Ο Έλληνας πρωθυπουργός μοιάζει να δρα ως… πολιτικός κλώνος του Μακρόν! Σπεύδει να λαμβάνει τα ίδια μέτρα σε πανδημία και οικονομία, ενώ ακόμα και όταν μένει αξύριστος ο Γάλλος πρόεδρος, το ίδιο κάνει και ο κ. Μητσοτάκης. Πάνω απ’ όλα, όμως, και οι δύο ηγέτες στηρίζουν τη διακυβέρνησή τους σχεδόν αποκλειστικά στα επικοινωνιακά τρικ και στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ο Νο1 πονοκέφαλος μετά τις εκλογές για τον κ. Μακρόν είναι πώς θα συγκεντρώσει τις απαραίτητες 15.000.000 ψήφους για να νικήσει στο διαφαινόμενο θρίλερ του β’ γύρου. Στο μεταξύ, όμως, έχει να αντιμετωπίσει το μεγάλο αγκάθι των ύποπτων σχέσεών του με την αμερικανική McKinsey, ένα εν εξελίξει σκάνδαλο που μπορεί να του ροκανίσει πολύτιμα «κουκιά» ως τις 24 Απριλίου.
Σ’ αυτό το σκάνδαλο (που εξαφανίστηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ) αποκαλύπτεται ότι ο Μακρόν είχε αναθέσει μυστικά, πληρώνοντας εκατοντάδες εκατομμύρια κρατικό χρήμα, τη διαχείριση όλων των κρίσιμων υποθέσεων σε αμερικανικές εταιρίες και ορδές συμβούλων από το εξωτερικό. Αντί της κυβέρνησης, δηλαδή, διαχειρίζονταν επικοινωνιακά αλλά και πρακτικά τις κρίσεις, όπως αυτή της πανδημίας, συμφέροντα και λομπίστες που ουδεμία σχέση είχαν με τον γαλλικό λαό και το γαλλικό δημόσιο.
Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, οι οικονομικοί εισαγγελείς στη Γαλλία άνοιξαν έρευνα για φορολογική απάτη και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, βασιζόμενοι σε έκθεση της εξεταστικής επιτροπής της γαλλικής Γερουσίας για τις σκανδαλώδεις κρατικές δαπάνες σε εταιρίες συμβούλων. Η έκθεση περιγράφει πώς η κυβέρνηση Μακρόν δαπάνησε πέρυσι 893.900.000 ευρώ κρατικού χρήματος σε διάφορους συμβούλους, με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει στην αμερικανική McKinsey & Co, μία από τις ισχυρότερες εταιρίες συμβουλευτικών υπηρεσιών στον κόσμο. Ο γαλλικός Τύπος υπολογίζει το συνολικό ποσό σε πάνω από 1 δισ. ευρώ. Συγκριτικά, το 2018, το πρώτο πλήρες έτος του Μακρόν στην εξουσία, δαπανήθηκαν 379.000.000 ευρώ.
Επιπρόσθετα, η εισαγγελική έρευνα κατηγορεί τη McKinsey, η οποία δήλωσε πωλήσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών 329.000.000 ευρώ στη Γαλλία τα τελευταία 10 χρόνια, ότι δεν πλήρωσε εταιρικούς φόρους γι’ αυτά τα χρήματα, κάτι που η εταιρία αρνείται. Η έκθεση της Γερουσίας ισχυρίζεται ότι η McKinsey χρησιμοποίησε ένα σύστημα «φορολογικής βελτιστοποίησης», μέσω της μητρικής εταιρίας της στο Ντέλαγουερ των ΗΠΑ, προκειμένου να φοροδιαφεύγει.
«McKinseyGate»
Το «McKinseyGate», όπως το αποκαλούν οι Γάλλοι, είναι το Νο1 θέμα που έχει υποχρεώσει τον Μακρόν να απολογείται και να παίρνει αμυντική στάση στην προεκλογική εκστρατεία του. Τον χτυπά ακριβώς εκεί που, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι το πιο αδύναμο σημείο του κι αυτό που θυμώνει τον κόσμο περισσότερο: στο ότι έχει το ίματζ ενός αλαζονικού «προέδρου των πλουσίων» με ένα μυστικοπαθές στιλ λήψης αποφάσεων, υπηρετώντας τα συμφέροντα των τραπεζών και των μεγάλων εταιριών.
Να σημειωθεί ότι η McKinsey πλήρωσε πρόστιμο πάνω από 570.000.000 δολάρια πρόσφατα στις ΗΠΑ για ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά εγκλήματα των τελευταίων δεκαετιών, την «κρίση των οπιοειδών».
Η έκθεση αποκάλυψε ότι στα πέντε χρόνια διακυβέρνησης Μακρόν οι δουλειές για τη McKinsey κι άλλες συμβουλευτικές εταιρίες αυξάνονταν σταθερά, όμως εκτοξεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της κυκλοφορίας των εμβολίων στη χώρα. Στις 380 σελίδες της αναφοράς της Γερουσίας η επιρροή των εταιριών στην κυβέρνηση χαρακτηρίζεται «έχουσα πολλά πλοκάμια» και περιγράφεται πώς οι ιδιώτες σύμβουλοι συμμετείχαν σε υπουργικά συμβούλια και έγραφαν, ανώνυμα, κυβερνητικές εκθέσεις.
Ιδιωτικές συμβουλευτικές εταιρίες αποκαλύπτεται ότι εμπλέκονται σχεδόν σε όλες τις μεταρρυθμίσεις της Γαλλίας, από την αναθεώρηση των επιδομάτων στέγασης μέχρι την ασφάλιση των ανέργων. Σύμβουλοι υψηλής ισχύος από εταιρίες όπως McKinsey, Accenture, BCG και Capgemini διαδραματίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην παροχή βασικών κρατικών υπηρεσιών, αντικαθιστώντας και εκτοπίζοντας το γαλλικό δημόσιο.
Η γαλλική κυβέρνηση έχει υπογράψει τουλάχιστον 575 συμβάσεις με ιδιωτικές εταιρίες από τον Οκτώβριο του 2018 για υπηρεσίες για όλα τα μείζονα θέματα: από τη δημιουργία των σχεδίων οικονομικής ανάκαμψης μέχρι τη στρατηγική για τις εκπομπές άνθρακα και την καταπολέμηση του κορωνοϊού.
1.000.000€ το μήνα για τη διαχείριση της πανδημίας
Η πανδημία στάθηκε η αφορμή να εκτοξευθεί τόσο πολύ η πρόσληψη ιδιωτικών συμβουλευτικών εταιριών, που πολλοί βουλευτές της γαλλικής αντιπολίτευσης λένε ότι η χώρα αφοπλίστηκε τελείως στα υγειονομικά ζητήματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο καθημερινό μίτινγκ, μέσω Zoom, στις 5 κάθε απόγευμα, των αξιωματούχων του γαλλικού Υπουργείου Υγείας για την επίβλεψη των εμβολιασμών δεν προεδρεύει κάποιος δημόσιος αξιωματούχος. Προεδρεύει σύμβουλος της McKinsey.
Η αμερικανική McKinsey ανέλαβε από τις 30 Νοεμβρίου το πρόγραμμα εμβολιασμού στη Γαλλία, λαμβάνοντας για τις υπηρεσίες της 3.400.000 ευρώ. Επιπλέον 600.000 ευρώ χρέωσε η εταιρία για να στήσει έναν «στρατηγικό πύργο ελέγχου» στη γαλλική υπηρεσία δημόσιας υγείας Public Health France.
Μέσα σε μόλις 10 μήνες το 2020 η κυβέρνηση Μακρόν υπέγραψε τουλάχιστον 28 συμβόλαια με ιδιωτικές εταιρίες συμβούλων, δηλαδή ένα νέο συμβόλαιο κάθε δύο εβδομάδες για την πανδημία. Αυτό αναλογεί σε 1.000.000 ευρώ τον μήνα και 250.000 ευρώ την εβδομάδα σε συμβουλευτικές εταιρίες.
Ενδεικτικά, κάποιες από τις πιο πρόσφατες «κορωνοσυμβάσεις» είναι:
- McKinsey, 4.000.000 ευρώ. Της ανατέθηκε το πρόγραμμα εμβολιασμού (κεντρικός συντονισμός – σχεδιασμός).
- Citwell 3.800.000 ευρώ. Της ανατέθηκε η υλικοτεχνική υποστήριξη για τα εμβόλια και τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας.
- Accenture, 1.300.000 ευρώ. Για υπηρεσίες πληροφορικής πάνω στην εκστρατεία εμβολιασμού.
- JLL Consulting, 1.200.000 ευρώ.
- Roland Berger, 940.549 ευρώ.
- CGI, 74.959 ευρώ.
- Deloitte, 24.516 ευρώ.
Ουσιαστικά, ο Μακρόν προσέλαβε, ησύχως, την McKinsey όπως στη συνέχεια και άλλες εταιρίες προκειμένου να διαχειριστούν συνολικά την κρίση της πανδημίας, αναλαμβάνοντας τα πάντα. Με τις συμβάσεις εκατομμυρίων ευρώ -που μόλις πρόσφατα αποκαλύφθηκαν- να μην έχουν γνωστοποιηθεί στο κοινό.
Το ερώτημα όμως είναι: Εχει γίνει κάτι ανάλογο και στην Ελλάδα; Διότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ειδικά ως προς την πανδημία αντέγραφε κάθε κίνηση του Γάλλου προέδρου…
- Δείτε σχετικό ρεπορτάζ:
Οι σύμβουλοι που «τρέχουν» τη χώρα με κρυφές συμβάσεις
Τα συμβόλαια της Γαλλίας με τις εταιρίες αποκρύπτουν βασικές λεπτομέρειες, αν και αποδεικνύεται ότι αυτές «τρέχουν» τη χώρα. Δηλαδή οι εταιρίες κυβερνούν.
Στις 575 συμβάσεις που υπέγραψε η γαλλική κυβέρνηση με εταιρίες συμβούλων από τον Οκτώβριο του 2018 δεν περιλαμβάνονται αρκετές πληροφορίες, όπως η φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών, η ανάλυση και η τιμή τους. Επίσης δεν περιλαμβάνονται συμβάσεις που υπεγράφησαν πριν από τον Οκτώβριο του 2018, αλλά υλοποιήθηκαν αργότερα, όπως η σύμβαση «μαμούθ» των 100.000.000 ευρώ με τη McKinsey.
Η McKinsey έχει, επίσης, συμβάσεις για τον σχεδιασμό της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας, την ενίσχυση των τεχνολογικών επενδύσεων στη Γαλλία, κ.ά. Ακόμη, τής έχει ανατεθεί, από κοινού με άλλες εταιρίες συμβούλων, αμυντικό συμβόλαιο ύψους 87.000.000 ευρώ.
Από τα 575 συμβόλαια, τουλάχιστον τα 137 έχουν υπογραφεί με υπουργεία ή με κεντρικές κυβερνητικές διοικήσεις. Ενδεικτικά, για να γίνει κατανοητός ο όγκος των συμβάσεων που ανατέθηκαν σε ορισμένες εταιρίες συμβούλων από τη γαλλική κυβέρνηση: Sopra Steria 31 συμβάσεις, Ernst & Young 28, Capgemini 25, Deloitte 17, Accenture 14, Sia Partners 8, KPMG 6, Roland Berger 5.
Πιο αναλυτικά:
- Η Accenture κέρδισε σύμβαση 32.000.000 ευρώ για την αξιολόγηση των δημόσιων δαπανών του Υπουργείου Οικονομίας. Επιπλέον ανέλαβε την ανάπτυξη ψηφιακής υποδομής για τον εμβολιασμό.
- Η Capgemini ανέλαβε να φτιάξει νέους κανόνες στα γαλλικά σύνορα εν όψει του Brexit.
- Η Boston Consulting Group χαράζει την πολιτική προς την ουδετερότητα του άνθρακα και έχει συμβουλέψει για πολιτικές τη γαλλική εθνική υπηρεσία για εφήβους.
- Το νομοσχέδιο του γαλλικού κράτους για την κινητικότητα στην εργασία το 2019 συντάχθηκε εν μέρει με τις εταιρίες Dentons και Espelia.
- Οι κοινωνικές αναταραχές με τις διαμαρτυρίες των «κίτρινων γιλέκων» αναλύθηκαν από την εταιρία συμβούλων Roland Berger, η οποία συνεργάζεται και με το Υπουργείο Οικονομικών στην αξιολόγηση των ευκαιριών ανάπτυξης.
- Η εταιρία συμβούλων Bain πραγματοποιούσε τεστ κορωνοϊού στη Γαλλία. Οταν μαθεύτηκε, τα «κίτρινα γιλέκα» διαμαρτυρήθηκαν έξω από τα γραφεία της.
- Η McKinsey εργάστηκε επίσης στις μεταρρυθμίσεις στην πρόνοια: Για συντάξεις (με αμοιβή 920.000 ευρώ), στεγαστική βοήθεια (με αμοιβή 3.900.000), ασφάλιση ανεργίας (327.060 ευρώ), επιδόματα παιδιού (261.000), κ.ά.
Οι συμβουλευτικές εταιρίες οφείλουν κανονικά να παρέχουν μόνο τεχνική υποστήριξη. Όμως η εξεταστική της γαλλικής Γερουσίας τονίζει ότι συχνά επηρεάζουν το περιεχόμενο της πολιτικής και δεν κάνουν ουδέτερες επιλογές.
Οι απευθείας αναθέσεις του γαλλικού Υπουργείου Υγείας με το κόλπο του «κατεπείγοντος»
Και στη Γαλλία, όπως στις περισσότερες χώρες, οι νομικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για την πρόσκληση υποβολής προσφορών σε συμβουλευτικές «υπηρεσιών» ευνοούν τις ισχυρότερες εταιρίες.
Για παράδειγμα, η McKinsey κέρδισε δύο μεγάλες αναθέσεις το 2018 και το 2019 από δύο κρατικούς οργανισμούς. Όμως, σύμφωνα με την εφημερίδα «Le Monde», οι μικρότερες επιχειρήσεις βρέθηκαν σε μειονεκτική θέση.
Μια άλλη μέθοδος που μπορεί να παρακάμψει διαδικασίες είναι να επικαλεστεί ένα υπουργείο τον επείγοντα χαρακτήρα μιας κατάστασης (όπως γίνεται κατά κόρον και στην Ελλάδα) ή το droit de suite («δικαίωμα μεταπώλησης») για να ανανεώσει τη σύμβαση μιας ήδη εμπλεκόμενης εταιρίας, χωρίς να προκηρύξει νέο διαγωνισμό.
Αυτός είναι ο τρόπος ή πιο σωστά το κόλπο με το οποίο το γαλλικό Υπουργείο Υγείας απένειμε 18 διαδοχικές δουλειές στη McKinsey και την Accenture κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως τονίζει η έκθεση της Γερουσίας. Απευθείας αναθέσεις α λα γαλλικά. Και όχι μόνο…
Οι λομπίστες της McKinsey ανέλαβαν πόστα-κλειδιά
Αν και επισήμως η McKinsey δεν είχε ρόλο στην προεκλογική καμπάνια Μακρόν το 2017, διάφοροι σύμβουλοι της εταιρίας δούλεψαν για τον Γάλλο πρόεδρο. Μετά τη νίκη του κάποιοι από αυτούς βρέθηκαν σε θέσεις επιρροής στο κόμμα ή στην κυβέρνηση.
Για παράδειγμα:
- η Αριάν Κομόρν άφησε τη McKinsey, όπου εργαζόταν από το 2014, για να γίνει επικεφαλής τομέα του κόμματος Μακρόν τον Ιούνιο 2017.
- ο Πολ Μιντί εργαζόταν για τη McKinsey το 2007-2014, αλλά από το 2019 είναι διευθύνων σύμβουλος του κόμματος Μακρόν.
- ο Ματιέ Μακό, σύμβουλος της McKinsey το 2013-2016, έγινε στη συνέχεια αναπληρωτής επικεφαλής του προσωπικού του Υπουργείου Εξωτερικών για ψηφιακές υποθέσεις.
Πρόκειται για μια κατάσταση όπου άτομα που προέρχονται από διεθνείς εταιρίες συμβούλων στελεχώνουν την κυβέρνηση και τις υψηλές θέσεις του δημοσίου, κάτι που προκαλεί σωρεία ερωτημάτων. Ειδικά όταν μετά υπογράφονται κρατικές συμβάσεις με τις εταιρίες για τις οποίες δούλευαν.
Ο σκιώδης επικοινωνιολόγος του Μητσοτάκη, Γκρίνμπεργκ: «Δουλεύουμε με τη McKinsey»
Τον περασμένο Σεπτέμβριο προκλήθηκε σάλος στην ελληνική κοινή γνώμη όταν αποκαλύφθηκε ότι ο Αμερικανός «γκουρού» σύμβουλος επικοινωνίας Στάνλεϊ Γκρίνμπεργκ βρέθηκε, δίχως ποτέ να ανακοινωθεί επίσημα, στη ΔΕΘ και στο πρωθυπουργικό αεροσκάφος.
Η αμήχανη απάντηση της κυβέρνησης είναι ότι επρόκειτο για «φίλο» του Μητσοτάκη κι όχι για κάποιον επί πληρωμή σύμβουλο. Ο «σκιώδης» ρόλος του Γκρίνμπεργκ στο πρωθυπουργικό περιβάλλον δεν διευκρινίστηκε ποτέ, όπως και τα περί «αμισθί». Η δεδομένη επιρροή του, ωστόσο, εξηγήθηκε από τις ανεκδιήγητες δηλώσεις Μητσοτάκη για το τελευταίο… μίλι της πανδημίας και κάτι φωτογραφίες που έβγαζε με μουλάρια και Ντάλτον στον θεσσαλικό κάμπο.
Παρεμπιπτόντως, και με αφορμή το γαλλικό σκάνδαλο, τον Ιούνιο του 2013 ο δημοσιογράφος Νόα Ντέιβις πήρε συνέντευξη από τον Σταν Γκρίνμπεργκ για λογαριασμό του αμερικανικού περιοδικού «Pacific Standard». Εκεί ο «γκουρού» του Μητσοτάκη είπε: «Δουλεύουμε με τη McKinsey. Μετά τα μίτινγκ με τους ανθρώπους της κοιταζόμαστε μεταξύ μας εμείς στο κλαμπ των Δημοκρατικών και λέμε “αυτοί εδώ είναι πολύ έξυπνοι”. Οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες δεν είναι ξύπνιοι μ’ αυτή την έννοια».
Το 2017 η McKinsey σε ειδική έκδοση για τις «Εξωτερικές Σχέσεις» φιλοξενούσε συνέντευξη του Γκρίνμπεργκ, παρουσιάζοντάς τον «ως πολιτικό σύμβουλο και εξπέρ στις δημόσιες σχέσεις». Σαν πολλές συμπτώσεις δεν μαζεύτηκαν;
Δείτε επίσης:
- Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία με ρεκόρ αποχής: Μονομαχία Μακρόν-Λεπέν στον δεύτερο γύρο
- Οι πρώτες δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν: «Μπορείτε να βασιστείτε πάνω μου»
