Κάθε χρόνο, τη Δευτέρα του Πάσχα, η μικρή κοινότητα της Καστανούσσας στις Σέρρες, ζωντανεύει με ένα μοναδικό παραδοσιακό έθιμο: τις «Αυγομαχίες». Πρόκειται για έναν διαγωνισμό που παντρεύει τον συμβολισμό της Ανάστασης με το ποντιακό στοιχείο, προσελκύοντας κατοίκους και επισκέπτες από κάθε γωνιά της Βόρειας Ελλάδας.
Το έθιμο έχει τις ρίζες του στον Πόντο και, σύμφωνα με την παράδοση, συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και την αιώνια πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό. Το τσούγκρισμα των αβγών θυμίζει τη σύγκρουση αυτών των δύο δυνάμεων, με τη νίκη του γερού τσόφλι να εκπροσωπεί το θρίαμβο του φωτός.
Οι αυγομαχίες στην Καστανούσσα ξεκίνησαν οργανωμένα πριν από 32 χρόνια, αν και το έθιμο ήταν γνωστό στους ντόπιους πολύ νωρίτερα. Το χωριό, που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Μπέλλες, γεμίζει με ζωή καθώς μετά τη Θεία Λειτουργία της Δευτέρας, κάτοικοι και επισκέπτες συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία για να παρακολουθήσουν ή και να συμμετάσχουν στη διοργάνωση.
Οι διαγωνιζόμενοι -γνωστοί ως «αβγομάχοι»- έρχονται όχι μόνο από τις Σέρρες, αλλά και από άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Ο καθένας έχει στη διάθεσή του 30 βρασμένα, άβαφα αβγά (για να αποφευχθούν νοθείες, αφού τα άβαφα είναι πιο εύκολο να ελεγχθούν), ενώ οι μικρότεροι συμμετέχοντες αγωνίζονται με 15. Οι αναμετρήσεις είναι μονομαχίες, στις οποίες οι παίκτες τσουγκρίζουν εναλλάξ τα αβγά τους μέχρι να αναδειχθεί νικητής – εκείνος δηλαδή που θα έχει σπάσει τα περισσότερα χωρίς να χάσει τα δικά του.
Για να διασφαλιστεί ότι τα αβγά είναι σκληρά και ανθεκτικά, οι συμμετέχοντες ακολουθούν ειδική διατροφή για τις κότες τους. Τις ταΐζουν αποκλειστικά με καθαρό σιτάρι και λίγη άμμο – μια παλιά ποντιακή πρακτική που βοηθά στην παραγωγή αβγών με δυνατό τσόφλι.
Ο νικητής των αυγομαχιών δεν φεύγει με άδεια χέρια. Το έπαθλο είναι συνήθως χρηματικό ποσό, αλλά η πραγματική ανταμοιβή είναι το κύρος και η αναγνώριση που συνοδεύουν τον τίτλο του καλύτερου αυγομάχου της χρονιάς.
Η εκδήλωση, που οργανώνεται από τον δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο Καστανούσσας με την υποστήριξη του δήμου Σιντικής, ολοκληρώνεται με ποντιακό παραδοσιακό γλέντι. Στην πλατεία στήνεται χορός με ζωντανή μουσική, ενώ οι μυρωδιές από παραδοσιακά ποντιακά φαγητά – όπως τα ωτία, το χινκάλι και οι πίτες – πλημμυρίζουν τον αέρα.
Φέτος, οι αυγομαχίες έγιναν παρουσία πλήθους κόσμου και με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Η τοπική κοινωνία στήριξε με θέρμη τη διοργάνωση, διατηρώντας ζωντανό το πνεύμα της παράδοσης και της συλλογικότητας, σε ένα από τα πιο ξεχωριστά έθιμα της πασχαλινής περιόδου στη Βόρεια Ελλάδα.
Πηγή φωτογραφίας: voria.gr