Ένα άρθρο ενός Τούρκου πρώην αξιωματικού του πολεμικού ναυτικού της γειτονικής χώρας, καταδεικνύει τα λάθη της Τουρκίας στη χρήση της στρατιωτικής ισχύος σε συνδυασμό με την εξωτερική πολιτική, ή καλύτερα την διπλωματία εξαναγκασμού, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Fatih Yurtsever, ο οποίος χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας, χαρακτηρίζει λάθος την κατεύθυνση που έχει πάρει η τουρκική πολιτική στην περιοχή και φέρνει ως παράδειγμα τις γεωτρήσεις της Κύπρου στην ΑΟΖ της, «την τουρκική υφαλοκρηπίδα» όπως την χαρακτηρίζει.
Μάλιστα, κάνει ειδική αναφορά στη Γερμανία και το πώς, κατά τον Τούρκο, εξανάγκασε έξυπνα την Άγκυρα να… μειώσει τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με το περιστατικό που είχε συμβεί ανοιχτά της Λιβύης και το… σχεδόν ρεσάλτο των Γερμανών κομάντο στο πλοίο υπό τουρκική σημαία στο πλαίσιο της επιχείρησης IRINI.
Για να καταλήξει ότι από το 2016 και μετά, «η Τουρκία υφίσταται τις συνέπειες της άστοχης στρατιωτικής πολιτικής που ακολούθησε στην ανατολική Μεσόγειο μετά το 2016 στο πλαίσιο του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας».
Αναλυτικά το άρθρο του Τούρκου:
Όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα και τη σωστή στιγμή, η στρατιωτική ισχύς έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις πολιτικές των κρατών με τον επιθυμητό τρόπο. Μέχρι το 2016 η Τουρκία χρησιμοποιούσε τη στρατιωτική της ισχύ με σύνεση στην διπλωματία εξαναγκασμού για διαφορές με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ωστόσο, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και το Υπουργείο Εξωτερικών εκκαθάρισαν το καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό τους μετά από μια απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016. Η εξωτερική πολιτική έγινε το όργανο της εσωτερικής πολιτικής και ως εκ τούτου, η χρήση στρατιωτικής ισχύος στην τουρκική εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει.
Η ισχυρή στρατιωτική στάση της Τουρκίας την απομόνωσε στην ανατολική Μεσόγειο. Αξιοποιώντας την επιθετική στάση της Τουρκίας, η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση σχημάτισαν πολιτικούς και στρατιωτικούς συνασπισμούς κατά της Τουρκίας. Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία έπρεπε να κάνει ένα βήμα πίσω στην ανατολική Μεσόγειο.
Στις 2 Δεκεμβρίου 2021 η ελληνοκυπριακή διοίκηση έδωσε στην ExxonMobil και στην Qatar Petroleum άδεια εξερεύνησης στο τεμάχιο πέντε, το οποίο παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, για έρευνα υδρογονανθράκων. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε με ανακοίνωση λέγοντας: «Όπως και πριν, η Τουρκία δεν θα επιτρέψει ποτέ σε κανένα ξένο έθνος, εταιρεία ή πλοίο να πραγματοποιήσει μη εξουσιοδοτημένη έρευνα υδρογονανθράκων στη θαλάσσια δικαιοδοσία της και θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων».
Η ελληνοκυπριακή διοίκηση απέρριψε τον ισχυρισμό, δεσμευόμενη να συνεχίσει. Η ExxonMobil και η Qatar Petroleum υπέγραψαν σύμβαση στις 10 Δεκεμβρίου 2021 για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και κατανομή της παραγωγής του νησιού παρά την αντίθεση της Τουρκίας.
Οι εταιρείες αναμένεται να ξεκινήσουν τις γεωτρήσεις το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους. Παρότι το Τουρκικό Ναυτικό εμπόδισε ένα πλοίο μισθωμένο από την ιταλική ENI να φτάσει τον στόχο γεώτρησής του στο τεμάχιο 3 της ελληνικής Κύπρου τον Φεβρουάριο του 2018, η Τουρκία δεν θα επενέβαινε στα πλοία έρευνας ή στις πλατφόρμες γεώτρησης στο οικόπεδο 5 εάν ήταν μακριά από την περιοχή που επικαλύπτεται με την περιοχή της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ έχουν διαβεβαιώσει την Άγκυρα ότι η ExxonMobil και η Qatar Petroleum θα παραμείνουν εκτός της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις 13 Δεκεμβρίου, αφότου δόθηκε στις εταιρείες η άδεια εξερεύνησης ενέργειας σε αμφισβητούμενα ύδατα.
Η διπλωματία εξαναγκασμού της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία πέντε χρόνια είναι η πιο προφανής απόδειξη του πώς μια χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της δύναμη ενάντια στα συμφέροντά της.
Η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να διεξάγει σεισμικές έρευνες πέρα από το γεωγραφικό μήκος των 28 μοιρών, το ανατολικό όριο της Συνθήκης Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης Αιγύπτου-Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη πλευρά, η κρίση στην ανατολική Μεσόγειο οδήγησε σε εκπαιδευτικά περιστατικά που καταδεικνύουν την έξυπνη χρήση της στρατιωτικής ισχύος.
Η Γερμανία έπεισε την Τουρκία να μειώσει τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2020 μέσω μιας λαμπρής στρατιωτικής δράσης.
Πώς το κατάφερε αυτό η Γερμανία;
Η γερμανική φρεγάτα FGS Hamburg, η οποία συμμετείχε στην επιχείρηση IRINI, που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποτροπή του παράνομου λαθρεμπορίου όπλων στη Λιβύη, επιβιβάστηκε στο υπό τουρκική σημαία Roseline-A στα 125 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Βεγγάζης για έλεγχο για παράνομα όπλα. Οι ναύτες που μετέφερε ελικόπτερο που απογειώθηκε από το Αμβούργο επιβιβάστηκαν με σχοινί στο τουρκικό πλοίο. Η Γερμανία ζήτησε άδεια από την Τουρκία πριν επιβιβαστεί στο πλοίο. Παρά το πέρασμα τεσσάρων ωρών, η Τουρκία δεν απάντησε στο αίτημα για εξουσιοδότηση. Στη συνέχεια η Γερμανία επιβιβάστηκε στο τουρκικό εμπορικό πλοίο. Όταν η Τουρκία εξέφρασε την αντίθεσή της στη δράση, οι Γερμανοί ναύτες αποβιβάστηκαν από το Roseline-A.
Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι το ρεσάλτο στο Roseline-A έγινε στο πλαίσιο της Σύμβασης για την καταστολή των παράνομων πράξεων κατά της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας (SUA), ένα κείμενο που προετοιμάστηκε για την πρόληψη παράνομων ενεργειών και τρομοκρατικών δραστηριοτήτων. Κάθε χώρα μπορεί να επιβιβαστεί σε εμπορικό σκάφος που είναι ύποπτο για τρομοκρατική δραστηριότητα στη θάλασσα, εάν λάβει άδεια από το κράτος σημαίας. Πριν από την παρέμβαση, είναι απαραίτητη η αναμονή τεσσάρων ωρών για τη συγκατάθεση του κράτους σημαίας.
Η δήλωση της Τουρκίας προς τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) αναφέρει ότι τα πλοία που φέρουν τουρκική σημαία δεν πρέπει να δέχονται παρεμβάσεις χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι το Επιχειρησιακό Κέντρο Διοίκησης των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων, το οποίο λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, θα ανταποκριθεί γρήγορα στα αιτήματα για επιβίβαση στα πλοία της. Παρά το πέρασμα τεσσάρων ωρών, η Τουρκία δεν απάντησε στις γερμανικές αρχές για το περιστατικό και οι γερμανικές αρχές επέλεξαν να επέμβουν γιατί περίμεναν αρκετό χρονικό διάστημα.
Η επέμβαση της Γερμανίας στο τουρκικό πλοίο βασίζεται στη σύμβαση SUA και όχι στην απόφαση 2292 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΣΑΗΕ), η οποία παρέχει νομική αιτιολόγηση για την επιχείρηση IRINI και ρυθμίζει το εμπάργκο όπλων κατά της Λιβύης. Δείχνει ξεκάθαρα ότι οι αποστολές όπλων της Τουρκίας στη Λιβύη θα θεωρούνταν τρομοκρατική δραστηριότητα, εάν αυτό απαιτούνταν.
Η Γερμανία έδωσε το πολιτικό μήνυμα που ήθελε στην Τουρκία, με μια μικρής κλίμακας στρατιωτική δράση και έξυπνους διπλωματικούς ελιγμούς στη συνέχεια. Η Τουρκία πρέπει να έλαβε το μήνυμα, αφού μείωσε την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
Συνοψίζοντας, η στρατιωτική ισχύς είναι ένα κρίσιμο συστατικό της εξωτερικής πολιτικής. Αν και παράγει επιτυχή αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, όταν χρησιμοποιείται κατάχρηση, όπως στην περίπτωση της Τουρκίας, μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία. Δυστυχώς, η Τουρκία υφίσταται τις συνέπειες της άστοχης στρατιωτικής πολιτικής που ακολούθησε στην ανατολική Μεσόγειο μετά το 2016 στο πλαίσιο του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας.
