«Το εμβόλιο της AstraZeneca είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και τα οφέλη υπερτερούν των πιθανών κινδύνων».
Με μια συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Πέμπτης, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων προσπάθησε να ανακόψει το κύμα αμφισβήτησης και φόβου για τυχόν παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca κατά του κορωνοϊού, που σχετίζονται με θανατηφόρα περιστατικά θρομβοεμβολικών επεισοδίων ή θρόμβων αίματος.
«Δεν μπορέσαμε να βρούμε συσχέτιση ανάμεσα στο εμβόλιο και στα περιστατικά» δήλωσε η επικεφαλής του ΕΜΑ Εμερ Κουκ, προσθέτοντας ωστόσο ότι τα σπάνια αυτά περιστατικά που έχουν αναφερθεί θα διερευνηθούν περαιτέρω. Η διευθύντρια του οργανισμού πρόσθεσε πως ο EMA επιδιώκει να κάνει κι άλλες μελέτες παρατήρησης για να διερευνήσει το ζήτημα. Επιπλέον, ζητά από άτομα που εμφανίζουν παρενέργειες να το αναφέρουν. Η ζημιά, όμως, έχει ήδη γίνει.
Η επικίνδυνα αργή ευρωπαϊκή επιχείρηση εμβολιασμού έχει βρεθεί προ νέων προβλημάτων, μετά το φρενάρισμα εξαιτίας της αμφισβήτησης του εμβολίου της AstraZeneca από κράτη-μέλη της Ε.Ε., λόγω φόβων παρενεργειών.
Φαινομενικά, οι αναστολές αυτές αποδίδονται σε μια σειρά περιστατικών στα οποία το εμβόλιο ίσως αύξησε τον κίνδυνο θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και ότι ουσιαστικά οι αναστολές εμποδίζουν τις προσπάθειες παγκόσμιας διανομής του εμβολίου. Ενδεχόμενο που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, δεδομένου ότι η ζήτηση για εμβόλια υπερβαίνει σήμερα την προσφορά, την ώρα μάλιστα που τα κρούσματα κορωνοϊού συνεχίζουν να αυξάνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Λίγη ώρα μετά τις επίσημες ανακοινώσεις του ΕΜΑ, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία ανακοίνωσαν την επανέναρξη των εμβολιασμών, η Σουηδία θα λάβει τις οριστικές αποφάσεις την ερχόμενη εβδομάδα ενώ Ισπανία, Πορτογαλία και Ολλανδία θα ξαναρχίσουν από την επόμενη εβδομάδα τους εμβολιασμούς.
Η πολιτικοποίηση του εμβολίου
Σε έκθεση της Barclays, που δημοσιεύθηκε νωρίτερα τον Μάρτιο, η επενδυτική εταιρία εξέτασε ορισμένα από τα προηγούμενα ζητήματα που αντιμετώπισε η AstraZeneca με τις ρυθμιστικές Αρχές και άφησε να εννοηθεί ότι «κατά κύριο λόγο, οι αμφισβητήσεις είχαν πολιτικό κίνητρο και όχι επιστημονική βάση».
Επισημαίνοντας ορισμένες από τις διαφοροποιήσεις μεταξύ της έγκρισης που χορήγησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων στη διάθεση του εμβολίου και το τι έπραξαν τελικά οι ρυθμιστικές Αρχές ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, η έκθεση προχωρά στην υπόθεση ότι «οι ρυθμιστικές Αρχές σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές ενδεχομένως έψαχναν να κατηγορήσουν κάποιον για την αρχική απογοητευτική εφαρμογή των εμβολιαστικών τους προγραμμάτων».
Εμπειρογνώμονες του τομέα δημόσιας υγείας, μιλώντας στο Forbes, υπονόησαν ότι παρόμοιοι λόγοι μπορεί να κρύβονται και πίσω από τις πρόσφατες αναστολές χορήγησης του εμβολίου.
Η Jennifer Nuzzo, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Johns Hopkins, εξέφρασε επίσης την έκπληξή της για τις κινήσεις συγκεκριμένων κυβερνήσεων. «Η παύση για επανέλεγχο των δεδομένων είναι λογική. Αλλά η παύση αυτή σημαίνει ότι θα καθυστερήσουμε όσον αφορά την προστασία του κόσμου από τη θανατηφόρα πανδημία, οπότε υπάρχει μια απώλεια από την απόφαση αυτή» .
Τα ερωτήματα για τα εμβόλια της AstraZeneca έχουν πλήξει και τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ της Ε.Ε. και της Βρετανίας, η οποία το θεωρεί τρανό παράδειγμα της βρετανικής δημιουργικότητας. Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει εκατομμύρια δόσεις AstraZeneca, που δεν έχουν λάβει ακόμη το πράσινο φως από τον FDA, ενώ οι Αμερικανοί δεν δέχονται να εξαγάγουν τα εμβόλια στην Ευρώπη, όπου πολλές χώρες έχουν ελλείψεις.
Η Μόσχα καταγγέλλει εμπορικό πόλεμο και κατά του Sputnik-V
Και ενώ η εμβολιαστική προσπάθεια στην Ευρώπη είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, η λήψη κεντρικής απόφασης για την προμήθεια του ρωσικού εμβολίου φαντάζει αδιανόητη για την ώρα. Παρά το γεγονός ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους η Αυστρία, βρίσκονται σε συνεχείς επαφές με τη ρωσική πλευρά για ενδεχόμενη αγορά εμβολίων. Στη Γερμανία ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν δήλωσε δημόσια: «Είμαι πολύ υπέρ του να το κάνουμε σε εθνικό επίπεδο, αν η ΕΕ δεν κάνει κάτι».
Νέα πυρά για πολιτικές πιέσεις με στόχο το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V εξαπέλυσε η Μόσχα. «Η πίεση που ασκείται σε κάποιες χώρες να μην αγοράσουν το ρωσικό εμβόλιο έχει φτάσει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα», σημείωσε το Κρεμλίνο, τονίζοντας παράλληλα πως τέτοιου είδους προσπάθειες δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιτύχουν.
Ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ έκανε τα παραπάνω σχόλια, κληθείς να σχολιάσει μια αμερικανική κυβερνητική έκθεση που δείχνει ότι οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει να αποτρέψουν τη Βραζιλία από την αγορά του ρωσικού εμβολίου. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η Ρωσία είναι κατά της πολιτικοποίησης της κατάστασης αναφορικά με τα εμβόλια.
Πάντως, το ρωσικό ταμείο άμεσων επενδύσεων (RDIF) ανακοίνωσε ότι έχει καταλήξει σε συμφωνίες παραγωγής του Sputnik V «με εταιρίες της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας», εν αναμονή της έγκρισής του από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Υπάρχουν αυτή τη στιγμή κι άλλες συζητήσεις σε εξέλιξη, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγή εντός της Ε.Ε. Αυτό θα επιτρέψει να αρχίσουμε να προμηθεύουμε την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά με το Sputnik-V μετά την έγκρισή του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων» επεσήμανε σε δελτίο Τύπου ο επικεφαλής του Ταμείου Κίριλ Ντμίτριεφ.
Ο λαβύρινθος της παραγωγής
Παγκοσμίως, τα εμβόλια παράγονται μέσω των υπαρχόντων δικτύων των εταιριών και πολλές φορές πρέπει να «περάσουν» από αρκετές χώρες (ακόμη και ηπείρους) μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Στην Ε.Ε., πάνω από 30 διεθνείς βιομηχανικές μονάδες απασχολούνται με την παραγωγή των εμβολίων κατά του κορωνοϊού.
Η AstraZeneca αναφέρει πως έχει 25 μονάδες σε 15 διαφορετικές χώρες, σε μια γραμμή παραγωγής η οποία χαρακτηρίζεται από στέλεχος της εταιρίας «κύβος του Ρούμπικ».
Παρόμοια εικόνα υπάρχει και για τα εμβόλια της Κίνας και της Ρωσίας. Τα προβλήματα ελλοχεύουν παντού, ιδιαίτερα λόγω της αυξημένης ζήτησης και της ανάγκης συνεργασίας πολλαπλών μονάδων παραγωγής.
Η ελβετική Lonza Group παρασκευάζει τα συστατικά του εμβολίου της Moderna, τα οποία μεταφέρονται στην Ισπανία για να μπουν σε φιάλες. Το εμβόλιο της Johnson & Johnson παρασκευάζεται στην Ολλανδία και αποστέλλεται στις ΗΠΑ για να μπει σε φιαλίδιo.
Η Pfizer-BioNTech έχει μισθώσει βιομηχανικές μονάδες σε 13 διαφορετικές τοποθεσίες για να φτάσει στα υποσχόμενα επίπεδα παραγωγής. Άλλες γερμανικές εταιρίες, όπως οι BioNTech και CureVac, οι οποίες καινοτομούν με τα νέας γενιάς εμβόλια και απολαμβάνουν χρηματοδότηση από την κυβέρνηση, θα αποτελέσουν μέρος της συνολικής γερμανικής προσπάθειας.
Η BioNTech πρόσφατα αγόρασε μονάδα παραγωγής στη Γερμανία για την παραγωγή 750 εκατομμυρίων δόσεων ετησίως, ενώ η Bayer θα βοηθήσει στην παραγωγή των εμβολίων της CureVac.
Οι παραγωγοί του ρωσικού εμβολίου έχουν ήδη ξεκινήσει διερευνητικές προσπάθειες για την πιθανή κατασκευή των εμβολίων στην περιοχή της Σαξονίας – Ανχαλτ. Η συμφωνία της IDT με την AstraZeneca είναι παρόμοια με τις συμφωνίες των άλλων εταιριών στην Ιαπωνία και την Αυστραλία.
