Ήταν οι ηρωικοί κάτοικοι της Βόρειας Εύβοιας που αψήφισαν τις εντολές για εκκένωση των χωριών τους και έμειναν για να υπερασπιστούν τα σπίτια, τα χωράφια τους, τα ζώα και την πιο πολύτιμη περιουσία τους, το δάσος. Ήταν αυτοί που σχημάτισαν ανθρώπινες αλυσίδες και στάθηκαν μόνοι τους απέναντι στη φωτιά του περασμένου Αυγούστου που άφησε πίσω της τον όλεθρο. Ήταν αυτοί που έχασαν τα πάντα. Αυτοί που θρήνησαν κάθε δέντρο και κάθε ζώο που αποτεφρώθηκε.
- Από την Ντίνα Ιωακειμίδου
Είναι αυτοί που ο Πρωθυπουργός της χώρας τούς απέκλεισε με ΜΑΤ και κάγκελα όταν επισκέφτηκε τη Β. Εύβοια τέσσερις μήνες μετά την καταστροφή. Όχι, ο πρωθυπουργός της χώρας δεν περπάτησε στα αποκαΐδια ούτε αισθάνθηκε την οδύνη της καμένης γης.
Γιατί, άλλωστε, να δει τους πυρόπληκτους; Τα «ολιστικά σχέδια ανασυγκρότησης» δεν περιλαμβάνουν τον πρωτογενή τομέα. Δεν περιλαμβάνουν τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους ελαιοπαραγωγούς… Γιατί να σκοτιστεί ο πρωθυπουργός της χώρας για τα δάκρυα των δέντρων και την απώλεια της ρητίνης ή για τη χαμένη παραγωγή του μελιού; Εξάλλου, ως είθισται, οι καταστροφές συνιστούν μια τεράστια ευκαιρία για άκοπο (περαιτέρω) πλουτισμό. Για όλους αυτούς που στη θέση του δάσους οραματίζονται resorts για τουρισμό με συνταξιούχους ευκατάστατους Ευρωπαίους. Για όλους αυτούς που στις ήσυχες παραλίες διαβλέπουν τεράστιες ξενοδοχειακές μονάδες, στη θέση των χωραφιών αποθήκες αποβλήτων και στις κορυφές των βουνών ανεμογεννήτριες. Στον χορό των εκατομμυρίων που έχει στηθεί, τα κλειδιά της Β. Εύβοιας έχουν παραδοθεί στην Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης, στο Διάζωμα του κ Μπένου.
Χωροταξικοί και πολεοδομικοί σχεδιασμοί που αποτελούν αρμοδιότητα του κράτους έχουν εκχωρηθεί σε αυτήν. Κάπως έτσι εκτάσεις γης θα αλλάξουν χέρια σε τιμή ευκαιρίας. «Ένα πειραματικό εργαστήριο ιδιωτικής πρωτοβουλίας» έχει γίνει ο τόπος μας, όπως σημειώνουν οι κάτοικοι.
Η βόρεια Εύβοια αργοπεθαίνει και τα «ολιστικά σχέδια ανασυγκρότησής» της δρομολογούνται ερήμην των κατοίκων της, καθώς οι αποφάσεις είναι προειλημμένες. Μια συνολική έλλειψη διαφάνειας καταγράφεται τόσο σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις που δεν έχουν δοθεί, παρά τις παχυλές υποσχέσεις, όσο και σε αυτές που δόθηκαν ως προς το σε ποιους δόθηκαν και με ποια κριτήρια.
Ο απίστευτος εμπαιγμός των κτηνοτρόφων και το γελοίο σκάνδαλο με τις ζωοτροφές
Στην κατά τον κ. Μπένο τρίτη φάση ανασυγκρότησης και αναγέννησης (sic) της Β. Εύβοιας οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν ζωοτροφές να ταΐσουν τα ζώα τους. Οι άδειες για την κατεδάφιση των καμένων σπιτιών δόθηκαν τώρα έξι μήνες μετά, στους ελαιοπαραγωγούς το ισχυρό κίνητρο που δόθηκε είναι αυτό της εκρίζωσης των ελαιόδεντρων τους, γεωργικά μηχανήματα, στάβλοι και μαντριά δεν αποζημιώθηκαν (ελάχιστα εξ αυτών), οι ρετσινάδες της Β. Εύβοιας που παρήγαγαν το 85% της ρητίνης στη χώρα εμπαίζονται μεγαλοπρεπώς, οι υλοτόμοι εγκαταλείφθηκαν εξ ολοκλήρου, οι μελισσοκόμοι της περιοχής που παρήγαγαν το 80% του μελιού έχουν μείνει χωρίς κυψέλες, ενώ το 70% των μικρών ενοικιαζόμενων δωματίων δεν αποζημιώθηκε. Παράλληλα οι κάτοικοι ζουν με τον τρόμο των πλημμυρικών φαινομένων, καθώς, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, η έναρξη τους δεν προβλέπεται πριν από το επόμενο καλοκαίρι. Η δε πρόσφατη κακοκαιρία «Ελπίς» ανέδειξε τις σοβαρότατες ελλείψεις σε υποδομές πολιτικής προστασίας, καθώς πολλά χωριά στη βόρεια Εύβοια έμειναν αποκλεισμένα χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό και θέρμανση τις ημέρες εκείνες, ενώ όλη η περιοχή έμεινε αποκομμένη από συγκοινωνίες.
Στον χορό των εκατομμυρίων που έχει στηθεί για τους κτηνοτρόφους που μπήκαν μέσα στη φωτιά για να διασώσουν όσα ζώα μπόρεσαν δεν περισσεύουν κονδύλια. Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Πυροπλήκτων Β. Εύβοιας (ΣΑΒΕ), «τα ψίχουλα που προβλέπουν για τους κτηνοτρόφους θα δοθούν με διαβάθμιση, δηλαδή με το σταγονόμετρο. Ακόμη κι αυτοί οι λίγοι που θα πάρουν όλο το ποσό (40 €), αυτό ίσα που φτάνει να καλύψει τη ζωοτροφή ενός μήνα. Ενώ οι ζωοτροφές έχουν πια σχεδόν διπλάσια τιμή κι οι κτηνοτρόφοι είναι αναγκασμένοι με την απαγόρευση βόσκησης να αγοράζουν και να ταΐζουν από τον Σεπτέμβριο και τουλάχιστον για πέντε χρόνια ακόμα. Οι ζωές των κτηνοτρόφων είναι στον αέρα».
Και αυτό καθώς, σύμφωνα με τον υφυπουργό Παρά τω Πρωθυπουργώ Χρήστο Τριαντόπουλο, «υπάρχει διάκριση στο καθεστώς των κτηνοτρόφων, σε αυτούς που επλήγησαν άμεσα που θα λάβουν 40 ευρώ και εκείνους που επλήγησαν έμμεσα οι οποίοι θα λάβουν 20 ευρώ ανά ζώο».
Παράλληλα, καθώς είναι περίοδος αναπαραγωγής των κοπαδιών, οι κτηνοτρόφοι, όπως τονίζει στη «δημοκρατία» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Αννας Στάθης Λιαγκάκης, «δεν έχουν να δώσουν τροφή στα ζώα τους. Βγαίνουν και κοροϊδεύουν τον κόσμο». Η κατάσταση επιδεινώθηκε έτι περαιτέρω με την απόφαση για δεκαετή απαγόρευση της βόσκησης στα καμένα. Δέκα χρόνια απαγόρευση βόσκησης μεταφράζεται σε οικονομικό στραγγαλισμό για τους αγρότες, διαδικασία που γίνεται και εις βάρος του δάσους. Ομως, η κυβέρνηση και το Διάζωμα του κ. Μπένου υποσχέθηκαν σφαγεία για τα ζώα. «Οι κυβερνήσεις διαχρονικά μάς υποχρέωσαν να βάζουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη. Κλείσανε τα δημοτικά σφαγεία της περιοχής μας και έδιωξαν τους δημόσιους κτηνιάτρους. Ρωτάμε λοιπόν, αν και όταν ξαναφτιαχτεί σφαγείο, θα υπάρχει όρθιος κτηνοτρόφος στην περιοχή» διερωτώνται εύλογα οι πυρόπληκτοι κτηνοτρόφοι.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, προέκυψε και το γελοίο σκάνδαλο με τον διεθνή διαγωνισμό για τις ζωοτροφές, με την υπογραφή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος. Ενώ λοιπόν, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις των αρμοδίων από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχει δεσμευτεί κονδύλι για τις ζωοτροφές, με την περιφέρεια να κάνει λόγο για διεθνή διαγωνισμό, αυτός κατέληξε σε διαγωνισμό με… προσκλήσεις όπου εκλήθησαν 27 εταιρίες. Η μία και μοναδική προσφορά που τελικά κατατέθηκε είχε ως αποτέλεσμα ο «διεθνής» διαγωνισμός να κριθεί άγονος! Ως εκ τούτου η χρονοβόρα διαδικασία θα επαναληφθεί, με τους κτηνοτρόφους να μένουν στον αέρα. Η πρόταση που έγινε εκ μέρους των πυροπλήκτων για τη χορήγηση επιταγών voucher για τις ζωοτροφές δεν απασχόλησε τους αρμοδίους.
Το ίδιο τοπίο συναντάται και σε ό,τι αφορά τη στήριξη των ελαιοπαραγωγών, καθώς «εξαιρούνται αυτοί που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της ελαιοπαραγωγής. Οι τυχεροί που θα πάρουν όλο το ποσό των 50 ευρώ ουσιαστικά δεν παίρνουν για μια καμένη παραγωγική ελιά ούτε ένα ντενεκέ λάδι, ενώ θα πρέπει να αντικατασταθεί το δέντρο και θα κάνουν να ξαναδούν λάδι τουλάχιστον μία πενταετία. Ειδικά φέτος, με το κόστος παραγωγής, λιπάσματα, καύσιμα να βρίσκονται στον Θεό, απειλούνται με αφανισμό» όπως υπογραμμίζει η Συντονιστική Επιτροπή. Εξίσου με αφανισμό απειλούνται και οι μελισσοκόμοι, καθώς η προηγούμενη χωρίς βροχές χρονιά και η πυρκαγιά του Αυγούστου ξεκλήρισαν τα μελισσοσμήνη.
Ρητινοκαλλιεργητές! «Η κυβέρνηση θέλει να χαρίσει το δάσος σε ιδιωτικές εταιρίες»
Εντυπωσιακός είναι ο εμπαιγμός των 680 ρητινοκαλλιεργητών της Ιστιαίας – Λίμνης. Το 55% της παραγωγής έχει πλέον αποτεφρωθεί. «Ζούσαν οικογένειες από το δάσος. Η τέχνη πήγαινε από τον παππού στα παιδιά. Πού θα βρουν δουλειά αυτοί οι άνθρωποι;» σημειώνει ο πρόεδρος των Ρητινοκαλλιεργητών Εύβοιας Βαγγέλης Γεωργαντζής. Η κυβέρνηση αρχικά υποσχέθηκε στους ρητινοκαλλιεργητές μια ελάχιστη οικονομική κάλυψη ως αποζημίωση για μία δεκαπενταετία. Ακολούθως η 15ετία περιορίστηκε στην επταετία και στο τέλος, όταν εκδόθηκε η εγκύκλιος του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη, η επταετία ως διά μαγείας μειώθηκε στα τρία έτη!
«Σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα είναι, αφού το πρόγραμμα αρχίζει την πρώτη Απριλίου του 2022 και λήγει το 2025» αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι ρητινοκαλλιεργητές. «Επικοινωνήσαμε με το υπουργείο και τους είπαμε πως μπορεί να είμαστε αγράμματοι άνθρωποι, αλλά με τα δάχτυλα του χεριού γνωρίζουμε να μετράμε» δηλώνει στη «δημοκρατία» ο κ. Γεωργαντζής με σκωπτικό ύφος. «Και μας απάντησαν ότι θα δούμε αν θα βρεθεί κονδύλι μετά το τέλος της τριετίας για να επεκτείνουμε το πρόγραμμα. Ποιον κοροϊδεύουν αλήθεια;» προσθέτει ο κ. Γεωγαντζής. Και όταν το κράτος δρα ως κοινός μπαταχτζής, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.
«Θα δοθούν είπαν από τον ΟΑΕΔ 590 ευρώ και από το υπουργείο Περιβάλλοντος “μαύρα” άλλα 200 ευρώ. Αυτό όμως έχει επίπτωση στα ένσημά μας. Επίσης η ασφαλιστική μας κάλυψη λήγει σε λίγες ημέρες και θα μείνουμε ανασφάλιστοι εμείς και οι οικογένειές μας. Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι θα έμπαιναν τα ένσημα της προηγούμενης χρονιάς, δεν έχει προχωρήσει τίποτε ακόμη» συμπληρώνει ο κ. Γεωργαντζής. Και όχι μόνο. Για να μπουν πλέον στο δάσος (ό,τι έχει απομείνει από δάσος) για να δουλέψουν οι ρητινοκαλλιεργητές ζητούν από τους συνεταιρισμούς τους να καταβληθούν εγγυητικές της τάξεως των 120.000 ευρώ ανά συνεταιρισμό. «Εγγυητικές του 5% δίναμε πάντα σε υγιή δάση που γνωρίζαμε το μέγεθος της παραγωγής. Στο καμένο δάσος ζητάνε από τους συνεταιρισμούς (σ.σ.: κάθε συνεταιρισμός έχει περίπου 15 άτομα) τέτοιες υπέρογκες εγγυητικές; Ποιος θα βρει τα χρήματα; Αυτό που επιδιώκουν είναι να εγκαταλείψουμε εμείς το δάσος να μπουν οι ιδιωτικές εταιρίες που θα μας πληρώνουν για ημερήσιο μεροκάματο 8-9 ωρών 30 ευρώ. Μέσα στα καμένα να δουλεύουμε τζάμπα. Να πεθάνουμε τζάμπα από καρκίνο δηλαδή. Αν θέλουν να ξεκινήσει εμφύλιος, θα ξεκινήσει από εδώ. Θα πάρουμε κεφάλια» καταλήγει οργισμένος ο πρόεδρος των ρητινοκαλλιεργητών.
Για τους υλοτόμους, επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, ούτε αποζημίωση ούτε διασφάλιση εργασίας. Τι θα απογίνουν; Δεν απασχολεί…
Αντιδιαβρωτικά έργα: «Παίζουν τις ζωές μας στα ζάρια»
Αντιδιαβρωτικά έργα πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένες περιοχές, επιλεκτικά, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του Συντονιστικού, «σε ένα μέρος της καμένης έκτασης ούτε καν κατά το “όσα βλέπει η πεθερά”. Το δε αντιπλημμυρικό, όπως προστίθεται, στη λεκάνη της Λίμνης που ξεκίνησε έξι μήνες μετά την καταστροφή δεν είναι για να πανηγυρίζουμε. Μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα σε όλες τις πληγείσες λεκάνες είναι αμφίβολο αν θα συνεχίσουμε να είμαστε τυχεροί… Παίζουν τις ζωές μας και μάλιστα στα ζάρια»!
«Υπήρξε μια σπουδή για την εκτέλεση των αντιδιαβρωτικών έργων. Μελέτη πάντως για τα αντιπλημμυρικά δεν έχουμε δει. Πολύ φοβάμαι ότι όσα σπίτια και άνθρωποι γλίτωσαν από τη φωτιά, θα χαθούν από πλημμύρες. Τη φωτιά, λόγω της εμπειρίας μας μπορούμε να την προβλέψουμε, να την παρακολουθήσουμε, όμως στα ορμητικά νερά, που πλέον τίποτα δεν τα συγκρατεί, δεν προλαβαίνεις να αντιδράσεις» σημειώνει ο κ. Γεωργαντζής.
«Στα ποτάμια έχουν γίνει τσαπατσούλικες εργασίες με προσωρινό αποτέλεσμα. Εχουν γίνει καταγγελίες ότι βλέπουν τα μηχανήματα να κόβουν βόλτες πάνω κάτω, έτσι, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς στην πραγματικότητα να κάνουν κάτι» προσθέτει ο κ. Τσιβίκας.
Ως προς τον καθαρισμό και ανάπλαση του δάσους, ακόμη οι ρετσινάδες και οι υλοτόμοι αναμένουν την ένταξή τους στο αντίστοιχο πρόγραμμα απασχόλησης.
«Πέρυσι τον Μάιο είχαμε πραγματοποιήσει συγκέντρωση έξω από το δημαρχείο διεκδικώντας την έναρξη εργασιών μέσα στο δάσος, καθώς μετά την κακοκαιρία της “Μήδειας” έπρεπε τα δάση να καθαριστούν και να απομακρυνθεί η καύσιμη ύλη. Δεν εισακουστήκαμε. Τώρα ζητάμε να καθαριστούν τα δάση που δεν κάηκαν. Προφανώς δεν είναι στις επιλέξιμες δαπάνες κάτι τέτοιο» τονίζει ο κ. Λιαγκάκης. Μάλιστα, ο ίδιος, με την ιδιότητα και του δημοτικού συμβούλου στον Δήμο Μαντουδίου, είχε προειδοποιήσει κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου λίγες ημέρες πριν από την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου ότι η αδειοδότηση ανεμογεννητριών από τη ΡΑΕ θα επιφέρει στην περιοχή την πύρινη λαίλαπα.
