Είναι ο άνθρωπος που κατάφερε να συνδυάσει το όνομά του με τον όρο «κερδοσκοπία». Η δράση του αμφιλεγόμενη, με πολλές σκιές και τους εχθρούς του να αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία 30 χρόνια. Ο Τζορτζ Σόρος, στα 93 του πια, αποφάσισε να αποσυρθεί και να δώσει τη σκυτάλη στον γιο του, Αλεξάντερ.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Μαζί με το χρίσμα ο 37χρονος γόνος, που ήδη εμφανίζει παρόμοια δράση με αυτή του πατέρα του, καρπώνεται και μια μυθική περιουσία 25 δισ. δολ. Απόδειξη ότι η κερδοσκοπία ως επάγγελμα αποδίδει τα μέγιστα.
Πριν από μερικά χρόνια ο «Economist» έθετε ένα θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με το τι είναι τελικά ο Τζορτζ Σόρος: «Πώς ο ηλικιωμένος ζάπλουτος επενδυτής, που έχει κάνει λάβαρό του τη φιλανθρωπία, έφτασε να θεωρείται ο Νο 1 δημόσιος κίνδυνος και μισητό πρόσωπο για πολιτικούς από Ουάσινγκτον μέχρι Σκόπια;».
Στην πραγματικότητα, ο Τζορτζ Σόρος αξιοποίησε τον πλούτο του, προϊόν επενδύσεων ή αισχροκέρδειας (ανάλογα υπό ποια οπτική το βλέπει καθένας), για να διεισδύσει σε χώρες, με την πρόφαση του ανθρωπισμού και να παρεμβαίνει πολιτικά μέσω χρηματοδοτήσεων.
Ποια, αλήθεια, είναι η ιστορία της οικογένειας και πώς απέκτησε τον πλούτο της; Ο Τζορτζ Σόρος παρουσιάζεται ως ο εγγονός ενός αξιωματούχου που έκανε απογραφές κατασχεμένων περιουσιών Εβραίων. Ο πατέρας του Τζορτζ, Τίβανταρ Σόρος, αποκάλυψε στην αυτοβιογραφία του ότι στην κατεχόμενη από τους ναζί Βουδαπέστη προμήθευε με πλαστές ταυτότητες τους Εβραίους. Από τους πλούσιους πελάτες ζητούσε ό,τι μπορούσε να σηκώσει η αγορά.
Το σίγουρο είναι ότι από την οικογένεια Σόρος αυτός που σίγουρα έγινε δισεκατομμυριούχος είναι ο Τζορτζ. Αντί, όμως, η φιλανθρωπία του να χαρακτηρίζεται ευεργετική, «γέννησε» πολλούς εχθρούς. Ακόμα και στις ΗΠΑ! Το 2017 μια ομάδα Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών έστειλε επιστολή στον Ρεξ Τίλερσον, τότε υπουργό Εξωτερικών, στοχοποιώντας τον ρόλο της USAID (Οργανισμός των ΗΠΑ για τη Διεθνή Ανάπτυξη) στα Σκόπια, στηλιτεύοντας τη συνεργασία της USAID με το τοπικό Ιδρυμα Σόρος Open Society Foundations.
Αρχικά, τη δεκαετία του ’80, ο Σόρος υποστήριζε τη δημοκρατική μεταρρύθμιση σε κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Τη δεκαετία του 2000, όμως, το Κρεμλίνο τον κατηγόρησε ανοιχτά για τις εξεγέρσεις στα πρώην σοβιετικά γειτονικά της Ρωσίας κράτη. Το 2015 η ρωσική κυβέρνηση έδιωξε το παράρτημα του οργανισμού του Σόρος. Το ίδιο έπραξαν οι Λευκορωσία και Ουζμπεκιστάν.
«Stop Operation Soros»
Οι αντιδράσεις δεν άργησαν και σε Ρουμανία, Πολωνία, Ουγγαρία και Σκόπια. Υστερα από κατηγορίες ακόμα και για νοθεία σε εκλογές, δημιουργήθηκε το κίνημα «Stop Operation Soros».
Το χρήμα που μοιράζει ο Σόρος σε διάφορες ΜΚΟ, και όχι μόνο, αλλά και το γεγονός ότι παρουσιάζεται ως «αυτόκλητος» σωτήρας με μια ΙΧ κοσμοθεωρία που επιμένει να επιβάλλει προκαλούν συχνά βιτριολική κριτική. Οι ωμές παρεμβάσεις του άρχισαν να ξενίζουν. Οι δεξιοί Αμερικανοί βρέθηκαν απέναντί του όταν κατηγορούσε τον Τζορτζ Μπους Τζούνιορ, αλλά και όταν αποκαλούσε τον Τραμπ «απατεώνα».
Ο Τζορτζ Σόρος έγινε πανίσχυρος όταν κερδοσκόπησε το 1992 σε βάρος της λίρας -και του βρετανικού λαού κατά συνέπεια-, στραγγαλίζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας. Το 1998 καταδικάστηκε στη Γαλλία για παράνομη πρακτική συναλλαγών (insider trading).
Το διαχρονικό επιχείρημα της πλευράς Σόρος είναι ότι έχει δώσει δισεκατομμύρια για ευγενείς σκοπούς και ποτέ για προσωπικό όφελος. Το Ιδρυμα Σόρος ισχυρίζεται ότι έχει δωρίσει πάνω από 12 δισ. δολάρια.
Τώρα η σκυτάλη περνάει στον γιο του, ο οποίος δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να σταματήσει τις παρεμβάσεις: «Θα ήθελα πολύ το χρήμα να μην παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην πολιτική, αλλά, όσο η άλλη πλευρά το κάνει, θα πρέπει να συνεχίσουμε να το κάνουμε κι εμείς» είπε στην «WSJ». Το ίδρυμα κατευθύνει περίπου 1,5 δισ. δολάρια ετησίως σε ομάδες όπως αυτές που υποστηρίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο. Βασικό μέλημα του κληρονόμου είναι να αγωνιστεί κατά της πιθανότητας επιστροφής του Τραμπ στην εξουσία.
Ο Αλεξάντερ Σόρος βλέπει ότι το μοναδικό «γήπεδο» που δεν έκλεισε τις πόρτες και μπορεί να παίξει ακόμα το οικογενειακό ίδρυμα είναι τα Βαλκάνια. Σε πολλές άλλες χώρες υπάρχει συσσωρευμένη αγανάκτηση: ΗΠΑ, Βρετανία, Ρωσία, Λευκορωσία, Ουγγαρία, Ουζμπεκιστάν, Τουρκία, Αυστραλία, Πακιστάν, Αρμενία, Ινδία, Φιλιππίνες κ.α.
Ο Αλεξάντερ Σόρος δραστηριοποιείται ενεργά σε Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Σκόπια και Σερβία. Επιχειρεί, όμως, να διατηρεί επιρροή και στην Ελλάδα. Το 2021 αποφάσισε να κάνει παρέμβαση, σαν να του έπεφτε λόγος για το τείχος του Εβρου: «Η Ελλάδα δεν πρέπει να χτίζει ψηλότερα τείχη και να ενδίδει στον πανικό» «υπέδειξε» με ανάρτησή του στα social media.
Ο πατέρας του Τζορτζ Σόρος αποκαλούσε από τη δεκαετία του 1990 τα Σκόπια ως «Μακεδονία». Ο υιός Σόρος χρησιμοποιεί ως ορμητήριό του στα Βαλκάνια την Αλβανία. Εχει εξαιρετικές σχέσεις με τον Ράμα, προσκαλεί ανοιχτά Αφγανούς μετανάστες και χρηματοδοτεί την επιχειρηματικότητα των Ρομά.
Ομως, η άγαρμπη εμπλοκή του στα εσωτερικά των χωρών προκαλεί θυμό, καχυποψία και κατηγορίες περί αποσταθεροποίησης. Το 2019 ο τότε πρόεδρος της Αλβανίας Ιλίρ Μέτα δήλωσε ότι υπάρχει σχέδιο Σόρος για αποσταθεροποίηση. Τον Μάρτιο 2017 ο Βούτσιτς συνέδεε τον Σόρος με τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Σερβία. Τα σκοπιανά ΜΜΕ έχουν γράψει ότι ο Ζάεφ ζήτησε από τον Αλεξ Σόρος να χρηματοδοτήσει την προεκλογική του εκστρατεία.
Μπορεί, λόγω ηλικίας, ο Τζορτζ Σόρος να αποσύρεται, όμως με 25 δισ. περιουσία και ένα «χτισμένο» δίκτυο επιρροής στα Βαλκάνια, ο γιος του σκοπεύει να συνεχίσει με την ίδια συνταγή. Στον ίδιο αλλόκοτο και προκλητικά παρεμβατικό δρόμο του 92χρονου «γερακιού».
Βιογραφικό
Επιχειρηματίας, επενδυτής
Γεννήθηκε το 1930 στη Βουδαπέστη και το πραγματικό του όνομα είναι Γκιόργκι Σβαρτς. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και η μητέρα του ιδιοκτήτρια καταστήματος μεταξιού. Μετά τον πόλεμο μετακόμισε αρχικά στο Παρίσι και στη συνέχεια στην Αγγλία. Σπούδασε στο London School of Economics, με μεταπτυχιακό στη φιλοσοφία. Οταν αποφοίτησε, εργάστηκε σε εταιρία επενδύσεων στο Λονδίνο. Το 1954 προσελήφθη στη βρετανική τράπεζα Singer και δύο χρόνια αργότερα μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Το 1969 ίδρυσε hedge fund με 4.000.000 δολ. και το 1970 το Soros Fund Management. Κερδοσκόπησε το 1992 κατά της αγγλικής λίρας, με κέρδη 1 δισ. δολ. Είναι ιδρυτής του Ινστιτούτου Ανοιχτής Κοινωνίας, χρηματοδότης πολλών ΜΚΟ και φανατικός υπέρμαχος της παγκοσμιοποίησης.
