Πληγή που πυορροεί κρατικό χρήμα, το οποίο δίνεται χωρίς έλεγχο και κριτήρια, παραμένει το Ιδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας και στο οποίο επικεφαλής τοποθετήθηκε το 2019, μετά τις εκλογές, ο πρώην πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Κώστας Δέρβος.
- Από τις
Μαρία Παναγιώτου
και Εμμανουέλα Τσουδερού
Επικοινωνιακά πακέτα εκατομμυρίων, απευθείας αναθέσεις ή αναθέσεις με τη μέθοδο της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση ακόμη και σε εταιρίες που μοιάζουν φαντάσματα είναι εν συντομία μόνο μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το σκηνικό κακοδιαχείρισης του πολύπαθου ιδρύματος.
Πριν από λίγες ημέρες ο γενικός γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Δημήτρης Γαλαμάτης, που υπάγεται στην προεδρία της κυβέρνησης, ενέκρινε στο ίδρυμα εξωφρενικό επικοινωνιακό πακέτο, ύψους 1.496.871 ευρώ, για το έτος 2022. Οπως διευκρινίζεται στην έγκριση της δαπάνης, το ποσό θα προέλθει από τον τακτικό προϋπολογισμό του ιδρύματος (δηλαδή από κρατικό χρήμα), καθώς και από κοινοτικούς πόρους (δηλαδή πάλι από κρατικό χρήμα). Το επικοινωνιακό πακέτο που ζήτησε να του εγκριθεί ο κ. Δέρβος ξεπερνά, μάλιστα, κατά εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ εκείνο του 2021, το οποίο ήταν και πάλι σκανδαλώδες, καθώς έφτανε τα 962.794 ευρώ, και δόθηκε τότε διά χειρός Στέλιου Πέτσα (της αμαρτωλής λίστας).
Το απολογιστικό για την επικοινωνία του ιδρύματος το 2021, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του, έφτασε τελικά τα 248.000 ευρώ περίπου. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα 714.794 ευρώ που φαίνεται από το απολογιστικό πως δεν δαπανήθηκαν βρίσκονται στο ταμείο του ιδρύματος. Ωστόσο, άγνωστο παραμένει γιατί για το έτος 2022 εγκρίθηκαν 550.000 ευρώ περίπου περισσότερα. Μεγάλη απορία, εξάλλου, αποτελεί και το για ποιες ακριβώς επικοινωνιακές δράσεις χρειάζεται τόσα λεφτά το συγκεκριμένο ίδρυμα. Ωστόσο, όλα τα παραπάνω είναι μόνο μέρος του προβλήματος.
Οι ανοιχτοί διαγωνισμοί και πώς να τους αποφύγετε!
Το ΙΝΕΔΙΒΙΜ αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που ανήκει στον ευρύτερο δημόσιο τομέα κι έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Οι αρμοδιότητές του αφορούν, μεταξύ άλλων, τη φύλαξη των φοιτητικών εστιών και τη φροντίδα τους, αλλά και τη σίτιση των φοιτητών στις εστίες. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, διαχειρίζεται εξαιρετικά μεγάλα ποσά.
Από τότε που ανέλαβε τη διαχείριση του ο Κώστας Δέρβος το ίδρυμα φαίνεται πως αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες στην πραγματοποίηση ανοικτών διαγωνισμών. Στον τομέα της φύλαξης, για παράδειγμα, τα περισσότερα χρήματα δίνονται με τη μέθοδο που προαναφέραμε, της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, που προβλέπεται στο άρθρο 32 του ν. 4412/2016 και αφορά σε περιπτώσεις, επί παραδείγματι, όπου η ανάθεση έχει επείγοντα χαρακτήρα ή όταν η συναλλαγή αφορά προμήθεια αγαθών που είναι εισηγμένα και αγοράζονται σε χρηματιστήριο εμπορευμάτων.
Με αυτή τη μέθοδο, με την οποία αγοράστηκαν από την κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα σχεδόν όλες οι ποσότητες ιατροφαρμακευτικού υλικού για τον κορωνοϊό, όπως τα διαγνωστικά τεστ, ο φορέας καλεί κάποιους αναδόχους που θεωρεί κατάλληλους υποψηφίους και διαλέγει κάποιον από αυτούς χωρίς τη δημοσιοποίηση των κριτηρίων αξιολόγησης.
Η προηγούμενη διοίκηση του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αν και έφερε τις δικές της πολλαπλές πληγές κακοδιαχείρισης, σύμφωνα με δημοσιεύματα της περιόδου, είχε προσφύγει στην Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), για να χρησιμοποιήσει την ίδια μέθοδο. Η απάντηση της ΕΑΑΔΗΣΥ τότε ήταν, φυσικά, αρνητική, με το σκεπτικό ότι δεν επρόκειτο για κατεπείγουσες ανάγκες και το ίδρυμα έπρεπε να προγραμματίσει έγκαιρα τις διαγωνιστικές διαδικασίες.
Η διοίκηση του κ. Δέρβου δεν φαίνεται να έχει ζητήσει την απαραίτητη γνωμοδότηση της Αρχής για τη χρήση της μεθόδου. Παρ’ όλ’ αυτά τη χρησιμοποιεί ανεξέλεγκτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η φύλαξη των φοιτητικών εστιών. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τους εξής κλειστούς διαγωνισμούς, που ανακοινώθηκαν με τη συγκεκριμένη μέθοδο:
– Στις 10/2/2021, 45.310,60 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Θεσσαλονίκης, για το διάστημα από 1η/4/2021 έως 15/5/2021
– Στις 27/4/2021, 61.065,81 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Θεσσαλονίκης, για το διάστημα από 16/5/2021 έως 15/7/2021
– Στις 29/3/2022, 64.625 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Σπάρτης, για το διάστημα από 1η/4/2022 έως 31/12/2022
– Στις 10/2/2021, 199.000 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της ΦΕΠΑ (σ.σ. Φοιτητικές Εστίες Πανεπιστημίου Αθηνών), για το διάστημα από 15/2/2021 έως 15/5/2021
– Στις 24/3/2022, 199.479,45 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της ΦΕΠΑ (σ.σ. Φοιτητικές Εστίες Πανεπιστημίου Αθηνών), για το διάστημα από 01/4/2022 έως 29/6/2022
– Στις 10/2/2021, 23.189,50 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Αθηνών, για το διάστημα από 15/2/2021 έως 15/5/2021
– Στις 27/4/2021, 31.326,44 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Αθηνών, για το διάστημα από 16/5/2021 έως 15/9/2021
– Στις 24/3/2022, 23.669,45 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Αθηνών, για το διάστημα από 1η/4/2022 έως 29/6/2022
– Στις 24/3/2022, 88.478,45 ευρώ για υπηρεσίες φύλαξης της Φ.Ε. Αθηνών, για το διάστημα από 1η/4/2022 έως 29/6/2022.
Σε σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, τον περασμένο Νοέμβριο, προς την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως για τις απευθείας αναθέσεις και τις αναθέσεις με τη μέθοδο διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση του Ιδρύματος, που σίγουρα ανέβασαν τα κόστη αρκετά, ο κ. Δέρβος είχε επικαλεστεί διάφορα επιχειρήματα. Στο συγκεκριμένο θέμα
των αναθέσεων για τη φύλαξη των φοιτητικών εστιών επικαλέστηκε κωλυσιεργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου να ελέγξει ανοικτό διαγωνισμό του 2019, που τον ανάγκαζε να προχωρά σε απευθείας συμφωνίες οι οποίες, όπως ισχυρίστηκε, έχουν γίνει «απολύτως νόμιμα και πάντα με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον».
Από ποιον νομιμοποιήθηκε, βέβαια, καθώς δεν πήρε άδεια από την ΕΑΑΔΗΣΥ, αλλά ούτε εμπίπτει η συγκεκριμένη περίπτωση στις διατάξεις της νομοθεσίας, είναι απορίας άξιον. Οπως είναι απορίας άξιον και το πώς εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον όταν δεν επιτυγχάνεται η καλύτερη τιμή. Ενδιαφέρον έχει και το πώς απάντησε το ίδρυμα σε ερώτηση που τέθηκε στη Νίκη Κεραμέως. Προφανώς μιλάμε για ακόμα ένα κράτος εν κράτη.
Απευθείας ανάθεση στο φάντασμα του… κέτερινγκ
Ενα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα κακοδιαχείρισης και κατασπατάλησης των κονδυλίων του ιδρύματος, που μπορεί να αποτελεί και υπόθεση με ποινικά κολάσιμες πτυχές, αποτελεί η περίπτωση της εταιρίας Mr. Fresh, η οποία, θεωρητικά, ασχολείται με υπηρεσίες σίτισης.
Η συγκεκριμένη εταιρία ιδρύθηκε στις 18 Μαΐου του 2020 και μόλις τέσσερις ημέρες μετά (!), δηλαδή στις 22 Μαΐου, πήρε την πρώτη της δουλειά από το ίδρυμα, με απευθείας ανάθεση μέσω κατάτμησης, για να προσφέρει υπηρεσίες σίτισης για έναν μήνα (από 25/5/2020 έως 22/6/2020) στη Φ.Ε. Πάτρας. Συνολικά, το ύψους του κονδυλίου που απέσπασε έφτασε τα 223.740 ευρώ.
