Για χρόνια παρέμενε στη σκιά και το όνομά του ήταν ευρέως άγνωστο. Μόνο τους τελευταίους μήνες «εισέβαλε» απροσδόκητα στην επικαιρότητα. Ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, διοικητής της περιβόητης ομάδας Wagner, κατηγορεί τη ρωσική στρατιωτική ιεραρχία ως «ανίκανη», της χρεώνει ότι επιχειρεί να «εξαπατήσει τον Πούτιν» και ανεβάζει βίντεο με πτώματα στρατιωτών του για να καταδείξει πόσο επιτακτικά χρειάζεται φρέσκα πυρομαχικά.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Χθες, ο Πριγκόζιν εξαπέλυσε κι άλλες κατηγορίες κατά του ρωσικού Υπουργείου Αμυνας και του Σεργκέι Σοϊγκού. «Σήμερα, η μία από τις μονάδες του υπουργείου Αμυνας εγκατέλειψε μια από τις πτέρυγες του μετώπου. Εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, το έβαλαν στα πόδια. Γιατί το κράτος δεν καταφέρνει να υπερασπιστεί την χώρα;» έλεγε, για μια ακόμα φορά έξω φρενών, στο νέο βιντεάκι, ενώ την ίδια ώρα ο Πούτιν έδινε πανηγυρική ομιλία στην Κόκκινη Πλατεία για την Ημέρα της Νίκης επί της ναζιστικής Γερμανίας.
Ολα αυτά από τον επικεφαλής μια ομάδας μισθοφόρων που επί χρόνια αποτελεί έναν από τους πιο μυστηριώδεις ιδιωτικούς στρατιωτικούς οργανισμούς στον κόσμο. Ο Πριγκόζιν έχει καταφέρει να αναμιχθεί στην παγκόσμια πολιτική χωρίς να κατέχει καμία επίσημη θέση. Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ομάδα Wagner επισήμως δεν υπήρχε.
Αν και οι μισθοφόροι της είχαν εμφανιστεί σε πεδία μάχης, όπως στη Συρία και τη Λιβύη, η ρωσική κυβέρνηση λίγο – πολύ αρνιόταν την ύπαρξή της. Ξαφνικά, στις 27 Ιουλίου 2022, ρωσικά ΜΜΕ ανακοίνωσαν ότι η ομάδα Wagner πολεμούσε στην Ανατολική Ουκρανία.
Το αναπάντητο ερώτημα είναι πού το πάει ο Πριγκόζιν… Υστερα από τόσο ωμές δημόσιες, όσο και καυστικές, τοποθετήσεις, θα διατηρήσει τη χρησιμότητά του για τον Πούτιν; Η συμβολή της ομάδας του στις μάχες στην Ουκρανία τον αναβάθμισε πράγματι; Ή μετατρέπεται σε πιθανό αντίπαλο του Πούτιν; «Δεν καταλαβαίνουμε ποιες είναι οι πολιτικές του φιλοδοξίες. Βασικά, κανείς δεν καταλαβαίνει αν έχει φιλοδοξίες ή όχι» δήλωσε τον Φεβρουάριο ο Ολεγκ Ματβέιτσεφ, μέλος του ρωσικού Κοινοβουλίου με την Ενωμένη Ρωσία του Πούτιν.
Ο Πριγκόζιν έχει αποκτήσει τεράστια επιρροή και μια φήμη για τρομακτική αγριότητα. Οταν ήταν μόλις 18 χρονών, τον Νοέμβριο του 1979, έλαβε την πρώτη του ποινική καταδίκη. Καταδικάστηκε σε 2,5 χρόνια με αναστολή για κλοπή. Μία διετία αργότερα καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση για ληστείες, τα εννέα από τα οποία τα πέρασε πίσω από τα κάγκελα.
Οταν βγήκε από τη φυλακή δημιούργησε μια αλυσίδα πάγκων που πουλούσαν χοτ ντογκ στην Αγία Πετρούπολη. Οι δουλειές πήγαν καλά και μέσα σε λίγα χρόνια, τη δεκαετία του 1990, που περιουσίες χτίζονταν σε λίγα βράδια στη Ρωσία, ο Πριγκόζιν μπόρεσε να ανοίξει ακριβά εστιατόρια στην πόλη.
Πελάτης του ο Πούτιν
Ετσι πρωτάρχισε να συναναστρέφεται τους πλούσιους και ισχυρούς της πόλης, κι έπειτα ολόκληρης της Ρωσίας. Ενα από τα εστιατόριά του ήταν ένα σκάφος που έπλεε στον ποταμό Νέβα. Στο πλωτό εστιατόριο πήγαινε και ο Βλαντιμίρ Πούτιν ως πελάτης. Οταν έγινε πρόεδρος άρχισε να κάνει δεξιώσεις εκεί σε ξένους καλεσμένους του.
Τότε ο Πούτιν πρωτογνωρίστηκε με τον Πριγκόζιν. «Συναντηθήκαμε όταν είχε έρθει με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Μόρι, τον Απρίλιο 2000» έχει πει ο μετέπειτα διοικητής της Wagner.
Κάποια χρόνια μετά, στην εταιρία κέτερινγκ του Πριγκόζιν ανατέθηκε η τροφοδοσία στο Κρεμλίνο, και ο ίδιος απέκτησε το παρατσούκλι «σεφ του Πούτιν».
Ο Πριγκόζιν επί χρόνια αρνιόταν ότι συνδέεται με τη Wagner και είχε μηνύσει όσους ισχυρίζονταν κάτι τέτοιο. Τον Σεπτέμβριο του 2022, όμως, παραδέχθηκε ότι αυτός δημιούργησε την ομάδα, το 2014. Σύμφωνα με έρευνες, τα κέρδη της Wagner εκτιμώνται σε τουλάχιστον 3 δισ. δολ. τα τελευταία χρόνια.
Ε.Ε., ΗΠΑ και Βρετανία έχουν επιβάλει κυρώσεις στην ομάδα Wagner. Στη Ρωσία, ο νόμος απαγορεύει τις μισθοφορικές δραστηριότητες για εταιρίες και πολίτες. Ομως, ένας μικρός αριθμός παραστρατιωτικών οργανώσεων λειτουργεί βάσει εκτελεστικών διαταγμάτων, με «παραθυράκι» την παροχή υπηρεσιών σε ρωσικούς κρατικούς ομίλους, που το Κρεμλίνο θεωρεί στρατηγικής φύσης.
Είναι φανερό ότι ο Πριγκόζιν βρίσκεται σε κόντρα με την ηγεσία του Yπουργείου Αμυνας. Υποστηρίζει ότι ο Σοϊγκού δεν εφοδιάζει τη Wagner με πυρομαχικά, κατηγορώντας τον την περασμένη εβδομάδα για προδοσία, όπως και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, Βαλέρι Γκερασίμοφ. Εξοργισμένος, μάλιστα, απείλησε ότι σήμερα, 10 Μαΐου, η Wagner θα αποχωρήσει από το Μπαχμούτ, αν και αμέσως μετά έκανε «διορθωτική» δήλωση.
Κατηγορίες για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης κατηγορήσει τον Πριγκόζιν για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές το 2016, μέσα από «φάρμες τρολ» που διατηρούσε για επιρροή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αλλά γιατί να χρειάζεται η Ρωσία τη Wagner; Ενας βασικός λόγος είναι ότι η χρησιμοποίηση ιδιωτών επιτρέπει στη ρωσική κυβέρνηση να αρνηθεί την επίσημη συμμετοχή σε ευαίσθητες επιχειρήσεις.
Στη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, ο Πριγκόζιν επισκέφθηκε πολλές ρωσικές φυλακές για να στρατολογήσει φυλακισμένους στη Wagner. Σε βίντεο ακουγόταν να τους λέει χαρακτηριστικά: «Υπάρχει κάποιος άλλος που μπορεί να σας βγάλει από αυτή τη φυλακή, αν έχετε 10 χρόνια να περάσετε πίσω από τα κάγκελα; Εγώ μπορώ να σας βγάλω από εδώ ζωντανούς. Αλλά δεν σας φέρνω πάντα πίσω ζωντανούς».
Στις αρχές του 2023, το Κρεμλίνο τού απαγόρευσε να στρατολογήσει περισσότερους κρατουμένους.
Βιογραφικό
Ιδρυτής και διοικητής της Ιδιωτικής Στρατιωτικής Ομάδας Wagner
Γεννήθηκε το 1961 στην Αγία Πετρούπολη. Στα 18 του πιάστηκε να κλέβει και του επιβλήθηκε ποινή με αναστολή. Το 1981 συνελήφθη ξανά και καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκιση για ληστεία, απάτη και εμπλοκή εφήβων σε εγκλήματα. Του δόθηκε χάρη το 1988 και αφέθηκε ελεύθερος το 1990. Μετά την αποφυλάκιση αναμίχθηκε σε διάφορες επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης, απέκτησε το 15% των μετοχών στην αλυσίδα παντοπωλείων Contrast, ασχολήθηκε με καζίνα και άνοιξε αλυσίδα πολυτελών εστιατορίων. Ιδρυσε την εταιρία τροφοδοσίας Concord Catering, με την οποία πήρε πολυάριθμες κρατικές συμβάσεις για σίτιση σχολείων και δημοσίων υπαλλήλων. Το 2012 έλαβε συμβόλαιο αξίας 1,2 δισ. δολ. για ένα έτος για την παροχή γευμάτων στον ρωσικό στρατό. Κατηγορήθηκε για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016 και του επιβλήθηκαν κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Τον Σεπτέμβριο του 2022 ανακοίνωσε ότι από το 2014 είναι ο ιδρυτής και διοικητής της Wagner Group.
- Δείτε το σχετικό ρεπορτάζ:
