Α.π.ε λθέτω απ’ εμού…

Καθώς απομακρύνεται το καλοκαίρι και οι μνήμες από τις όμορφες κυκλαδίτικες ημέρες είναι ακόμη νωπές,  αισθάνομαι πως πρέπει να μοιραστώ κάποιες σκέψεις και απορίες με όλους όσους έχουν βάλει στους στόχους της καθημερινότητάς τους να προστατεύσουν το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά μας.

• γράφει η Μαρία Μπαλοδήμου

Για άλλο ένα καλοκαίρι της ζωής μου, αξιώθηκα να περάσω τις μεγάλες ηλιόλουστες μέρες στην αγαπημένη Κύθνο. Λούστηκα στα νερά της, θερμά και δροσερά, περπάτησα στις μοναδικές αμμώδεις ακρογιαλιές της και ξαναβρήκα παλιά μονοπάτια που ούτε ο χρόνος ούτε ο άνθρωπος τα χάλασε. Ταγμένοι οι Θερμιώτες να προστατεύσουν τη γη τους, ό,τι χαλάει ο χρόνος το ξαναφτιάχνουν με το ίδιο μεράκι με την ίδια τέχνη των παππούδων τους. Πέτρες με όνομα και μοναδική χρήση, στοιβάζονται αριστοτεχνικά για να ορίσουν και να ομορφύνουν ένα χωράφι, έναν δρόμο, ένα κελί, μια καλυβάρα, ένα αλώνι… Σχολές αρχιτεκτονικής από την Ευρώπη έρχονται, χρόνια τώρα, να μελετήσουν τις περίφημες ξερολιθιές και να μάθουν τα μυστικά από τους ντόπιους πετράδες. Το βιωμένο αυτό τοπίο είναι η αιτία που το νησί με Προεδρικό Διάταγμα [ΦΕΚ 931/24.10.2002], χαρακτηρίστηκε <<τόπος ιδιαιτέρου κάλους >> με περιορισμούς δόμησης  και στους οικισμούς και στις εκτός σχεδίου περιοχές. Η δε τέχνη της ξερολιθιάς, έχει εγγραφεί από το 2018 στον κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η ίδια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας,  από την προηγούμενη θέση της στο ΣτΕ,   ενέκρινε την θέσπιση του Προεδρικού Διατάγματος που προσδιόρισε την Κύθνο ως <<τόπο ιδιαιτέρου κάλους>>.  Δυστυχώς επί θητείας της στο ΣτΕ  επετράπη  στην ΡΑΕ να δεσμεύει και περιοχές NATURA για δημιουργία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ίσως γι’  αυτό η κ. Σακελλαροπούλου,  σε πρόσφατη συνέντευξή της,  ομολόγησε ότι <<ίσως έπρεπε να είχα προστατεύσει το περιβάλλον περισσότερο>>.

Είναι λοιπόν απορίας άξιο, πώς αυτός ο μικρός κυκλαδίτικος παράδεισος, ο προστατευμένος από θεσμούς και ανθρώπους, έχει επιλεγεί για κατασκευή βιομηχανικού αιολικού πάρκου [ 20 ανεμογεννήτριες ύψους 140 μέτρων αρχικά και άλλες 30 κατόπιν]. Πώς θα μεταφερθούν αυτά τα τέρατα που έχουν το ύψος των ψηλότερων κορυφών του νησιού και που το όχημα βαρέος  τύπου που θα τις μεταφέρει χρειάζεται δρόμο, σε ορισμένα σημεία για να στρίψει η έλικα,  28 μέτρων πλάτους;  Ο κεντρικός δρόμος του νησιού από το λιμάνι στους οικισμούς έχει πλάτος 4,5 με 5 μέτρα. Άραγε θα τις βγάλουν με πλεούμενα αποβατικού τύπου σαν τα στρατιωτικά,  από τις παραλίες που η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει κηρύξει Ζώνη  Α λόγω ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και μετά θα ανοίξουν δρόμους από τις παραλίες μέχρι την κορυφή; Εκεί  που είναι τα αρχαία μεταλλεία;  Καταστρέφοντας ό,τι τους εμποδίζει; Στα χωράφια που οι Θερμιώτες,  σεβόμενοι τους όρους δόμησης,  έχουν  φτιάξει τα αμπελάκια τους, τα μελίσσια τους , τα μποστάνια τους; Έχουν και τα κατσίκια τους  για να φτιάχνουν το περίφημο από την αρχαιότητα τυρί τους.  Οι ειδικοί που έχουν εμπειρία από άλλα μέρη στα οποία έχουν τοποθετηθεί οι νέου τύπου ΑΠΕ, μιλούν για ερημοποίηση των περιοχών εντός δεκαετίας αφού οι έλικες που γυρίζουν εμποδίζουν την υγρασία να  καθίσει στο έδαφος. Φανταστείτε το τοπίο των Κυκλάδων που μόνον θυμάρια και θάμνους έχει. Τέρμα τα μελίσσια. Τέρμα τα αμπέλια. Δε θέλω να φανταστώ τί άλλη καταστροφή για τη χλωρίδα, την πανίδα και τον άνθρωπο φέρνει ο θόρυβος, τα φώτα και του εργοστασίου 300 τ. μ που θα συνοδεύει το έργο αλλά και η μόνιμη αλλαγή του τοπίου αφού κάθε ανεμογεννήτρια θέλει εκσκαφή σε μεγάλο βάθος για να στηριχθεί και ποσότητα μπετόν ίση με αυτή που χρειάζεται μια κατοικία. Όταν οι ανεμογεννήτριες πάψουν να ζουν, το μπετόν και το τοπίο-Ρούπελ θα μείνουν για πάντα.

Οι απορίες συνεχίζονται, καθόσον δεν γράφουν οι συμβάσεις μετά το πέρας της 20ετίας ποιός θα απομακρύνει τις άχρηστες πλέον ανεμογεννήτριες και με ποιανού τα έξοδα; Οι δέκα παλαιάς τεχνολογίας μικρές ανεμογεννήτριες που είχε δωρίσει για να λειτουργήσουν πειραματικά στο νησί η Ολλανδική Κυβέρνηση, δεν προσέφεραν φτηνότερο ρεύμα ούτε επάρκεια στο νησί. Ελάχιστα δούλεψαν. Τα κουφάρια τους έχασκαν επί δεκαετίες ξαπλωμένα και σκουριασμένα μέχρι εφέτος την άνοιξη που ως δια μαγείας μαζεύτηκαν  [λίγο πριν ανακοινωθούν τα σχέδια για βιομηχανικό αιολικό πάρκο] με έξοδα και φροντίδα της ΔΕΗ, [ δηλαδή των πολιτών], όπως μας πληροφόρησε ο Δήμαρχος. Ο Γαβριήλ  Παπασαράντης, μέλος της πρωτοβουλίας <<Κίνηση για την προστασία των νησίδων>>, έχοντας  εμπειρία από άλλες περιπτώσεις με ακριβές διασυνδέσεις και μεγάλα έργα, μας πληροφορεί ότι,   <<ακόμη κι αν υπήρχε η υποχρέωση της εταιρείας για απόσυρση, στο τέλος την πληρώνουν οι φορολογούμενοι>>.

Δεν είμαστε γραφικοί αντιρρησίες της προόδου όσοι λέμε όχι στις ανεμογεννήτριες σε συγκεκριμένους τόπους. Κατανοούμε την ανάγκη για νέες πηγές πράσινης ενέργειας και την υποχρέωσή μας να συμβάλουμε στο μέλλον του πλανήτη. Όμως, όταν η χώρα μας έχει υπερκαλύψει τις υποχρεώσεις της σε παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ στο ποσοστό που της αναλογεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι όταν δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη ούτε τρόπος για αποθήκευση αυτού του ρεύματος ούτε διασύνδεση για μεταφορά στο εξωτερικό, γιατί επενδύουμε πρώτα σε παραγωγικές μονάδες, με αμφίβολα αποτελέσματα για τα περιβάλλοντα στα οποία παρεμβαίνουμε; Οι επίσημες καταγγελίες για <<πράσινο>> ρεύμα που πήγε χαμένο γιατί δεν έχουμε πού να το αποθηκεύσουμε ή οι <<ψίθυροι>>  για εργοστάσιο στην περιοχή Κοζάνης που σκοπό έχει μόνον την κατανάλωση του επιπλέον ρεύματος από ΑΠΕ μας κάνουν καχύποπτους σε επενδύσεις  για την απορρόφηση επιδοτήσεων και πρωτίστως πολλαπλάσιες των αναγκών ενός τόπου, μόνον  για κερδοφορία εταιρειών χωρίς ανταποδοτικά μέτρα και καταστρέφοντας εσαεί το τοπίο.

Το αιολικό βιομηχανικό πάρκο που σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στην Κύθνο, θα συνδέεται με τον κεντρικό διανομέα, ώστε να εξισορροπείται η κυμαινόμενη παραγωγή του. Οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν όταν φυσά άνεμος πάνω από 3,5 μποφόρ και σταματούν να λειτουργούν όταν τα μποφόρ είναι πάνω από έξι. Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι αρνητική για το έργο. Η Δημοτική Αρχή, οι κάτοικοι,  οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι και οι φίλοι του νησιού, λένε όχι στο βιομηχανικό αιολικό πάρκο. Στο πλευρό τους και η <<Κίνηση για την προστασία των Νησίδων>>. Επιστήμονες όπως η Μαρία Καραμανώφ, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και πρώην αντιπρόεδρος του ΣτΕ, έχουν στηρίξει τις δράσεις του SAVE KYTHNOS μαζί με καλλιτέχνες όπως ο  σκηνοθέτης Γιάννης Σπηλιόπουλος που το βραβευμένο  ντοκιμαντέρ του <<Πέτρα και χρόνος. Οι ξερολιθιές της Κύθνου>> υπάρχει στο YouTube και με αγγλικούς υποτίτλους.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία Κυκλάδων έκανε την αυτοψία της στην περιοχή και αναμένουμε  την απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού.  Επιτρέψτε μου να τελειώσω με μια ακόμη ερώτηση: Μήπως ο ρυθμιστής του Πολιτεύματος μπορεί να <<επαναρρυθμίσει>> την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας;

Πηγή: Εφημερίδα Εστία