Είναι ο πρωταγωνιστής στην Τουρκία καθ’ οδόν για τον δεύτερο γύρο. Κάθε ώρα δίνει συνέντευξη στα κανάλια. Αλλά δεν είναι ούτε ο Ερντογάν ούτε ο Κιλιτσντάρογλου. Είναι ο Σινάν Ογάν, που το βράδυ των τουρκικών εκλογών βρέθηκε ξαφνικά από την αφάνεια στην κεντρική σκηνή. Τερμάτισε τρίτος και θα παίξει τον πλέον καθοριστικό ρόλο στη δεύτερη κάλπη της 28ης Μαΐου.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Μέχρι τώρα ο Ογάν δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιον από τους δύο υποψηφίους θα υποστηρίξει. Παζαρεύει, όμως, μαζί τους, θέτοντας τους όρους του. Ο Σινάν Ογάν, υποψήφιος της Συμμαχίας των Προγόνων, μιας σύμπραξης ακραίων εθνικιστικών κομμάτων, κέρδισε απρόσμενα το 5,2% των ψήφων. Δηλαδή ένα κρίσιμο κομμάτι της πίτας που ορέγονται και οι δύο βασικοί υποψήφιοι, αφού κανείς τους δεν πέρασε το όριο του 50%.
Ο 55χρονος Ογάν, ακαδημαϊκός που εργαζόταν για think tanks, μπήκε στην πολιτική με το MHP, το κόμμα των Γκρίζων Λύκων. Ηταν βουλευτής του από το 2011 έως το 2015.
Από τις αρχές της πολιτικής του καριέρας είχε θέσει σαν στόχο την ηγεσία του MHP. Αλλά «καθώς η δημοτικότητά του αυξανόταν, ο Μπαχτσελί άρχισε να τον βλέπει σαν απειλή κι έτσι η σχέση κατέρρευσε» λέει ο Μουράτ Γιλντίζ, πρώην σύμβουλος του MHP που εργαζόταν δίπλα στον Ογάν. Το 2017 ο Ογάν εκδιώχθηκε από το MHP επειδή διαφώνησε για τη συμμαχία του Μπαχτσελί με τον Ερντογάν.
Ακόμα και πριν από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής ο Ογάν δήλωνε ευθαρσώς ότι ψάχνει να ωφεληθεί από ένα πολιτικό αλισβερίσι: «Προφανώς δεν πρόκειται να γίνουμε συνεργάτες δωρεάν. Θα έχουμε απαιτήσεις, όπως υπουργεία». Βασική στρατηγική του είναι να παραγκωνιστούν όλα τα κουρδικά κόμματα, τα οποία ο ίδιος αποκαλεί «τρομοκράτες».
Ομως ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου έχουν και οι δύο κουρδική υποστήριξη. Ο Κιλιτσντάρογλου υποστηρίχτηκε από το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών, το κουρδικό HDP. Ο Ερντογάν έχει μια συμμαχία με το κουρδικό ισλαμιστικό ριζοσπαστικό κόμμα HÜDA-PAR, αλλά δεν θεωρείται κρίσιμη για τον αριθμό των ψηφοφόρων του. Ο Ογάν δήλωσε ότι θα υποστηρίξει «αυτόν που θα αποστασιοποιηθεί από την τρομοκρατία», δηλαδή τους Κούρδους στη «γλώσσα» του.
Και ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου θα έχουν συναντήσεις με τον Ογάν. Από τον Κιλιτσντάρογλου θα απαιτήσει δέσμευση ότι δεν θα συνεργαστεί με το HDP σε ορισμένα θέματα, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα πρέπει να «πουλήσει» τους Κούρδους που τον βοήθησαν να κερδίσει πλειοψηφίες στις ανατολικές πόλεις. Αν κάνει το χατίρι στον Ογάν, τότε χάνει αυτόματα τη στήριξη των Κούρδων.
Κατά τα άλλα, όμως, ο Κιλιτσντάρογλου μια χαρά συμφωνεί με τις ακραίες πολιτικές θέσεις του πρώην Γκρίζου Λύκου. Ο αναπληρωτής πρόεδρος της ομάδας του κόμματος Κιλιτσντάρογλου είπε στη Βουλή ότι είχαν μια «πολύ θετική» τηλεφωνική συνομιλία με τον Ογάν: «Δεν νομίζω ότι έχουμε διαφορές στις απόψεις μας. Δεν πιστεύω ότι έχουμε διαφορές ούτε στην εθνική μας στάση».
Από την άλλη, ο Ερντογάν, αν και ιδεολογικά κοντά, δεν έχει ανάγκη να κάνει ιδιαίτερες παραχωρήσεις στον Ογάν. Χρειάζεται μόλις ένα 0,5% για να συγκεντρώσει το απαραίτητο 50%. Αρα μπορεί να κάνει κάποια προσφορά στον Ογάν, αλλά μπορεί και όχι, αν αποφασίσει να μην του ζητήσει υποστήριξη.
Πραγματικός νικητής ο εθνικισμός
Η μεγάλη εικόνα είναι ότι η μοναδική ρητορική αυτή τη στιγμή στην Τουρκία, που διατρέχει όλα τα κόμματα, είναι η εθνικιστική. Πραγματικός νικητής των εκλογών αναδείχτηκε ο τουρκικός εθνικισμός. Εχουμε συνηθίσει να ακούμε αναλύσεις περί Τουρκίας που επικεντρώνονται στο χάσμα μεταξύ ισλαμιστών – κεμαλιστών, φιλελευθέρων – συντηρητικών. Αλλά σήμερα η βασική ιδεολογία που εκπροσωπείται από όλα τα κόμματα είναι ο εθνικισμός, με τον οποίο «παίζουν» όλοι στην Τουρκία, κυβέρνηση και αντιπολίτευση.
«Υπάρχουν σχεδόν 50 αποχρώσεις εθνικισμού στην Τουρκία» δήλωσε στο γαλλικό France-24 ο πολιτικός αναλυτής Γκιουνέι Γιλντίζ: «Το κύριο πολιτικό κίνημα της Τουρκίας είναι εθνικιστικό και οι εθνικιστές είναι παντού: περιλαμβάνουν συντηρητικούς κοσμικούς και αριστερούς πολιτικούς. Δεν αφήνει πολλά περιθώρια για πολιτικούς ελιγμούς στους υποψηφίους που θα διεκδικήσουν τις εκλογές».
Με δυο λόγια, μετά τον δεύτερο γύρο η Ελλάδα θα έχει να αντιμετωπίσει μια Τουρκία «ντοπαρισμένη» από υπερεθνικισμό περισσότερο από ποτέ, όποιος απ’ τους δυο κι αν κερδίσει. Εχει εξελιχθεί στην κυρίαρχη ατζέντα στην κοινωνία της χώρας, άρα ο επόμενος πρόεδρος θα την ακολουθήσει αναγκαστικά.
Ο Ογάν θέλει να καπελώσει την πιο υπερεθνικιστική βάση. Ο πρώην συνεργάτης του, Μουράτ Γιλντίζ, πιστεύει ότι απώτερος στόχος του Ογάν συνεχίζει να είναι το κόμμα του Μπαχτσελί, το MHP: «Ο,τι κάνει τώρα ο Ογάν πρέπει να ερμηνεύεται σε αυτό το πλαίσιο. Ακόμη και η υποψηφιότητά του για την προεδρία είναι άλλη μια κίνηση για να γίνει ηγέτης του MHP».
Οι ψήφοι που πήρε, πάντως, ήταν σε μεγάλο βαθμό διαμαρτυρίας, από μερίδα του κόσμου που δεν ήθελε τον Ερντογάν από τη μια, αλλά έβρισκε τον Κιλιτσντάρογλου «αδύναμο». Ο Ογάν μπορεί να νιώθει βασιλιάς τώρα, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι όσοι τον ψήφισαν συγκυριακά θα παραμείνουν πιστοί και στον δεύτερο γύρο.
Βιογραφικό
Τούρκος πολιτικός
Γεννήθηκε το 1967 στο Ιγκντίρ της Τουρκίας. Η οικογένειά του κατάγεται από το Αζερμπαϊτζάν. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο του Μαρμαρά και απέκτησε διδακτορικό στη Μόσχα. Από το 1993 έως το 2000 εργάστηκε ως αναπληρωτής κοσμήτορας στο Κρατικό Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Αζερμπαϊτζάν. Μεταξύ 1994 και1998 υπηρέτησε ως εκπρόσωπος του Τουρκικού Οργανισμού Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης του τουρκικού ΥΠΕΞ. Το 2000 άρχισε να εργάζεται στο Center for Eurasian Strategic Studies, ένα εθνικιστικό think tank της Τουρκίας. Το 2011 εξελέγη βουλευτής με το MHP των Γκρίζων Λύκων και το 2017 αποπέμφθηκε από το κόμμα. Τον περασμένο Μάρτιο προτάθηκε ως υποψήφιος της υπερεθνικιστικής Συμμαχίας ATA για τις προεδρικές εκλογές του 2023. Στον πρώτο γύρο συγκέντρωσε 5,2%.
