Ναρκωτικά. Οπλα. Ληστείες. Ξυλοδαρμοί. Αναβολικά. Μισογυνισμός. Ωμή βία. Η τραπ υποκουλτούρα εξυμνεί και επιδεικνύει το έγκλημα στο ΤikΤok, και ξεχύνεται σαν τσουνάμι παραβατικότητας στον πραγματικό κόσμο των ανηλίκων. Το κοινωνικό ραντάρ δεν μπορεί πλέον να στρουθοκαμηλίζει…
- Από τον
Βασίλη Γαλούπη
Τον Οκτώβριο του 2022, ο νεαρός τράπερ Thug Slime, που μεγάλωσε στα Σεπόλια, ανέβασε ένα βίντεο στο TikTok από συναυλία του έχοντας αγκαλιά ένα 10χρονο κορίτσι. Η Ελληνίδα μαθήτρια τραγουδούσε μαζί του «Βγαίνει έξω μόνο με αλήτες – Της αρέσουν οι εγκληματίες – Είναι αλήτισσα, δεν αράζει με ντίβες – Θέλει να καλοπερνάει, της αρέσουνε οι νύχτες» κι αποθεωνόταν από το κυρίως εφηβικό κοινό. Λίγοι αναρωτήθηκαν τι δουλειά μπορεί να έχει παιδί στα χέρια τύπου που… τραγουδάει «Θέλω ένα glock 26 και ένα Ruger»;
Πριν από δύο ημέρες, το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε το «Εθνικό Σχέδιο κατά του bullying στα σχολεία», με μια δέσμη φιλόδοξων μέτρων, όπως η πλατφόρμα καταγγελιών, οι τιμωρίες και η χρήση κινητών τηλεφώνων. Φιλότιμη η προσπάθεια, αλλά η ρίζα του προβλήματος δεν είναι εντοπισμένη και η λύση δεν είναι οι αποβολές από την τάξη.
Η άγουρη βία έχει εξαπλωθεί με διάφορες μορφές στους ανηλίκους. Βρίσκεται εντός, αλλά κι εκτός σχολείων. Την Ελληνική Αστυνομία απασχολούσαν πέρυσι κάθε μήνα 1.200 περιστατικά εφηβικής παραβατικότητας. Στα σχολεία και στις γειτονιές επιβάλλονται η «μαθητική κουλτούρα των μαχαιριών» και ο «νόμος του νταή». Τα κορίτσια θεωρούνται «πόρνες» μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκαν γυναίκες.
Αλήθεια, πώς βρεθήκαμε ξαφνικά σε μια κοινωνία με ανεξέλεγκτους και τόσο βίαιους εφήβους, έτοιμους ακόμα και να σκοτώσουν; Οι ισχυρισμοί ότι στον πυρήνα βρίσκονται η οικονομική κρίση με τη φτωχοποίηση των οικογενειών ή τα πανδημικά lockdowns ίσως να μην είναι πια αρκετοί.
Την περασμένη δεκαετία, τέτοια ακραία φαινόμενα δεν ήταν παγιωμένα, αν και η κοινωνία υπέφερε περισσότερο από σήμερα. Ακόμα και έπειτα από μακροχρόνιους πολέμους, η «απάντηση» της ελληνικής κοινωνίας δεν ήταν ποτέ οι μαθητικές συμμορίες και τα μαχαιρώματα μεταξύ παιδιών. Η βία περιοριζόταν συνολικά, δεν αυξανόταν. Και τα παιδιά θωρακίζονταν από τις δεμένες οικογένειές τους.
Χαλαρά τα όρια των γονέων
Σήμερα, οι γονείς που μεγάλωσαν με το κωστοπουλικό «Κλικ» των ξεσαλωμάτων αδυνατούν, κουρασμένοι πια από τη σκληρή καθημερινότητα, να βρουν την ισορροπία στα σπίτια τους. Χαλαρώνουν τα όρια πολύ γρήγορα στα παιδιά τους, όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι. Ψάχνοντας για περισσότερη σημασία, οι έφηβοι γοητεύονται γρήγορα από την ωμή βία κι εντάσσονται σε φαμίλιες-συμμορίες. Η τραπ και τα social media «χτυπούν» σ’ αυτήν ακριβώς τη δεξαμενή.
Με τις οικογένειες αποδιοργανωμένες και αποδυναμωμένους άλλους ισχυρούς πυρήνες κοινωνικής συνοχής, όπως η Εκκλησία, ακόμα και οι κομματικές νεολαίες, τα παιδιά «αιχμαλωτίζονται» από την αίσθηση δύναμης και γρήγορου πλουτισμού με παρανομίες.
Πολλοί Ελληνες τράπερ έχουν συλληφθεί και κατηγορηθεί τα τελευταία χρόνια για σοβαρά εγκλήματα – από διακίνηση ναρκωτικών και κλοπές μέχρι άγριους ξυλοδαρμούς, παράνομη οπλοκατοχή, ακόμα και απόπειρες βιασμών. Συχνά, οι ίδιοι είναι που διακινούν στο ΤikΤok τα βίντεο με τις βιαιότητές τους. Οι στίχοι τους προσομοιάζουν ακόμα συχνότερα με όσα κάνουν στην πραγματική τους ζωή. Τα παιδιά, δίχως αντιστάσεις, κοιτάζουν να τους μιμηθούν.
H διείσδυση της τραπ μουσικής σε 12χρονα και 14χρονα παιδιά, σε συνδυασμό με την ασυδοσία των πανίσχυρων social media, δεν μπορεί να εξηγηθεί επιφανειακά και με τα συμβατικά στάνταρ περί τέχνης. Ακριβώς επειδή ένας μονόχνωτος λόγος μίσους κι επίδειξης εγκληματικής συμπεριφοράς, πολλές φορές και βιωματικής, δεν είναι τέχνη μόνο και μόνο επειδή ντύνεται με μερικές άτσαλες νότες.
Το παραδοσιακό αίνιγμα «ηθικού πανικού» είναι τόσο παλιό όσο και η ίδια η ψυχαγωγία: η μουσική αντικατοπτρίζει το περιβάλλον μας ή το διαμορφώνει; Μπορούν οι άνθρωποι, και ειδικά οι ανήλικοι, να διακρίνουν μέσα από τις βίαιες ταινίες ή τα αιματηρά βιντεοπαιχνίδια το πραγματικό γεγονός από τη φαντασία ή το αφήνουν αφιλτράριστα να επηρεάσει τη συμπεριφορά τους;
Οι καλλιτέχνες της τραπ συνήθως απαντούν πως, όταν γράφουν έναν βίαιο στίχο, που, π.χ., αναφέρεται στο έγκλημα με μαχαίρι, είναι επειδή «αυτό είναι αυτό που βλέπεις από το παράθυρό σου στο περιβάλλον σου, και ως καλλιτέχνης αυτό απεικονίζεις στους στίχους σου». «Η μουσική» λένε «μπορεί να γοητεύεται από το βίαιο έγκλημα, αλλά δεν αναγκάζει το χέρι κανενός να διαπράξει αυτές τις ενέργειες».
Με την τραπ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. «Οι δολοφονίες και τα μαχαιρώματα που μαστίζουν το Λονδίνο και άλλες πόλεις συνδέονται άμεσα με αυτή τη νέα, υπερβίαιη μορφή μουσικής που σαρώνει τη Βρετανία» συμπέραιναν το 2018 οι «Sunday Times».
Ο «Guardian» συνέδεε τότε, ύστερα από μια σειρά εγκλημάτων, τη δικτύωση που έχει η τραπ μέσω των social media. «Υπάρχουν βάσιμες ανησυχίες ότι η τραπ και παρόμοια μουσικά υποείδη δεν καθρεφτίζουν απλώς την εγκληματικότητα, αλλά την οδηγούν και την υποκινούν!»
Οι συλλήψεις τράπερ του τελευταίου 6μήνου
5/2/24: Συνελήφθη ο τράπερ ΝΟΕ, κατά κόσμον Βασίλης Στρατής, επειδή προσπαθούσε να κλέψει βαλίτσες γυναικών επιβατών στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος».
3/2/24: Συνελήφθη ο τράπερ Ricta, που κατηγορείται για τον άγριο ξυλοδαρμό και τον σοβαρό τραυματισμό 23χρονου φοιτητή στη Θεσσαλονίκη.
29/1/24: Συνελήφθη ο 27χρονος τράπερ Strat ύστερα από ξυλοδαρμό, απόπειρα απαγωγής 20χρονου τράπερ στην Καλλιθέα, με εμπρησμό και της μοτοσικλέτας του.
4/12/23: Συνελήφθη ο τράπερ Don Leon για κλοπές σε ΑΤΜ ύψους 700.000 ευρώ. Ο ίδιος και οι δυο συνεργοί του «ξέπλεναν» τα χρήματα στην τραπ μουσική στα καζίνα. Οι αστυνομικοί εντόπισαν 206.000 σε μετρητά, ένα πολεμικό τυφέκιο Μ16 και 1,5 κιλό εκρηκτικής ύλης.
8/11/23: Συνελήφθη ο τράπερ Strat στο Πεδίον του Αρεως, έχοντας πάνω του 122 γραμμάρια κοκαΐνη και 2.350 ευρώ.
Η απόφαση δικαστή για ισόβια, που συνέδεσε τον στίχο με τη δολοφονία 15χρονου
Η κουλτούρα της τραπ ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στον Νότο των ΗΠΑ. Γρήγορα άρχισε να βρίσκει πρόσφορο έδαφος και στην Ευρώπη. Εφτασε και στη χώρα μας, και τα τελευταία χρόνια η σκιά της βρίσκεται πάνω από τα σχολεία, αφού για τους ενήλικες αυτό το ατάλαντο, απειλητικό και λιγούρικο κιτς είναι αδιάφορο.
Από το Κέντρο Εγκληματολογίας της Βρετανίας μέχρι ειδικούς της Οξφόρδης και την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία, το συμπέρασμα είναι πως το άγριο ξύλο, τα μαχαιρώματα και οι εκφοβισμοί που μαστίζουν παιδιά κι εφήβους συνδέονται άμεσα με την υπερβίαιη μορφή κουλτούρας που δοξάζει τον κουτσαβακισμό, το ψευτονταηλίκι, τη φτήνια και την ισοπέδωση.
Οι ενήλικοι διαθέτουν την ικανότητα και την εμπειρία να εντοπίσουν και να απορρίψουν μηνύματα, που, όμως, ένα παιδί δεν μπορεί ακόμη να επεξεργαστεί. Η έκθεση σε βίαιο περιεχόμενο κανονικοποιεί τις εγκληματικές πράξεις και δηλητηριάζει την κοσμοθεωρία ενός παιδιού, ενώ σχηματίζεται. Το αν αυτό οδηγήσει σε βίαιη συμπεριφορά εξαρτάται από την ατομική προσωπικότητα, τις συνθήκες ζωής, την οικογένεια και την προδιάθεση. Σ’ αυτές τις ηλικίες, όμως, οι αντιστάσεις κάμπτονται ευκολότερα από την τάση του παιδιού να κοινωνικοποιηθεί μέσω μιας «ομάδας», στην προκειμένη συμμορίας.
Στη χώρα μας, η εγκληματικότητα εμφανίζεται και διαφημίζεται σε «μουσικά» βίντεο που πλασάρουν νταηλίκια, διακίνηση ναρκωτικών, βιασμούς, σε φωτογραφίες και βίντεο με πραγματικές πράξεις βίας, σε διαδικτυακές επιθέσεις ή εκβιασμούς, γοητεύοντας όσους εφήβους αντλούν την αυτοεκτίμησή τους από την περσόνα που δημιουργούν στο διαδίκτυο
Τα επίπεδα νεανικής βίας έφτασαν να είναι τόσο υψηλά, που το ζήτημα αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Πέρυσι, η κυβέρνηση της Βρετανίας πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη σχετική έρευνα και το συμπέρασμα ήταν σοκαριστικό. Οι μισοί από τους εφήβους της χώρας έγιναν μάρτυρες ή υπήρξαν θύματα βίας. Από αυτούς, 358.000 έφηβοι υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς μέσα στο 2023.
Οταν οι δράστες βίας ρωτήθηκαν γιατί έβλαψαν άλλους, οι περισσότεροι από τους μισούς είπαν ότι το έκαναν επειδή τους «προκάλεσαν» κυρίως μέσω διαδικτύου, ενώ το bullying και τα «αντίποινα» ήταν άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Η τραπ κουλτούρα άρχισε να αντιμετωπίζεται και νομικά ως δυνητικά επικίνδυνη.
Οταν ο Βρετανός τράπερ M-Trap σκάρωνε στίχους για επιθέσεις και μαχαιρώματα, πριν όντως μαχαιρώσει ένα 15χρονο αγόρι μέχρι θανάτου, ο δικαστής που τον καταδίκασε σε ισόβια δήλωσε: «Ισχυρίστηκες ότι οι στίχοι σου ήταν απλώς για επίδειξη, αλλά δεν το πιστεύω και υποψιάζομαι ότι περιμένατε την κατάλληλη ευκαιρία για επίθεση».
Το διαδίκτυο έχει τη δύναμη να ενισχύει και να διαδίδει την κουλτούρα της βίας και, σε συνδυασμό με την έλλειψη ευκαιριών και κατεύθυνσης σε πολλές οικογένειες, πλημμυρίζει με εγκληματικότητα την πραγματική ζωή.
Η εφηβεία είναι η περίοδος που για τους περισσότερους από εμάς η μουσική παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Οταν η τραπ γίνεται το μέσο για πολλά παιδιά να εκφραστούν και να ενταχθούν σε παρέες, αυτό έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην αντίληψή τους για την κοινωνία. «Σκάσε, π@@@@@α, μπουνιές μη σου βάλω» λέει Ελληνας τράπερ αναφερόμενος σε γυναίκα. Αλήθεια, μεγαλώνοντας με τέτοιους στίχους τις επόμενες γενιές μπορούμε να ελπίζουμε σε μείωση των γυναικοκτονιών;
ΣΤΙΧΟΙ ΤΡΑΠ «ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ»
Snik – «Colpo grosso»:
«Φέρε το πιστόλι στην τσέπη
Ξέρεις, μη με κάνετε έτσι
Χορεύουν οι π@@@@νες σα ντέφι
Ξέρεις, το σκοτώνω όταν απλά έχω κέφι
Δε θέλω χρόνο μαζί σου
Αμα δεν γουστάρεις, γ@@@σου
Εχω το εννιάρι στην τσέπη».
Τhug Slime – «Θείος»
«Στο ΠΡΟ-ΠΟ σκάω με μάσκα και αδειάζει το ταμείο
Θέλω ένα glock 26 και ένα Ruger
Δεν πληρώνω και ο ίδιος είμαι shooter
Είσαι ρουφιάνα κατσαρίδα, σήκω φύγε από δω
Πριν σε πατήσω και σε αφήσω νεκρό».
ILLEOo – «Skase, p@@@@@a»
«Με ψάχνουν μπάτσοι, μα δεν θα τους κάτσει
Πουλάω την ντόπα, και την αγοράζει
Σκάσε, π@@@@@α, μπουνιές μη σου βάλω
Κερνάνε γραμμές και γ@@@@ε ο ένας τον άλλο».
