Εδώ και πολλά χρόνια, η ζωή του Ρόμαν Αμπράμοβιτς καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Οι Aγγλοι δικαστικοί και δημοσιογράφοι, εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια, προσπαθούν να ξετυλίξουν το κουβάρι της ζωής του Ρώσου μεγιστάνα.
Του Κυριάκου Δημάγγελου
Στόχος τους είναι να αποκαλύψουν πώς ένα ορφανό παιδί από τη Ρωσία κατάφερε να γίνει ένας εκ των πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο, να χριστεί στενός συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν και να μπει στα σαλόνια του Λονδίνου. Ο Αμπράμοβιτς όλα αυτά τα χρόνια προφύλαξε τα «πώς» και τα «γιατί» της ζωής του με κάθε τρόπο. Και αυτό το καταφέρνει ακόμα και σήμερα, που πρωταγωνιστεί όχι σε κάποιο επιχειρηματικό εγχείρημα, αλλά στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της ρωσικής και της ουκρανικής πλευράς για το τέλος των εχθροπραξιών και την ειρήνευση μεταξύ των δυο πλευρών.
Αυτός ο «τελευταίος χορός» του Ρόμαν Αμπράμοβιτς είναι ένα ακόμα κομμάτι από το παζλ μυστηρίου που σκεπάζει τη ζωή του.
Ενας επιχειρηματίας σε ρόλο ειρηνοποιού
Εδώ και τουλάχιστον έναν μήνα, ο Ρώσος μεγιστάνας έχει εγκαταλείψει το Λονδίνο και έχει αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή στην κρίση της Ουκρανίας. Από το Τελ Αβίβ στη Βαρσοβία και από το Μινσκ στο Κίεβο, στη Μόσχα και την Κωνσταντινούπολη, με μια βαλίτσα στο χέρι, ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς εδώ και έναν μήνα έχει συμμετάσχει σε όλες τις κρίσιμες συναντήσεις των δύο πλευρών.
Στην Κωνσταντινούπολη, όπου η ρωσική και η ουκρανική πλευρά κατάφεραν, ύστερα από καιρό, να κάνουν το πρώτο βήμα προς την εκτόνωση της κρίσης, ο Ρώσος μεγιστάνας ήταν παρών. Όπως παρών ήταν τις προηγούμενες ημέρες σε Μόσχα και Κίεβο, διαδραματίζοντας ρόλο άμεσου διαμεσολαβητή ανάμεσα στους δύο προέδρους.
Τα οικονομικά, η ουκρανική καταγωγή και οι εβραϊκοί δεσμοί
Το ερώτημα πώς ένας επιχειρηματίας, που υπέστη τις κυρώσεις της Δύσης για τις σχέσεις που διατηρεί με τον Πούτιν, κατάφερε να αποκτήσει ρόλο ειρηνοποιού σε έναν πόλεμο παραμένει αναπάντητο.
Σύμφωνα με τις αναλύσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης, τα επικρατέστερα σενάρια, που εξηγούν τους λόγους για τους οποίους ο Ρώσος μεγιστάνας ενεπλάκη στις διαπραγματεύσεις ειρήνης, είναι τρία: το πρώτο αφορά τα οικονομικά κίνητρα. Ο Ρώσος μεγιστάνας θεωρείται πολύ πιθανό να εμπλέκεται στην υπόθεση εξεύρεσης λύσης, με στόχο να αποφύγει τις κυρώσεις, που κινδυνεύουν να τινάξουν στο αέρα τις επιχειρήσεις του ανά τον κόσμο. Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι ο Ζελένσκι ζήτησε από τον Τζο Μπάιντεν να άρει τις κυρώσεις κατά του Ρώσου μεγιστάνα. Δεν πρέπει να λησμονείται πως η περιουσία του Ρόμαν Αμπράμοβιτς εκτιμάται πως έχει κατρακυλήσει, από τα 16 δισεκατομμύρια που υπολογιζόταν το 2008, σε «μόλις» 6 δισεκατομμύρια σήμερα.
Η δεύτερη εξήγηση έχει να κάνει με την εβραϊκή καταγωγή του Ρώσου μεγιστάνα. Από την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η εβραϊκή κοινότητα της Ουκρανίας ζήτησε από τον Αμπράμοβιτς να μεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών. Αντίστοιχη όμως ήταν και η πίεση που ασκήθηκε και από την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία ευθύς εξαρχής έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το τέλος των εχθροπραξιών.
Ο τρίτος παράγοντας έχει να κάνει με την ιδιαίτερη σχέση του Αμπράμοβιτς με την Ουκρανία. Η μητέρα του Ρώσου μεγιστάνα, η οποία πέθανε όταν ο ίδιος ήταν τριών ετών, είχε γεννηθεί στο Κίεβο, πριν μετακομίσει κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη Ρωσία. Η… σχέση, όμως, του Αμπράμοβιτς με την Ουκρανία δεν τελειώνει εκεί. Σύμφωνα με τα αγγλικά ταμπλόιντ, κομβικό ρόλο για τη στάση του Ρώσου μεγιστάνα παίζει και η πίεση που του ασκεί η 25χρονη σύντροφός του Αλεξάντρα Κορέντιουκ, η οποία και έχει ουκρανικές ρίζες.
Πόσο αξιόπιστος είναι ο Αμπράμοβιτς;
Τα μεγάλα βρετανικά μέσα ενημέρωσης, βλέποντας τον Αμπράμοβιτς να… πρωταγωνιστεί στις διαπραγματεύσεις ειρήνης, θέτουν ευθέως ένα ερώτημα: Πόσο αξιόπιστος μπορεί να είναι;
Το ερώτημα αυτό σίγουρα έχει απασχολήσει και τον ίδιο τον Ουκρανό πρόεδρο. Η απάντηση στο «πώς» και το «γιατί» ο Ζελένσκι έφτασε να ζητά από έναν Ρώσο ολιγάρχη και στενό συνεργάτη του Πούτιν να μεσολαβήσει για την επίλυση της κρίσης μοιάζει με απλοϊκό ερώτημα που θα μπορούσε εύκολα να απαντηθεί με τη λαϊκή ρήση «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται». Ομως, οι διεθνείς σχέσεις και η διπλωματία είναι παραείναι σύνθετες έννοιες για να απαντηθούν με μια λαϊκή ρήση.
Σύμφωνα με τον «Guardian», από την κυβέρνηση του Κιέβου ο Αμπράμοβιτς θεωρείται ένας καλός και αξιόπιστος συνομιλητής, ο οποίος μπορεί απευθείας να μιλήσει με τον Ρώσο πρόεδρο. «Ο Αμπράμοβιτς δεν είναι λύση ανάγκης, αλλά πρώτη επιλογή για τον Ζελένσκι» είπε στενός συνεργάτης του Ουκρανού προέδρου που μίλησε στο BBC.
Η ουκρανική πλευρά, συνεκτιμώντας την ανάγκη του Αμπράμοβιτς για άρση των κυρώσεων, αλλά και τη δεδομένη ανάγκη του Ρώσου μεγιστάνα να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το Ισραήλ, εκτίμησε ευθύς εξαρχής πως θα μπορέσει να προσεγγίσει τον Πούτιν και να εισακουστεί από τον Ρώσο πρόεδρο.
Οπως άλλωστε έχει αποκαλύψει ο Ζελένσκι, ο Αμπράμοβιτς ήταν εκ των ελάχιστων Ρώσων ολιγαρχών που τον είχαν προσεγγίσει για να προτείνουν επενδύσεις στην Ουκρανία, κάτι που, όπως φάνηκε, δημιούργησε μια σχέση εμπιστοσύνης.
Μαριονέτα του Πούτιν ή ειλικρινής διαμεσολαβητής της ειρήνης;
Ο Αμπράμοβιτς θεωρείται ένας εκ των ολιγαρχών που έβαλαν «πλάτη» στον Βλαντιμίρ Πούτιν ώστε να αναλάβει την εξουσία στη Ρωσία το μακρινό 2000. Σε ανταπόδοση, ο Ρώσος πρόεδρος στήριξε, ενίσχυσε και εδραίωσε ουσιαστικά τον Αμπράμοβιτς ως έναν εκ των σημαντικότερων Ρώσων ολιγαρχών. Σήμερα, όμως, οι σχέσεις των δυο ανδρών μοιάζουν με αίνιγμα για δυνατούς λύτες, καθώς ο Ρώσος μεγιστάνας φαίνεται ότι έχει πάρει αποστάσεις από την κυβέρνηση της Μόσχας. Το ποιο θα είναι το μέλλον για τον άνθρωπο που έμαθε να σκεπάζει τη ζωή του με πέπλο μυστηρίου μένει να φανεί.
