Οι εκτιμήσεις και τα μηνύματα κορυφαίων ειδικών σε Ευρώπη και Αμερική για την ισλαμική τρομοκρατία γεννούν νόμιμα και πολύ σοβαρά ερωτήματα που αφορούν και την Ελλάδα. Αμέσως με την κατάρρευση της επίσημης κυβέρνησης του Αφγανιστάν, αμερικανικές υπηρεσίες ανακοίνωσαν ότι παρακολουθούν «κάθε πιθανή ανασύσταση τρομοκρατικών οργανώσεων» στην περιοχή.
- Από τον Μάνο Μεϊμαράκη
Την ίδια ώρα, στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ δηλώνουν πλέον ότι η Αλ Κάιντα μπορεί να είναι σε θέση να ανοικοδομήσει την παρουσία της στο Αφγανιστάν πιο γρήγορα από ό,τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως. Αλλά, πάντως, εκτιμήσεις αμερικανικών υπηρεσιών εντοπίζουν τη μεγαλύτερη απειλή, όχι από το Αφγανιστάν αλλά για λογαριασμό του ISIS από την Υεμένη, τη Σομαλία, τη Συρία και το Ιράκ.
Το γεγονός ότι καθημερινά τα ελληνικά σύνορα και τα νησιά δέχονται ασφυχτικές πιέσεις διακινητών, προκειμένου να μεταφέρουν στην Ευρώπη «πρόσφυγες» από αυτές τις χώρες, δεν περνά ούτε σε μονόστηλα από τα φιλοκυβερνητικά μέσα. Πάντως, οι ΗΠΑ, εκτιμούν Αμερικανοί αξιωματούχοι, δεν κινδυνεύουν όσο η Ευρώπη. Ομόλογοί τους στην Ευρώπη επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις των Αμερικανών.
Όπως εξηγούν αναλυτές ειδικών υπηρεσιών χωρών της Ε.Ε., η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε πρωταρχικό στόχο τζιχαντιστών, οι οποίοι επιχειρούν να βλάψουν τη Δύση. Μιλούν, μάλιστα, για μια «πρωτοφανή κινητοποίηση τζιχαντιστών» στην Ευρώπη από το 2001. Η Ευρώπη επιχείρησε, πραγματικά, να ενσωματώσει σημαντικούς μουσουλμανικούς πληθυσμούς, όμως πολλοί μουσουλμάνοι δεν αισθάνθηκαν ποτέ ισότιμα μέλη, αλλά απόκληροι των κοινωνιών αυτών και οι τζιχαντιστές συχνά εκμεταλλεύονται αυτήν την «αίσθηση αποξένωσης».
Η προπαγάνδα του ISIS επηρεάζει καταλυτικά αυτές τις τάξεις, αλλά και πρώην μέλη του που επιστρέφουν από τη Συρία και το Ιράκ, να στοχεύσουν τις πατρίδες τους στην Ευρώπη για λογαριασμό του Ισλαμικού Κράτους, στρατολογώντας δίκτυα υποστηρικτών από τις μουσουλμανικές κοινότητες στην Ευρώπη. Ενώ δεν υπήρχαν ποτέ πάνω από μερικές εκατοντάδες υποστηρικτών ή μελών της Αλ Κάιντα στην Ευρώπη, επισημαίνουν Ευρωπαίοι ειδικοί, πλέον υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες που εντάχθηκαν στη Συρία και το Ιράκ το 2014-2015 ή ορκίσθηκαν πίστη και αφοσίωση στο ισλαμικό χαλιφάτο.
Στην αντίπερα όχθη, οι δυνατότητες των υπηρεσιών πληροφοριών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά, παρόλα αυτά, η αντιτρομοκρατική συνεργασία μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2015, αν και πάντα είναι πιθανό το λάθος που μπορεί να στοιχίσει εκατοντάδες ζωές αθώων πολιτών.
Ωστόσο, αξιωματούχοι ειδικών υπηρεσιών της Ε.Ε. προβλέπουν ότι η Αλ Κάιντα και το Ι.Κ. (Ισλαμικό Κράτος) «θα αγωνιστούν για να οργανώσουν μεγάλες επιθέσεις στη Δύση και η Ευρώπη πρέπει να είναι επιφυλακτική, επειδή είναι ένας ευκολότερος στόχος από τη Βόρεια Αμερική ή την Αυστραλία, καθώς βρίσκεται πιο κοντά στις βάσεις των τζιχαντιστών και είναι πιο διαπερατή, είτε εσωτερικά, μέσω της απουσίας συνοριακών ελέγχων σε 26 χώρες, είτε μέσω μεταναστευτικών οδών, που χρησιμοποιούνται από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο».
Το πρώτο Ισλαμικό Κράτος στη σύγχρονη Ιστορία
Η κατάσταση στο Αφγανιστάν δεν είναι αυτή που προβάλλουν τα συστημικά μέσα στην Ελλάδα, είναι πολύ διαφορετική. Και είναι αυτή η πραγματική εικόνα που ανησυχεί τις ειδικές υπηρεσίες στην Ευρώπη. Στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν έχουν καταστήσει σαφές ότι επιδιώκουν τη διεθνή αναγνώριση της κυβέρνησής τους. Ουσιαστικά, ίδρυσαν το πρώτο Ισλαμικό Κράτος στη σύγχρονη Ιστορία. Ό,τι δεν κατάφερε ο ISIS στο Ιράκ ή στη Συρία το κατάφερε η Αλ Κάιντα (Ταλιμπάν) στο Αφγανιστάν (με τις ευλογίες των ΗΠΑ). Παρ’ όλα αυτά, επιδιώκουν την ανοχή τής διεθνούς κοινότητας.
Όμως, τι θα συμβεί σε μία χώρα η οποία θα αρνηθεί να αναγνωρίσει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν; Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα στην Ε.Ε. που μπαίνει στο «κάδρο», καθώς αρνείται να αναγνωρίσει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν. Η συμφωνία ΗΠΑ – Ταλιμπάν (η οποία οδήγησε στη σταδιακή απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων) προέβλεπε ότι οι Ταλιμπάν θα απαγόρευαν στο Αφγανιστάν την παρουσία οποιασδήποτε τρομοκρατικής ομάδας και κινήματος που αποτελεί απειλή για τη Δύση.
Αλλά, για την ώρα, η συμφωνία αυτή δεν φαίνεται να πατάει στο έδαφος του Αφγανιστάν. Χαρακτηριστικά, αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός του διεθνώς καταζητούμενου Χακανί, ηγέτη του δικτύου Haqqani, που αποτέλεσε τη ραχοκοκκαλιά της Αλ Κάιντα και αναλαμβάνει καθήκοντα υπουργού Εσωτερικών του Αφγανιστάν, ένα ακόμα στέλεχος της κυβέρνησης των Ταλιμπάν, ο οποίος θα τεθεί επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της κυβέρνησης τους, έχει κατηγορηθεί από αξιωματούχους δυτικών υπηρεσιών ότι έχει σχεδιάσει πολλές επιχειρήσεις αυτοκτονίας στη Καμπούλ και από μυστικές υπηρεσίες του Αφγανιστάν ότι εποπτεύει την Ταξιαρχία Μαρτύρων Al-Hamza, κέντρο εκπαίδευσης βομβιστών αυτοκτονίας. Ενώ οι εξευτελισμοί γυναικών, το ανθρωποκυνηγητό, οι βασανισμοί και οι δολοφονίες αντιφρονούντων είναι καθημερινά φαινόμενα.
Το IS-Khorasan έδειξε αμέσως τις διαθέσεις του
Το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (IS-Khorasan / IS-K / ISIS-K) έδειξε αμέσως τις διαθέσεις του έναντι της συμφωνίας ΗΠΑ – Ταλιμπάν, σκοτώνοντας περισσότερους από 160 ανθρώπους σε μία επιχείρηση αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, την ώρα που οι ΗΠΑ διατυμπάνιζαν ότι έχουν εξαλείψει το Ισλαμικό Κράτος. Επιπλέον, ο ISIS θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να επιχειρήσει να επωφεληθεί από την απογοήτευση μεγάλης μερίδας των ακραίων Ταλιμπάν, οι οποίοι καταδικάζουν τις συμφωνίες που έγιναν με τους Αμερικανούς και τη «μετριοπαθή» στάση μελών της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.
Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν, από την άλλη, επιθυμεί τη διεθνή αναγνώριση, η οποία, όμως, από μόνη της δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά της. Συνεπώς, εκτιμούν Ευρωπαίοι αναλυτές, είναι βέβαιο ότι δεν θα επιχειρήσουν μόνοι τους σε επιθέσεις εναντίον της Δύσης. Ωστόσο, οι εντεινόμενες πιέσεις της Δύσης στους Ταλιμπάν να αφήσουν τα εκρηκτικά γιλέκα και να φορέσουν γραβάτα, αρχίζοντας από την παραχώρηση δικαιωμάτων στις γυναίκες και να επιτρέψουν την ελευθερία έκφρασης, δυσαρεστεί ήδη τους εξτρεμιστές, τους οποίους ενδιαφέρει μόνο η ίδρυση ενός ισλαμικού κράτους καθαρά βασισμένου στον νόμο της Σαρία.
Αυτοί διχάζουν την κυβέρνηση των Ταλιμπάν και μπορούν να αποσχισθούν, με αποτέλεσμα μεγάλες περιοχές του Αφγανιστάν να πέσουν στα χέρια των μουτζαχεντίν της Αλ Κάιντα και του ISIS, από όπου θα σχεδιάσουν επιθέσεις σε γειτονικές χώρες ή εναντίον δυτικών συμφερόντων σε αυτά τα κράτη. Σε κάθε περίπτωση, οι Ταλιμπάν δεν επιθυμούν να διωχθούν πάλι από την εξουσία και αναμένεται να μην ανεχθούν δραστηριότητες ομάδων που δεν συνάδουν με τη συμφωνία τους με τις ΗΠΑ.
Με λίγα λόγια, το Αφγανιστάν όλα δείχνουν ότι βυθίζεται σε εμφύλιο πόλεμο με χιλιάδες θύματα και ένα τεράστιο προσφυγικό κύμα με κατεύθυνση την Ευρώπη και πύλη εισόδου την Ελλάδα, στην οποία περνούν ήδη καθημερινά εκατοντάδες αλλοδαποί, ανεξέλεγκτοι ως προς το ποιοι είναι και τι μεταφέρουν.
Πιθανή μία «11η Σεπτεμβρίου» στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη ερευνούν, πλέον, τις πιθανότητες για ένα νέο ξέσπασμα επιθέσεων που θα έπλητταν τη Γηραιά Ήπειρο ή τις Ηνωμένες Πολιτείες. Συγκεκριμένα, εξετάζονται διάφορες απειλές που συνδέονται με τις πρόσφατες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, από τη διείσδυση στην Ευρώπη ή αλλού καλά εκπαιδευμένων ατόμων, έτοιμων να διαπράξουν μία πολύνεκρη επίθεση, μέχρι να επαναληφθεί μια επίθεση με τα χαρακτηριστικά «11ης Σεπτεμβρίου».
Ένα από τα πιο ακραία σενάρια που μελετούν είναι ακόμα και επίθεση έμπειρων σε εξελιγμένα όπλα μουτζαχεντίν, με πυραύλους εδάφους – αέρος και με στόχους υποδομές ή αεροσκάφη. Οι επιθέσεις της 11 Σεπτεμβρίου 2001 ανήκαν σε αυτήν την πολύ σπάνια, μερικές φορές απίθανη, κατηγορία γεγονότων. Πλέον, στην Ευρώπη ακόμα και το απίθανο εξετάζεται ως το πιθανό.
Με όλα αυτά ως δεδομένα, στην Ελλάδα το παραλήρημα της απόλυτης ασφάλειας και οι καθησυχαστικές διαρροές δεν λένε να κοπάσουν. Η μαζική μετακίνηση από τα νησιά στην ενδοχώρα δεκάδων χιλιάδων αλλοδαπών, υπό το πρόσχημα της αποσυμφόρησης, εντείνει τις ανησυχίες για την παρουσία στη χώρα αγνώστου, αλλά, πάντως, μεγάλου αριθμού αχαρτογράφητων τζιχαντιστών και την ακόμα υψηλότερη συγκέντρωσή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα της ενδοχώρας.
Το δόγμα του «απόλυτου ελέγχου» μέσω προηγμένων πληροφοριακών συστημάτων που σαρώνουν τα πάντα και δικτύου πληροφοριών (κάτω από τη μύτη του οποίου τζιχαντιστές απλώνουν σημαίες κάτω από την Ακρόπολη), αποτελεί πολιτικό δόλωμα. Απόλυτη ασφάλεια δεν υπήρξε ποτέ, ούτε ακόμα σε χώρες που οι ειδικές υπηρεσίες τους προηγούνται έτη φωτός των ελληνικών.
Όπως εκτιμούν ειδικοί αναλυτές στην Ε.Ε., ο ISIS δεν έχει πλέον τα μέσα να εμπλακεί σε μεγάλης κλίμακας επιθέσεις στην Ευρώπη, όμως η προπαγάνδα του συνεχίζει να ενεργοποιεί μοναχικούς λύκους, οι οποίοι θα μπορούσαν να εκτελέσουν επιθέσεις με μικρό αριθμό θυμάτων, αλλά πολύ υψηλού συμβολισμού, όπως ο αποκεφαλισμός του Γάλλου καθηγητή Σαμιούλε Πατί.
Η παρακολούθηση κοινωνικών δικτύων, κρυπτογραφημένων εφαρμογών, υπολογιστών, η χρήση drones, δορυφορικών εικόνων, όλα αυτά πράγματι έχουν συνεισφέρει στην εξουδετέρωση δεκάδων σχεδιαζόμενων επιθέσεων στην Ευρώπη. Όπως και από την άλλη, όλα αυτά δεν κατάφεραν να εντοπίσουν νωρίτερα τις προθέσεις εκτελεστών στις φονικότερες επιθέσεις στην Ευρώπη, πολλές φορές από άτομα τα οποία ήταν γνωστά στις Αρχές.
Εκμεταλλεύονται τα κενά ασφαλείας στην Ευρώπη
Οι τρομοκράτες έχουν αποδείξει στην Ευρώπη ότι εκμεταλλεύονται όλα τα κενά ασφαλείας. Ένα άτομο ή ακόμα και μία ολόκληρη ομάδα ατόμων, ακόμα και γνωστών στις Αρχές, είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθούν όταν σχεδιάζουν σε απομονωμένο περιβάλλον τις ενέργειές τους ή δεν χρησιμοποιούν καν τα σύγχρονα δίκτυα επικοινωνίας. Καθώς είναι ακατόρθωτο να παρακολουθούνται, μιας και για τη συστηματική παρακολούθηση ενός μόνο ατόμου χρειάζονται δεκάδες στελέχη ειδικών υπηρεσιών στο πεδίο και στο γραφείο.
Μοιραία, λοιπόν, είναι αδύνατη η ταυτόχρονη παρακολούθηση εκατοντάδων υπόπτων (αν υποθέσει κανείς ότι όλοι εντοπίζονται), πολλώ δε μάλλον σε μία μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, με ουσιαστικά ακρωτηριασμένες, από πάρεργα, εσωτερικά σκάνδαλα, ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και παθογένειες δεκαετιών, ειδικές υπηρεσίες. Ενώ, ταυτόχρονα, πρέπει να αφιερώνουν πόρους και προσωπικό στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, ξένων πρακτόρων και κατασκόπων, καταζητούμενων, κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν αναπτέρωσε το ηθικό δεκάδων τζιχαντιστικών οργανώσεων και εκατοντάδων χιλιάδων υποστηρικτών τους σε όλον τον κόσμο, και έδωσε πνοή στο όραμα του ακραίου Ισλάμ για την παγκόσμια τζιχάντ.
Στη διαμόρφωση ιδεολογικού περιβάλλοντος που ευνοεί αποφασιστικά διάφορα σενάρια επιθέσεων συμβάλλει καταλυτικά η αντι-ισλαμοφοβική ρητορική, υπό το πρόσχημα ότι θα παταχθεί η «ρητορική μίσους» και η «ισλαμοφοβία». Ουσιαστικά, επιχειρείται να παταχθεί κάθε κριτική στο ένοπλο Ισλάμ, συμπεριλαμβάνοντας και τις αντιτρομοκρατικές αναλύσεις. Ενώ, ταυτόχρονα, αυτή ακριβώς η αντι-ισλαμοφοβική ρητορική ευνοεί την περιθωριοποίηση, τη ριζοσπαστικοποίηση και την γκετοποίηση μουσουλμανικών πληθυσμών, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Εν τέλει, οι πιθανότητες να δεχθεί η Ελλάδα τρομοκρατική ενέργεια ακραίων ισλαμιστών είναι ίδιες με όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
