Σε δύσβατη περίοδο εισέρχεται το Κυπριακό, με δεδομένη την άρδην μεταβολή της τουρκικής-τουρκοκυπριακής στάσης στο ζήτημα, μετά την εκλογή του ανδρείκελου του Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ, στην «προεδρία» του βόρειου, κατεχόμενου τμήματος της Μεγαλονήσου. Το ευνοϊκό, για τα συμφέροντα και τη βιώσιμη προοπτική της Κυπριακής Δημοκρατίας, momentum, που είχε δημιουργηθεί στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017, με την εργώδη και κοπιώδη προσπάθεια της τότε διπλωματικής ηγεσίας της Ελλάδας, εξανεμίστηκε παντελώς με την «άτακτη» φυγή της Τουρκίας από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όταν τα πράγματα έφτασαν σε αδιέξοδο ως προς τις επιδιώξεις της.
Ετσι φάνηκε τότε… Σήμερα αποδεικνύεται ότι η φυγή της Τουρκίας δεν υπήρξε διόλου «άτακτη», αλλά καλά σχεδιασμένη, σκόπιμη και με ορίζοντα την επόμενη φάση, αυτήν που διανύουμε στον παρόντα χρόνο. Στο διάστημα αυτό φρόντισε να ανασυνταχθεί, συνθέτοντας νέο «πακέτο αφετηρίας» διαπραγματεύσεων, που συνοψίζεται:
α) Στην ενίσχυση και διεθνή ανάδειξη της θέσης περί δύο ισότιμων κρατών στην Κύπρο.
β) Στην προκλητική και παράνομη απόφαση για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.
γ) Στην εξώθηση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές στην Κύπρο, υπό τον ΟΗΕ, σε αποτυχία.
Σύμφωνα με πρόδηλες εκτιμήσεις, ολόκληρο το διάστημα που ακολούθησε τις συνομιλίες από το Κραν Μοντανά και εντεύθεν η Τουρκία «μετρά» τις αντιδράσεις του διεθνούς παράγοντα και διαπιστώνει ότι, ακόμα και εάν οι θέσεις που διατυπώνει σήμερα βρίσκονται απολύτως εκτός πλαισίου του ΟΗΕ, οι αντιδράσεις είναι υποτονικές έως ανούσιες και, επομένως, ότι μπορεί να συνεχίσει στην ίδια αντιπαραγωγική γραμμή, μέχρι να επιτύχει την οριστική λήξη της εμπλοκής του διεθνούς οργανισμού στο κυπριακό πρόβλημα.
Η λύση των δύο κρατών, που συνεχίζουν να υποστηρίζουν με σθένος Αγκυρα και ψευδοκράτος, υπακούει στην προοπτική της μόνιμης διχοτόμησης της Κύπρου σε τουρκοκυπριακό κράτος στον Βορρά και ελληνοκυπριακό κράτος στον Νότο, σε αντίθεση με τη διεθνώς (για την ώρα) αποδεκτή λύση επανένωσης της Κύπρου υπό πολιτειακό καθεστώς Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ). Ο όρος δεν υπάρχει πλέον στο λεξιλόγιο των Τούρκων και Τουρκοκύπριων πολιτικών, που ελέγχονται από την Αγκυρα. Ο ΟΗΕ προσπαθεί να επιτύχει επίλυση του ζητήματος μέσω της επανένωσης των δύο τμημάτων της Κύπρου, με βάση ένα ομοσπονδιακό μοντέλο «λάστιχο». Η Τουρκία καιροφυλακτεί πότε θα υπάρξει «κατάθεση των όπλων» από την πλευρά του διεθνούς οργανισμού, για να ζητήσει επιτακτικά τη διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους.
Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του κατοχικού ηγέτη Τατάρ στα μέσα της περασμένης εβδομάδας στην κατεχόμενη Λευκωσία. «Αν όχι σήμερα, αν όχι αύριο, αργότερα, η αναγνώριση της ΤΔΒΚ σίγουρα θα έρθει» υποστήριξε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Anadolu, λέγοντας ότι και ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν ανέκαθεν έθετε το θέμα υπ’ όψιν της διεθνούς κοινότητας. Επανέλαβε δε ότι «η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν θα μπει σε συνομιλίες για ομοσπονδία, όπως στο παρελθόν». Ο κατοχικός ηγέτης ανέφερε ειδικά ότι «έχουμε προωθήσει μια πολιτική με την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας για την αποδοχή δύο ξεχωριστών κυρίαρχων ισότιμων κρατών στην Κύπρο, ώστε να μπορέσουμε να μπούμε (με αυτή τη θέση) στην επίσημη διαδικασία διαπραγμάτευσης». Κατέληξε λέγοντας ότι «το μοντέλο της ομοσπονδίας το διαπραγματευτήκαμε επί 50 χρόνια και δεν έχει επιτευχθεί κανένα αποτέλεσμα».
Το κλίμα που έχει δημιουργηθεί είναι γνωστό στην έδρα του διεθνούς Οργανισμού. Ο γ.γ. Αντόνιο Γκουτέρες, παρά τις «τυπικές» κινήσεις του να ορίσει ειδικό απεσταλμένο για το Κυπριακό, έχει σημειώσει πρόσφατα ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος αυτή τη στιγμή για επανέναρξη των συνομιλιών. Ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι η δήλωση αυτή «τον ικανοποιεί»… «Ο γ.γ. του ΟΗΕ βλέπει ότι χωρίς την αποδοχή δύο ίσων κυρίαρχων κρατών και ισότιμου διεθνούς καθεστώτος στην Κύπρο δεν θα υπάρξει κοινό έδαφος και επομένως επίσημη διαπραγμάτευση ή διαδικασία δεν μπορεί να εκκινήσει» τόνισε ο Τατάρ. «Ο κ. Γκουτέρες, αν και προσπαθεί να είναι αμερόληπτος, για εμάς είναι ικανοποιητικό το γεγονός ότι υποστηρίζει πως δεν υπάρχει κοινό έδαφος αυτή τη στιγμή» είπε χαρακτηριστικά.
Παρατηρούμε (και ελπίζουμε η εξέλιξη να διαψεύσει τις παρατηρήσεις) ότι ο όρος ΔΔΟ έχει αρχίσει να εξαφανίζεται και από τη φρασεολογία των Ελλαδιτών-Ελληνοκύπριων πολιτικών, παρότι η Αθήνα και η Λευκωσία απορρίπτουν μετά βδελυγμίας τη λύση δύο κρατών. Η νέα ηγεσία στο κυπριακό ΥΠΕΞ, υπό τον παλαίμαχο Γιαννάκη Κασουλίδη, αποστασιοποιείται από τη ρητορική της προηγούμενης, την οποία διαδέχθηκε… Ηχηρό παράδειγμα, η στάση του νέου Κύπριου ΥΠΕΞ στην υπόθεση του αγωγού EastMed. «Ο EastMed αποτελούσε πάντοτε εργαλείο πρόκλησης προβλημάτων, ειδικότερα όσον αφορά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού» ανέφερε ο Ι. Κασουλίδης στο ΡΙΚ, πριν από την άφιξή του στην Αθήνα, ενώ και στις δηλώσεις του κατά την παραμονή του στην ελληνική πρωτεύουσα δεν «διέρρηξε τα ιμάτιά του» για λύση ομοσπονδίας στην Κύπρο.
Η παρουσία του υπουργού Κασουλίδη για τρίτη φορά στο πηδάλιο της κυπριακής διπλωματίας άνοιξε ήδη διαύλους επικοινωνίας με την Αγκυρα. Όπως έγινε γνωστό στη Λευκωσία, μάλιστα διά στόματος Μ. Τσαβούσογλου, η Τουρκία κάλεσε την Κύπρο στο δεύτερο Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας, που θα πραγματοποιηθεί στο διάστημα 11-13 Μαρτίου 2022. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ σε συνάντηση με τους πρέσβεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής (όπου η Τουρκία επιχειρεί νέο άνοιγμα) ανέφερε ότι έχουν επίσης προσκληθεί η Αρμενία, η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, δηλαδή τέσσερις χώρες με τις οποίες η Τουρκία έχει σοβαρότατες διαφορές, ενώ την Κύπρο δεν την αναγνωρίζει ως κράτος!
Δημοσκόπηση στα Κατεχόμενα
Η υπόθεση των δύο κρατών στην Κύπρο δεν είναι, φυσικά, νέα. Το 2007, κατευθυνόμενη δημοσκόπηση στο ψευδοκράτος για το θέμα έδειξε ότι το 60% των ερωτηθέντων συμφωνούσε με την ιδέα των δύο κρατών ως λύση. Δύο χρόνια αργότερα (2009) νέα δημοσκόπηση κατέδειξε ότι το 77,9% των Τουρκοκυπρίων υποστηρίζει τη διχοτόμηση (!), με το 63% να εκφράζει αμφιβολίες εάν θα επιτύχουν οι προσπάθειες εξεύρεσης λύσης. Το θέμα το πήρε επάνω του ο Τούρκος πρόεδρος. Ο Ερντογάν, σε επίσκεψη στην κατεχόμενη Λευκωσία (2014), ανέφερε ως λύση τα δύο κράτη, ενώ η τελική ώθηση δόθηκε μετά την αποτυχία των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά.
