Δεν είναι λίγες οι εταιρίες σε όλη την Ελλάδα που προωθούν τη χρήση drones σε αγροτικές εργασίες, ακόμη και από απόσταση σε πολλές περιπτώσεις. Ωστόσο, ο νόμος είναι σαφής και στην Ελλάδα, όπως σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης: οι αεροψεκασμοί απαγορεύονται ρητά, τουλάχιστον μέχρις ότου συλλεχθούν τα κατάλληλα δεδομένα, με την Περιφέρεια Θεσσαλίας να προχωρά σε πειραματική δακοκτονία με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών!
- Του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΙΜΜΗ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
Οπως έγινε γνωστό, σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Περιφέρεια Θεσσαλίας υλοποιεί πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής δολωματικών ψεκασμών σε ελαιόδεντρα με σύστημα μη επανδρωμένου αεροσκάφους. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, σκοπός του προγράμματος είναι η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της χρήσης συστήματος μη επανδρωμένου αεροσκάφους (ΣμηΕΑ) για την αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς σε σύγκριση με τους ψεκασμούς από τα συνεργεία δακοκτονίας.
Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με το υπΑΑΤ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και δύο ιδιωτικές εταιρίες. Η χρήση του ΣμηΕΑ γίνεται ύστερα από σχετική αδειοδότηση πειραματισμού από το αρμόδιο Τμήμα Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων του υπΑΑΤ.
Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν συνολικά τρεις ψεκασμοί ελαιόδεντρων σε ελαιώνα στην περιοχή της Βελίκας της ΠΕ Λάρισας. Η εφαρμογή γίνεται κάθε τρίτο δέντρο και θα συγκριθεί με τον δολωματικό ψεκασμό με επίγειους ψεκαστήρες (επινώτιους ή γεωργικούς ελκυστήρες) σε όμορο παραγωγικό ελαιώνα, στο πλαίσιο του προγράμματος δακοκτονίας.
«Συλλέγουμε όλα τα στοιχεία»
Ο «Ε.Α.» ζήτησε την άποψη του Δρος Δημήτρη Σταυρίδη, προϊσταμένου του Τμήματος Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, που έχει αναλάβει να συντονίσει τη δράση, προτού έχουμε ελεύθερους ψεκασμούς με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
«Η διαδικασία χρήσης drone θεωρείται αεροψεκασμός. Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι οι αεροψεκασμοί γενικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση απαγορεύονται εδώ και αρκετά χρόνια, γιατί προκαλούσαν προβλήματα σε άγρια ζώα, που φτάνουν ακόμη και σε θανατώσεις» σημειώνει αρχικά ο κ. Σταυρίδης, ενώ συμπληρώνει ότι, εφόσον η διαδικασία θα είναι στοχευμένη, συλλέγοντας τα απαραίτητα στοιχεία μπορεί κάποια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ενωση να δώσει σχετική αδειοδότηση.
Αεροψεκασμοί επιτρέπονται μόνο σε πολύ συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως για κωνωποκτονίες, αλλά στις καλλιέργειες είναι άλλο θέμα… Βέβαια, με τόσες εταιρίες που διαφημίζουν ότι χρησιμοποιούν drone, προκύπτουν ερωτήματα, με τον κ. Σταυρίδη να σημειώνει ότι αυτές αναφέρουν πως προχωρούν σε χρήση διαφυλλικών λιπασμάτων, αλλιώς το πρόστιμο μπορεί να φτάσει και τα 5.000 ευρώ!
Βέβαια, άλλοι προφανώς είναι οι αεροψεκασμοί με αεροπλάνα και ελικόπτερα και άλλοι με drones. «Γι’ αυτό εξασφαλίσαμε ειδική άδεια πειραματισμού από το αρμόδιο υπουργείο. Θέλουμε να δούμε λοιπόν αν η δακοκτονία με τα κλασικά μέσα και η δακοκτονία με τα drones είναι το ίδιο αποτελεσματικές διαδικασίες. Φυσικά θα δούμε αν τα drones είναι πιο αποτελεσματικά σε μια τέτοια διαδικασία σε όλα τα επίπεδα. Οπότε, αν έχουμε τέτοια στοιχεία, θα δούμε αν μπορέσουμε κάποια στιγμή να χρησιμοποιήσουμε τέτοια εναέρια μέσα για ψεκασμούς, τουλάχιστον σε απομακρυσμένες και απόκρημνες περιοχές, εφόσον το επιτρέψει η Ευρωπαϊκή Ενωση, για να μειωθούν οι πιθανότητες ατυχημάτων» σημειώνει ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Από κει και πέρα θα εξεταστούν και άλλες παράμετροι, με τους αρμοδίους να θέλουν να δουν κατά πόσο επηρεάζονται τα ωφέλιμα έντομα αλλά και η βιοποικιλότητα στα σημεία όπου θα γίνει δακοκτονία με drones. «Είναι μια διαδικασία την οποία είχαμε κάνει ξανά σε έκταση 100 στρεμμάτων, και τώρα θα την εφαρμόσουμε σε έκταση 25 στρεμμάτων. Συλλέγοντας τα απαραίτητα στοιχεία θα τα υποβάλουμε τόσο στο αρμόδιο υπουργείο όσο και στην Eυρωπαϊκή Ενωση, για να δούμε κατά πόσο θα μπορέσουμε να κάνουμε χρήση της τεχνολογίας αυτής. Γίνονται ανάλογες κινήσεις και αλλού, πειραματικά, και για δακοκτονία και για άλλες διαδικασίες, και θέλουμε να δούμε κατά πόσο είναι όντως στοχευμένος ο αεροψεκασμός αυτός και ασφαλής» καταλήγει ο κ. Σταυρίδης.
Δίνουν λύσεις τα drones στη γεωργία;
Η χρήση drones για καλλιέργειες προβάλλεται από αρκετές εταιρίες σε όλη την Ελλάδα, που επισημαίνουν ότι πρόκειται για τεχνολογία που επιτρέπει την ακρίβεια σε κάθε διαδικασία. Αλλωστε, η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών δεν αφορά μόνο τους ψεκασμούς, αλλά πολλές διαδικασίες στον πρωτογενή τομέα.
Οι υποστηρικτές αυτής της τεχνολογίας αναφέρουν ότι με GPS και ακρίβεια εξασφαλίζουν ομοιόμορφη εφαρμογή φυτοφαρμάκων, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και μειώνοντας τις απώλειες. Επίσης, επιτρέπεται ο ψεκασμός σε δύσβατες περιοχές, περιορίζεται η χρήση χημικών και δεν επιτρέπεται η διασπορά τους, περιορίζοντας τους κινδύνους τόσο για τη βιοποικιλότητα όσο και για τις ανθρώπινες κοινότητες.
Επισημαίνεται πάντως για μία ακόμη φορά ότι η χρήση drones στις καλλιέργειες δεν αφορά μόνο αεροψεκασμούς. Τα drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως για την παρακολούθηση των καλλιεργειών, επιτρέποντας στους γεωργούς να ελέγχουν την κατάσταση των φυτών και να εντοπίζουν προβλήματα σε πρώιμο στάδιο.
Εξοπλισμένα με κάμερες υψηλής ανάλυσης και αισθητήρες, τα drones συλλέγουν δεδομένα που αφορούν την υγεία των καλλιεργειών, την υγρασία του εδάφους και την παρουσία παρασίτων ή ασθενειών. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας με τη χρήση αλγορίθμων μηχανικής μάθησης, επιτρέποντας την έγκαιρη και στοχευμένη δράση.
Από εκεί και πέρα, τα drones μπορεί να είναι εξοπλισμένα με συστήματα ακριβείας που επιτρέπουν τη στοχευμένη εφαρμογή ουσιών σε συγκεκριμένες περιοχές, μειώνοντας τη σπατάλη και τη ρύπανση. Οι εφαρμογές, ψεκασμού σε θεωρητικό επίπεδο ακόμη, μπορούν να γίνουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους, ενώ η χρήση τους σε δύσκολα ή επικίνδυνα εδάφη μειώνει τους κινδύνους για τους εργαζομένους.
Αλλη σημαντική εφαρμογή είναι η χρήση drones για τη χαρτογράφηση και τη διαχείριση του εδάφους. Με τις τεχνολογίες φωτογραμμετρίας και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS), τα drones μπορούν να συντελέσουν στη δημιουργία τρισδιάστατων χαρτών που θα επιτρέπουν στους γεωργούς να αναλύουν το ανάγλυφο του εδάφους, τη σύνθεση και την υγρασία του, προκειμένου να βελτιστοποιήσουν τις καλλιεργητικές μεθόδους. Αυτό βοηθά στη μείωση των προβλημάτων διάβρωσης και την καλύτερη κατανομή των καλλιεργειών.
Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν, τότε υπάρχει και ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα, που αφορά την ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους καλλιέργειας. Αυτά τα πλεονεκτήματα, σε συνδυασμό φυσικά με την προστασία του περιβάλλοντος, είναι τα ζητούμενα για τους αγρότες όλων των καλλιεργειών, που καλούνται και οι ίδιοι να εκσυγχρονιστούν.
Το παράδειγμα της Κίνας
Στην Κίνα, η χρήση drones στη γεωργία έχει επεκταθεί ραγδαία, φτάνοντας περίπου τα 120.000 μέχρι το 2024. Η ανάπτυξη αυτή υποστηρίζεται από κυβερνητικά προγράμματα επιδότησης και από τις τεχνολογικές καινοτομίες εταιριών όπως η DJI, η οποία κυριαρχεί στην αγορά αγροτικών drones.
Οι κινεζικές Αρχές ενθαρρύνουν τη χρήση τους για την εφαρμογή φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, καθώς και για άλλες διαδικασίες, όπως η παρακολούθηση των καλλιεργειών και η ανάλυση δεδομένων μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτή η προσέγγιση βελτιώνει την απόδοση και μειώνει τα κόστη για τους αγρότες.
Ακολουθούν οι ΗΠΑ
Στις ΗΠΑ, η χρήση drones στην αγροτική παραγωγή έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά, με εκτιμήσεις να δείχνουν ότι υπάρχουν πάνω από 50.000 αγροτικά drones σε λειτουργία. Η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας ρυθμίζει τη χρήση τους, παρέχοντας συγκεκριμένες εγκρίσεις για αγροτικά μοντέλα, και η τεχνολογία χρησιμοποιείται κυρίως για παρακολούθηση καλλιεργειών, άρδευση και ψεκασμούς, με έμφαση στην τεχνολογική καινοτομία και την ανάπτυξη υποδομών ακριβείας για τη γεωργία.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ομοσπονδία Αγροτών (American Farm Bureau), η χρήση drones μπορεί να μειώσει το κόστος των γεωργικών δραστηριοτήτων έως και 25%, ενώ παράλληλα ενισχύει την παραγωγικότητα.
1. Εξετάζονται όλες οι καλλιέργειες
Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία όσον αφορά τη χρήση drones στην Ελλάδα για αεροψεκασμούς προέρχονται από χαμηλού σχετικά ύψους καλλιέργειες, αλλά και σε ελαιώνες, ακόμη και υπέρπυκνης φύτευσης. Ερευνες έχουν γίνει και σε αμπελώνες, ενώ ανάλογες κινήσεις κάνει και η Γερμανία.
2. Εταιρίες και νέα σκευάσματα
Με δεδομένο ότι ένα drone δεν μπορεί με την υπάρχουσα τεχνολογία να σηκώσει το βάρος ενός σκευάσματος (φυτοφαρμάκου ή λιπάσματος) σε ποσότητα ανάλογη των επίγειων διαδικασιών, οι εταιρίες εξετάζουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για πιο συμπυκνωμένα, έτοιμα προς χρήση σκευάσματα.
3. Κόστος και εκπαίδευση
Η αγορά ενός αγροτικού drone δεν μοιάζει απαγορευτική για τον μέσο αγρότη, κάτι που θα του δώσει επιπλέον λύσεις. Οπως επισημαίνουν όμως όλοι οι εμπλεκόμενοι, το θέμα της εκπαίδευσης στον χειρισμό και στην ανάγνωση των δεδομένων είναι μείζον σε κάθε περίπτωση.
