Δισεκατομμυριούχοι έλαβαν αγροτικές επιδοτήσεις ύψους 3,3 δισ.!

Χρόνο με τον χρόνο, ολοένα περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι εμπλέκονται με τον
πρωτογενή τομέα, λαμβάνοντας τεράστια ποσά αγροτικών αποζημιώσεων – μόνο 17
επιχειρηματίες την περίοδο 2019-2023 εισέπραξαν 3,3 δισ. ευρώ.

• Του ΜΠΑΜΠΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»

Σύμφωνα με τον «Guardian», η Ε.Ε. έδωσε αποζημιώσεις σε εταιρίες οι οποίες, μεταξύ άλλων, ανήκουν στον πρώην πρωθυπουργό της Τσεχίας, Αντρέι Μπάμπις, και τον Βρετανό επιχειρηματία Τζέιμς Ντάισον. Στους 17 «τελικούς δικαιούχους» που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των πλουσίων του «Forbes» για το 2022 είναι ο Αντρέι Μπάμπις, πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας και επιχειρηματίας, που αθωώθηκε τον Φεβρουάριο για απάτη η οποία αφορούσε αγροτικές επιδοτήσεις, ο Τζέιμς Ντάισον, ο Βρετανός μεγιστάνας των ηλεκτρικών σκουπών «Dyson», του οποίου η εταιρία έλαβε πληρωμές πριν από το Brexit (το οποίο στήριζε), και ο Γκουαντσάνγκ Γκούο, ένας Κινέζος επενδυτής που είναι ιδιοκτήτης της βρετανικής ποδοσφαιρικής ομάδας Γουλβς.

Αλλοι δισεκατομμυριούχοι δικαιούχοι κονδυλίων από τους φορολογουμένους της Ε.Ε. είναι ο Κλέμενς Τόνις, Γερμανός μεγιστάνας του κρέατος, ο Αντερς Χολχ Πόβλσεν, Δανός ιδιοκτήτης γης στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ο Κίελντ Κερκ Κρίστιανσεν, Δανός κατασκευαστής παιχνιδιών και πρώην διευθύνων σύμβουλος της Lego. Το κριτήριο για τις αγροτικές επιδοτήσεις είναι η έκταση της γης και όχι η οικονομική κατάσταση των παραγωγών, και για τον λόγο αυτόν οι ενισχύσεις περνάνε στις τσέπες λίγων.

«Είναι τρέλα!» δήλωσε ο Μπενουά Μπιτό, Γάλλος βιοκαλλιεργητής και ευρωβουλευτής των Πρασίνων. «Η συντριπτική πλειονότητα των αγροτών αγωνίζεται για να ζήσει». Η Ε.Ε. δίνει το 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού της στους αγρότες μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΑΠ), η οποία μοιράζει χρήματα με βάση την έκταση της γης που κατέχει ένας αγρότης και όχι με βάση το αν χρειάζεται στήριξη.

Οι αυστηροί κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής, οι αδύναμες απαιτήσεις διαφάνειας και οι περίπλοκες αλυσίδες ιδιοκτησίας εταιριών (off shore, κ.λπ.) σημαίνουν ότι δεν είναι δυνατός ο έλεγχος του ποιος παίρνει τα χρήματα. Σε μελέτη που ανέθεσε η επιτροπή δημοσιονομικού ελέγχου του Ευρωκοινοβουλίου το 2021, ερευνητές του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS) διαπίστωσαν ότι είναι «επί του παρόντος de facto αδύνατον» να προσδιοριστούν οι μεγαλύτεροι τελικοί δικαιούχοι της χρηματοδότησης της Ε.Ε.

Για να κάνουν την καλύτερη δυνατή εκτίμηση, οι ερευνητές συνέδεσαν τα δεδομένα για τους δικαιούχους αγροτικών επιδοτήσεων από κάθε κράτος-μέλος με μια εμπορική βάση δεδομένων εταιριών. Δουλεύοντας αντίστροφα από τους δικαιούχους, εντόπισαν τα άτομα που κατείχαν τουλάχιστον το 25% μιας εταιρίας σε κάθε στάδιο της αλυσίδας ιδιοκτησίας για να υπολογίσουν τους «τελικούς δικαιούχους».

To 50%-80% των επιδοτήσεων αφορά τη ζωική γεωργία, δηλαδή την τροφή που αγοράζουν οι κτηνοτρόφοι. Το θέμα της καταβολής των αποζημιώσεων εδώ και χρόνια απασχολεί όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς διαπιστώνεται ότι με τη γεωργία και την κτηνοτροφία ασχολούνται πλέον μεγιστάνες, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα, εκτός των άλλων, να συντάσσουν πλήρεις φακέλους, σε αντίθεση με τους μικροκαλλιεργητές, οι οποίοι χάνονται στον κυκεώνα της γραφειοκρατίας.

Η ΚΑΠ πριμοδοτεί την ανισότητα, αφού οι πλούσιοι γαιοκτήμονες γίνονται πλουσιότεροι

Για τους ερευνητές, η ανισότητα στην ΚΑΠ είναι ακραία, και αυτή η εργασία αναδεικνύει και πάλι ότι οι πλουσιότεροι ιδιοκτήτες γης συνεχίζουν να γίνονται πλουσιότεροι από τις επιδοτήσεις. Οι μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις απασχολούν σήμερα περισσότερους από 250 εργαζομένους και χρησιμοποιούν την αγροτική τεχνολογία και την καινοτομία.

Τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα δεκάδες μεγαλοεπιχειρηματίες επενδύουν στον πρωτο-
γενή τομέα, και κυρίως στην καθετοποιημένη παραγωγή ελαιολάδου, ενώ το τελευταίο διά-
στημα είναι τεράστιο το ενδιαφέρον για επενδύσεις στα θερμοκήπια, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, επενδύσεις τις οποίες στηρίζει η κυβέρνηση. Εκτός του ελαιολάδου, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι στα ενδιαφέροντα των επιχειρηματιών, οι οποίοι στοχεύουν σε εξαγωγές σε ώριμες αγορές. Αντίθετα, είναι διστακτικοί, προς το παρόν, σε επενδύσεις στην κτηνοτροφία.

Δύσκολος ο έλεγχος, οι ερευνητές δεν κατάφεραν να εντοπίσουν τα χρήματα

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν τα χρήματα επειδή πήγαν σε περιφερειακούς φορείς που αναδιανέμουν τα μετρητά. Ερευνώντας το θέμα, διαπίστωσαν ότι στους 17 δόθηκαν επιδοτήσεις σε εταιρίες που τους ανήκαν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει κατά την τετραετή περίοδο.

Το συνολικό ποσό που συνδεόταν με τους δισεκατομμυριούχους ήταν 3,3 δισ. ευρώ, αλλά η αλυσίδα των εταιριών ήταν πολύ περίπλοκη και ασαφής για να σταθμιστούν τα ακριβή ποσά ανάλογα με το ποσοστό ιδιοκτησίας τους. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 50%-80% των
γεωργικών επιδοτήσεων της Ε.Ε. πηγαίνει στη ζωική γεωργία, αντί για τρόφιμα που
θα ήταν καλύτερα για την υγεία των ανθρώπων και του πλανήτη.