Οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των Μνημονίων, με την υπογραφή της σύμβασης δανεισμού του ελληνικού κράτους πριν από 14 χρόνια, δεν επηρέασε βλαπτικά μόνο τους Ελληνες της μητροπολιτικής Ελλάδας αλλά και αυτούς του εξωτερικού. Η πιο δραματική μορφή αυτών των επιπτώσεων αφορά την παιδεία των Ελληνόπουλων του εξωτερικού. Η περίπτωση της εκπαίδευσης των παιδιών των ομογενών μας στη Γερμανία είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική.
- Από τον Γιάννη Χ. Κουριαννίδη (διευθυντή του περιοδικού «Ενδοχώρα»)
Η παρουσία Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία χρονολογείται κυρίως από τις δεκαετίες του 1960 και 1970, οπότε ιδρύθηκαν τα πρώτα ελληνικά σχολεία. Τα σχολεία αυτά συνέχισε να τα στηρίζει το ελληνικό κράτος, ακόμη και όταν έγινε φανερό ότι πολλοί ήταν οι Ελληνες που αποφάσισαν να μείνουν μόνιμα στη χώρα.
Μετανάστευση
Με την οικονομική κρίση, όμως, μειώθηκαν δραματικά τα κονδύλια του ελληνικού κράτους για τη στήριξη της εκπαίδευσης στη Γερμανία, μείωση που έφτασε έως το 80%. Παράλληλα ο αριθμός των Ελλήνων που μετανάστευσαν στη χώρα αυξήθηκε ραγδαία, ξεπερνώντας σήμερα τους 600.000. Από αυτούς, οι περισσότεροι είναι νέοι άνθρωποι, με οικογένειες και μικρά παιδιά, που είναι απαραίτητο να αποκτήσουν ελληνική παιδεία, αν θέλουμε πραγματικά τον επαναπατρισμό τους στο κοντινό μέλλον, πραγματοποιώντας το πολυπόθητο και πολυδιαφημισμένο brain gain.
Σήμερα στις περιφέρειες της Εσσης και της Βάδης – Βιρτεμβέργης υπάρχουν 38 ελληνικά σχολεία. Από αυτά, τα τέσσερα είναι αμιγώς ελληνικά σχολεία, που υπάγονται στη δημόσια ελληνική εκπαίδευση: νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο – λύκειο. Τα υπόλοιπα 32 είναι Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας, στα οποία γίνεται η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού και στα οποία το ελληνικό κράτος παρέχει βιβλία και εκπαιδευτικούς, ενώ αυτά ενισχύονται και από το γερμανικό κράτος, με την παροχή δωρεάν αιθουσών και των εξόδων συντήρησής τους.
Είναι φανερό ότι αυτά τα 38 σχολεία κρίνονται ως ανεπαρκή για την εκπαίδευση των Ελληνόπουλων, αφού ο πληθυσμός τους έχει αυξηθεί δραματικά. Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι, λόγω της τεράστιας μείωσης του προϋπολογισμού για τη λειτουργία τους, δεν υπάρχει πλέον διαθεσιμότητα διδακτικού προσωπικού.
Συγκεκριμένα, με την κατάργηση του σχετικού άρθρου του Ν. 4027/2011, με τον οποίο προβλεπόταν η ρύθμιση του ύψους των επιμισθίων των αποσπασμένων εκπαιδευτικών, έπαψε να υπάρχει ενδιαφέρον από πλευράς τους για απόσπαση στο εξωτερικό. Λογικό, αφού πλέον τα χρήματα δεν επαρκούν για μία αξιοπρεπή ζωή στη Γερμανία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στους εκπαιδευτικούς που αρχικά εκδηλώνουν ενδιαφέρον για μία απόσπαση στη Γερμανία, όταν διαπιστώνουν ότι με τις απολαβές τους δεν θα βγαίνουν οικονομικά, ανακαλούν το ενδιαφέρον τους σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40%! Το αποτέλεσμα είναι φέτος, με την έναρξη του νέου σχολικού έτους, 13 ελληνικές εκπαιδευτικές μονάδες παραμείνουν κλειστές και οι υπόλοιπες 25 υπολειτουργούν!
Οι ομοσπονδίες γονέων και κηδεμόνων των παραπάνω περιφερειών αλλά και του συνόλου της Γερμανίας έχουν από καιρό επισημάνει τους κινδύνους από την υποβάθμιση -έως και εξαφάνιση- της ελληνικής εκπαίδευσης στη χώρα. Επισημαίνουν κυρίως ότι η ακμάζουσα επιχειρηματικότητα των Ελλήνων της Γερμανίας, που τόσο ωφέλησε διαχρονικά και την ελληνική οικονομία, αποτελεί συνέπεια της ελληνικής παιδείας των ομογενών μας και χωρίς αυτήν δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα διαμορφωνόταν αυτή η κατάσταση.
Πολιτισμός
Οι χιλιάδες επιχειρήσεις Ελλήνων στη Γερμανία ενισχύουν τις ελληνογερμανικές σχέσεις, προάγουν τον ελληνικό πολιτισμό, διατηρούν την παρουσία των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Παράλληλα η ελληνική εκπαίδευση συντελεί στη διατήρηση των δεσμών με την πατρίδα, οι Ελληνες επενδύουν στην Ελλάδα, διατηρούν και συντηρούν την περιουσία τους εδώ και, φυσικά, εισάγουν κεφάλαια στην πατρίδα τους. Ολα αυτά διακυβεύονται και αποδυναμώνονται ήδη από την υποβάθμιση της ελληνικής εκπαίδευσης στη Γερμανία.
Η γνώση της Ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού συντελεί και στην υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων στο εξωτερικό, όπως η αναγνώριση της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, η ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, κ.λπ. Επίσης, με πλήθος εκδηλώσεων προβάλλεται η ελληνική πολιτισμική κληρονομιά, ενώ καλλιεργούνται και ενισχύονται οι ελληνογερμανικές σχέσεις. Ακόμη και σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, η ομογένεια επιδεικνύει αξιοσημείωτη αλληλεγγύη και συμπαράσταση. Σε όλα αυτά σημαντικό ρόλο παίζει η ελληνική παιδεία, που οδηγεί τους Ελληνες να ιδρύουν συλλόγους πολιτιστικούς και κοινωνικούς, που λειτουργούν ως θεματοφύλακες της ιστορικής κληρονομιάς και της εθνικής μνήμης.
Οι ομογενείς μας, που στα τέλη του περασμένου Αυγούστου ζήτησαν και συναντήθηκαν με στελέχη του υπουργείου Παιδείας, έθεσαν ενώπιον των ευθυνών της την ελληνική Πολιτεία, προτείνοντας λύσεις που είναι εύκολο να υλοποιηθούν. Αμεση προτεραιότητα αποτελεί η επέκταση του μέτρου πρόσληψης ωρομίσθιων εκπαιδευτικών και στα τμήματα ελληνικής γλώσσας, όπου παρατηρούνται σοβαρότατες ελλείψεις προσωπικού. Είναι μέτρο ενδιάμεσο και προσωρινού χαρακτήρα, που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα.
Αυτό όμως που θα λύσει το πρόβλημα οριστικά είναι η το συντομότερο δυνατόν επαναφορά του άρθρου για το ύψος των επιμισθίων, που θα εισηγούνται οι προξενικές Αρχές. Αυτές είναι που γνωρίζουν τις ειδικές συνθήκες και το κόστος διαβίωσης σε κάθε χώρα υποδοχής, ώστε να εισηγούνται κονδύλια τέτοια που να καταστούν την απόσπαση στο εξωτερικό ελκυστική για τους εκπαιδευτικούς.
Παράλληλα, όπως τονίζουν οι ομογενείς μας, απαιτείται «ένας ευρύτερος στρατηγικός σχεδιασμός» από την ελληνική Πολιτεία, που να προβλέπει, εκτός από την αύξηση των αποδοχών των εκπαιδευτικών, την υποστήριξή τους στην επίπονη διαδικασία της μετακόμισής τους στο εξωτερικό, την πρόσληψη Ελλήνων εκπαιδευτικών που είναι ήδη μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, την ετήσια αξιολόγησή τους από τα σχολεία όπου διδάσκουν, την αναλυτική ενημέρωσή τους για τις συνθήκες διαμονής και διδασκαλίας και την τοποθέτηση συντονιστή εκπαίδευσης σε περιοχές με μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών μονάδων κ.λπ.
Ερώτημα που ζητεί απάντηση: Πού πάνε άραγε τα αδιάθετα κονδύλια;
Τέλος, είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι, ενώ καταρτίζεται ένας προϋπολογισμός για τη λειτουργία των ελληνικών εκπαιδευτικών μονάδων στη Γερμανία και δεσμεύονται συγκεκριμένα κονδύλια (έστω και αυτά, τα κουτσουρεμένα), με την ανάκληση του αρχικού τους ενδιαφέροντος από μία σημαντική μερίδα εκπαιδευτικών, πολλά από τα κονδύλια αυτά μένουν αδιάθετα.
Πού πάνε, λοιπόν, αυτά τα χρήματα; Πώς αξιοποιούνται; Και αν -από ελληνικής πλευράς- κρίνεται ότι μπορεί να αξιοποιηθούν για κάποιον άλλον σκοπό και ανάγκες (κακώς), τι συμβαίνει με τα χρήματα που εκταμιεύει το γερμανικό κράτος για τη λειτουργία των τμημάτων ελληνικής γλώσσας; Τους τα… γυρίζουμε πίσω; Ισως κάποια στιγμή, εκτός από μία τεχνοκρατική αντίληψη διαχείρισης, θα πρέπει να αξιολογούμε και να ενεργούμε με ποιοτικά κριτήρια και χαρακτηριστικά.
*πηγή: εφημερίδα «δημοκρατία»
