Εκδηλώσεις μνήμης πραγματοποιούνται σήμερα, 22 Απριλίου, Τρίτη της Διακαινησίμου, στη Χίο, για τη Μεγάλη Σφαγή του 1822, με επίκεντρο την Ιερά Μονή Αγίου Μηνά, έναν τόπο βαθιάς ιστορικής και πνευματικής σημασίας.
Η Ιερά Μονή Αγίου Μηνά, που ιδρύθηκε μεταξύ 1572 και 1595 από τον παπά Νεόφυτο Κουμάνο και τον γιο του παπά Μηνά, αποτελεί σημαντικό μνημείο της υστεροβυζαντινής περιόδου και βρίσκεται κοντά στο χωριό Νεοχώρι, περίπου 11 χιλιόμετρα νότια της πόλης της Χίου . Κατά τη διάρκεια της Σφαγής της Χίου το 1822, περίπου 3.000 Χιώτες, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στη Μονή, όπου είχαν καταφύγει για προστασία . Η αντίσταση των λίγων ένοπλων, με επικεφαλής τους Ιωάννη Φατούρο από τα Θυμιανά και Κωνσταντίνο Μονογυό από το Νεοχώρι, που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι, αποτελεί σύμβολο θυσίας και γενναιότητας.
Οι φετινές εκδηλώσεις ξεκινούν με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Επιμνημόσυνη Δέηση, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Χίου κ. Μάρκου. Πιστοί από το Νεοχώρι, μεταφέροντας εικόνες, φτάνουν πεζή στη Μονή, συνεχίζοντας μια παράδοση που τιμά τη μνήμη των θυμάτων.
Από το 2021, στη Μονή λειτουργεί το Μουσείο Σφαγών Χίου, με τίτλο «Ιστορίης απόδεξις ήδε», φράση από τον Ηρόδοτο, προσφέροντας στους επισκέπτες μια βαθιά κατανόηση των γεγονότων του 1822 μέσα από εκθέματα και αρχειακό υλικό.
Η Σφαγή της Χίου αποτέλεσε σημείο καμπής στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή και εμπνέοντας έργα όπως ο πίνακας του Ευγένιου Ντελακρουά «Η Σφαγή της Χίου». Οι εκδηλώσεις μνήμης στη Μονή Αγίου Μηνά διατηρούν ζωντανή τη μνήμη των θυμάτων και υπενθυμίζουν την αξία της ελευθερίας και της πίστης.
