Από 1/1/2024 και μετά την τρίμηνη παράταση που έδωσε η κυβέρνηση, το νέο πλαίσιο στις χρεώσεις της ηλεκτρικής KWh από τους πάροχους, με απόφαση της ΡΑΑΕΥ έχει ποικιλία από εκπλήξεις, αναφορικά με τους λογαριασμούς του ρεύματος.
Οι προμηθευτές θα πρέπει μέχρι και την 1η Νοεμβρίου να ενημερώσουν τους πελάτες τους είτε έντυπα, είτε ηλεκτρονικά, για τις νέες συμβάσεις και τα νέα τιμολόγια, ενώ η συναίνεση του καταναλωτή θα θεωρείται δεδομένη εφόσον δεν εναντιωθούν γραπτώς, εντός 30 ημερών από την ημέρα της γνωστοποίησης.
Μέχρι τον Ιούλιο του 2022 εφαρμοζόταν το καθεστώς των ρητρών αναπροσαρμογής με τις γνωστές καταχρηστικές πρακτικές πολλών παρόχων και την αυξανόμενη λίστα των ανεξόφλητων λογαριασμών. Μετά ακολούθησε η πολιτική τιμολόγησης με το προσωρινό σύστημα βάσει του οποίου κάθε εταιρεία ανακοίνωνε προκαταβολικά το τιμολόγιο που άλλαζε κάθε μήνα. Επίσης, ο καταναλωτής είχε δικαίωμα να αλλάζει προμηθευτή χωρίς να πληρώνει ρήτρα αποχώρησης, ωστόσο η κρατική επιδότηση στις χρεώσεις των κιλοβατώρων των καταναλωτών έδινε μια στοιχειώδη ανακούφιση, χωρίς αυτό βέβαια να αλλάζει κάτι ουσιαστικά στον προϋπολογισμό και στις τσέπες των νοικοκυριών.
Από 1/12024 έρχονται τρείς τύποι τιμολογίων ρεύματος.
● Σταθερά: Με σταθερή χρέωση προμήθειας (ευρώ ανά κιλοβατώρα) για ορισμένο χρόνο διάρκειας. Τα τιμολόγια αυτά θα φέρουν μπλε σήμανση. Εκτιμήσεις δείχνουν ότι αυτά θα είναι και τα ακριβότερα.
● Κυμαινόμενα τριών ειδών:
1) Κυμαινόμενα, όπου η τιμή προκύπτει από υπολογιστικό τύπο ο οποίος συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς και ανακοινώνεται πριν από την εφαρμογή της (για παράδειγμα η τιμή για τις καταναλώσεις του Ιανουαρίου θα ανακοινωθεί την 1η Ιανουαρίου),
2) Απολογιστικά δύο μήνες μετά τον μήνα κατανάλωσης (στο ίδιο παράδειγμα η τιμή του Ιανουαρίου θα οριστικοποιείται τον Μάρτιο).
3) Μεικτής τιμολόγησης (σταθερής και κυμαινόμενης), η τιμή των οποίων θα ανακοινώνεται είτε την 1η του μήνα εφαρμογής τους, είτε την 1η ημέρα του τρίτου μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής τους. Και οι τρεις υποκατηγορίες των κυμαινόμενων τιμολογίων θα επισημαίνονται με πράσινο χρώμα. Πιο συγκεκριμένα οι χρεώσεις αυτού του τύπου τιμολογίου θα γίνονται με σταθερή τιμή μέχρι ενός ορίου μηνιαίας κατανάλωσης και από εκεί και πάνω, με κυμαινόμενη τιμή με βάση τους δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς του ρεύματος.
● Δυναμικά: Εδώ οι τιμές χρέωσης θα λαμβάνουν υπόψιν τη διακύμανση των χονδρεμπορικών τιμών, ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα, αλλά αυτά θα αφορούν προς το παρόν ελάχιστους καταναλωτές, συγκεκριμένα αυτούς που διαθέτουν εγκατεστημένους ‘’έξυπνους’’ μετρητές. Τα τιμολόγια αυτά θα φέρουν πορτοκαλίσήμανση.
Τελικά το νέο πλαίσιο πολιτικής τιμολόγησης των παρόχων ευνοεί ξεκάθαρα μόνο τις ενεργειακές εταιρίες, αφού δεν παίρνουν κανένα ρίσκο, διότι δεν θα υπάρχει τορίσκο της πρόβλεψης για την τιμή του επόμενου μήνα που ίσχυσε την περίοδο των έκτακτων μέτρων. Η επιλογή ωστόσο του φθηνότερου τιμολογίου θα παραμείνει για τους καταναλωτές ένας γρίφος, κι αυτό γιατί η κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος και η αξιολόγηση και η σύγκριση διαφορετικών τιμολογίων είναι εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία και απαιτεί ειδικές γνώσεις που ακόμα και οι ειδικοί της αγοράς, δυσκολεύονται να αποσαφηνίσουν τις δυσνόητες παραμέτρους που ενσωματώνονται στους εκάστοτε αλγόριθμους των κυμαινόμενων χρεώσεων.
Επίσης αλλάζει ο ενεργειακός τουρισμός, δηλαδή η μετακίνηση ενός καταναλωτή από έναν πάροχο σε έναν άλλον, το τελευταίο χρόνο δεν επιβάλλονταν ρήτρες αποχώρησης, όμως αυτό, δημιούργησε φέσια στους παρόχους, πάνω από μισό δισευρώ. Δυστυχώς ακόμα η κυβέρνηση δεν έχει πάρει θεσμικές πρωτοβουλίες που να αντιμετωπίζει ούτε τις στρεβλώσεις που θα δημιουργούν οι νέες ρήτρες αναπροσαρμογής στους καταναλωτές, ούτε έχει διαχωρίσει την ήρα από το στάρι, δηλαδή τους πραγματικά ευάλωτους και αδύναμους καταναλωτές, από τους στρατηγικά κακοπληρωτές και φυσικά ακόμα δεν έχει αντιμετωπίσει συστηματικά και αποτελεσματικά τα φαινόμενα της ρευματοκλοπών.
Ο Υπουργός Ενέργειας κ. Σκυλακάκης προωθεί νομοθετική ρύθμιση για την κατάργηση της οριζόντιας επιδότησης του ρεύματος και την εφαρμογή της, μόνο σε ευάλωτα και ευπαθή νοικοκυριά (πολύτεκνους, ΑμΕΑ κλπ), ενώ προωθεί την θεσμοθέτηση ενός ιδιότυπου Ενεργειακού Τειρεσία για αυτούς που αφήνουν πάνω από δύο λογαριασμούς ανεξόφλητους, ενώ δεν θα μπορούν πλέον ελεύθερα να συνάπτουν σύμβαση με άλλο πάροχο, εφόσον δεν θα έχουν εξοφλήσει πλήρως όλα τα χρέη τους.
Η ενεργειακή κρίση μπορεί να μην κυριαρχεί στην καθημερινή ειδησιογραφία, ωστόσο είναι εδώ και θα κάνει εκ νέου αισθητά την εμφάνιση της από τον ερχόμενο χειμώνα, διότι απλά δεν έχουν αρθεί τα διεθνή ενεργειακά εμπόδια και οι περιορισμοί. Όπως για παράδειγμα η Ρωσοουκρανική κρίση, το εμπάργκο στα ρώσικα καύσιμα, η σημαντική απομείωση της ημερήσιας εξόρυξης βαρελιών πετρελαίου από τις χώρες του κόλπου, οι ανέτοιμες υποδομές αποθήκευσης και αεριοποίησης του πανάκριβου εισαγόμενου lng επι ευρωπαϊκού εδάφους, οι νέες ενεργειακές συμφωνίες μεταξύ των χωρών BRICS, που θα έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές αγορές κλπ.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Ενεργειακός Επιθεωρητής – Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ
