Τόσο το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Διάζωμα» του Σταύρου Μπένου, ο οποίος έχει τοποθετηθεί κι επικεφαλής στο σχέδιο ανασυγκρότησης για τη Βόρεια Εύβοια, όσο και η «σκιώδης» offshore μαλτέζικη εταιρία Moptil, της οποίας τη θυγατρική στην Ελλάδα διαχειρίζεται ο πρόεδρος του Ελληνοϊσπανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Μιχάλης Κόκκινος, φαίνεται να διαπίστωσαν πολύ νωρίς την ανυπολόγιστη αξία που έχουν οι ψηφιακές απεικονίσεις και οι αναπαραστάσεις των μνημείων μας.
Μέρος 3ο
- Από τις Μαρία Παναγιώτου & Εμμανουέλα Τσουδερού
Στα πρώτα μέρη της έρευνας της «δημοκρατίας» αποκαλύψαμε ότι μια παράλληλη παραοικονομία αναπτύσσεται πάνω στα μνημεία της χώρας μας, καθώς κάποιοι έπαιρναν άδειες χωρίς να πληρώνουν τα ανάλογα τέλη στα δημόσια ταμεία, όπως το σωματείο «Διάζωμα», ή δεν έπαιρναν καθόλου άδειες, όπως η Moptil.
Η Moptil Ltd Greece, η οποία δεν έχει καταθέσει ποτέ στο ΓΕΜΗ ισολογισμό, τράβηξε τα βλέμματα διοικητικών στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού το 2016, όταν εντός του χαρακτηρισμένου ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας εντοπίστηκαν τουρίστες, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τα tablets της εταιρίας, που περιείχαν τρισδιάστατες ψηφιακές αναπαραστάσεις των μνημείων του τόπου.
Η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων επικοινώνησε τότε με την εταιρία, η οποία δεν είχε λάβει άδεια χρήσης της εφαρμογής της εντός του αρχαιολογικού χώρου, ζητώντας της να καταθέσει τα προβλεπόμενα κατά τον νόμο έγγραφα, αφού, σύμφωνα με τη νομοθεσία (άρθρα 46 και 10 του ν.3028/2002) «για την παραγωγή, αναπαραγωγή και διάδοση στο κοινό, για άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή εμπορικό σκοπό, εκμαγείων, αντιγράφων ή απεικονίσεων μνημείων, που ανήκουν στο Δημόσιο […] με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών και ψηφιακών[…], απαιτείται προηγούμενη άδεια».
Αρχικώς, η Moptil δεν έδωσε τις απαιτούμενες απαντήσεις η ίδια, αλλά μέσω φορέων προσπάθησε να διαφύγει, αναπτύσσοντας τη ρητορική πως με την εφαρμογή της «ο επισκέπτης μπορεί να δει μόνο μία εκτιμώμενη μορφή της αρχαιότητας μέσω εικονικής πραγματικότητας και όχι το πώς είναι τα μνημεία στη σύγχρονη πραγματική τους μορφή». Επιπλέον υποστήριξε ότι το προϊόν έχει τύχει θετικών σχολίων από την πολιτική τουριστική ηγεσία της Ελλάδας (!) και παρακάλεσε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το έργο της εταιρίας.
Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι πως η εφαρμογή συνδυάζει εικονική (virtual) και επαυξημένη (augmented) πραγματικότητα και έτσι, εκ των πραγμάτων, δεν είναι ανεξάρτητη από τον αρχαιολογικό χώρο, καθώς προϋποθέτει την ύπαρξη του αλλά και την είσοδο του επισκέπτη με εισιτήριο σε αυτόν.
Πάντως, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας ζήτησε τη συνδρομή της Αστυνομίας κατά των υπαλλήλων της Moptil, επικαλούμενη σε επιστολή της προς το Α.Τ. της Αρχαίας Ολυμπίας το άρθρο 66 παρ.1 του ν.ν.3028/2002, το οποίο προβλέπει ποινή φυλάκισης έως και τρία έτη για όσους δεν έχουν την αναγκαία για τον νόμο άδεια.
Κυνήγι μαγισσών
Η υπόθεση κατέληξε, σε… κυνήγι μαγισσών, καθώς υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού, σύμφωνα με πληροφορίες, έκαναν τα στραβά μάτια, όταν άκουγαν το όνομα Moptil και κωλυσιεργούσαν συστηματικά, ενώ άλλοι υπάλληλοι απειλούνταν συστηματικά με δικαστήρια για «διαφυγόντα κέρδη της εταιρίας»! Για τα διαφυγόντα κέρδη του Δημοσίου, όμως, συζήτηση καμία. Τα οποία, αν λάβουμε υπόψη πως περίπου 500.000 χρήστες έχουν χρησιμοποιήσει την εφαρμογή της Moptil μέχρι σήμερα, όπως η ίδια διαφημίζει, έναντι του ποσού (για παράδειγμα) των 12 ευρώ ανά χρήστη, φτάνουν μόνο γι’ αυτήν την περίπτωση τα 1.200.000 ευρώ, αφού τα σχετικά τέλη είναι της τάξεως του 20%.
Φυσικά, στο μεσοδιάστημα κάποιες άλλες ταξιδιωτικές εταιρίες που ακολουθούσαν τη νόμιμη οδό και ζητούσαν τις σχετικές άδειες από το υπουργείο, χωρίς τις ανάλογες γνωριμίες, έμεναν πίσω χρονικά και δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τη συγκεκριμένη εταιρία, γεγονός που, φυσικά, εγείρει και ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού.
Κανείς δεν γνωρίζει εάν οι απεικονίσεις αρχαίων μνημείων που έχει στην κατοχή του το σωματείο «Διάζωμα», τις οποίες αναφέραμε αναλυτικά σε προηγούμενα μέρη της έρευνάς μας, έχουν κάποια σχέση με αυτές της Moptil. Είναι, όμως, γεγονός πως Moptil και «Διάζωμα» μοιάζουν να είναι μία ευχάριστη παρέα, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς πως ο αρχαιολόγος Πάνος Βαλαβάνης και πρώην μέλος του ΚΑΣ είναι και τακτικό μέλος του «Διαζώματος», αλλά και μέλος του Δ.Σ. της ελληνικής Moptil.
Αξίζει, επίσης, να επισημάνει κανείς πως τον Ιούλιο του 2020 το «Διάζωμα» σύναψε μνημόνιο συνεργασίας με τον Δήμο της Αρχαίας Ολυμπίας, για τη δημιουργία και ανάδειξη του Αρχαιολογικού Πάρκου στην περιοχή, το οποίο περιλαμβάνει και την οργάνωση ψηφιακών ξεναγήσεων μέσω κινητών τηλεφώνων, τρισδιάστατων απεικονίσεων, έξυπνων εφαρμογών, αλλά και «παρουσίασης των μνημείων με τη βοήθεια τεκμηριωμένων αφηγήσεων με τη χρήση ψηφιακών εφαρμογών, κατάλληλων για συσκευές κινητής τηλεφωνίας και tablets».
Moptil και «Διάζωμα» σε συνεργασία από το 2016
Είναι, επιπλέον, γεγονός πως από το 2016 η Moptil και το «Διάζωμα» συνεργάζονται σε ένα πρόγραμμα με τον τίτλο «gi-cluster», που έχει στόχο, θεωρητικά, να βοηθήσει επιχειρήσεις να αναπτυχθούν ανταγωνιστικά. Άραγε, αυτήν την «απεικονιστική» παρέα ήθελε να ευνοήσει η ευνοούμενη του πρώην υπουργού Ευάγγελου Βενιζέλου και σημερινή υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, όταν με το νομοσχέδιο Ακροπόλ (ν.4708/2020) τροποποίησε τα άρ. 2 και 46 του αρχαιολογικού νόμου 3028/2002, έτσι ώστε μόνο οι «πιστές απεικονίσεις» των μνημείων να χρήζουν άδειας; Μοιάζει πιθανό. Ακόμη κι έτσι, όμως, με τα παρελθόντα διαφυγόντα κέρδη του Δημοσίου θα ασχοληθεί κανείς;
Με βάση όλα τα παραπάνω, αξίζει, τέλος, να αναρωτηθεί κανείς πού ακριβώς θα δαπανηθούν τα 30.000.000 ευρώ που εγκρίθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης για το πρόγραμμα «Λεωφόροι Φύσης και Πολιτισμού», το οποίο υπέβαλε το σωματείο «Διάζωμα» στο υπουργείο Πολιτισμού και το οποίο θα είναι ένα ψηφιακό χαρτογραφικό υπόβαθρο μνημείων της χώρας. Αφού, όπως αποδεικνύεται, πολλές από τις ψηφιακές αυτές καταγραφές υπάρχουν ήδη.
Τι ακριβώς θα πληρώσουμε από τα χρήματα που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μετά την κρίση της πανδημίας που θα στοιχίζει 30.000.000 ευρώ; Λιγάκι ακριβά δεν θα μας στοιχίσει;
- Προσεχώς στο 4ο μέρος: Το «Διάζωμα», το Υπουργείο Πολιτισμού και η πολύπαθη Εύβοια
Δείτε σχετικά:
- Πάρτι εκατομμυρίων ευρώ στο «Διάζωμα» του Σταύρου Μπένου
- Πώς τo «Διάζωμα» στερεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το Δημόσιο
- «Να παρέμβει η Δικαιοσύνη», ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ για το πάρτι εκατομμυρίων στο «Διάζωμα» του Σταύρου Μπένου
