Στις 11 Αυγούστου, μια πυρκαγιά ξέσπασε στο βορειοανατολικό τμήμα της περιοχής της Αττικής, στην Ελλάδα. Η φωτιά γρήγορα ξέφυγε από τον έλεγχο και εξαπλώθηκε σε οικισμούς της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και προαστίων στην περιφέρεια της πρωτεύουσας της Αθήνας, αφήνοντας στο πέρασμά της καταστροφές και θάνατο.
- Άρθρο του Γιαβόρ Ταρίνσκι* στο freedomnews.org.uk
Δεν είναι η πρώτη τέτοια περίπτωση. Κάθε καλοκαίρι, γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων πυρκαγιών, ενώ ακολουθούν χειμώνες με καταστροφικές πλημμύρες.
Και παρόλο που η εποχή της κλιματικής αλλαγής δημιουργεί συνθήκες που ενισχύουν την καταστροφικότητα των φυσικών καταστροφών, παρατηρούμε πώς το νεοφιλελεύθερο κράτος, στην προκειμένη περίπτωση το ελληνικό, εμφανίζεται ανίκανο να προετοιμαστεί για αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Παρά τις ενδείξεις ότι αυτοί οι περιβαλλοντικοί κατακλυσμοί θα συνεχιστούν με αυξανόμενη ισχύ, οι Αρχές επιλέγουν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις και να αναγκάσουν τους ειδικούς να καταγγείλουν το τρέχον προληπτικό μοντέλο στην Ελλάδα σχετικά με τις πυρκαγιές ως «καταστροφικό».
Πάνω από μια δεκαετία νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού έχει αφήσει τη χώρα εντελώς απροετοίμαστη για φυσικές καταστροφές. Αλλά όπως κάθε άλλο νεοφιλελεύθερο κράτος, το ελληνικό υποχρηματοδοτεί συνεχώς κρίσιμες δημόσιες υπηρεσίες, εκτός από μία: την αστυνομία.
- Αρκεί να δούμε τους αριθμούς:
Στην πρόσφατη δασική πυρκαγιά, περίπου 560 πυροσβέστες στάλθηκαν για να αντιμετωπίσουν τη φωτιά που κάλυπτε 8.594,2 εκτάρια, ενώ για την τελευταία επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου του 1973 στην Αθήνα, περισσότεροι από 6.000 αστυνομικοί αναπτύχθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας για την ετήσια διαδήλωση.
Όντας μια από τις πιο βαριά αστυνομευόμενες χώρες της Ευρώπης, η Ελλάδα έχει ορδές κατασταλτικών μονάδων και ελάχιστες για οτιδήποτε άλλο.
Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές αρχές αναγκάστηκαν να αναπτύξουν και μέρος του αστυνομικού εξοπλισμού (όπως ένα κανόνι νερού), από τον οποίο διαθέτει άφθονο, για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς.
Είναι ενδεικτικό ότι κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς πριν από δύο χρόνια, ένας πολίτης είπε σε τηλεοπτικό συνεργείο που βρισκόταν εν μέσω των πύρινων πυρκαγιών ότι «η αστυνομία και οι δημοσιογράφοι είναι περισσότεροι από τους πυροσβέστες».
Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο αφού κάθε ιεραρχικό σύστημα, όπως το κράτος, συνοψίζεται, όπως σημειώνει ο Jacques Ranciere (Γάλλος φιλόσοφος και ομότιμος καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού), στην αστυνομία.
Και αυτή η ουσία του κράτους ενισχύεται μόνο από το νεοφιλελεύθερο δόγμα, το οποίο θεωρεί την καταστολή ως τον υπέρτατο προστάτη της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της καπιταλιστικής αγοράς, ενώ κάθε άλλη δημόσια υπηρεσία, ως σπάταλη.
Αυτό επιφυλάσσει το σύμπλεγμα Πρωτεύουσας-Έθνους-Κράτους για το μέλλον της ανθρωπότητας – ενώ ο κόσμος καίγεται και το χάος εξαπλώνεται, οι ελίτ θα περικυκλώνονται με ολοένα αυξανόμενες δυνάμεις καταστολής, ώστε η εξουσία τους να μην αμφισβητηθεί μέχρι το τέλος.
Ο μόνος δρόμος που οδηγεί πέρα από αυτήν τη δυστοπική εποχή που έρχεται, είναι η αντικατάσταση του κράτους με μια αυτόνομη αμεσοδημοκρατική διοίκηση για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων κοινωνικών και περιβαλλοντικών κρίσεων, δίνοντας προτεραιότητα στις ανθρώπινες ζωές και κοινότητες έναντι των κερδών και των προϋπολογισμών.
Ένα εναλλακτικό μοντέλο που έρχεται σε αντίθεση με τη λογική της αστυνόμευσης. Και η εκδήλωση αυτής της διαδρομής μπορεί να παρατηρηθεί στην αντίδραση αμέτρητων εθελοντών, αλλά και αυτοοργανωμένων πυροσβεστικών συλλογικοτήτων εν μέσω της τελευταίας πυρκαγιάς.
Βλέποντας ότι το κατεστημένο δεν θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να προστατεύσει ανθρώπινες ζωές και οικισμούς, ειδικά σε μια εποχή κλιματικής κρίσης που ενισχύει την καταστροφικότητα των φυσικών καταστροφών, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι εξαρτάται από τη συλλογική τους ικανότητα να οργανώσουν την ευημερία των κοινοτήτων τους.
Από τέτοιες συνειδητοποιήσεις αρχίζει κανείς να αμφισβητεί την υποτιθέμενη «αναγκαιότητα του κράτους» και τις πιθανές εναλλακτικές του.
A commentary of mine on the recent #wildfires in Greece. I underline the inability of the Capital-Nation-State complex to react to natural disasters in the age of climate change, and the need to replace them with direct-democratic grassroots alternative. https://t.co/TCwrXL7eAj
— Yavor Tarinski (@YTarinski) August 15, 2024
* Ο Γιαβόρ Ταρίνσκι είναι ανεξάρτητος ερευνητής, ακτιβιστής και συγγραφέας