Στην Κρήτη, η λέξη «σασμός» έχει μια πολύ ιδιαίτερη έννοια. Οταν μια βεντέτα τελειώνει και η αιματηρή αναμέτρηση λάβει τέλος, τότε έρχεται ο σασμός, ένα άτυπο εθιμοτυπικό τελετουργικό. Είναι η συμφιλίωση, το «σιάξιμο», όπως λένε οι ντόπιοι. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες βεντέτες που δεν «κλείνουν» με σασμό, και η ομώνυμη δημοφιλής σειρά του τηλεοπτικού σταθμού Alpha φαίνεται πως στάθηκε η αιτία να επικρατήσει αναβρασμός σε χωριά των ορεινών Χανίων.
- Από την Ιωάννα Τσέφλιου
Το πολυσυζητημένο σίριαλ αναφέρει στους τίτλους τέλους ότι πρόκειται για προϊόν μυθοπλασίας, ότι ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα και ότι οι χαρακτήρες που εμφανίζονται είναι φανταστικοί. Ωστόσο, κατάφερε να ξυπνήσει μνήμες καλά θαμμένες και έκανε αρκετούς κατοίκους να σκέφτονται πως μια σπίθα είναι αρκετή για να φουντώσει η ξεχασμένη «πυρκαγιά», που στέρησε τη ζωή σε αμέτρητους ανθρώπους.
Πριν από 80 χρόνια, το μακρινό 1941, ξέσπασε βεντέτα ανάμεσα σε δύο οικογένειες στα Χανιά, η πιο αιματηρή στην ιστορία του νησιού. Μια ιστορία μίσους που κράτησε -άτυπα- δεκαετίες, με ψυχρές δολοφονίες, τυφλό πάθος για εκδίκηση και έναν ιδιαίτερο κώδικα οικογενειακής τιμής. Ο ατέρμονος κύκλος αίματος ανάμεσα στην οικογένεια των Σαρτζέτηδων (ή Σαρτζετάκηδων) και των Πεντάρηδων (ή Πενταράκηδων) κόστισε τη ζωή σε 140 άτομα!
Ενας απόγονος, αλλά και έμμεσα εμπλεκόμενος στη βεντέτα των ορεινών Χανίων κάνει λόγο για ανησυχίες και φόβο στην περιοχή, αφού η σειρά «Σασμός» στάθηκε η αιτία να φουντώσουν οι φήμες περί αναβίωσης των παθών. Μάλιστα, για τον λόγο αυτόν πήρε το καράβι και ήρθε στην Αθήνα, προκειμένου να καταθέσει ασφαλιστικά μέτρα και να σταματήσει να προβάλλεται το σίριαλ, που κατά την άποψή του θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στον τόπο του. Και αυτό δεν είναι κάτι που έβγαλε από το μυαλό του…
Ο 67χρονος άνδρας είδε πρόσφατα τον τάφο της μητέρας του να βεβηλώνεται! Οπως εξηγεί, ο λόγος είναι ότι για κάποιους η εκλιπούσα ταυτίζεται με την «Καλλιόπη» της δημοφιλούς σειράς, την οποία υποδύεται η ηθοποιός Μαρία Τζομπανάκη! «Εδωσαν στην ηθοποιό μέχρι και το όνομα της μητέρας μου, δηλαδή Καλλιόπη» υποστηρίζει, μη μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά του, και συμπληρώνει: «Θεωρούν ότι η μητέρα μου είναι φόνισσα. Η μητέρα μου δεν ήταν φόνισσα, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να σταματήσει αυτό το σίριαλ»!
Οπως περιέγραψε ο 67χρονος, δεν κατάφερε να πάει στο δημοτικό σχολείο, παρά μόνο όταν έφτασε 10 ετών, αφού η μητέρα του τον έκρυβε επί τέσσερα χρόνια στο σπίτι για να γλιτώσει από τον τραγικό κύκλο των εν ψυχρώ δολοφονιών! Τώρα είναι εκείνος που πήρε τα παιδιά του και τα πήγε στην Αθήνα, υπό τον φόβο αναβίωσης της βεντέτας.
«Εχουν αγριέψει τα πράγματα στην Κρήτη. Είναι ένα καζάνι που βράζει, είμαστε όλοι στην κόψη του ξυραφιού… Αν βρεθεί κάποιος και πατήσει τη σκανδάλη, ο πόλεμος θα αρχίσει και πάλι».
Η «Espresso» επικοινώνησε με τον συγγραφέα του σίριαλ Σπύρο Πετρουλάκη, ο οποίος ζει στην Αθήνα, αλλά έχει περάσει πολλά χρόνια της ζωής του στο Ρέθυμνο και στα Χανιά, απ’ όπου κατάγεται. «Δεν έχουν βάση αυτά τα πράγματα. Δεν έχει βάση όλο αυτό – στηρίζεται στο πουθενά. Η βεντέτα αυτή, στην οποία αναφέρεται ο συγκεκριμένος κύριος, έληξε όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ζήτησε από τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Πεντάρη να ψηφίσει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Χρήστο Σαρτζετάκη το 1985. Από τότε όλα κυλούν ήρεμα στην Κρήτη» είπε ο πολυγραφότατος συγγραφέας και συμπλήρωσε αναφερόμενος στα ασφαλιστικά μέτρα που θέλει να καταθέσει ο γιος της πραγματικής Καλλιόπης:
«Το βιβλίο μου έχει κυκλοφορήσει από το 2019 από τις εκδόσεις Μίνωας και έχει αγκαλιαστεί από τον κόσμο. Δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Ο “Σασμός” είναι προϊόν μυθοπλασίας. Πραγματικά, δεν ξέρω τι εικόνα θέλουν να δώσουν κάποιοι στο τηλεοπτικό κοινό και γιατί λένε αυτά που λένε, τη στιγμή που το σίριαλ έχει τέτοια επιτυχία. Λανθασμένη εικόνα δίνουν. Ειλικρινά, μια που το άκουσα ως είδηση και μια που το προσπέρασα… Αλλά ξέρετε κάτι; Εχουν γίνει και στο παρελθόν και άλλες φορές ασφαλιστικά μέτρα για σειρές που έχουν επιτυχία. Τα ξέρουμε αυτά τα πράγματα και γιατί γίνονται… Γνώριμα πράγματα… Πάντως, τόσο το βιβλίο μου όσο και η σειρά έχουν ως σκοπό τον σασμό και τη συμφιλίωση, και μιλούν για την αγάπη που όλα τα νικά. Στην Κρήτη, ο κόσμος έχει αγαπήσει και το βιβλίο και τη σειρά, και έχει βοηθήσει με χαρά όλο το καστ για τα γυρίσματα».
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νομικό τμήμα του Alpha δεν έχει κατατεθεί καμία αγωγή. Πηγές από το κανάλι αναφέρουν ότι η σειρά «Σασμός» είναι, ούτως ή άλλως, μυθοπλασίας, με σενάριο που αναπτύσσεται και γράφεται από ομάδα σεναριογράφων, όπως σε όλες τις σειρές. Μάλιστα, από την παραγωγό εταιρία τονίζουν ότι στις σειρές κάποια πράγματα μπορεί να θυμίσουν κάτι σε κάποιον. Αντίστοιχα, στις «Αγριες Μέλισσες», που φέτος πραγματεύονται την εποχή της χούντας, κάποιοι μπορεί να θυμηθούν ή να πιστέψουν πως η ιστορία τούς θυμίζει κάτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμβαίνει κιόλας. Αλλωστε και η «Γη της Ελιάς» του Ανδρέα Γεωργίου έχει ως θέμα της μια βεντέτα στη Μάνη.
Ο κύκλος του αίματος που άνοιξε το 1941 και έκλεισε με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας
Η αιματηρή βεντέτα με τα 140 θύματα, που όμοιά της δεν υπήρξε στο νησί, άρχισε το 1941 ανάμεσα στην οικογένεια των Σαρτζέτηδων από το χωριό Πρινέ και των Πεντάρηδων από το χωριό Αγία Ειρήνη. Εως σήμερα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τον λόγο για τον οποίο άνοιξε αυτός ο ατέρμονος κύκλος των φόνων, όμως ως πιθανότερο σενάριο είναι η «ατίμωση» μιας κοπέλας.
Η βεντέτα συνεχίστηκε τόσο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου όσο και στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Το μίσος φούντωνε, όμως το ποτήρι ξεχείλισε στις 28 Μαρτίου 1948, όταν ο 14χρονος Ανδρέας Πεντάρης δολοφονήθηκε εν ψυχρώ στα Χανιά από τον χωροφύλακα Λευτέρη Σαρτζετάκη, ο οποίος λιποτάκτησε για να εκτελέσει το «χρέος» του, παίρνοντας εκδίκηση για τη δολοφονία του αδελφού του.
Το 1955, 82ο θύμα θα είναι ο Απόστολος Σαρτζέτης, ο οποίος εκτελέστηκε με πέντε σφαίρες έξω από το σπίτι του. Δράστης δεν ήταν κάποιος Πεντάρης, αλλά ο αδελφός μίας ερωμένης του. Ολοι εύχονταν συμφιλίωση ανάμεσα στις δύο οικογένειες αλλά μάταια… Ο κύκλος του αίματος έκλεισε με τον Βαγγέλη Πεντάρη, ο οποίος σε ηλικία 14 ετών σκοτώνει έναν διαπρεπή εκπρόσωπο της οικογένειας Σαρτζετάκη, ως εκδίκηση για τον φόνο του αδελφού του. Δικάζεται, αλλά αθωώνεται λόγω του νεαρού της ηλικίας του.
Η βεντέτα κλείνει επίσημα το 1985, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, όπως όλοι περίμεναν, αλλά τον Χρήστο Σαρτζετάκη, ο οποίος είχε συγγένεια με τους Σαρτζέτηδες. Στην πρώτη ψηφοφορία δεν κατάφερε να συγκεντρώσει 200 ψήφους, έτσι ο Παπανδρέου αναζήτησε τους δύο βουλευτές που ψήφισαν «λευκό».
Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ εκείνη την περίοδο ήταν ο Βαγγέλης Πεντάρης, με αρκετούς να πιστεύουν ότι είναι ένας από τους «αντιφρονούντες», λόγω της έχθρας ανάμεσα στις δύο οικογένειες. Ο ίδιος διαβεβαίωσε τον πρωθυπουργό ότι δεν ψήφισε «λευκό». Τελικά, ο Σαρτζετάκης εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην τρίτη ψηφοφορία, εκεί όπου χρειαζόταν 180 ψήφους. Η 181η ψήφος προήλθε από τον Βαγγέλη Πενταράκη, ο οποίος έβαλε και επίσημα τέλος στην κόντρα των δύο οικογενειών.
