Μία δολοφονία ήταν αρκετή για να ξεκινήσει ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος που γονάτισε την ανθρωπότητα. Δυστυχώς φαίνεται ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται με επίκεντρο πάλι την γειτονιά μας.
Ο Teddy Sagi είναι ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της εταιρείας λογισμικού τζόγου Playtech και άλλων κερδοφόρων επιχειρήσεων διεθνώς. Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας πληροφορήθηκε από «ανώνυμες ισραηλινές πηγές», βλ. Μοσάντ, ότι είχε γίνει στόχος σχεδίου δολοφονίας. Ακολούθως, οι ισραηλινές υπηρεσίες βοήθησαν τον επιχειρηματία να φύγει από την Κύπρο με ασφάλεια .
Η Κυπριακή Αστυνομία συνέλαβε έναν 38χρονο Αζέρο άνδρα στις 27 Σεπτεμβρίου για σχεδίαση δολοφονίας αρκετών Ισραηλινών επιχειρηματιών που ζούσαν στη Λευκωσία. Θεωρείται ότι αυτός σκόπευε να δολοφονήσει τον ισραηλινό δισεκατομμυριούχο.
Η εθνικότητα του φερόμενου δράστη προκαλέσει προβληματισμό, καθώς το Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις και ευρεία αμυντική συνεργασία. Η αντίδραση του δικτάτορα Αλίεφ ήταν άμεση. Χαρακτήρισε τον φερόμενο ως δράστη ως πράκτορα του Ιράν, εκμεταλλευόμενος τις διώξεις που έχει εξαπολύσει κατά της σιιτικής κοινότητας του Αζερμπαϊτζάν, στην οποία καταλογίζει ανατρεπτική δράση.
Στην ουσία, ο διεφθαρμένος δικτάτορας βαφτίζει ως τρομοκράτες και πράκτορες όσους αντιδρούν στην κτηνώδη διακυβέρνηση της χώρας από τον ίδιο και την οικογένειά του, ενώ προβαίνει συστηματικά σε βασανισμούς και δολοφονίες αντιφρονούντων.
Οι εξελίξεις όμως είναι αλυσιδωτές. Όλοι βολεύονται με τον ισχυρισμό του Αλίεφ, των οποίων το Ισραήλ το υιοθετεί επίσημα και κάνει λόγο για ιρανική τρομοκρατία κατά του Ισραήλ.
Το Ιράν διαψεύδει και σε αντίποινα στο Αζερμπαϊτζάν, ξεκίνα ευρείας κλίμακας μεταφορά στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν.
Παιχνίδια πολέμου Ιράν – Αζερμπαϊτζάν
Οι εντάσεις αυξάνονται καθώς το Ιράν διεξάγει πολεμικές ασκήσεις στα βόρεια σύνορά του, προειδοποιώντας ότι δεν θα ανεχτεί τον γείτονά του να παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο για τις «δραστηριότητες του Σιωνιστικού καθεστώτος κατά του Ιράν».
Τα ιρανικά πολεμικά γυμνάσια που διεξήχθησαν στα βόρεια σύνορά του με το Αζερμπαϊτζάν, οδήγησαν το Μπακού να απειλήσει με αντίστοιχη στρατιωτική ανάπτυξη ως αντίποινα, επιτείνοντας το ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των δύο χωρών. Πόλεμος που όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παραμείνει «περιφερειακή σύγκρουση».
Ένας τέτοιος πόλεμος δεν θα καταλήξει να κερδηθεί από την Τεχεράνη ή το Μπακού, αλλά μάλλον από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, που πιθανότατα θα αδράξουν μια τέτοια ευκαιρία για να τροφοδοτήσουν έναν πόλεμο τύπου Συρίας εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Όπως ακριβώς έκαναν προκειμένου να ανατρέψουν τον Άσαντ και να διαμελίσουν την Συρία. Με κοινό παράγοντα, την δράση της Τουρκίας και στις δύο περιπτώσεις.
Οι εντάσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και του Ιράν, στα τέλη Σεπτεμβρίου, φαινομενικά εμφανίστηκαν από το πουθενά, αλλά μια τέτοια κλιμάκωση ήταν θέμα χρόνου. Η τρέχουσα αντιπαράθεση προέκυψε ως προϊόν του περυσινού πολέμου μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα τη νίκη του Μπακού και του επέτρεψε να καταλάβει μεγάλο μέρος του Καραμπάχ.
Το Ιράν είχε χρησιμοποιήσει προηγουμένως την πρόσβασή του μέσω του κομματιού του Καραμπάχ που ελέγχεται ακόμα από την Αρμενία για να φτάσει στη Δυτική Ασία και τη Ρωσία, στέλνοντας τα φορτηγά του και άλλα μέσα μεταφοράς στην περιοχή, ουσιαστικά χωρίς τελωνειακούς ελέγχους.
Από τότε που το Αζερμπαϊτζάν καθιέρωσε την κυριαρχία του στο Καραμπάχ, αντιμετώπισε σκληρά τα ιρανικά φορτηγά, παρεμποδίζοντας με κάθε τρόπο την διέλευση τους, προκειμένου να καθιερωθεί ως ηγέτης του Καυκάσου, ώστε να γίνει ο κύριος κόμβος σύνδεσης μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Για να υπονομεύσει το Μπακού, το Ιράν ανακοίνωσε τώρα ότι θα βοηθήσει την Αρμενία να δημιουργήσει έναν νέο δρόμο παράκαμψης που θα παρακάμψει το Αζερμπαϊτζάν. Αν και η Τεχεράνη αρνείται ότι ξεκίνησε τα πρόσφατα πολεμικά γυμνάσια κατά μήκος των συνόρων Ιράν-Αζερμπαϊτζάν με σκοπό την κλιμάκωση, ο δικτάτορας του Αζερμπαϊτζάν Ilλχαμ Αλίεφ επέκρινε τις στρατιωτικές ασκήσεις, ρωτώντας «Γιατί τώρα και γιατί στα σύνορά μας;»
Ο διοικητής της Στρατιάς του Ιράν έδωσε μια απάντηση όταν είπε την περασμένη εβδομάδα ότι το Ιράν δεν θα ανεχόταν οι γείτονές του να γίνουν «ασφαλές καταφύγιο και βάση για την παρουσία και τις δραστηριότητες του Σιωνιστικού καθεστώτος». Κατηγορώντας του Αζερμπαϊτζάν ότι παραχωρεί στρατιωτικές βάσεις στο Ισραήλ, με σκοπό να πλήξει το Ιράν.
Σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Αζερμπαϊτζάν, είναι πιθανό η Ισλαμική Δημοκρατία να έχει το πάνω χέρι, καθώς είναι μια περιφερειακή στρατιωτική δύναμη. Ωστόσο, το Αζερμπαϊτζάν έχει περισσότερες δυνατότητες να προκαλέσει προβλήματα στο Ιράν μέσω των συμμάχων του και πιθανών μισθοφόρων τύπου «Ισλαμικού Κράτους» από ότι μέσω της στρατιωτικής του δύναμης. Οι στρατιωτικές ασκήσεις του Ιράν, με το όνομα Fatehan-e Khaybar (Κατακτητές του Χαϊμπάρ), δεν έχουν επίσης στόχο να στείλουν ένα μήνυμα μόνο στο Μπακού, αλλά και στο Ισραήλ.
Το Ισραήλ εξόπλισε το Αζερμπαϊτζάν με οπλισμό αξίας 825 εκατομμύρια δολαρίων κατά τα έτη 2006-2019. Μπορεί λοιπόν να φαίνεται περίεργος ο ισχυρισμός του Ιράν για τα περί «ισραηλινής παρουσίας» στα βορειοδυτικά σύνορά του, καθώς το Ισραήλ σχετίζεται γεωγραφικά με την περιοχή έχει όμως κάποια βάση καθώς η σχέση Αζερμπαϊτζάν – Ισραήλ πάει πολύ βαθύτερα από το απλό «εμπόριο όπλων».
Οι αποκαλύψεις των Wikileaks για την σχέση Αζερμπαϊτζάν – Ισραήλ
Ένα απόρρητο έγγραφο που κυκλοφόρησε από τα WikiLeaks και έστειλε ο Ντόναλντ Λου, αναπληρωτής αρχηγός αποστολής της αμερικανικής πρεσβείας στο Μπακού, στο αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αποκάλυψε τη φύση των σχέσεων Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ, αναφέροντας: «Η σχέση επηρεάζει επίσης την πολιτική των ΗΠΑ στο βαθμό που το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί, συχνά επιτυχώς, για να πείσει το αμερικανικό φιλοϊσραηλινό λόμπι να δράσει για λογαριασμό του ».
Το έγγραφο αυτό υποδεικνύει μια πολύ στενότερη σχέση από ότι δημόσια αναγνωρίστηκε μεταξύ Ισραήλ και Αζερμπαϊτζάν. Το έγγραφο αποκάλυψε επίσης ότι «με λίγο χιούμορ, το Ισραηλινό DCM μας είπε ότι Ισραηλινοί επιχειρηματίες ενημέρωσαν ότι προτιμούν τη διαφθορά στο Καζακστάν από εκείνη του Αζερμπαϊτζάν, επειδή στο Καζακστάν μπορεί κανείς να αναμένει να πληρώσει υπέρογκα ποσά (μίζες) για να κάνει επιχειρήσεις, αλλά αυτά γενικά εισπράττονται άπαξ εκ των προτέρων, ενώ στο Αζερμπαϊτζάν οι απαιτήσεις για δωροδοκία δεν σταματούν ποτέ! ».
Το περιοδικό Foreign Policy δημοσίευσε ένα άρθρο το 2012 στο οποίο αποκαλύπτεται ότι ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι το Ισραήλ εξασφάλισε ένα αεροδρόμιο στο Αζερμπαϊτζάν και ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το έδαφος του Αζερμπαϊτζάν για να χτυπήσει το Ιράν, ισχυρισμός τον οποίο αρνείται το Μπακού. Πέραν αυτού, η Τεχεράνη κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν ότι ενθάρρυνε τις αυτονομιστικές ομάδες στο Ιράν, πολλές από τις οποίες πραγματοποίησαν διαδηλώσεις πέρυσι κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, ζητώντας την επανίδρυση αυτού που αποκαλούν «Νότιο Αζερμπαϊτζάν». Επανάληψη των γεγονότων που οδήγησαν στον εμφύλιο της Συρίας δηλαδή.
Αν ξεκινούσε κάποιος πόλεμος μεταξύ του Μπακού και της Τεχεράνης, θα ήταν η μεγαλύτερη ευκαιρία για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν τους εθνοτικούς Αζέρους αυτονομιστές με παρόμοιο τρόπο με τον τρόπο που η κυβέρνηση Ομπάμα χρηματοδότησε και εκπαίδευσε Σύριους μαχητές για να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ. Από τα 83 εκατομμύρια πολίτες του Ιράν, μεταξύ 10-15 εκατομμυρίων πιστεύεται ότι είναι εθνοτικά Αζέροι, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο ένα μικρό μέρος τους χρειάζεται για να σχηματίσει μια εξαιρετικά προβληματική στρατιωτική δύναμη που θα μπορούσε να πολεμήσει σε βάρος του Ιράν ως «πέμπτη φάλαγγα».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ εδώ και πολύ καιρό διστάζουν να εξαπολύσουν ευθείες επιθέσεις εναντίον του Ιράν, πιθανότατα υπό τον φόβο του περιφερειακού πολέμου που θα μπορούσαν να προκαλέσουν, μαζί με τα ιρανικά αντίποινα, αλλά ένας πόλεμος «τύπου Συρίας» θα ήταν λιγότερο δαπανηρός. Κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε τέτοιου πολέμου, θα μπορούσαν επίσης να εξαπολύσουν επιθέσεις εναντίον του Ιράν, ιδιαίτερα το Ισραήλ, το οποίο απειλεί συνεχώς την Τεχεράνη.
Η Τουρκία έχει ήδη δεσμευτεί για την καθολική υποστήριξή της στο Αζερμπαϊτζάν, και κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, έστειλε ακόμη και Σύριους μισθοφόρους τζιχαντιστές για να βοηθήσουν τις δυνάμεις του Μπακού. Μερικοί από αυτούς τους πρώην Σύριους μαχητές φέρονται να είναι παρόντες κατά μήκος των ιρανικών συνόρων αυτή τη στιγμή. Στον αντίποδα, το Αζερμπαϊτζάν εξασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια της Τουρκίας, με τεράστιους όγκους φυσικού αερίου.
Το Ιράν μπορεί να είναι σε θέση να χειριστεί έναν τέτοιο υβριδικό πόλεμο, αλλά σίγουρα θα ήταν μια δύσκολη πρόκληση, ενώ το Αζερμπαϊτζάν πιθανότατα θα υπέφερε άσχημα λόγω των ιρανικών αντιποίνων.
Με μία πρώτη ματιά ακόμα ένας τέτοιος πόλεμος δεν θα ωφελήσει κανέναν παρά μόνο περιφερειακούς παίκτες και υπερδυνάμεις που αναζητούν αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη, κάτι που είναι δύσκολο να επιτευχθεί, όπως ακριβώς δεν συνέβη ούτε στη Συρία.
Ένας τέτοιος πόλεμος θα είχε ως αποτέλεσμα ίσως εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους και θα προκαλούσε οποιοδήποτε μία σειρά απρόβλεπτων συνεπειών. Το Ιράν γνωρίζει τη στρατηγική που προσπαθούν να εφαρμόσουν εναντίον του, πράγμα που σημαίνει ότι ένας τέτοιος πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίποινα κατά του Τελ Αβίβ.
Εστία τρίτου παγκοσμίου πολέμου
Η περιοχή όμως είναι ήδη πεδίο πολεμικών συγκρούσεων. Οι εχθροπραξίες μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας, δεν έχουν σταματήσει ούτε στιγμή. Το Ιράν ετοιμάζεται, το Αζερμπαϊτζάν σέρνει Τουρκία και ενδεχομένως Ισραήλ για να υπερασπιστούν από κοινού τα σύνορα του.
Η εξάρτηση που αυτή τη στιγμή έχει η Αρμενία από το Ιράν, διότι είναι αποκλεισμένη από τα Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, θα την υποχρεώσει να στηρίξει την Τεχεράνη σε μία ενδεχόμενη σύγκρουση. Το Ισραήλ, δύσκολα θα μείνει αμέτοχό αφού μία τέτοια σύγκρουση θα είναι μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να χτυπήσει το Ιράν.
Εμπλοκή όμως του Ισραήλ, σημαίνει και εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών που δύσκολα θα μείνουν εκτός ενός τέτοιου πεδίου μάχης, Όσο κι αν πιέσει του αρμενικό λόμπι. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέλθουν στην σύγκρουση, τότε η Ρωσία που σήμερα είναι ο θεματοφύλακας της Ειρήνης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, δεν θα μπορεί να κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια.
Η Τουρκία αυτονόητα θα μπει στην μάχη στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν, με το οποίο έχει συνάψει ισχυρή στρατιωτική συμφωνία, αλλά θα συμπαρασύρει μαζί της και το Πακιστάν, προκειμένου να αποκτήσει αριθμητική υπεροχή αλλά και την απειλή του πυρηνικού οπλοστασίου εις βάρος του Ιράν.
Η Ινδία παρά τις διαφορές της με το Ιράν, θα εξεταστεί σοβαρά την πιθανότητα να εμπλακεί, διότι το Ιράν είναι ο δεύτερος προμηθευτής πετρελαίου, ενώ οι Ιρανοί έχουν την θετικότερη γνώμη για την Ινδία παγκοσμίως, με το ποσοστό να υπερβαίνει το 70%. Η παρούσα κυβέρνηση της Ινδίας μάλιστα έχει ανεβάσει τους τόνους απέναντι τόσο στο Πακιστάν όσο και την Τουρκία. Είναι βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ινδουιστών θα απαιτήσουν από την κυβέρνηση να στηρίξει ενεργά το Ιράν, ειδικά απέναντι στο Πακιστάν και την Τουρκία. Η παρούσα κυβέρνηση της Ινδίας, δύσκολα θα πει όχι.
Ο καταλυτικός ρόλος της Κίνας
Ο ισχυρότερος παράγοντας όμως σε μία τέτοια πολεμική σύρραξη, θα είναι η Κίνα. Είναι κοινό μυστικό ότι Ιράν και Κίνα εκτός από την εικοσιπενταετή συμφωνία γενικευμένης συνεργασίας που έχουν συνάψει, έχουν πολύ ισχυρούς στρατιωτικούς δεσμούς. Η ελίτ των προηγμένων στρατιωτικών συστημάτων που διαθέτει το Ιράν, είναι με κινέζικη τεχνογνωσία. Η Κίνα στηρίζει το Ιράν σε όλα τα επίπεδα, παρότι η στρατιωτική τους συνεργασία καλύπτεται από μυστικότητα.
Κυρίως όμως, η Κίνα γνωρίζει πως εάν το Ιράν ηττηθεί, τότε κλείνει για αυτήν ο δρόμος του μεταξιού. Και αυτό δεν πρόκειται να το επιτρέψει, γιατί θα ισοδυναμεί με μεσοπρόθεσμη καταστροφή της. Άλλωστε, η μοναδική πιθανότητα που έχει ο «δράκος» να υπερισχύσει των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι εάν η σύγκρουση ξεκινήσει από την γειτονιά του.
Ο Αζέρος φερόμενος δολοφόνος στην Κύπρο, μπορεί να αποδειχθεί η πεταλούδα που θα προκαλέσει ένα παγκόσμιο τσουνάμι.
