Βάσει του νεοθετικιστικού ερμηνευτικού πλαισίου, επί του οποίου έχει θεμελιωθεί η Συστημική Γεωπολιτική Ανάλυση που προτάθηκε στη διεθνή βιβλιογραφία από τον Καθηγητή Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής του ΕΚΠΑ, Ιωάννη Θ. Μάζη, η επιστήμη αποτελεί ένα οργανωμένο και εσωτερικώς συνεκτικό σύστημα παραγωγής γνώσεως.
- Ζηκόπουλος Ευστράτιος, Υπ. Δρ Γεωπολιτικής ΕΚΠΑ
Το σύστημα αυτό γνώσεως θεωρείται έγκυρο, όταν τα αξιώματά του εδράζονται σε εμπειρικά, ποσοτικώς αποτυπώσιμα δεδομένα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η επιστήμη διατυπώνει ερευνητικές υποθέσεις, οι οποίες είναι δυνατόν να ενέχουν προβλεπτική διάσταση, έως ότου διαψευσθούν στο σύνολό τους ή σε επιμέρους σημεία τους.
Ο Καθηγητής Μάζης, όταν αναφέρεται στις Διεθνείς Σχέσεις, ως επιστημονικό πεδίο, χρησιμοποιεί τον όρο «μελέτη του διεθνούς γίγνεσθαι», εντός του οποίου «συμπεριλαμβάνονται τα πάσης φύσεως φαινόμενα που εκδηλούνται και χρήζουν παρατηρήσεως ώστε να καλυφθούν οι εξηγησιακές και ερμηνευτικές απαιτήσεις του εκάστοτε εφαρμοζόμενου επιστημονικού αλγορίθμου και οι οποίες, καλυπτόμενες, θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν το επιστημονικό (απ)αίτημα σχετικώς με την προβλεπτική ικανότητα (predictability) του αλγορίθμου, άρα να προτείνουν Θεωρία, με την επιστημονική σημασία του όρου».
Οι θέσεις και οι προβλέψεις που έχει παρουσιάσει και συνεχίζει να παρουσιάζει ο Μάζης ενέχουν προβλεπτική διάσταση, έως ότου διαψευσθούν στο σύνολό τους ή σε επιμέρους σημεία τους. Στην περίπτωση κατά την οποία μία υπόθεση διαψευσθεί σε επιμέρους σημεία της, αυτά αντικαθίστανται από τροποποιημένες εκδοχές βάσει των επιστημολογικών αρχών, αλλά ο αρχικός πυρήνας της υποθέσεως παραμένει αμετάβλητος. Σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι που ο Καθηγητής δέχεται συχνά κακόβουλη κριτική από διεθνολόγους που επιχειρούν «προβλέψεις» μη εδραιωμένες σε επιστημονικές θέσεις, δηλαδή Προφητείες!
Ο ορισμός της Γεωπολιτικής εκ μέρους του Μάζη εδράζεται σε δύο βασικές αξιωματικές παραδοχές: αφ’ ενός στην ένταξη της Γεωπολιτικής ως θεματικού κλάδου στο γενικότερο πεδίο της Γεωγραφίας αφ’ ετέρου στην προβλεπτική διάσταση της επιστήμης.
Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά ελάχιστες από τις θέσεις του Μάζη που παρήγαγαν προβλέψεις οι οποίες αν είχαν ληφθεί υπ’ όψιν από την εκτελεστική εξουσία, ίσως σήμερα να μην αναζητούσαμε εναγωνίως την απάντηση στην επίκαιρη ερώτηση, που ακούγεται ολημερίς στα ΜΜΕ «…και τι προβλέπετε Κύριε/Κυρία χ…ψ… ότι θα κάνει η Τουρκία; … θα τολμήσει να ‘έλθει νύχτα’; … κλπ».
Α- Περί ΑΟΖ και της Συμφωνίας (μερικής) οριοθετήσεως Ελλάδος-Αιγύπτου
Ο Μάζης έχει αναφερθεί και περιγράψει εκτενώς, σχετικά με την ανακήρυξη / οριοθέτηση της Ελληνικής ΑΟΖ και της Συμφωνίας (μερικής) οριοθετήσεως Ελλάδος-Αιγύπτου, στις παρακάτω συνεντεύξεις:
i) 5-12-2019: Ανακήρυξη ΑΟΖ της Ελλάδος, https://youtu.be/8pHnKVFU6To?t=331 και μετά 1.30 λεπτό: Oριοθέτηση Ελλάδος – Κύπρου: https://youtu.be/8pHnKVFU6To?t=419
ii) 9-12-2019: Ανακήρυξη ΑΟΖ ολόκληρης της Ελλάδος ή μερική οριοθέτηση Κρήτης – Κύπρου, https://youtu.be/KlifoZez4B0?t=664
iii) 20-12-2019: Ανακήρυξη ΑΟΖ ολόκληρης της Ελλάδος, https://youtu.be/nVmdKnW10cc?t=3 και στο ίδιο βίντεο μερική οριοθέτηση Κρήτης και Δωδεκανήσου με Κύπρο: https://youtu.be/nVmdKnW10cc?t=385
iv) 3-6-2020: Οριοθέτηση με Κύπρο, ( https://youtu.be/jc5zdIKHODU?t=47,
v) 24-06-2020: https://youtu.be/OB_-8hO3668?t=911
vi) 2-07-2020 και 6-7-2020: https://youtu.be/DxUZ2rbUXZ4?t=637
vii)17-7-2020: Προβλήματα οριοθετήσεως με Αίγυπτο (δυτικά 28ου) https://youtu.be/fLspFtPF5jc?t=792
Ο Μάζης περιέγραψε μεταξύ άλλων, προβλέποντας επακριβώς – την ατυχή, ελλιπή και συνεπώς επικίνδυνη για τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα Συμφωνία (μερικής) οριοθετήσεως Ελλάδος-Αιγύπτου, τη οποία θεωρούσε – και δικαίως – ότι έχει αποφασισθεί σε κυβερνητικό επίπεδο. Επιβεβαιώθηκε δυστυχώς. Σε αυτές συνεντεύξεις, υπεγράμμισε, συνολικώς, τα εξής:
«α) θα έπρεπε να έχομε ήδη προβεί εις την ανακήρυξη ( declaration) της ελληνικής ΑΟΖ η οποία είναι μονομερές δικαίωμα του παρακτίου κράτους
β) όρισε την διαφορά μεταξύ declaration (ανακήρυξης) και delimitation (καθορισμός) της ΑΟΖ
γ) ετόνισε ότι πρέπει να αρχίσομε την οριοθέτηση με την Κύπρο και κατόπιν να προχωρήσομε με την Αίγυπτο ώστε αφενός να αποφύγομε οδυνηρές εκπλήξεις και αφετέρου να θέσομε την Τουρκία αντιμέτωπη με την διεθνή νομιμότητα
δ) ετόνισε ότι τίποτε χειρότερον δεν ηδύνατο η Τουρκία να πράξει εις βάρος της χώρας μας εξ αιτίας αυτής της διεθνώς εγκύρου οριοθετήσεως, από αυτά που ήδη πράττει
ε) προέβλεψε το τελικώς συμφωνηθέν όριον του 28ου μεσημβρινού και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την Ελλάδα από την αποδοχή του και
στ) προσδιόρισε τα τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου που ευρίσκονται στα σημεία όπου έχομε αποφασίσει να παραχωρήσομε στην Αίγυπτο καί άλλα…
Β- Περί «ὑποδείξεων» τῆς ἐκθέσεως STRATFOR»,
[Ἀρχικὴ δημοσίευσις εἰς τὸ περιοδικὸν «Ἐπίκαιρα» (08-14 Ἰουλίου 2010)]
Από το 2010, ο Μάζης, αξιολογώντας τα επιχειρήματα και εντοπίζοντας τις γεωστρατηγικές στοχεύσεις της έκθεσης STRATFOR, ημιεπίσημο επιστημονικό παράρτημα της CIA, είχε θέσει τα παρακάτω ερωτήματα – θέσεις, στον τομέα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής:
«— Ἐρώτημα 1ον: Γιατί ἀποκλείεται ἕνας σημαντικώτατος ρόλος τῆς Ἑλλάδος στὸ ἐπίπεδό της εὐρωμεσογειακῆς σαρκοζιανῆς πρωτοβουλίας ἀλλ’ ἐν στενῇ ἀμυντικῇ καὶ τεχνολογικῇ ἀλλὰ καὶ ἐπενδυτικῇ συνεργασίᾳ μετὰ τῆς Γαλλίας;
— Ἐρώτημα 2ον: Γιατί ἀποκλείεται ἡ δραστηριοποίησις τῆς χώρας σὲ διαμεσολαβητικὸ ἐπίπεδο μεταξὺ ἀραβικοῦ κόσμου καὶ Ἰσραήλ;
Ἐρώτημα 3ον: Γιατί ἀποκλείεται ἡ δραστηριοποίησις τῆς χώρας σὲ ἐπίπεδο ἐλληνοαιγυπτιακῶν, ἑλληνοσαουδαραβικῶν καὶ ἑλληνολιβυκῶν σχέσεων στὸ πλαίσιο τῆς εὐρωμεσογειακῆς πρωτοβουλίας;
— Ἐρώτημα 4ον: Γιατί ἀποκλείεται ἡ δραστηριοποίησις τῆς χώρας σὲ ἐπίπεδο ἑλληνοκινεζικῶν οἰκονομικῶν σχέσεων καὶ προωθήσεως κινεζικῶν ἐπενδυτικῶν δραστηριοτήτων σὲ εὐρωπαϊκό, βορειοαφρικανικὸ καὶ εὐρωρωσικο ἐπίπεδο;
— Ἐρώτημα 5ον: Γιατί ἀποκλείεται ἡ δραστηριοποίησις τῆς χώρας σὲ ἐπίπεδο ἑλληνο-κυπρο-ἰσραηλινῶν σχέσεων σὲ στρατηγικό, ἐνεργειακὸ καὶ τεχνολογικὸν ἐπίπεδο;
— Ἐρώτημα 6ον: Γιατί θεωρεῖ τὴν ἐσωτερικὴ σταθερότητα τῆς Τουρκίας ὡς δεδομένη καὶ θέλει νὰ ἀγνοεῖ τὴν κουρδικὴ ἀντίσταση ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀλεβιτικοὺς φόβους ὡς «κώνωπα ἐπὶ κέρατος βοός»;
— Ἐρωτημα 7ον: Γιατί δὲν διδάσκεται σὲ τίποτε ἀπὸ τὶς μέχρι σήμερα πλήρεις ἀποτυχίες τῆς Ἀγκύρας σὲ ὅλες τὶς διαμεσολαβητικές της ἀπόπειρες μεταξὺ Ἰσραὴλ καὶ τῶν ἐπιφόβων γειτόνων του;
— Ἐρώτημα 8ον: Γιατί δὲν δείχνει νὰ ἀπασχολεῖται μὲ τὸ ἀποτέλεσμα τοῦ μελλοντικοῦ δημοψηφίσματος τοῦ Σεπτεμβρίου 2010 στὴν Τουρκία, ὅπου ὑπάρχει περίπτωσις νὰ ἀντιμετωπίσει ἡ γείτων τὴν ἔναρξη τῆς ἐποχῆς ἐπιβολῆς τῆς σαρῆα (ἰσλαμικοῦ νόμου) στὸ πολίτευμά της;»
Στο τέλος δε του άρθρου του, ο Μάζης τονίζει, ότι «Εἶναι προφανὴς ἡ προσπάθεια τῆς ἐκθέσεως νὰ καταφέρει νὰ πανικοβάλλει τὴν Ἀθήνα ὅτι εἶναι πλέον «γεωπολιτικῶς ἄχρηστη» καὶ νὰ διαβεβαιώσει γι’ αὐτήν της τὴν ἐκτίμηση τὴν Ἄγκυρα, ὥστε ἡ ἐκπροσωπουμένη ἀπὸ τὴν ἔκθεση μερὶς τῆς Οὐάσιγκτων νὰ προλάβει σὲ δεύτερη φάση τὴν πλήρη ἰσλαμοποίηση τῆς Τουρκίας λόγῳ συμμαχιῶν της μὲ ἀκατάλληλους γείτονες, ὅπως τὸ Ἰρὰν καὶ ἡ Συρία, οἱ ὁποῖες ἔχουν κοινὸ ἐσωτερικὸ πρόβλημα, δηλαδὴ τὸ κουρδικό!»
Αναλυτικά, ίδετε στο βιβλίο: «2018, Ι. Μάζης, Γεωπολιτικά Ζητήματα, τόμος 2, Εκδόσεις Λειμών, σ. 421-426».
Γ- Περί ισλαμοποίησης της Τουρκίας και ἑλληνοϊσραηλινὴς συνεργασίας
[Ἀρχική δημοσίευσις εἰς τὸν ἱστότοπον τοῦ Σκάϊ: 1) http://www.skai.gr/ news/ world/article/150370/oi-stoxoi-tis-toyrkias (22/08/2010) καὶ 2) www.skai.gr/ news/world/article/150371/i-toyrkia-kai-ta-koitasmata-tis- kyproy (22/08/2010). Ἐπίσης ἐπανεδημοσιεύθη εἰς τὸν ἱστότοπον: hellenicinterest.blogspot.gr/2010-08- archive.html εἰς τὸ διάστημα: 27-29 Αὐγούστου 2010. Ἔκτοτε, ἐδημοσιεύθη εἰς πολλά, ἔντυπα καὶ ἠλεκτρονικά, MME]
«ἡ ἀντίληψις τοῦ διπόλου τῆς εἰδικῆς σχέσεως Λονδίνου-Οὐάσιγκτων, ἀνατρέπεται βαθμιαίως καὶ μὲ ἐπιταχυνόμενον ρυθμὸν περὶ τῆς χρησιμότητος τῆς Τουρκίας γιὰ τὴν ἀνάσχεση τῆς Ρωσσίας […] Φυσικὰ στὸν νέο αὐτὸ προσανατολισμὸ συμβάλλει καὶ ἡ δυνατότητα πολιτικο-ἰδεολογικῆς ὁμογενοποιήσεως τοῦ μεσανατολικοῦ ριζοσπαστικοῦ Ἰσλάμ, στὸ πλαίσιο τοῦ ταουχὴντ (φιλοσοφικο-θρησκευτικῆς ἑνότητος) καὶ τῆς ντάουα (πολιτικο-θρησκευτικῆς προσκλήσεως γιὰ ἑνότητα). Ἰδιαιτέρως ἂν ληφθοῦν ὑπ’ ὄψιν οἱ δυνατότης «σκληρᾶς» ἐνισχύσεώς του μὲ πυρηνικὰ ὁπλικὰ συστήματα συγκεκριμένων ἰσλαμικῶν ἡγεμονικῶν του πόλων»:
Ο Μάζης ἀπὸ το 1990, έγραφε γιὰ τὴν «βεβαία ἰσλαμοποίηση τῆς τότε, ἄκρως κεμαλο-ἐθνικιστικῆς καὶ κοσμικο-λαϊκῆς Τουρκίας καὶ τὴν ἐξ αὐτοῦ τοῦ γεγονότος συγγρούσεώς της μὲ τὸ Ἰσραὴλ καὶ τὶς ΗΠΑ». Φυσικά και δεν επιχαίρει για την επιτυχή του αυτή γεωπολιτική πρόβλεψη. Ολόκληρο το άρθρο στο «2018, Ι. Μάζης, Γεωπολιτικά Ζητήματα, τόμος 2, Εκδόσεις Λειμών, σ. 427-444».
Στο ίδιο άρθρο, ο Μάζης προβλέπει τους στόχους της Άγκυρας, και αναφέρω ενδεικτικά τον έναν, σχετικά με την παρεμπόδιση «χαράξεως Ἀποκλειστικῆς Οἰκονομικῆς Ζώνης μεταξὺ Ἑλλάδος-Αἰγύπτου καὶ Ἑλλάδος-Κύπρου, ἡ ὁποία θὰ λαμβάνει ὑπ’ ὄψει καὶ τὰ ἀπορρέοντα ἀπὸ τὸ διεθνὲς δίκαιο τῆς θαλάσσης δικαιώματα ΑΟΖ τοῦ Καστελλορίζου (βλ. καὶ σχετικὸ ἄρθρον ὑπὸ τὸν τίτλον: «Γεωγραφικὴ κατανομὴ τῶν ὑδριτῶν μεθανίου καὶ διεθνὴς γεωπολιτικὴ τῆς ἐνέργειας», Ἐπίκαιρα (15/04-21/04/2010), σελ. 34-47)».
Επίσης στο ίδιο άρθρο, αναφέρεται στο γεγονός ότι «ἡ ἑλληνο-ἰσραηλινὴ προσέγγισις ἀνοίγει σημαντικὲς διόδους καὶ γιὰ μίαν ἀντίστοιχο κυπρο-ἰσραηλινή, ἡ ὁποία θὰ ὁλοκληρώσει τελεσιδίκως τὴν πλήρη ἀλλαγὴ τῶν γεωστρατηγικῶν ἰσορροπιῶν στὴν νοτιοανατολικὴ Μεσόγειο, πρὸς ὄφελος τῆς εἰρήνης καὶ τῆς συνεργασίας στὴν περιοχὴ καὶ εἰς βάρος τῶν — ἄνευ νομικῆς βάσεως καὶ ἐρεισμάτων — διεκδικήσεων καὶ ὀνειρώξεων, τῆς νταβουτογλιανῆς, ἰσλαμιστικῆς καὶ νεο-χαλιφικῆς Τουρκίας».
