Στα κάγκελα η Χίος για το αντιμόνιο: Υγεία Vs Αξιοποίηση ορυκτού πλούτου

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την έρευνα και εκμετάλλευση αντιμονίου στη Χίο και συγκεκριμένα στην περιοχή της Κεράμου, έφερε ξανά στην επιφάνεια ένα χρόνιο «αγκάθι» για τους Χιώτες.

Το αντιμόνιο (χημικό στοιχείο) με χημικό σύμβολο Sb, ανήκει στην ομάδα των μεταλλοειδών και έχει ενδιαφέρουσες ιδιότητες (και φλογοανασταλτικές), οι οποίες το καθιστούν από χρήσιμο έως απαραίτητο, σε διάφορες εφαρμογές του συνόλου της βιομηχανίας (π.χ. κράματα, μπαταρίες) και της τεχνολογίας (π.χ. ημιαγωγοί).

«Ανάδειξη και αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας»

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση που υπέγραψε η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου, ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις:

1. Η πρώτη αφορά στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (μη δεσμευτικών προσφορών) μέχρι τις 10 Μαρτίου 2025, όπου και θα επιλεγούν όσοι πληρούν τα κριτήρια για να συνεχίσουν.
2. Η δεύτερη περιλαμβάνει την πρόσκληση υποβολής δεσμευτικών προσφορών εντός δευτέρου τριμήνου 2025, για την εκμίσθωση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευτικών ορυκτών, σε τμήμα εκτάσεως 9,02 km2 του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου της Χίου.

Μόλις ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση του διαγωνισμού θα ακολουθήσει η σύμβαση μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του αναδόχου, πενταετούς διάρκειας για την έρευνα και μέχρι 30 ετών για την εκμετάλλευση (αν και εφόσον εντοπιστούν αξιόλογα κοιτάσματα προς αξιοποίηση).

Προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για την έρευνα και εκμετάλλευση αντιμονίου στη Χίο – Οι αυστηρές δεσμεύσεις του Αναδόχουhttps://t.co/wpqijxvx62

— Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (@YpenGr) January 21, 2025

• Όπως σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης στην πρόσφατη ενημέρωση:

«Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εξασφαλίσει τις αυστηρότερες δεσμεύσεις από πλευράς του Αναδόχου για την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία θέσεων εργασίας από την τοπική κοινωνία, την απόδοση στο Δήμο Χίου ποσοστού από τα πάγια και αναλογικά μισθώματα. … Το αντιμόνιο ανήκει στη λίστα των Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών που έχει δημοσιεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων, στην αμυντική βιομηχανία και στις τεχνολογίες της πράσινης μετάβασης και η χώρα μας είναι μία από τις μόλις δύο χώρες της Ευρώπης μαζί με την Ιταλία που κατέχει κοιτάσματα αντιμονίου, τα οποία, όμως, παραμένουν αναξιοποίητα μέχρι σήμερα. Η κίνηση αυτή αποτελεί ένα ακόμα βήμα στην οργανωμένη προσπάθεια της κυβέρνησης για την ανάδειξη και αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας».

Ιατρικός Σύλλογος Χίου: Τοξική δράση και πιθανοί κίνδυνοι

Ο Ιατρικός Σύλλογος Χίου με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία προειδοποιεί για την τοξική δράση του αντιμονίου στον ανθρώπινο οργανισμό και επισημαίνει τις αρνητικές επιδράσεις και τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία, όπως η εμφάνιση αναπνευστικών, καρδιολογικών, γαστρεντερικών, δερματολογικών, νεοπλασματικών και άλλων προβλημάτων.

Όπως τονίζουν οι γιατροί της Χίου, οι αρνητικές επιδράσεις του αντιμονίου εμφανίζονται μετά την έκθεση στο αντιμόνιο και τις ενώσεις του, μέσω της αναπνοής, της δερματικής έκθεσης ή της κατανάλωσης μολυσμένου νερού και τροφίμων.

• Η ανακοίνωση:

Με αφορμή τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Χίου σχετικά με τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ορυχείων αντιμονίου στην ευρύτερη περιοχή της Κεράμου και με δεδομένο το θεσμικό ενδιαφέρον των Ιατρικών Συλλόγων για τη Δημόσια Υγεία και το Περιβάλλον, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα παρακάτω:

Το αντιμόνιο και οι ενώσεις του είναι γνωστά στην Ιατρική για περισσότερο από 600 χρόνια. Παρότι ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς, όπως στην περίπτωση της λεϊσμανίασης, είναι γνωστές και τεκμηριωμένες οι τοξικές τους δράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι αρνητικές επιδράσεις στην υγεία των ανθρώπων εμφανίζονται μετά την έκθεσή τους στο αντιμόνιο και τις ενώσεις του, μέσω της αναπνοής, της δερματικής έκθεσης ή της κατανάλωσης μολυσμένου νερού και τροφίμων.

Από τη συστηματική μελέτη της βιβλιογραφίας προκύπτουν ως πιθανοί κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία η εμφάνιση αναπνευστικών, καρδιολογικών, γαστρεντερικών, δερματολογικών, νεοπλασματικών και άλλων προβλημάτων.

Τα ανωτέρω παρατίθενται αναλυτικά σε επίσημες εκθέσεις οργανισμών όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) , του Εθνικού Τοξικολογικού Προγράμματος (NTP) και του Οργανισμού Καταγραφής Τοξικών Ουσιών (ATSDR) του Αμερικανικού Υπουργείου Υγείας, του Αμερικανικού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EPA), του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) κ.α.

Οι επιπτώσεις της υπό συζήτηση εξορυκτικής/ μεταλλευτικής δραστηριότητας στην Υγεία του πληθυσμού και στο Περιβάλλον, καθώς και καθοριστικοί παράγοντες όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ρύπανση υδάτινων πόρων, η χρήση χημικών ουσιών κατά την επεξεργασία και η διαχείριση αποβλήτων κ.α, όπως περιγράφονται στις ανωτέρω εκθέσεις, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Ο Ιατρικός Σύλλογος Χίου θεωρεί τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας και την προστασία του Περιβάλλοντος αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα και στο πλαίσιο αυτό, παραμένουμε στη διάθεσή των αρμόδιων φορέων.

Το Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Χίου».

«Υγειονομική βόμβα!»

Προ μηνός, ο ομότιμος καθηγητής Υγιεινής και Κοινωνικής Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αλέξης Μπένος, είχε μιλήσει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου σε εκδήλωση για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για τις εξορύξεις αντιμονίου και τις επιπτώσεις.

«Η σκόνη μπορεί να φτάσει παντού. Πάει, όπου την πάει ο αέρας» είχε πει ο κ.Μπένος σύμφωνα με το politischios.gr εξηγώντας ότι η διαδικασία εξόρυξης παράγει σκόνη η οποία περιέχει βαρέα μέταλλα (μεταξύ αυτών και το αρσενικό) και τοξικές ουσίες.

«Το αρσενικό είναι η πρώτη ουσία που αναφέρουμε ως αιτία καρκινογένεσης. Η συνέργεια αυτών των δύο τοξικών στοιχείων πολλαπλασιάζει τις επιπτώσεις, καθιστώντας την εξόρυξη ακόμη πιο επικίνδυνη», επεσήμανε και χαρακτήρισε μάλιστα το αντιμόνιο ως «υγειονομική βόμβα»!

Στη συνέχεια έκανε αναφορά και στις συνέπειες που μπορεί να έχει το αντιμόνιο στο περιβάλλον, μιλώντας για όξινη απορροή. Δηλαδή την ανεπανόρθωτη μόλυνση του εδάφους και των υπογείων υδάτων.

Αντιδρούν οι Κεραμούσιοι Χίου και Αθήνας

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Κεραμουσίων Χίου Πέτρος Λιτσάκης, μιλώντας και εκ μέρος του Συλλόγου Αθήνας, εξέφρασε την αντίθεση των Κεραμουσίων στα κυβερνητικά σχέδια, λέγοντας ότι «είναι καθήκον τους να τοποθετηθούν αρνητικά» και δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να προχωρήσει ο σχεδιασμός που ανακοινώθηκε.

«Οι σύλλογοί μας με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα αντέδρασαν. Διεκδικούμε την προάσπιση των συμφερόντων μας και ζητάμε τον σεβασμό που αξίζει η κοινότητά μας. Απαιτούμε κάθε βήμα να γίνεται με πλήρη διαφάνεια, διάλογο και σεβασμό», είπε μεταξύ άλλων ο κ.Λιτσάκης όπως μετέδωσε το tvpatrida.

«Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μία στιγμή που η τοπική κοινωνία εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχίες και προβληματισμούς για τις επιπτώσεις που μια τέτοια δραστηριότητα θα έχει στο περιβάλλον, την τοπική και όχι μόνο κοινωνία, αλλά και την κληρονομιά που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές», είπε ακόμα ο Πέτρος Λιτσάκης.

Πλήθος αντιδράσεων

• Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης: «Δεν έχω βρει ούτε έναν φορέα ή κάτοικο της Χίου που να συμφωνεί με τις εξορύξεις αντιμονίου».
  

• Αντίθετος δηλώνει και ο Σύλλογος Ενοικιαζομένων Δωματίων Χίου:

• Και η Νομαρχιακή Επιτροπή Χίου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος τάσσεται κατά του διεθνούς διαγωνισμού για τις εξορύξεις αντιμονίου:

• Επιμελητείον Περιβάλλοντος & Πολιτισμού Χίου – επποχι:

• Αντιπρόεδρος του Ιδιωτικού Φορέα Τουρισμού Χίου:

• Αντίθετοι με το αντιμόνιο και οι Βολισσιανοί της Αθήνας:

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιον Αθηνών για το αντιμόνιο

Περιγράφοντας το αντιμόνιο το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιον Αθηνών γράφει μεταξύ άλλων:

«Μεταλλοειδές με πολλές αλλοτροπικές μορφές από τις οποίες η πιο σταθερή έχει μεταλλική λάμψη, είναι σκληρή και εύθρυπτη. Είναι στοιχείο σταθερό στον αέρα και δεν προσβάλλεται από αραιά οξέα και βάσεις. … Υπάρχουν πολλά αντιμονιούχα ορυκτά, από τα οποία το σπουδαιότερο είναι ο αντιμονίτης, Sb2S3. Σχηματίζει μικτά θειούχα ορυκτά με πολλά άλλα μέταλλα, με τυπικά παραδείγματα τον τετραεδρίτη, Cu12Sb4S13 και τον βουλανζερίτη, Pb5Sb4S11. Σπάνια βρίσκεται και σε ελεύθερη μεταλλική μορφή (“αυτοφυές” αντιμόνιο). Το 2021 εξορύχθηκε παγκοσμίως ποσότητα μεταλλεύματος η οποία αντιστοιχεί σε 110 χιλ. τόνους αντιμονίου. Κυριότερες παραγωγοί χώρες: Κίνα, Βολιβία, Νότια Αφρική, Ρωσία.

Εφαρμογές: κράματα (π.χ. κράμα τυπογραφικών στοιχείων: 55% Pb + 30% Sb + 15% Sn, κράμα αντιτριβής: 75% Pb + 15% Sb + 8% Sn + 2% Cu). Το britannium (βρετάννιο ή βρεταννικό μέταλλο) είναι ένα κράμα (93% Sn + 5% Sb + 2% Cu) με εξαιρετικά απαλή επιφάνεια (ελληνικά συνήθως αναφέρεται ως “αλπακάς”), επιμεταλλώνεται εύκολα και χρησιμοποιείται στην κατασκευή κομψοτεχνημάτων. Τα κινηματογραφικά βραβεία Oscar είναι επιχρυσωμένα αγαλματίδια από britannium.
Άλλες εφαρμογές του αντιμονίου: μπαταρίες μολύβδου (περιέχουν Sb), ένσφαιροι τριβείς, βιομηχανία σπίρτων (ως Sb2S3), φαρμακευτικά προϊόντα».

Οι νεκροί της Κεράμου

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ επανέφερε στους Χιώτες άσχημες μνήμες που έχει το νησί από την «ενασχόληση» με το αντιμόνιο.

Στο βόρειο κομμάτι του νησιού υπάρχουν τα ερείπια των παλιών μεταλλείων αντιμονίου, κοντά στο χωριό Κέραμος, όπου στο παρελθόν είχε γίνει δύο φορές εξόρυξη του κρίσιμου αυτού μετάλλου: τις περιόδους 1880 -1890 και 1950-1952.

Υπάρχει μάλιστα και ένα μνημείο στην Κέραμο αφιερωμένο στις εξορύξεις αντιμονίου, στο οποίο αναφέρεται ότι 24 από τους εργάτες που απασχολήθηκαν στη δεύτερη εξόρυξη, πέθαναν από πνευμονοκονίαση, ενώ πολλοί (περίπου 170) ήταν αυτοί που αρρώστησαν. Αναγράφονται και τα ονόματα των θυμάτων.

«Εις ένδειξη σεβασμού και αγάπης στους προσφιλείς συγχωριανούς μας μεταλλωρύχους που έχασαν τη ζωή τους από την οικονομική απληστία της εταιρείας που δυστυχώς έμεινε ατιμώρητη από την εγκληματική αδράνεια και αδιαφορία της Πολιτείας. Μάιος 2004» γράφει στο μνημείο, το οποίο στηλιτεύει την ανύπαρκτη μέριμνα που έδειξαν για τις οικογένειες των θυμάτων επί σειρά ετών εταιρεία και Πολιτεία.

• Δείτε το ντοκιμαντέρ (2018) της Χριστίνας Σπύρου που ήταν αφιερωμένο στη μνήμη των μεταλλωρύχων:

Έρευνα-σενάριο-παραγωγή: Χριστίνα Σπύρου
Αφήγηση: Μιχάλης Ανεζίρης, Χριστίνα Σπύρου
Μουσική: Σπυριδούλα Μπώκου
Σκηνοθεσία-μοντάζ: Έλενα Καλογρίδου

Οι εξηγήσεις του ΥΠΕΝ για την επιλογή της Χίου και του αντιμονίου

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στην παρακάτω ενημέρωση για τους λόγους της επιλογής της Χίου και της αξιοποίησης του αντιμονίου (όπως δημοσιεύθηκε στο alithia.gr):

• Γιατί επιλέξαμε να αξιοποιήσουμε το Δημόσιο Μεταλλείο του αντιμονίου;

Το αντιμόνιο (Sb) ανήκει στη λίστα των Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών (KΟΠΥ ή CRMs) που έχει δημοσιεύσει η ΕΕ, των οποίων η αξιοποίηση προωθείται από τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τις ΚΟΠΥ (CRM Act) μέσω Στρατηγικών Έργων (Strategic Projects). Η χώρα μας είναι από τις ελάχιστες στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία και την Αυστρία που κατέχουν κοιτάσματα αντιμονίου, πλην όμως αναξιοποίητα ως σήμερα. Με τα νέα περιοριστικά μέτρα της Κίνας (παράγει περίπου το 50% της παγκόσμιας παραγωγής και ανακοίνωσε περιορισμό των εξαγωγών Sb από 15/9/2024) γίνεται αντιληπτό πως η χώρα μας μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην ασφαλή τροφοδοσία της Ε.Ε. κατά την Πράσινη Μετάβαση.

• Γιατί επιλέξαμε να προκηρύξουμε το ΔΜΧ Χίου;

Η παλαιότερη εξορυκτική δραστηριότητα στον Κέραμο, οι έρευνες του ΙΓΜΕ και Πανεπιστημίων, και η εξέλιξη της επιστήμης και τεχνολογίας της εξόρυξης και επεξεργασίας ΟΠΥ μας κάνει να πιστεύουμε πως μια προσπάθεια αξιοποίησης του κοιτάσματος αντιμονίου στην Αμανή θα έχει πολλαπλά οφέλη για την εθνική οικονομία αλλά πρωτίστως για την τοπική κοινωνία. Η προτεραιότητά μας είναι η εξόρυξη με σεβασμό στο περιβάλλον, ανταπόδοση στην τοπική κοινωνία και με μεγάλη τοπική προστιθέμενη αξία.

• Πως ενημερώθηκε η τοπική κοινωνία;

Η διαδικασία διερεύνησης της δυνατότητας εκμίσθωσης έχει ξεκινήσει από το 2022. Ζητήθηκαν γνωμοδοτήσεις από τους παρακάτω φορείς και υπηρεσίες:

• Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Χίου

• Διεύθυνση Γ2 (Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος) του Γενικού Επιτελείου Στρατού

• Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Χϊου

• Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Επιθεώρησης Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής Αιγαίου του ΥΠΕΝ

• Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Βορείου Αιγαίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου

• Διεύθυνση Δασών Χίου

• Τμήμα Επιτρεπτών Επεμβάσεων στα Δασικά Εδάφη, Πάρκων και Αλσών της Δ/νσης Προστασίας Δασών, της Γενικής Γραμματείας Δασών του ΥΠΕΝ

• ΕΑΓΜΕ

• Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου

• Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού, της Περιφέρειας Β. Αιγαίου

• Διεύθυνση Τεχνικού Ελέγχου, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου

• Τμήμα Επιθεώρησης Μεταλλείων, του Σώματος Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος του ΥΠΕΝ

• Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) ΥΠΕΝ

Οι παραπάνω έχουν γνωμοδοτήσει πως δεν συντρέχουν απαγορευτικοί λόγοι κατά αρμοδιότητα για την έρευνα και αξιοποίηση του μεταλλείου.

Παράλληλα, τον Ιούλιο 24 έγινε ειδική ημερίδα στο νησί με συμμετοχή της Υφυπουργού ΠΕΝ, του Γενικού Γραμματέα ΕΟΠΥ και Υπηρεσιακών παραγόντων ΥΠΕΝ και της ΕΑΓΜΕ, ενώ το διάστημα 25/9-25/10 έγινε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση των κειμένων του διαγωνισμού με τη βοήθεια του Δήμου Χίου στην ιστοσελίδα του. Συλλέχθηκαν και απαντήθηκαν ένα προς ένα από την Υπηρεσία 109 διαφορετικά σχόλια πολιτών και φορέων.

Στη συνέχεια, το θέμα τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Χίου, που εξέφρασε γραπτά ερωτήματα προς το ΥΠΕΝ. Για τη συλλογή αξιόπιστων απαντήσεων το ΥΠΕΝ απευθύνθηκε στις συναρμόδιες υπηρεσίες και σε έγκριτους πανεπιστημιακούς εγνωσμένου κύρους που εξέφρασαν γραπτώς τη θέση τους και έδωσαν τις απαντήσεις στα ερωτήματα που συλλέχθηκαν και στις διευκρινίσεις που ζητήθηκαν κατά τη διαβούλευση. Από την 25.11.2024 που διαβιβάστηκε ο φάκελος με τις απαντήσεις στα ερωτήματα της διαβούλευσης στο Δημοτικό Συμβούλιο και το Δήμαρχο Χίου αλλά και στην Περιφέρεια, δεν έχει επανέλθει κάποιος φορέας με νέες ερωτήσεις.

• Πως θα διεξαχθεί η διαγωνιστική διαδικασία;

Η διαγωνιστική διαδικασία θα γίνει σε δύο φάσεις. Στην Α’ Φάση θα κληθούν οι υποψήφιοι επενδυτές μέχρι τις 10/03/2025 να υποβάλλουν μη δεσμευτικά το ενδιαφέρον τους μαζί με τα δικαιολογητικά συμμετοχής. Οι επιλέξιμοι επενδυτές (αυτοί δηλαδή που πληρούν συγκεκριμένα τεχνικοοικονομικά κριτήρια και κριτήρια επιλογής/αποκλεισμού) θα κληθούν στη Β’ Φάση να υποβάλλον τις δεσμευτικές τους προσφορές, επί των οποίων θα αξιολογηθούν, θα βαθμολογηθούν και να προκύψει ο πλειοδότης με αυστηρά κριτήρια επιλογής.

• Πως θα επιλεχθεί ο ανάδοχος;

Η Α’ Φάση πρόκειται περί μη δεσμευτικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος και εξέτασης των τυπικών προσόντων επιλεξιμότητας, των λόγων αποκλεισμού και των δικαιολογητικών οικονομικής και τεχνικής ικανότητας.

Κατά τη Β’ Φάση Υποβολής δεσμευτικών προσφορών οι επιλέξιμοι υποψήφιοι θα δεσμευθούν με κατάθεση εγγυητικών επιστολών για όλα τα θέματα όπως για την προστασία του περιβάλλοντος, την ερευνητική και εξορυκτική διαδικασία, την ακριβή τήρηση των γεωμετρικών ορίων του μισθωτικού αντικειμένου, την τελική μελλοντική αποκατάσταση του ερευνητικού και εξορυκτικού πεδίου, το σεβασμό και την τήρηση της μεταλλευτικής και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των υφιστάμενων διακρατικών συνθηκών της χώρας, δεσμεύσεις οι οποίες θα προστεθούν και ως συμβατικοί όροι στη σύμβαση μίσθωσης.

Οι αυστηρές απαιτήσεις τεχνικής ικανότητας και χρηματοοικονομικής δυναμικότητας οδηγούν μόνο σε σοβαρούς επενδυτές. Επίσης οι προδιαγραφές του επιλέξιμου Μισθωτή θα περιλαμβάνουν δέσμευση εγκατάστασης πιστοποιημένων συστημάτων ISO 9001 (Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας, 14001 (Σύστημα Διαχείρισης Περιβάλλοντος) και 45001 (Σύστημα Ασφάλειας Εργασίας), καθώς και εφαρμογής ΒΑΤ (Best Available Techniques), στην παραγωγική διαδικασία.

• Πως θα προστατευτεί το περιβάλλον και οι κάτοικοι – εργαζόμενοι;

Η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και κατοίκων της περιοχής είναι αντικείμενο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της τεχνικής αδειοδότησης. Ο Ανάδοχος οφείλει να καταθέσει την σχετική ΜΠΕ (η οποία θα είναι αντικείμενο διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία) και σαφείς και αυστηροί όροι θα επιβληθούν στην σχετική ΑΕΠΟ. Προτεραιότητα για την κυβέρνηση είναι η ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του έργου και αυτό θα τεθεί ως σαφής όρος στη σύμβαση. Κατά την έρευνα αυτό θα είναι αμελητέο καθώς η μέγιστη αναμενόμενη επέμβαση είναι οι γεωτρήσεις. Κατά την εκμετάλλευση που αναμένεται τουλάχιστον 5 χρόνια αργότερα, εφόσον βρεθούν ικανά κοιτάσματα για τον ίδιο λόγο θα δοθεί προτεραιότητα στην Υπόγεια Εκμετάλλευση.

Παράλληλα, με την εφαρμογή των διατάξεων του νομικού πλαισίου προστασίας των δασών, της βιοποικιλότητας, των υδάτων, των πηγών (ιαματικών και μη), της ποιότητας του αέρα και του εδάφους, καθώς και των διατάξεων για τη διαχείριση αποβλήτων, διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το εθνικό δίκαιο για όλα τα παραπάνω ζητήματα είναι πλήρως εναρμονισμένο με το ενωσιακό αντίστοιχο,  επομένως, η προστασία του περιβάλλοντος περιβάλλεται με αυξημένες εγγυήσεις, ελέγχεται αυστηρά από τα όργανα ελέγχου του ΥΠΕΝ και της Περιφέρειας και σε κάθε περίπτωση έχει προτεραιότητα.

• Υπάρχει περίπτωση επιφανειακής εξόρυξης; Πως θα προστατευτεί το περιβάλλον και η υγεία στην περίπτωση αυτή;

Βάσει των όσων έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, στην εκμετάλλευση μεταλλευτικών ορυκτών εντός του ΔΜΧ Χίου έχει ήδη εφαρμοστεί υπόγεια εξόρυξη, η οποία διακρίνεται από αυξημένο βαθμό περιβαλλοντικής συμβατότητας και από το ελάχιστο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Συγκεκριμένα, διεθνούς φήμης και αναγνώρισης καθηγητής του ΕΜΠ δηλώνει ότι «η πιθανότητα επιφανειακής εκμετάλλευσης είναι ελάχιστη».

Η περιβαλλοντική νομοθεσία (που είναι η ευρωπαϊκή ουσιαστικά, όπως ενσωματώθηκε στην Εθνική μας Νομοθεσία) δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλείσει την εφαρμογή οποιασδήποτε μεθόδου εκμετάλλευσης. Οι προτάσεις για μέθοδο εκμετάλλευσης αποτελούν αντικείμενο των μελετών που θα υποβάλλει ο ανάδοχος φορέας του έργου, και σε κάθε περίπτωση τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που θα επιβληθούν ως όροι στον ανάδοχο θα είναι τόσο λεπτομερή και αυστηρά, που θα παρέχουν πρόληψη και προστασία από τις αναμενόμενες επιπτώσεις.  Επίσης, ύψιστη βαρύτητα στις επιλογές του φορέα θα έχει να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ώστε να συμμορφωθεί προς αντίστοιχο όρο της σύμβασης και στη στάθμιση εναλλακτικών λύσεων, η οποία αποτελεί κεντρικό ζήτημα της ΜΠΕ, η υπόγεια εξόρυξη πλεονεκτεί σαφώς· επομένως, εκ των πραγμάτων ενθαρρύνεται σημαντικά (έως και υποδεικνύεται) η υπόγεια εξόρυξη ως προτιμώμενη μέθοδος αντί της επιφανειακής.

• Ο χώρος έρευνας – εκμετάλλευσης (πολύγωνο), ενσωματώνει περιοχές Νatura, χωριών – πηγών ιαματικών. Ποια είναι η συσχέτιση αυτών με το ΔΜΧ;

Η ευαισθησία όλων των θέσεων ή περιοχών που εμπίπτουν στην έκταση ενός έργου ή γειτνιάζουν με αυτό, εξετάζεται με ιδιαίτερη λεπτομέρεια στη ΜΠΕ και οδηγεί στη λήψη ειδικών μέτρων προστασίας, ανάλογων με τις ανάγκες και τις ειδικές ευαισθησίες κάθε περιοχής. Για ορισμένα είδη περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, όπως οι περιοχές του δικτύου Natura 2000, ο νόμος απαιτεί ειδικές μελέτες, με τις οποίες αναλύεται με μεγάλη λεπτομέρεια (συχνά με τη βοήθεια και παρατηρήσεων πεδίου) η οικολογική ευαισθησία των προστατευόμενων στοιχείων και διαμορφώνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Όλα τα μέτρα αυτά θα ενσωματωθούν και ως όροι της σύμβασης πέρα από τους όρους της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.

• Πως συνδέεται η διαδικασία έγκρισης της ΜΠΕ με την τοπική κοινωνία;

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) τίθεται σε δημόσια διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κοινό, ήτοι τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους, καθώς και με την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι απόψεις της διαβούλευσης λαμβάνονται υπόψη με ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τη λήψη της απόφασης έγκρισης ή μη του έργου: σε περίπτωση που οι απόψεις αυτές αναδεικνύουν ανυπέρβλητα προβλήματα, το έργο δεν λαμβάνει περιβαλλοντική αδειοδότηση. Σε περίπτωση που από τη διαβούλευση αναδεικνύονται ζητήματα αντιμετωπίσιμων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εντάσσονται στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισής των επιπτώσεων αυτών. Σε κάθε περίπτωση, ο βαθμός αποδοχής της ΜΠΕ από την τοπική κοινωνία, ασκεί βαρύνοντα ρόλο στην τελική απόφαση.

• Κατά την λειτουργία των μεταλλείων στο παρελθόν είχαν αναφερθεί πολλοί θάνατοι των εργαζομένων. Για ποιο λόγο η κατάσταση θα είναι διαφορετική σήμερα;

Αν και το αντιμόνιο εμφανίζει μια δυνητικά τοξική μορφή ηπιότερη κατά πολύ του αρσενικού, δεν υπάρχει συσχέτιση σήμερα της λειτουργίας μεταλλείων αντιμονίου με επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων.

Σήμερα, το ιδιαιτέρως απαιτητικό κανονιστικό πλαίσιο υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες και απόλυτα ασφαλείς μεθόδους εξόρυξης και επεξεργασίας, εγγυώνται υψηλό επίπεδο προστασίας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος και, εκ του λόγου αυτού, οποιαδήποτε σύγκριση με τις μεθόδους του παρελθόντος δεν έχει κανένα αντικείμενο.

Συγκεκριμένα, πλέον σε όλα τα μεταλλεία όχι μόνο λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων (συστήματα αερισμού, μάσκες, κλπ.) αλλά και δεν εκτίθενται οι εργαζόμενοι σε κινδύνους με βάση την τεχνολογία και τους σχετικούς νόμους, διατάξεις και κανονισμούς, με αποτέλεσμα η τήρησή τους να οδηγεί σε πλήρη διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων. Σε γενικές γραμμές, τόσο η μεταλλευτική νομοθεσία και οι σχετικοί κανονισμοί για την υγεία των εργαζομένων (αλλά και της γύρω περιοχής) όσο και τα τεχνολογικά μέσα για την εφαρμογή τους είναι πολύ πιο αποτελεσματικά και αυστηρά και, προφανώς, ουδεμία σχέση έχουν με αυτά του 1950.

• Τι θα ζητήσει η Κυβέρνηση από τον Ανάδοχο;

Το τετράπτυχο μιας επιτυχημένης εξορυκτικής δραστηριότητας είναι:

1. Προστασία του Περιβάλλοντος
2. Θέσεις Εργασίας με προτεραιότητα απασχόλησης και εκπαίδευσης εργαζομένων από τη τοπική κοινωνία
3. Έσοδα για το ελληνικό δημόσιο με αυξημένα ανταποδοτικά στην τοπική κοινωνία. Απόδοση σημαντικού μέρους των εσόδων στον οικείο Δήμο.
4. Συμβολαιοποιημένο Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR) με εμπροσθοβαρή υλοποίηση, από το πρώτο έτος της μίσθωσης

• Ποιο είναι το αντικείμενο της μίσθωσης; Είναι τα χωράφια των κατοίκων; Είναι η ιαματική πηγή των Αγιασμάτων;

Αντικείμενο είναι το μετάλλευμα (κοίτασμα) που θα διαπιστωθεί ότι υπάρχει μετά από 5ετή μεταλλευτική έρευνα εντός του προς μίσθωση ΔΜΧ των 9,02Km2.

Δεν υπόκεινται στην μίσθωση χωριά, οικισμοί, κτίσματα, εγκαταστάσεις, υποδομές, οι χώροι δημοσίων, δημοτικών ή κοινοτικών οδών και πλατειών, ο αιγιαλός, η παραλία και οι λοιποί κοινόχρηστοι χώροι και εκτάσεις κατεχόμενες από δημοσίας χρήσεως τόπους εντός των οποίων η μεταλλευτική έρευνα απαγορεύεται (άρθρο 18 Μεταλλευτικού Κώδικα).

Επίσης, δεν υπόκειται στη μίσθωση η ζώνη προστασίας της ιαματικής πηγής Αγιασμάτων (ΦΕΚ 2973/Β’/30.08.2017).

• Ο επενδυτής μετά τη σύναψη της μίσθωσης λειτουργεί ανεξέλεγκτα;

Όχι. Ο ανάδοχος οφείλει εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων να προβεί σε έγκριση του προγράμματος έρευνας και σε περιβαλλοντική και τεχνική αδειοδότηση του έργου. Τους όρους της σύμβασης, της έγκρισης προγράμματος, της ΑΕΠΟ και της έγκρισης τεχνικής μελέτης που θα εκδοθεί ελέγχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου, Σώμα Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος ΥΠΕΝ με τα αντίστοιχα τμήματα περιβάλλοντος και μεταλλείων και οι Περιφερειακές Υπηρεσίες με τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ).

Επιπλέον σχεδιάζεται η δημιουργία μιας ειδικής επιτροπής παρακολούθησης του έργου στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ελληνικού δημοσίου και της τοπικής κοινωνίας.

• Ποιες θα είναι οι παρεμβάσεις κατά το  στάδιο της Έρευνας;

Οι εργασίες την πρώτη 5ετία της μίσθωσης θα είναι αποκλειστικά εργασίες μεταλλευτικής έρευνας (γεωτρήσεις). Μετά την τεχνική και περιβαλλοντική αδειοδότηση, θα γίνουν σημειακές δειγματοληπτικές γεωτρήσεις, σε χώρο 200τ.μ περίπου ανά γεώτρηση και ενδεχομένως οι απαιτούμενοι δρόμοι πρόσβασής τους. Συνολικά εκτιμούμε το ποσοστό κατάληψης εδάφους στο 2-3 τοις χιλίοις του συνολικού μισθωμένου χώρου.

Όλες οι γεωτρήσεις θα αποκατασταθούν και οι επεμβάσεις τους είναι πλήρως αναστρέψιμες, οπότε η Έρευνα καθαυτή έχει «μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα», όπως βεβαιώνουν αρμόδιος καθηγητής ΑΠΘ και η ΕΑΓΜΕ.

Παράλληλα, τόσο κατά την περίοδο της Έρευνας όσο και κατά την περίοδο ενδεχόμενης Εκμετάλλευσης, προβλέπεται η τήρηση των διατάξεων του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, όπως η απόσταση ασφαλείας από κατοικίες, κτίσματα, δρόμους, εγκαταστάσεις, δίκτυα-αγωγούς νερού-ενέργειας, αρχαιολογικούς χώρους κλπ.

• Ποια τα οφέλη για την τοπική κοινωνία;

Τα οφέλη της τοπικής κοινωνίας μέσω συμβολαιοποιημένου δεσμευτικού προγράμματος δαπανών και μέσω απόδοσης μισθωμάτων αλλά και οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν για την τοπική κοινωνία θα είναι βασικά κριτήρια επιλογής πλειοδότη με σημαντική βαρύτητα στη συνολική βαθμολογία.

Συγκεκριμένα, το Άρθρο 17 της σύμβασης προβλέπει ότι ο μισθωτής δεσμεύεται για Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ορισμένου προϋπολογισμού για την πρώτη 5ετία που θα προκύπτει από την προσφορά του. Συγκεκριμένα, από την πρόταση θα προβλέπονται ετήσιες δαπάνες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης από το πρώτο έτος έρευνας.

Σημαντικό έσοδο επίσης θα αποτελέσει το 20 έως 40% του μισθώματος εκμετάλλευσης το οποίο θα αποδίδεται κάθε χρόνο από την έναρξη της εκμετάλλευσης (2η πενταετία) στο Δήμο Χίου. Το μίσθωμα συνδέεται με την τιμή πώλησης του μεταλλεύματος (με ποσοστό ανάλογα με το αν το μετάλλευμα πωλείται επεξεργασμένο ή όχι). Υπολογίζεται ότι το μίσθωμα που θα αποδίδεται στο Δήμο Χίου θα κυμαίνεται μεταξύ 300.000€ έως 650.000€ ετησίως (βλ. παρακάτω αναλυτικά), εφόσον ο μισθωτής προχωρήσει σε εκμετάλλευση.

Τέλος, η ανάπτυξη της δραστηριότητας αυτής θα επιφέρει σημαντική βελτίωση και ενίσχυση των υποδομών της περιοχής (π.χ. οδικό και ηλεκτρικό δίκτυο, λιμένες, αποκατάσταση παλαιών εγκαταστάσεων μεταλλείου κλπ).

ΠΟΣΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΒΑΛΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΧΙΟΥ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ

Η εταιρία υποχρεούται σε ένα ετήσιο Πάγιο και σε ένα Αναλογικό μίσθωμα, τα οποία συμψηφίζονται. Αν το Αναλογικό είναι μεγαλύτερο, πληρώνει το Πάγιο συν τη Διαφορά. Αν το Αναλογικό είναι μικρότερο πληρώνει το Πάγιο.

Το Αναλογικό Μίσθωμα υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 84 του Μεταλλευτικού Κώδικα:

«4.1. Μετά την έναρξη της περιόδου εκμετάλλευσης, ο Μισθωτής οφείλει να καταβάλλει στο Ελληνικό Δημόσιο, για κάθε έτος μίσθωσης, το προβλεπόμενο πάγιο και αναλογικό μίσθωμα, όπως αυτό υπολογίζεται στην Προσφορά του, και σύμφωνα με το άρθρο 84 του Μεταλλευτικού Κώδικα, όπως αυτό ισχύει.»

Το Πάγιο, υπολογίζεται με μαθηματικό τύπο στην προσφορά, η οποία γίνεται αναπόσπαστο τμήμα της σύμβασης και δεσμεύει τον μισθωτή. Είναι δε εγγυημένο μέσω της κατατεθειμένης εγγυητικής επιστολής, την οποία οφείλει να αναπροσαρμόζει κάθε 5ετία και να αντικαθιστά σε κάθε επιβολή ποινής. Με βάση δεδομένα μισθωμάτων μισθωμένων μεταλλείων αναμένεται για τα πρώτα πέντε έτη η είσπραξη μισθωμάτων ύψους 1.000.000 €.

Σύμφωνα με το άρθρο 84 του Κώδικα:

«1. Για την εκμίσθωση δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας, καθώς και δικαιωμάτων που απορρέουν από άδειες μεταλλευτικών ερευνών ορίζεται ως ανώτατο όριο θεμιτού μισθώματος επί της τιμής πωλήσεως του μεταλλεύματος ή του προϊόντος επεξεργασίας αυτού:

α. το 12% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται επί δαπέδου του μεταλλείου ως έχει και όπως εξορύσσεται (run of mine, tout venant) χωρίς οποιαδήποτε μηχανική προπαρασκευή ή άλλη κατεργασία,

β. το 8% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free on Truck (F.O.B. ή F.O.T.) ως έχει και όπως εξορύσσεται (run of mine, tout venant) χωρίς οποιαδήποτε μηχανική προπαρασκευή ή άλλη κατεργασία,

γ. το 4% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free on Truck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν μηχανικής προπαρασκευής (ενδεικτικά θραύσης, δροαυτοκαθαρισμού και ταξινόμησης) ή και εμπλουτισμού (ενδεικτικά υδρομηχανικού και φυσικομηχανικού, περιλαμβανομένης της διαφορικής επίπλευσης, κατά την οποία γίνεται χρήση επιφανειακών φυσικοχημικών φαινομένων),

δ. το 2% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free on Truck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν, πέραν όλων των ανωτέρω επεξεργασιών, και επεξεργασίας στην οποία διεξάγονται και χημικές διεργασίες, δηλαδή κατόπιν εξαγωγικής μεταλλουργικής επεξεργασίας, χωρίς όμως την παραγωγή τελικού μεταλλουργικού προϊόντος, ήτοι μετάλλου ή κράματος (ενδεικτικά φρύξης λευκολίθου για την παραγωγή μαγνησίας),

ε. το 1,5% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free on Truck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν, πέραν όλων των ανωτέρω επεξεργασιών, και επεξεργασίας στην οποία διεξάγονται και χημικές διεργασίες, δηλαδή κατόπιν εξαγωγικής μεταλλουργικής επεξεργασίας, η οποία οδηγεί στην παραγωγή τελικού μεταλλουργικού προϊόντος, ήτοι μετάλλου ή κράματος.»

Υπολογίζεται ότι το αναλογικό μίσθωμα θα είναι 1.600.000€, θα υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση το πάγιο και θα αποδίδονται από αυτό 320.000€ έως 640.000€ ετησίως στο Δήμο Χίου με απόφαση του ΥΠΕΝ.

• Υπάρχει κίνδυνος για τα νερά; Τι θα συμβεί στις Πηγές Αγιασμάτων;

Οι πηγές νερού και τα υπόγεια νερά όλης της χώρας προστατεύονται από τις διατάξεις των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής και σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά. Οι ιαματικές πηγές προστατεύονται ειδικότερα με τις διατάξεις του Ν. 3498/2006 «Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 230/Α’/24.10.2006).

Η υδροφορία του ιαματικού πόρου δεν επηρεάζεται από τις εργασίες έρευνας. Σε περίπτωση ενδεχόμενης εκμετάλλευσης, η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα επιβάλει την τήρηση ζώνης προστασίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Στο πλαίσιο του προγράμματος του «Δικτύου Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών» που εκτελεί η ΕΑΓΜΕ, η Χίος παρακολουθείται συστηματικά από το 2012. Επομένως η ΕΑΓΜΕ, αξιοποιώντας τις αρμοδιότητές της ως υπεύθυνη αρχή για την ποιοτική και ποσοτική παρακολούθηση των υπόγειων υδάτων, θα αναλάβει την παρακολούθηση των υπόγειων υδάτων για όλη τη διάρκεια των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και θα εξασφαλίσει την προστασία των υδατικών πόρων, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά των υπόγειων υδάτων και διασφαλίζοντας την ποιότητά τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και κανονιστικά πλαίσια.

• Θα υπάρχει ποσοστό σκόνης στον αέρα; Που θα πηγαίνουν τα λύματα από την δραστηριότητα;

Οι εκπομπές αερίων (π.χ. από τον εξαερισμό των στοών) θα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία (π.χ. διαμέσου φίλτρων) ώστε να απομακρύνονται τα αιωρούμενα σωματίδια, ενώ η διαβροχή θα εξασφαλίζει την αποφυγή δημιουργίας σκόνης.

Επίσης, η διαχείριση των υγρών αποβλήτων θα πραγματοποιείται υποχρεωτικά σε εσωτερικές εγκαταστάσεις που θα αποτελούν οργανικό τμήμα του συνολικού έργου και οι οποίες θα επιτυγχάνουν απομάκρυνση της ρύπανσης, ώστε η όποια εκροή (αν υπάρξει) να είναι σύμφωνη με τα εκάστοτε ισχύοντα, ιδιαιτέρως αυστηρά Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος.

• Τι θα γίνει όταν τελειώσει ενδεχόμενη εκμετάλλευση; Πως θα επανέλθει η περιοχή;

Τόσο η νομοθεσία όσο και η σύμβαση, η ΑΕΠΟ και η Τεχνική Μελέτη περιλαμβάνουν αυστηρές και απαρέγκλιτες δεσμεύσεις του αναδόχου για το  κλείσιμο του ενδεχόμενου μεταλλείου και την αποκατάσταση πλήρως της περιοχής μετά το τέλος της εκμετάλλευσης. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Κατάθεση εγγυητικής επιστολής ύψους ίσου με το κόστος αποκατάστασης

• Αποξήλωση Εγκαταστάσεων: Ασφαλής απομάκρυνση εγκαταστάσεων εξόρυξης και επεξεργασίας

• Αποκατάσταση Γης: Αποκατάσταση της περιοχής στην προηγούμενη φυσική ή οικονομική κατάσταση

• Οικονομικό Κόστος Κλεισίματος: Δέσμευση πόρων για αποκατάσταση και μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική παρακολούθηση

• Μετα-Εξορυκτική Χρήση Γης: Επιλογή οικονομικών δυνατοτήτων όπως γεωργία, τουρισμός ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

• Αποκατάσταση Οικοσυστημάτων: Επαναφύτευση, σταθεροποίηση εδαφών και αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων

• Παρακολούθηση Ποιότητας Νερού: Εξασφάλιση ότι οι υδάτινοι πόροι παραμένουν χωρίς ποιοτική επιβάρυνση και μετά την εξόρυξη

*πηγή φωτογραφίας: facebook Επιμελητείον Περιβάλλοντος & Πολιτισμού Χίου – επποχι