Οργή ανώτατου επιπέδου από την Κίνα, έπειτα από την αποκάλυψη του κορυφαίου αμερικανού δημοσιογράφου Σέημουρ Χερς, ότι η ανατίναξη των αγωγών Nord stream, ήταν συντονισμένο έργο των ΗΠΑ με τη συνδρομή της Νορβηγίας.
Η Εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε σχετικά: «Ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream είναι μια σημαντική διεθνής υποδομή. Το περιστατικό της έκρηξης είχε σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά ενέργειας και στο παγκόσμιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Εάν οι αναφορές των ερευνών του Σέημουρ Χερς αληθεύουν, αυτό είναι απαράδεκτο και όσοι διέπραξαν τέτοιες ενέργειες πρέπει να λογοδοτήσουν. Η αμερικανική πλευρά πρέπει να απολογηθεί σε ολόκληρη την ανθρωπότητα».
Ο Λευκός Οίκος και το State Department εξακολουθούν να διαψεύδουν τις αποκαλύψεις του Σέημουρ Χερς.
Λίγες ημέρες πριν πάντως, η γερμανική εισαγγελία είχε επισήμως διαψεύσει ότι το χτύπημα στους αγωγούς σχετίζεται καθοιονδήποτε τρόπο με το Κρεμλίνο.
Η αποκάλυψη για την ανατίναξη του Nord Stream που προκαλεί πλέον διεθνή σάλο
Η τρομερή αυτή αποκάλυψη έρχεται από τον βραβευμένο με Πούλιτζερ Αμερικανό δημοσιογράφο Σέημουρ Χέρς, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομα του με τις μεγαλύτερες αποκαλύψεις στην ιστορία του αμερικανικού τύπου.
Ο Χέρς κέρδισε για πρώτη φορά την αναγνώριση το 1969 για την αποκάλυψη της σφαγής στο My Lai και τη συγκάλυψη της κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, για την οποία έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ για το Διεθνές Ρεπορτάζ το 1970. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, ο Χερς κάλυψε το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ για τους New York Times και αποκάλυψε τον παράνομο βομβαρδισμό της Καμπότζης. Το 2004, αποκάλυψε την κακομεταχείριση των κρατουμένων στις φυλακές του Άμπου Γκράιμπ από τον στρατό των ΗΠΑ. Έχει επίσης κερδίσει δύο National Magazine Awards και πέντε George Polk Awards. Το 2004, έλαβε το βραβείο George Orwell.[7]
Ο Χερς κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση Ομπάμα ότι είπε ψέματα για τα γεγονότα γύρω από τον θάνατο του Οσάμα Μπιν Λάντεν και αμφισβήτησε τον ισχυρισμό ότι το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα σε αμάχους στον συριακό εμφύλιο πόλεμο. Και οι δύο ισχυρισμοί του προκαλέσαν μεγάλες διαμάχες.
Είναι βέβαιο ότι η αποκάλυψη του για την καταστροφή του αγωγού Nord Stream θα προκαλέσει επίσης τεράστιες αντιδράσεις. Είναι όμως δύσκολο να αμφισβητηθεί καθώς τα στοιχεία που παραθέτει είναι λεπτομερή αλλά δικαιολογούνται και από την κατάσταση όπως αυτή διαμορφώθηκε.
Με απλά λόγια, οι ΗΠΑ με την βοήθεια της Νορβηγίας κατέστρεψαν τον αγωγό Nord Stream που μετέφερε ρώσικο αέριο στην καρδιά της Ευρώπης. Το αποτέλεσμα; Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Νορβηγία εξοικονόμησαν δισεκατομμύρια πουλώντας σε υψηλότερες τιμές το δικό τους LNG. Τα παραμύθια λοιπόν περί «ηρωϊκής Ουκρανίας» και ανθρωπισμού, περιττεύουν. Όλα έγιναν πάλι για το χρήμα.
Η αποκάλυψη του κορυφαίου Αμερικανού δημοσιογράφου για την καταστροφή των Nord Stream
Το Κέντρο Καταδύσεων και Διάσωσης του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ βρίσκεται στη νοτιοδυτική περιοχή της Φλόριντα, και εκπαιδεύει δύτες βαθέων υδάτων υψηλής εξειδίκευσης για δεκαετίες, οι οποίοι, αφού ανατεθούν σε αμερικανικές στρατιωτικές μονάδες σε όλο τον κόσμο, είναι σε θέση να κάνουν τεχνικές καταδύσεις χρησιμοποιώντας εκρηκτικά C4 για να καθαρίσουν λιμάνια και παραλίες από συντρίμμια και νάρκες που δεν έχουν εκραγεί – αλλά και η ανατίναξη ξένων εξέδρων πετρελαίου, ή το σαμποτάζ των βαλβίδων εισαγωγής για υποθαλάσσια εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και η καταστροφή κόμβων σε κρίσιμα ναυτιλιακά κανάλια.
Το κέντρο της πόλης του Παναμά στη Φλόριντα, το οποίο διαθέτει τη δεύτερη μεγαλύτερη εσωτερική πισίνα στην Αμερική, ήταν το ιδανικό μέρος για να στρατολογηθούν οι καλύτεροι και πιο λιγομίλητοι αποφοίτων της σχολής καταδύσεων που έκαναν με επιτυχία το περασμένο καλοκαίρι αυτό που είχαν εξουσιοδοτηθεί να κάνουν 260 πόδια κάτω από την επιφάνεια. της Βαλτικής Θάλασσας.
Τον περασμένο Ιούνιο, οι δύτες του Πολεμικού Ναυτικού, που δρούσαν υπό την κάλυψη μιας ευρέως δημοσιοποιημένης άσκησης του ΝΑΤΟ στα μέσα του καλοκαιριού, γνωστής ως BALTOPS 22, τοποθέτησαν τα εκρηκτικά που πυροδοτήθηκαν από απόσταση που, τρεις μήνες αργότερα, κατέστρεψαν τρεις από τους τέσσερις αγωγούς Nord Stream, σύμφωνα με μια πηγή με άμεση γνώση του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Δύο από τους αγωγούς, οι οποίοι ήταν γνωστοί συλλογικά ως Nord Stream 1, παρείχαν στη Γερμανία και σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο για περισσότερο από μια δεκαετία. Ένα δεύτερο ζεύγος αγωγών, που ονομαζόταν Nord Stream 2, είχε κατασκευαστεί αλλά δεν ήταν ακόμη σε λειτουργία. Τώρα, με τα ρωσικά στρατεύματα να συγκεντρώνονται στα ουκρανικά σύνορα και τον πιο αιματηρό πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είδε τους αγωγούς ως όχημα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν για να εργαλειοποιήσει το φυσικό αέριο για τις πολιτικές και εδαφικές του φιλοδοξίες.
Διαψεύδει ο Λευκός Οίκος
Η Adrienne Watson, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, απάντησε στον Χέρς λέγοντας: «Αυτό είναι ψευδές και πλήρης φαντασία». Η Tammy Thorp, εκπρόσωπος της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, απάντησε με παρόμοιο τρόπο: «Αυτός ο ισχυρισμός είναι εντελώς και εντελώς ψευδής».
Και όμως, η απόφαση του Μπάιντεν να σαμποτάρει τους αγωγούς ήρθε μετά από εννέα μήνες άκρως μυστικής συζήτησης εντός των υπηρεσιών εθνικής ασφάλειας της Ουάσιγκτον σχετικά με τον καλύτερο τρόπο επίτευξης αυτού του στόχου. Για μεγάλο μέρος εκείνου του χρόνου, το θέμα δεν ήταν αν θα εκτελούσε την αποστολή, αλλά πώς να την ολοκληρώσει χωρίς καμία προφανή ένδειξη για το ποιος ήταν υπεύθυνος.
Υπήρχε ένας ζωτικής σημασίας λόγος για να βασιστεί η επιχείρηση καταστροφής στους αποφοίτους της σχολής καταδύσεων του κέντρου στην Πόλη του Παναμά. Οι δύτες ανήκαν στο Πολεμικό Ναυτικό και δεν ήταν μέλη της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων της Αμερικής, της οποίας οι μυστικές επιχειρήσεις πρέπει να αναφέρονται στο Κογκρέσο και να ενημερώνονται εκ των προτέρων η ηγεσία της Γερουσίας και της Βουλής. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να αποφύγει τις διαρροές, καθώς ο σχεδιασμός πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2021 και στους πρώτους μήνες του 2022.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν και η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του -ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, ο υπουργός Εξωτερικών Τόνι Μπλίνκεν και η Βικτόρια Νούλαντ, η υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιων για την Πολιτική- ήταν έντονοι και συνεπείς στην εχθρότητά τους προς τους δύο αγωγούς, οι οποίοι έτρεχαν δίπλα-δίπλα για 750 μίλια κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα από δύο διαφορετικά λιμάνια στη βορειοανατολική Ρωσία κοντά στα σύνορα της Εσθονίας, περνώντας κοντά στο νησί Bornholm της Δανίας πριν καταλήξουν στη βόρεια Γερμανία.
Η απευθείας διαδρομή, η οποία παρέκαμψε κάθε ανάγκη διέλευσης από την Ουκρανία, ήταν ένα όφελος για τη γερμανική οικονομία, η οποία απολάμβανε άφθονα φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου—αρκετό για να λειτουργήσει τα εργοστάσιά της και να θερμάνει τα σπίτια της, ενώ επέτρεψε στους Γερμανούς διανομείς να πουλήσουν το φυσικό αέριο με κέρδος σε όλη τη Δυτική Ευρώπη.
Ενέργειες όπως η ανατίναξη των αγωγών θα παραβίαζαν τις υποσχέσεις των ΗΠΑ για ελαχιστοποίηση της άμεσης σύγκρουσης με τη Ρωσία. Η μυστικότητα λοιπόν ήταν απαραίτητη.
Από τις πρώτες μέρες του, ο Nord Stream 1 θεωρήθηκε από την Ουάσιγκτον και τους αντιρωσικούς εταίρους του στο ΝΑΤΟ ως απειλή για τη δυτική κυριαρχία. Η εταιρεία χαρτοφυλακίου πίσω από αυτό, η Nord Stream AG, ιδρύθηκε στην Ελβετία το 2005 σε συνεργασία με την Gazprom, μια εισηγμένη στο χρηματιστήριο ρωσική εταιρεία που παράγει τεράστια κέρδη για τους μετόχους, η οποία κυριαρχείται από ολιγάρχες που είναι γνωστό ότι βρίσκονται στην «αυλή» του Πούτιν. Η Gazprom ήλεγχε το 51% της εταιρείας, με τέσσερις ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας —μία στη Γαλλία, μία στην Ολλανδία και δύο στη Γερμανία— να μοιράζονται το υπόλοιπο 49% του αποθέματος και να έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τις μεταγενέστερες πωλήσεις του φθηνού φυσικού αερίου σε τοπικό επίπεδο. διανομείς στη Γερμανία και τη Δυτική Ευρώπη. Τα κέρδη της Gazprom μοιράστηκαν με τη ρωσική κυβέρνηση και τα κρατικά έσοδα από φυσικό αέριο και πετρέλαιο υπολογίστηκαν σε μερικά χρόνια έως και στο 45% του ετήσιου προϋπολογισμού της Ρωσίας.
Η επιχείρηση της ανατίναξης
Εκείνη την εποχή, η CIA διευθυνόταν από τον William Burns, έναν ήπιο πρώην πρεσβευτή στη Ρωσία που είχε διατελέσει αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Ομπάμα. Ο Μπερνς εξουσιοδότησε γρήγορα μια ομάδα εργασίας της Υπηρεσίας, της οποίας τα ad hoc μέλη περιλάμβαναν κάποιον που ήταν εξοικειωμένος με τις δυνατότητες των δυτών βαθέων υδάτων του Πολεμικού Ναυτικού στην Πόλη του Παναμά. Τις επόμενες εβδομάδες, μέλη της ομάδας εργασίας της CIA άρχισαν να καταστρώνουν ένα σχέδιο για μια μυστική επιχείρηση που θα χρησιμοποιούσε δύτες βαθέων υδάτων για να πυροδοτήσει μια έκρηξη κατά μήκος του αγωγού.
Κάτι τέτοιο είχε ξαναγίνει. Το 1971, η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών έμαθε από άγνωστες ακόμη πηγές ότι δύο σημαντικές μονάδες του ρωσικού ναυτικού επικοινωνούσαν μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου που ήταν θαμμένο στη Θάλασσα του Οχότσκ, στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας. Το καλώδιο συνέδεε μια περιφερειακή διοίκηση του Πολεμικού Ναυτικού με το αρχηγείο της ηπειρωτικής χώρας στο Βλαδιβοστόκ.
Μια επιλεγμένη ομάδα από στελέχη της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας συγκεντρώθηκε κάπου στην περιοχή της Ουάσιγκτον, υπό βαθιά κάλυψη, και εκπόνησε ένα σχέδιο, χρησιμοποιώντας δύτες του Πολεμικού Ναυτικού, τροποποιημένα υποβρύχια και ένα όχημα διάσωσης βαθέων υποβρυχίων, το οποίο πέτυχε, μετά από πολλές δοκιμές και λάθη, τον εντοπισμό του ρωσικού καλωδίου. Οι δύτες τοποθέτησαν μια εξελιγμένη συσκευή ακρόασης στο καλώδιο και κατέγραψαν τις ρωσικές επικοινωνίες με ένα σύστημα μαγνητοφώνησης.
Ωστόσο το 2021, η διυπηρεσιακή ομάδα ήταν αρχικά δύσπιστη για τον σχεδιασμό της CIA για μια κρυφή επίθεση στα βαθιά νερά με στόχο τον Nord Stream. Υπήρχαν πάρα πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Τα νερά της Βαλτικής Θάλασσας περιπολούνταν έντονα από το ρωσικό ναυτικό και δεν υπήρχαν εξέδρες άντλησης πετρελαίου που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως κάλυψη για μια επιχείρηση κατάδυσης. Θα έπρεπε οι δύτες να πάνε στην Εσθονία, ακριβώς απέναντι από τα σύνορα από τις αποβάθρες φόρτωσης φυσικού αερίου της Ρωσίας, για να εκπαιδευτούν για την αποστολή;
Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της μεθόδευσης η πηγή του Χερς του αποκάλυψε ότι «κάποιοι εργαζόμενοι στη CIA και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ έλεγαν: «Μην το κάνετε αυτό». Είναι ανόητο και θα είναι πολιτικός εφιάλτης αν αποκαλυφθεί».
Ωστόσο, στις αρχές του 2022, η ομάδα εργασίας της CIA ανέφερε στη διυπηρεσιακή ομάδα του Σάλιβαν ότι «Έχουμε έναν τρόπο να ανατινάξουμε τους αγωγούς».
Αυτό που ακολούθησε ήταν εκπληκτικό. Στις 7 Φεβρουαρίου, λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τη φαινομενικά αναπόφευκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Μπάιντεν συναντήθηκε στο γραφείο του στον Λευκό Οίκο με τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος, μετά από κάποια αναταραχή, ήταν πλέον σταθερά στην αμερικανική πλευρά. Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Μπάιντεν είπε προκλητικά: «Εάν η Ρωσία εισβάλει . . . δεν θα υπάρχει πλέον Nord Stream 2. Θα δώσουμε ένα τέλος σε αυτό.»
Είκοσι ημέρες νωρίτερα, η υφυπουργός Νούλαντ είχε μεταφέρει ουσιαστικά το ίδιο μήνυμα σε μια ενημέρωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με μικρή κάλυψη στον Τύπο. «Θέλω να είμαι πολύ σαφής μαζί σας σήμερα», είπε απαντώντας σε ερώτηση. «Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο Nord Stream 2 δεν θα προχωρήσει».
Η Νορβηγία ήταν το τέλειο μέρος ως βάση της αποστολής
Τα τελευταία χρόνια της κρίσης Ανατολής-Δύσης, ο στρατός των ΗΠΑ έχει επεκτείνει πολύ την παρουσία του εντός της Νορβηγίας, της οποίας τα δυτικά σύνορα εκτείνονται 1.400 μίλια κατά μήκος του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού και συγχωνεύονται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο με τη Ρωσία. Το Πεντάγωνο δημιούργησε θέσεις εργασίας και συμβάσεις υψηλών αποδοχών, εν μέσω τοπικών αντιπαραθέσεων, επενδύοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση και την επέκταση των εγκαταστάσεων του Αμερικανικού Ναυτικού και Πολεμικής Αεροπορίας στη Νορβηγία. Τα νέα έργα περιελάμβαναν, το πιο σημαντικό, ένα προηγμένο ραντάρ συνθετικού διαφράγματος πολύ βόρεια που ήταν ικανό να διεισδύσει βαθιά στη Ρωσία και αποκαλύφθηκε στο Διαδίκτυο μόλις η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών έχασε την πρόσβαση σε μια σειρά από τοποθεσίες ακρόασης μεγάλης εμβέλειας εντός της Κίνας.
Μια πρόσφατα ανακαινισμένη αμερικανική βάση υποβρυχίων, η οποία ήταν υπό κατασκευή για χρόνια, είχε τεθεί σε λειτουργία και οι ΗΠΑ ήταν πλέον σε θέση να συνεργαστούν στενά με τους Νορβηγούς συναδέλφους τους για να παρακολουθήσουν και να κατασκοπεύσουν μια μεγάλη ρωσική πυρηνική περιοχή 250 μίλια ανατολικά, στην Χερσόνησο Κόλα. Η Αμερική έχει επίσης επεκτείνει σε μεγάλο βαθμό μια νορβηγική αεροπορική βάση στο βορρά και έχει παραδώσει στη νορβηγική αεροπορία έναν στόλο περιπολικών αεροσκαφών P8 Poseidon, κατασκευής Boeing, για να ενισχύσει την κατασκοπεία μεγάλης εμβέλειας για όλες τις στρατιωτικές βάσεις της Ρωσίας.
Σε αντάλλαγμα, η νορβηγική κυβέρνηση εξόργισε τους φιλελεύθερους και ορισμένους μετριοπαθείς στο κοινοβούλιο της τον περασμένο Νοέμβριο περνώντας τη Συμπληρωματική Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας (SDCA). Σύμφωνα με τη νέα συμφωνία, το νομικό σύστημα των ΗΠΑ θα έχει δικαιοδοσία σε ορισμένες «συμφωνημένες περιοχές» στη Βόρεια Αμερική για στρατιώτες που κατηγορούνται για εγκλήματα εκτός βάσης, καθώς και για όσους Νορβηγούς πολίτες κατηγορούνται ή θεωρηθούν ύποπτοι για παρέμβαση στις εργασίες στη βάση.
Η Νορβηγία ήταν ένας από τους αρχικούς υπογράφοντες τη Συνθήκη του ΝΑΤΟ το 1949, στις πρώτες μέρες του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα, ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ είναι ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ένας αφοσιωμένος αντικομμουνιστής, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός της Νορβηγίας για οκτώ χρόνια προτού μετακομίσει στην ανώτατη θέση του στο ΝΑΤΟ, με την αμερικανική υποστήριξη, το 2014. Ήταν σκληροπυρηνικός σε ότι αφορά τον Πούτιν και Ρωσία, ενώ είχε συνεργαστεί με την αμερικανική κοινότητα πληροφοριών από τον πόλεμο του Βιετνάμ. «Είναι το γάντι που ταιριάζει στο χέρι των Αμερικανών», είπε η πηγή.
Οι επιτελείς στην Ουάσιγκτον ήξεραν ότι έπρεπε να πάνε στη Νορβηγία, όπου εκεί «Μισούσαν τους Ρώσους και το νορβηγικό ναυτικό ήταν γεμάτο από θαυμάσιους ναυτικούς και δύτες που είχαν χρόνια εμπειρίας στην εξαιρετικά κερδοφόρα εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου βαθέων υδάτων», είπε η πηγή. Θα μπορούσαν επίσης να τους εμπιστευτούν ότι θα κρατήσουν μυστική την αποστολή.
Οι Νορβηγοί μπορεί να είχαν και άλλα συμφέροντα. Η καταστροφή του Nord Stream θα επέτρεπε στη Νορβηγία να πουλήσει πολύ περισσότερο δικό της φυσικό αέριο στην Ευρώπη.
Κάποια στιγμή τον Μάρτιο, μέλη της ομάδας πέταξαν στη Νορβηγία για να συναντηθούν με τη Νορβηγική Μυστική Υπηρεσία και το Ναυτικό. Ένα από τα βασικά ερωτήματα ήταν πού ακριβώς στη Βαλτική Θάλασσα ήταν το καλύτερο μέρος για να τοποθετηθούν τα εκρηκτικά. Το Nord Stream 1 και 2, το καθένα με δύο σειρές αγωγών, χωρίστηκαν σε μεγάλο μέρος της διαδρομής λίγο περισσότερο από ένα μίλι καθώς έφτασαν στο λιμάνι του Greifswald στα βορειοανατολικά της Γερμανίας.
Το νορβηγικό ναυτικό βρήκε γρήγορα το σωστό σημείο, στα ρηχά νερά της Βαλτικής θάλασσας λίγα μίλια έξω από το νησί Bornholm της Δανίας. Οι αγωγοί απείχαν περισσότερο από ένα μίλι μεταξύ τους κατά μήκος ενός θαλάσσιου πυθμένα που είχε βάθος μόλις 260 πόδια. Αυτό θα ήταν εντός της εμβέλειας των δυτών, οι οποίοι, θα βουτήξουν με ένα μείγμα οξυγόνου, αζώτου και ηλίου που ρέει από τις δεξαμενές τους και θα φυτεύουν γομώσεις σχήματος C4 στους τέσσερις αγωγούς με τσιμεντένιο προστατευτικό. Θα ήταν κουραστική, χρονοβόρα και επικίνδυνη εργασία, αλλά τα νερά ανοιχτά του Μπόρνχολμ είχαν ένα άλλο πλεονέκτημα: δεν υπήρχαν μεγάλα παλιρροιακά ρεύματα, που θα έκαναν το έργο της κατάδυσης πολύ πιο δύσκολο.
