά, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την προμήθεια των Rafale, θα αγοραστούν από την Dassault Aviation.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια τα μαχητικά θα εμφανιστούν στην παγκόσμια αγορά με κάποια από τις ιδιωτικές εταιρίες που παρέχουν εκπαίδευση σε πολεμικές αεροπορίες ανά τον κόσμο. Ομως, το όντως σημαντικό ορόσημο για το μέλλον της Πολεμικής Αεροπορίας συνοδεύεται από… «κενά αέρος» που αφορούν σημαντικούς τομείς, συνεχίζοντας την ελληνική παράδοση των… ημιμέτρων.
Ενώ λοιπόν αρχίζει η διαδικασία επιχειρησιακής αξιοποίησης, δεν φαίνεται να έχει ληφθεί μέριμνα για τις υποδομές που θα τα φιλοξενήσουν. Για παράδειγμα, στις αεροπορικές βάσεις Νέας Αγχιάλου και Αράξου, προκειμένου να υποδεχθούν νέα μαχητικά (στην πρώτη περίπτωση F-16 Block 30, στη δεύτερη F-16 Block 52+ Advanced) έγιναν εκτεταμένες εργασίες ανακατασκευών και επέκτασης των υποδομών.
Στην περίπτωση της αεροπορικής βάσης της Τανάγρας δεν έχει καταγραφεί εκτέλεση ή τουλάχιστον σχεδιασμός εργασιών αντίστοιχου εύρους.
- Πώς ερμηνεύεται, άραγε, η διάθεση από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας ποσού 1.200.000 ευρώ για την οργάνωση και υποστήριξη αεροπορικής εκδήλωσης, του ΝΑΤΟ Tiger Meet, που θα λάβει χώρα στην αεροπορική βάση του Αράξου του 2022 και η οποία θα πραγματοποιηθεί άπαξ στη χώρα μας, καθώς και η διάθεση πρόσθετου ποσού για τη διαμόρφωση χωρών αναψυχής – τουρισμού;
- Πριν από την άφιξη των πρώτων Rafale δεν θα έπρεπε να προετοιμαστούν τα διάφορα συνεργεία σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους, οι αποθήκες όπλων, τα συστήματα ανάσχεσης, να βελτιωθούν οι διάδρομοι, να διασφαλιστούν η επάρκεια του επίγειου εξοπλισμού, η υποστήριξη των ηλεκτρονικών συστημάτων, να οργανωθεί το εφοδιαστικό σύστημα του νέου μαχητικού, να αυξηθεί το επίπεδο ασφάλειας της μονάδας (στην οποία επιχειρούν Mirage 2000-5 Mk. 2, Rafale, συστήματα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας Patriot);
- Θεωρείται επαρκής λύση η εγκατάσταση του συνεργείου των κινητήρων M88 του Rafale στο παλαιό συνεργείο κινητήρων των Mirage F1CG, στην περιοχή της πάλαι ποτέ 342 ΜΠΚ; Δεν θα έπρεπε τουλάχιστον να αναβαθμιστεί το υφιστάμενο στην αεροπορική βάση της Τανάγρας δοκιμαστήριο κινητήρων Μ53 των Mirage 2000-5 Mk.2, ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί ελέγχους και για τους κινητήρες M88 των Rafale;
- Απαιτούνται ή όχι νέα διοικητήρια πολεμικών μοιρών, αμφιθέατρα, υπόστεγα τεχνικής υποστήριξης, συνεργεία, περιφράξεις κ.λπ..;
- Είναι δυνατόν για τον 2ο βαθμό συντήρησης του πιο σύγχρονου μαχητικού της ΠΑ τα μαχητικά να μεταβαίνουν στη Γαλλία; Δεν θα επηρεάζεται η διαθεσιμότητα των αεροσκαφών, δεν θα αυξηθεί το κόστος χρήσης – λειτουργίας;
- Είναι δυνατόν να μην υπάρχει πρόβλεψη για την εμπλοκή της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) στην 3ου βαθμού συντήρηση (DLM) των νέων μαχητικών και των κινητήρων τους;
Ελλιπής και ο οπλισμός των νέων μαχητικών
Ένα άλλο σημείο προβληματισμού είναι ο οπλισμός των νέων μαχητικών. Με την ύψους 400.000.000 ευρώ σύμβαση 015Γ/2020 μεταξύ υπουργείου Εθνικής Άμυνας και ΜBDA FRANCE υλοποιούνται η προμήθεια κατευθυνόμενων βλημάτων αέρος – αέρος Meteor (κατά πληροφορίες, μερικές δεκάδες), η συντήρηση – τροποποίηση υπαρχόντων όπλων των Mirage 2000-5 Mk. 2 (κατευθυνόμενα βλήματα MICA IR και EM, AM39 Exocet και SCALP) για χρήση τους από τα Rafale και η εν συνεχεία υποστήριξη των όπλων και πυρομαχικών των Rafale.
Δηλαδή, το μόνο νέο όπλο που αποκτήθηκε είναι το βλήμα Meteor, καθώς τα υπόλοιπα βρίσκονται ήδη στο ελληνικό οπλοστάσιο και ορθώς συντηρούνται, αλλιώς θα έπρεπε να αποσυρθούν λόγω λήξης ορίου επιχειρησιακής ζωής.
- Όμως, δεν θα έπρεπε στην ανωτέρω σύμβαση να συμπεριληφθούν και όπλα υψηλών επιδόσεων για την προσβολή στόχων εδάφους (οι AM39 Exocet καλύπτουν την απαίτηση για την προσβολή στόχων επιφανείας), όπως αυτά που χρησιμοποιεί το μαχητικό σε γαλλική υπηρεσία;
- Θεωρείται ότι η ύπαρξη των βλημάτων πλεύσης SCALP τα καθιστά μη αναγκαία;
- Βάσει ποιας επιχειρησιακής λογικής συνεχίζεται η πρακτική που εφαρμόζεται και στα Mirage 2000/ 2000-5 Mk. 2, που τα περιορίζει κυρίως σε αποστολές αέρος – αέρος;
Ας σημειωθεί ότι τα Mirage 2000-5 Mk. 2 δεν έχουν δυνατότητα χρήσης των AM39 Exocet και, μέχρι την ολοκλήρωση της συντήρησης – τροποποίησης και επαναπιστοποίησης των βλημάτων, η ΠΑ δεν διαθέτει επιχειρησιακά επαρκή -με βάση τις δυνατότητες του αντιπάλου- ικανότητα προσβολής στόχων επιφανείας.
- Βάσει ποιας επιχειρησιακής λογικής δεν έγινε η προμήθεια ατρακτιδίων στόχευσης, όπως το TALIOS, που χρησιμοποιεί το μαχητικό σε γαλλική υπηρεσία;
- Εχει τουλάχιστον προβλεφθεί το λογισμικό του μαχητικού να επιτρέπει τη χρήση του αμερικανικής προέλευσης ατρακτιδίου στόχευσης Sniper (όπως επέλεξε το Κατάρ), 30 εκ των οποίων πρόκειται να προμηθευτεί η ΠΑ για τα 84 αναβαθμισμένα F-16 Block 72+ Viper;
Τα τελευταία χρόνια, η χώρα έχει επενδύσει περισσότερα από 5 δισ. ευρώ για την προμήθεια νέων πλατφορμών (μαχητικά Rafale, ελικόπτερα ναυτικών επιχειρήσεων MH-60R, εξοπλισμένα ελικόπτερα αναγνώρισης OH-58D Kiowa Warrior) ή την αναβάθμιση υφισταμένων (F-16, P-3B). Παραδόξως, η μόνη προμήθεια όπλων που έγινε είναι τα βλήματα Meteor, που ως κόστος αντιπροσωπεύει μικρό κλάσμα του προαναφερθέντος ποσού.
Είναι δυνατόν να μη γίνεται αντιληπτό ότι η ενσωμάτωση νέων όπλων σε μια πλατφόρμα μπορεί να αυξήσει δραματικά την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητά της και ότι η έλλειψή τους την «ακρωτηριάζει», όσο τεχνολογικά προηγμένη και αν είναι;
