Ανάλυση καταπέλτης του Γιάννη Βαληνάκη: Ο «απομονωμένος» Ερντογάν αναβαθμίζεται σε «αποτελεσματικό διεθνή μεσολαβητή» και διευρύνει επικίνδυνα τη δυτική ανοχή της επιθετικότητάς του.
Διαβάστε την ανάλυση του πρώην υφυπουργού εξωτερικών και καθηγητής διεθνών σχέσεων Γιάννη Βαληνάκη για την αιφνίδια αναβάθμιση του Ερτογάν λόγω της συμφωνίας Ρωσίας – Ουκρανίας για τα σιτηρά που έγινε μάλιστα υπό την «αιγίδα» του ΟΗΕ:
Πολλαπλά κέρδη βλέπει δυστυχώς να αποκομίζει ο «απομονωμένος» Ερντογάν από την κατά τα φαινόμενα επιτυχή μεσολάβηση της Τουρκίας. Με την κατ’αρχήν συμφωνία Ρωσίας- Ουκρανίας μετά από ουσιαστική παρέμβαση της Άγκυρας και με «νομιμοποιητική» παρουσία του ΟΗΕ – φαίνεται να επιτυγχάνεται η συμφωνημένη ασφαλής εξαγωγή σιτηρών μέσω θαλάσσιων διαδρόμων στον Εύξεινο Πόντο. Ας σημειωθεί εδώ παρεμπιπτόντως ότι παρά τις εύλογες διαψεύσεις, πρόκειται στην ουσία για μια διπλωματική ήττα της Δύσης. Η υποχώρηση είναι σαφής αφού παράλληλα αίρεται το εμπάργκο και στις (πολύ σημαντικότερες των ουκρανικών) εξαγωγές σιτηρών της Ρωσίας (24% της παγκόσμιας παραγωγής, έναντι 8% της Ουκρανίας).Όσο πιέζει η ενεργειακή και οικονομική κρίση, τόσο εξαερώνεται η δυτική θέση αρχών για πλήρη και μέχρι τέλους στήριξη του Κιέβου.
Σημαντική εξέλιξη είναι όμως για τη χώρα μας ο τουρκικός ρόλος στη συμφωνία που πέραν των άλλων θα εμπλέξει και το τουρκικό ναυτικό στην εφαρμογή της συμφωνίας. Αναλυτικά, περιχαρής ο Ερντογάν καταγράφει :
1. σημαντικά εσωτερικά οφέλη ενόψει εκλογών
2. την σχεδόν παγκόσμια αναγνώριση της μεσολαβητικής του προσπάθειας («φάρου» ελπίδας κατά τον ΓΓ Γκουτέρες, «επιμελούς εργασίας» κατά τις ΗΠΑ) που συμβολικά περιβάλλεται και με το κύρος του ΟΗΕ
3. την εκ των πραγμάτων «δικαίωση» του ρόλου του «επιτήδειου ουδέτερου» που διαδραματίζει κατά τον πόλεμο Ρωσίας- Ουκρανίας – και που αναβαθμίζεται μάλιστα σε παγκόσμια χρήσιμο «διεθνή μεσολαβητή» και «αποτελεσματικό» διαπραγματευτή, αφού τελικά οι παρασπονδίες της Άγκυρας απέδωσαν για την ανθρωπότητα
4. την αύξηση της προσωπικής ακτινοβολίας του στον αντιδυτικό κόσμο αφού «ενδιαφέρθηκε ενεργά» για την πείνα που απειλεί Αφρική και Μ.Ανατολή – προνομιακούς στόχους για τον φερόμενο «ηγέτη του σουνιτικού Ισλάμ» που έχει στρατευθεί για ένα κόσμο «μεγαλύτερο από πέντε» (δηλ. τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ)
5. την σχεδόν παγκόσμια ανακούφιση απέναντι στο άγχος των επιπτώσεων μιάς επικείμενης επισιτιστικής -και κατ’επέκτση οικονομικής- καταστροφής.
Και το κυριότερο:
6. Η κατ’αρχήν συμφωνία ήδη θεωρείται κομβική επιτυχία (ακόμη και «ιστορική» χαρακτηρίστηκε) της τουρκικής διπλωματίας αφού καταγράφεται ως η πρώτη συνεννόηση, έστω και σε περιορισμένο αντικείμενο, μεταξύ των εμπολέμων Ουκρανίας και Ρωσίας. Κατά συνέπεια, διανοίγεται λογικά -λαμβανομένων υπόψη και άλλων εξελίξεων στο Ουκρανικό – ο δρόμος και για επόμενα βήματα :
α) πιθανολογείται πλέον ότι η αποδεκτή εκατέρωθεν τουρκική μεσολάβηση θα μπορούσε υπό όρους να οδηγήσει σταδιακά μέσω μιας ανάλογα άτυπης συνεννόησης των δυο εμπολέμων προς την επίτευξη εκεχειρίας στις εχθροπραξίες
β) μια πιθανή κατάπαυση του πυρός θα προσδώσει τεράστια οφέλη ειδικά στην χειμαζόμενη ΕΕ που πλήττεται από μια ήδη τετραπλή κρίση : ενεργειακής ένδειας, οικονομικής ύφεσης, ανασφάλειας και εξοπλισμών, και εν τέλει ως αποτέλεσμά τους μιας αυξανόμενης πολιτικής αστάθειας που οδηγεί ήδη σε κατάρρευση ευρωπαικών κυβερνήσεων.
Ασφαλώς ο πόλεμος είμαι ακόμη μακράν μιας ενδεχόμενης παύσης πυρός, ούτε είναι και δεδομένη η απρόσκοπτη υλοποίηση της κατ’αρχήν συμφωνίας, η οποία θα προσκρούσει λογικά σε καθημερινές πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής. Όμως ακόμη πιο πιθανό διαγράφεται εξελικτικά το αίσθημα απογοήτευσης όλων εκείνων στη Δύση που επιδιώκουν ως εφικτό στόχο την νίκη της Ουκρανίας με την απώθηση του εισβολέα από τις παράνομες κατακτήσεις του επί ξένου εδάφους και την ανάλογη τιμωρία του αναθεωρητισμού συνόρων. Επί της αρχής αυτής -λόγω και των μεγάλων ομοιοτήτων με την επιθετική/αναθεωρητική συμπεριφορά της Τουρκίας- η χώρα μας μόνο με μια παρόμοια έκβαση θα έβγαινε κερδισμένη. Όμως η διαγραφόμενη εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων υπέρ της Ρωσίας και τώρα η έστω και έμμεση αποδοχή ενός περιορισμένου συμβιβασμού από πλευράς Κιέβου, αυξάνουν τις πιθανότητες για το σενάριο που από την έναρξη ήδη της κρίσης προβλέψαμε ως πιθανότερο: την από πλευράς διεθνούς δικαίου απαράδεκτη αλλά ρεαλιστικά πιθανότατη νίκη επί του πεδίου των εισβολέων και την επικίνδυνη δια της ανοχής επικράτηση και επιβράβευση της χρήσης βίας, της εισβολής και του αναθεωρητισμού. Παρά την αρνητικότατη ευθεία εθνική εμπειρία της ανάλογης πρακτικής στο Κυπριακό, εγχώριες αναλύσεις παρέβλεψαν τις εμφανέστατες ομοιότητες των κυνικών πολιτικών Πούτιν και Ερντογάν και προέβλεψαν τα αντίθετα, με συνέπεια λάθη στρατηγικής και βεβιασμένες κινήσεις που ίσως μάλιστα αποδειχθούν «μπούμερανγκ».
Ασφαλώς δεν μπορούν να υποτιμηθούν οι θετικές οικονομικές συνέπειες της Συμφωνίας για τα σιτηρά που περιγράφηκαν παραπάνω αν αυτές πράγματι επεκταθούν και στη χώρα μας και τους δοκιμαζόμενους πολίτες της. Όμως, από διπλωματική σκοπιά, για τον Ελληνισμό (Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία) δυστυχώς οι επιπτώσεις αναμένονται λογικά αρνητικές.
Αν η μεσολάβηση στεφθεί με σχετική επιτυχία (και αναγνωριστεί θετικά έστω και χωρίς ιδιαίτερη προθυμία λόγω της επαμφοτερίζουσας τουρκικής πολιτικής),
— ποιός θα συγκρατήσει έναν διεθνώς επαινούμενο και υπερφίαλα κομπάζοντα Ερντογάν από την παραπέρα προώθηση των βίαιων επεκτατικών σχεδίων του σε Αν.Μεσόγειο, Συρία, Ιράκ, Λιβύη κλπ;
— ποιός θα τον νουθετήσει αποτρεπτικά για το Αιγαίο;
— ποιός θα εμποδίσει τα γεωτρύπανά του από νέες παράνομες παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ;
—ποιός μπορεί να περιμένει ότι ο ΓΓ. του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες (που εξυμνεί τον αρχιτέκτονα της συμφωνίας Ερντογάν) να στηρίξει λύση που δεν αποδέχεται η Τουρκία στο Κυπριακό;
Εν κατακλείδι, κάθε επιθετική συμπεριφορά που γίνεται ανεκτή, γεννά την επόμενη…
