Μετά από 100 ημέρες πολύνεκρου πολέμου στην Ουκρανία υπάρχει, άραγε, κάποιο φως στην άκρη του τούνελ; Ποια τα σχέδια του Βλαντιμίρ Πούτιν στην περίπτωση που δεν τα καταφέρει και στην περιοχή του Ντονμπάς, όπου έχει εστιάσει το τελευταίο διάστημα την πολεμική επιχείρησή του;
Το BBC παρουσίασε σήμερα, Παρασκευή, πέντε πιθανά σενάρια, κανένα εκ των οποίων δεν αποκλείει τα υπόλοιπα, τα οποία, αν μη τι άλλο, αποτελούν ρεαλιστικές προσεγγίσεις του τι μέλλει γενέσθαι.
1: Πόλεμος φθοράς
Ο πόλεμος θα μπορούσε να συνεχιστεί για μήνες, αν όχι χρόνια, καθώς οι ρωσικές και οι ουκρανικές δυνάμεις αλληλοκατηγορούνται. Οι δύο πλευρές σημειώνουν κέρδη και απώλειες.
Κανένα μέρος δεν είναι διατεθειμένο να τα παρατήσει. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, κρίνει ότι μπορεί να κερδίσει, επιδεικνύοντας στρατηγική υπομονή, στοιχηματίζοντας ότι οι δυτικές χώρες θα υποφέρουν από την «κούραση της Ουκρανίας» και θα επικεντρωθούν περισσότερο στις οικονομικές τους κρίσεις και στην απειλή από την Κίνα.
Η Δύση, ωστόσο, δείχνει αποφασιστικότητα και συνεχίζει να προμηθεύει την Ουκρανία με όπλα. Σιγά σιγά, ο πόλεμος γίνεται μια παγωμένη σύγκρουση, ένας «για πάντα πόλεμος».
Ο Mick Ryan, ένας συνταξιούχος Αυστραλός στρατηγός και στρατιωτικός μελετητής, αναφέρει: «Υπάρχει ελάχιστη προοπτική για μια συντριπτική επιχειρησιακή ή στρατηγική νίκη και από τις δύο πλευρές βραχυπρόθεσμα. Κανένας από τους εμπόλεμους δεν έχει επιδείξει την ικανότητα να καταφέρει ένα στρατηγικά αποφασιστικό χτύπημα».
2: Ο Πούτιν ανακοινώνει την κατάπαυση του πυρός
Τι θα γινόταν αν ο Πρόεδρος Πούτιν αιφνιδίαζε τον κόσμο με μια μονομερή κατάπαυση του πυρός; Θα μπορούσε να «τσεπώσει» τα εδαφικά του κέρδη και να κηρύξει τη «νίκη» του.
Θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η «στρατιωτική επιχείρησή» του ολοκληρώθηκε: οι αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία στο Ντονμπάς προστατεύτηκαν. Δημιουργήθηκε χερσαίος διάδρομος προς την Κριμαία. Θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία να σταματήσει να πολεμά.
«Αυτό είναι ένα τέχνασμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τη Ρωσία ανά πάσα στιγμή, εάν θέλει να εκμεταλλευτεί την ευρωπαϊκή πίεση στην Ουκρανία, να παραδοθεί και να εγκαταλείψει εδάφη, με αντάλλαγμα την πλασματική ειρήνη», λέει ο Keir Giles, ειδικός για τη Ρωσία στο think tank Chatham House.
Τα επιχειρήματα ακούγονται ήδη στο Παρίσι, το Βερολίνο και τη Ρώμη: δεν χρειάζεται να παραταθεί ο πόλεμος, καιρός να τελειώσει ο παγκόσμιος οικονομικός πόνος, ας πιέσουμε για κατάπαυση του πυρός. Αυτό, ωστόσο, θα ήταν αντίθετο από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης, όπου οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πιστεύουν ότι η εισβολή της Ρωσίας πρέπει να αποτύχει, για χάρη της Ουκρανίας και της διεθνούς τάξης.
Έτσι, μια μονομερής ρωσική κατάπαυση του πυρός μπορεί να αλλάξει την αφήγηση, αλλά και να μην τερματίσει τις μάχες.
It's 100 days since Russia invaded Ukraine
Countless lives have been forever shattered, ripped apart and upended#Ukrainecast hears the stories that define the conflict, and asks what will Ukraine be like, 100 days from now?
Hear more on BBC Sounds https://t.co/JeHdQRTLi0 pic.twitter.com/DvxvqvDoEf
— BBC Sounds (@BBCSounds) June 3, 2022
3: Αδιέξοδο στο πεδίο μάχης
Τι θα συμβεί αν τόσο η Ουκρανία, όσο και η Ρωσία καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να επιτύχουν περισσότερα στρατιωτικά πλεονεκτήματα και να ξεκινήσουν συνομιλίες για μια πολιτική διευθέτηση;
Οι στρατοί τους έχουν εξαντληθεί, στερούνται ανθρώπινου δυναμικού και πυρομαχικών. Η τιμή σε αίμα και χρήμα δεν δικαιολογεί περαιτέρω μάχες. Οι στρατιωτικές και οικονομικές απώλειες της Ρωσίας δεν είναι βιώσιμες. Ο ουκρανικός λαός κουράζεται από τον πόλεμο, είναι απρόθυμος να ρισκάρει περισσότερες ζωές για μια αιώνια, «άπιαστη» νίκη.
Τι θα συμβεί εάν η ηγεσία στο Κίεβο σταματήσει να εμπιστεύεται τη συνεχή υποστήριξη της Δύσης και αποφασίσει ότι ήρθε η ώρα για σοβαρές συζητήσεις; Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, παραδέχεται ανοιχτά ότι στόχος της Αμερικής είναι η Ουκρανία να βρίσκεται «στην ισχυρότερη δυνατή θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Αλλά, μπορεί να μην υπάρξει αδιέξοδο στο πεδίο της μάχης για πολλούς μήνες και οποιαδήποτε πολιτική διευθέτηση θα ήταν δύσκολη, κυρίως λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης της Ουκρανίας στη Ρωσία. Μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να μην αντέξει και θα μπορούσαν να ακολουθήσουν περισσότερες μάχες.
4: «Νίκη» για την Ουκρανία
Θα μπορούσε η Ουκρανία -κόντρα στις πιθανότητες- να πετύχει κάτι κοντά σε νίκη; Θα μπορούσε η Ουκρανία να αναγκάσει τα ρωσικά στρατεύματα να αποσυρθούν εκεί που βρίσκονταν πριν από την εισβολή;
«Η Ουκρανία θα κερδίσει σίγουρα αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε ο πρόεδρος της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην ολλανδική τηλεόραση αυτή την εβδομάδα. Τι θα συμβεί αν η Ρωσία δεν καταφέρει να καταλάβει όλο το Ντονμπάς και υποστεί περισσότερες απώλειες; Οι δυτικές κυρώσεις έπληξαν την πολεμική μηχανή της χώρας του Πούτιν.
Η Ουκρανία πραγματοποιεί αντεπιθέσεις, χρησιμοποιώντας τους νέους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς της, καταλαμβάνοντας εδάφη όπου εκτείνονται οι ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού. Η Ουκρανία μετατρέπει τον στρατό της από αμυντική σε επιθετική δύναμη.
Αυτό το σενάριο είναι αρκετά εύλογο, ώστε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να ανησυχούν ήδη για τις συνέπειές του. Εάν ο Πούτιν αντιμετώπιζε ήττα, θα μπορούσε, άραγε, ο πόλεμος να κλιμακωθεί, χρησιμοποιώντας δυνητικά είτε χημικά είτε πυρηνικά όπλα;
Ο ιστορικός Niall Ferguson δήλωσε σε σεμινάριο στο Kings College του Λονδίνου πρόσφατα: «Μου φαίνεται απίθανο ο Πούτιν να αποδεχτεί τη συμβατική στρατιωτική ήττα, όταν έχει μια πυρηνική επιλογή».
5: «Νίκη» για τη Ρωσία
Και τι γίνεται λοιπόν με μια πιθανή ρωσική «νίκη»;
Δυτικοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι η Ρωσία, παρά τις πρώιμες αποτυχίες, εξακολουθεί να σχεδιάζει να καταλάβει το Κίεβο και να υποτάξει μεγάλο μέρος της Ουκρανίας. «Αυτοί οι μαξιμαλιστικοί στόχοι παραμένουν σε ισχύ», είπε ένας αξιωματούχος.
Η Ρωσία θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα κέρδη της στο Ντονμπάς, ελευθερώνοντας δυνάμεις για χρήση αλλού, ίσως ακόμη και στοχεύοντας για άλλη μια φορά το Κίεβο. Οι αριθμοί την ευνοούν. Οι ουκρανικές δυνάμεις από την άλλη, συνεχίζουν να υποφέρουν. Ο πρόεδρος Ζελένσκι ήδη παραδέχεται ότι έως και 100 Ουκρανοί στρατιώτες πεθαίνουν και άλλοι 500 τραυματίζονται κάθε μέρα.
Επίσης, ο λαός της Ουκρανίας θα μπορούσε να διχαστεί, άλλοι θέλουν να πολεμήσουν, άλλοι θέλουν να κάνουν μήνυση για ειρήνη. Ορισμένες δυτικές χώρες μπορεί να κουραστούν να υποστηρίζουν την Ουκρανία. Αλλά, εξίσου, αν πίστευαν ότι η Ρωσία κέρδιζε, άλλοι μπορεί να θέλουν περεταίρω κλιμάκωση του πολέμου.
Ένας δυτικός διπλωμάτης είπε στο BBC πως η Δύση πρέπει «να δοκιμάσει ένα πυρηνικό όπλο στον Ειρηνικό ως προειδοποίηση προς τη Ρωσία!». Το σίγουρο είναι, πως το μέλλον αυτού του πολέμου δεν έχει γραφτεί ακόμα…
- Δείτε σχετικό αφιέρωμα:
