Έντονο προβληματισμό για την αποτελεσματικότητα των μέτρων και την ετοιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας θα πρέπει να προκαλέσουν οι αριθμοί των ανθρώπων που καθημερινά πεθαίνουν από επιπλοκές του κορωνοϊού στη χώρα μας, αναφέρει σε συνέντευξή του στη «δημοκρατία» ο διεθνής σύμβουλος Πολιτικών και Στρατηγικών Υγείας και πρώην διευθυντής Πολιτικής και Διακυβέρνησης για την Υγεία και την Ευεξία στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Άγις Τσουρός.
- Από την Κέλλυ Φαναριώτη
«Επιβάλλεται να ερευνούμε συνεχώς και συστηματικά τι κρύβεται πίσω από αυτούς τους αριθμούς. Αναμφισβήτητα και αποδεδειγμένα, το μεγαλύτερο ποσοστό εκείνων που νοσούν σοβαρά και πεθαίνουν είναι ανεμβολίαστοι. Και εδώ το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος. Ένα μέρος της εξήγησης μπορεί να αφορά παράγοντες όπως ο αριθμός όσων νόσησαν, η ηλικία τους, η συννοσηρότητα και, βέβαια, το αν ήταν εμβολιασμένοι. Όμως, η εξίσωση δεν σταματά εδώ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ. Τσουρός και διερωτάται: «Υπήρχε ενημέρωση των πολιτών για την ανάγκη άμεσης ιατρικής παρακολούθησης όταν εμφάνισαν τα κλινικά συμπτώματα της νόσου; Δόθηκε έγκαιρα η κατάλληλη εξωνοσοκομειακή φροντίδα σε εκείνους που νόσησαν, από τους ιδιώτες ιατρούς στην περιφέρεια και στα Κέντρα Υγείας; Είχαν εύκολη και έγκαιρη πρόσβαση σε νοσοκομειακή περίθαλψη όταν τη χρειάστηκαν; Υπήρχε ΜΕΘ διαθέσιμη όταν διασωληνώθηκαν ή έμειναν εκτός; Ήταν κατάλληλα εκπαιδευμένο το προσωπικό που τους φρόντισε; Υπάρχουν διακρίσεις στην πρόσβαση ή εμπόδια σε ανθρώπους που είναι κοινωνικά και οικονομικά ευάλωτοι;».
Η πανδημία, όπως υποστηρίζει, δεν είναι ένα στατικό φαινόμενο και η διαχείρισή της απαιτεί να σκεφτόμαστε αρκετά μπροστά και να προετοιμαζόμαστε για την αντιμετώπιση καταστάσεων ακόμα πιο πιεστικών για το σύστημα περίθαλψης. «Επιβάλλεται η προμήθεια επαρκούς ποσότητας φαρμάκων, όπως τα αντιικά και τα μονοκλωνικά αντισώματα, όχι μόνον οι 2.000 δόσεις που πήρε η Ελλάδα, όπως έκαναν και οι άλλες χώρες της Ευρώπης. Και, οπωσδήποτε, χρειάζεται ενημέρωση των γιατρών για τις ενδείξεις και τους όρους προτεραιοποίησης και διαφάνειας σε ποιους χορηγούνται», λέει κατηγορηματικά.
Όσον αφορά το πρόστιμο των 100 ευρώ, ο δρ. Τσουρός επισημαίνει ότι το εμβόλιο είναι ένα από τα ισχυρότερα όπλα που έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε τον ιό, ωστόσο, το συγκεκριμένο μέτρο επιβαρύνει μόνο τους οικονομικά ευάλωτους. «Πιστεύω πως θα έπρεπε να είχαμε δώσει μεγαλύτερη σημασία από πολύ πιο νωρίς σε κίνητρα και στο επικοινωνιακό σκέλος της διαχείρισης της πανδημίας, με συνέπεια, ευαισθησία και συστηματικότητα. Πολλοί άνθρωποι έχουν ανάγκη από απαντήσεις στους φόβους τους και τους ενδοιασμούς τους. Είναι αντιδεοντολογικό που βγήκαν στα μέσα ενημέρωσης επιστήμονες οι οποίοι εξέφραζαν απόψεις που δεν βασίζονταν σε επιστημονικά δεδομένα. Οι χώρες που κατάφεραν να επιτύχουν υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, όπως είναι η Δανία και η Πορτογαλία, επένδυσαν στη σωστή επικοινωνία», τονίζει.
«Πρόβα τζενεράλε» η πανδημία της Covid-19
Σύμφωνα με τον καθηγητή που, μεταξύ άλλων, κατέχει τιμητικό τίτλο από την Ακαδημία Δημόσιας Υγείας της Βρετανίας, η πανδημία της Covid-19 αποτελεί την «πρόβα τζενεράλε» απειλών για τον πλανήτη που, όπως όλα δείχνουν, θα είναι όλο και συχνότερες στο μέλλον.
Όπως λέει, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν περιορίζονται μόνο σε ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά αφορούν και την ευκολότερη μεταφορά ασθενειών από τα ζώα στους ανθρώπους και αντιστρόφως. Για τον λόγο αυτόν, η Ελλάδα οφείλει να επενδύσει σε ένα σύγχρονο κρατικό σύστημα δημόσιας υγείας.
«Είναι μια επένδυση στην άμυνα της χώρας για την προστασία της υγείας και της ευεξίας του πληθυσμού, για την προστασία της οικονομίας και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η σημαντικά ενισχυμένη χρηματοδότηση της δημόσιας υγείας είναι επιβεβλημένη. Είναι όπως όταν επενδύουμε σε οπλικά συστήματα. Ας είμαστε έτοιμοι, και ας είναι αχρείαστα», εξηγεί.
«Εξαιρετικό νέο, αν επικρατήσει η μετάλλαξη Ομικρον»
Ακόμη ένα «μάθημα» που μας έδωσε η πανδημία είναι, κατά τον δρα Τσουρό, η αναγκαιότητα μέτρων προστασίας σε καταστάσεις κρίσεων των κοινωνικά και οικονομικά πιο ευάλωτων πληθυσμών, εκείνων δηλαδή που πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα της πανδημίας παγκοσμίως.
«Απαιτείται κινητοποίηση σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, με κεντρικό τον ρόλο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υψίστης σημασίας, επίσης, είναι η υπεύθυνη συντονισμένη επικοινωνία με τον κόσμο. Σε καταστάσεις αβεβαιότητας, όταν διαχειριζόμαστε το άγνωστο, όταν τα δεδομένα αλλάζουν συνεχώς, όταν τα νέα επιστημονικά δεδομένα μάς αναγκάζουν να αναθεωρούμε απόψεις και θέσεις, η διαφανής και ισορροπημένη επικοινωνία είναι κλειδί» λέει, τονίζοντας πως σε παγκόσμιο επίπεδο η εμπειρία ανέδειξε τη σημασία της πολιτικής βούλησης στη διαχείριση κρίσεων, της διαφάνειας σε καταστάσεις δυνητικών απειλών για την υγεία στον πλανήτη και της παγκόσμιας αλληλεγγύης ανάμεσα στις χώρες, που χωρίς αυτήν καμία πανδημία δεν θα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
«Ήδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και άλλοι οργανισμοί του ΟΗΕ εργάζονται σε μια νέα παγκόσμια συνθήκη, που θα δεσμεύει τις χώρες σε συγκεκριμένες δράσεις σε κρίσεις δημόσιας υγείας», συμπληρώνει.
Όσο για το αν η μετάλλαξη Ομικρον θα σημάνει το πολυπόθητο τέλος της πανδημίας σε περίπτωση που επικρατήσει της Δέλτα, καθώς δίνει ήπια συμπτώματα, όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο καθηγητής απαντά πως είναι ακόμη νωρίς να εξαχθεί με σιγουριά κάποιο συμπέρασμα. «Οι πρώτες ενδείξεις από τη Νότια Αφρική που έχει τα περισσότερα περιστατικά μάς λένε πως προκαλεί αρκετά πιο ήπια συμπτώματα. Αν αυτό όντως ισχύει και επικρατήσει η Όμικρον, θα είναι εξαιρετικό νέο και μεγάλη ανάσα για όλους» λέει και καταλήγει πως οι παράγοντες που θα διευκολύνουν την έλευση του τέλους της πανδημίας είναι πολλοί και αφορούν τη «συμπεριφορά» του ιού στο μέλλον, την εμβολιαστική μας κάλυψη και την τήρηση μέτρων.
