Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Το απεχθές πρόσωπο μιας μεταλλαγμένης Ευρώπης

Οι Ευρωπαίοι πολίτες εκλέγουν αύριο, Κυριακή, τους ευρωβουλευτές τους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα μεταθέσουν αμέσως μετά τις περισσότερες από τις εξουσίες τους στην πανίσχυρη και ασύδοτη προεδρία της Κομισιόν. Στο γραφειοκρατικό τέρας των Βρυξελλών, κοπιαρισμένο από το μοντέλο υδροκεφαλισμού της πρώην ΕΣΣΔ, δεσπόζει τα τελευταία πέντε χρόνια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Η Γερμανίδα γιατρός εξελέγη πρόεδρος της Κομισιόν το 2019 από το Ευρωκοινοβούλιο με ισχνή πλειοψηφία μόλις εννέα ψήφων. Οι υπερεξουσίες, όμως, που συγκεντρώνει στο πρόσωπό της η εκάστοτε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπερβαίνει όποια «θέλω» του Ευρωκοινοβουλίου και τα συμφέροντα των πολιτών.

Ειδικά μετά τις δομικές αλλαγές της τελευταίας 15ετίας, η προεδρία της Κομισιόν αποτελεί την «Ι.Χ. πρωθυπουργία της Ε.Ε.» που, μαζί με ένα κονκλάβιο εκλεκτών και λομπιστών, αποφασίζει κατά βούληση, δίχως να απαιτείται πρακτικά έγκριση από οποιονδήποτε και χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτεί. Η θητεία της Φον ντερ Λάιεν, που ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει την παραμονή στον θώκο της, αποτελεί το ιδανικό παράδειγμα προς αποφυγή για όσα δεν πρέπει να είναι η Ευρώπη. Η Γερμανίδα αντιπροσωπεύει το απεχθές πρόσωπο μιας μεταλλαγμένης γηραιάς ηπείρου.

Για πρώτη φορά η ηγεσία της Κομισιόν απασχόλησε τόσο πολύ και για τους λάθους λόγους. Η κολοσσιαία συμφωνία με τον Μπουρλά της Pfizer για τα υπερτιμημένα εμβόλια έγινε κρυφά από τους ευρωβουλευτές και τους φορολογουμένους. Για τουλάχιστον έναν μήνα, οι Φον ντερ Λάιεν και Μπουρλά αντήλλασσαν μηνύματα και τηλεφωνήματα, των οποίων κανείς δεν γνωρίζει το περιεχόμενο, πριν κλείσουν τελικά το ντιλ που ήταν αποτέλεσμα της προσωπικής… διπλωματίας μεταξύ των δύο. «Ηταν η μεγαλύτερη σύμβαση που έχει υπογραφεί ποτέ για εμβόλια κι έγινε με τον ευρωπαϊκό τρόπο» είχε δηλώσει η Ούρσουλα.

Μόνο που ο «ευρωπαϊκός τρόπος» της δεν περιελάμβανε διαδικασίες στο φως της ημέρας και είχε ως αποτέλεσμα να υπερπληρώσουν οι φορολογούμενοι 31 δισεκατομμύρια ευρώ πάνω από το κόστος παραγωγής. Το 2023, οι «New York Times» προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποτυχία της Κομισιόν να δημοσιοποιήσει τα περιβόητα -όσο κι εξαφανισμένα από την ίδια- SMS.

Kαμία κύρωση

Η Φον ντερ Λάιεν δεν έχει υποστεί μέχρι σήμερα καμία κύρωση για τις αντιθεσμικές μεθόδους της σε βάρος των Ευρωπαίων πολιτών, παρά το γεγονός ότι κλήθηκε από την Ευρωβουλή να καταθέσει για την υπόθεση. Η ίδια, όμως, φρόντισε να αθωώσει τον εαυτό της, αφού, όπως ανακοινώθηκε δίχως ντροπή, ο εσωτερικός έλεγχος που υποτίθεται ότι «έγινε από το συμβούλιο της προέδρου της Κομισιόν» δεν έδειξε παρανομίες.

Σε οποιοδήποτε μπρα ντε φερ μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου – Κομισιόν, νικήτρια είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία έχει μεταφερθεί τέτοια δύναμη ακριβώς για να προσπερνά όποιες αντιδράσεις των πολιτικών ομάδων και των ψηφοφόρων. Πρακτικά, η Φον ντερ Λάιεν έχει ανάγκη τους ευρωβουλευτές μόνο μέχρι να την εκλέξουν πρόεδρο. Υστερα μπορεί να τους αγνοεί όσο θέλει και να παζαρεύει με τους λομπίστες.

Αν και στην κυβέρνηση της Μέρκελ απέτυχε ως υπουργός Αμυνας, η Φον ντερ Λάιεν είχε ένα πολύ ισχυρό στήριγμα για να βρεθεί στο υψηλότερο πόστο της ευρωπαϊκής πυραμίδας: τις διασυνδέσεις της πανίσχυρης οικογένειάς της. Οι μέτριες ικανότητές της κρύβονται κάτω από το χαλί των διαπροσωπικών σχέσεων, της στήριξης από λομπίστες και, βέβαια, της πολιτικής πατερίτσας του Βερολίνου.

Τώρα, όμως, η Γαλλία φαίνεται να αντιδρά και ο Μακρόν βρίσκεται πιο κοντά στον Ντράγκι. Η Φον ντερ Λάιεν, κενή από ιδεολογίες και αναστολές, σύρεται να προσεγγίσει ακόμα και τη Μελόνι, αν και μέχρι πρότινος κατηγορούσε την Ιταλίδα ως υπέρμαχο της ευρωπαϊκής διάλυσης. Ακόμα και στη Γερμανία φαίνεται να επικρατεί πια δυσανεξία για τη Φον ντερ Λάιεν. Η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) δεν ενισχύει την εκστρατεία της προέδρου της Κομισιόν, ενώ καμία προεκλογική αφίσα δεν έχει σχετική αναφορά, κάτι που ήδη σχολιάζεται στη Γερμανία.

Πέρα από τα κούφια λόγια, η Ευρώπη δεν μπορεί να οραματίζεται ένα φωτεινότερο μέλλον όταν το οικοδόμημά της καταλήγει σε ασύδοτους προέδρους που κολυμπούν στα σκάνδαλα, όπως η Φον ντερ Λάιεν.

Το 2019, το όνομά της βρέθηκε στο επίκεντρο υπόθεσης διαφθοράς όσο ήταν υπουργός Αμυνας της Γερμανίας για συμβάσεις άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ σε εξωτερικούς συμβούλους. Και τότε η Φον ντερ Λάιεν κατέστρεψε τα αποδεικτικά στοιχεία. Μετά διόρισε στην Ε.Ε. έναν ανίκανο φίλο της και του έδινε δημόσιο χρήμα, σχεδόν 1,5 εκατ. ευρώ. Ακόμα, στηρίζει δικτατορικούς προέδρους, όπως της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Ανεξάρτητα από το αν επανεκλεγεί ή όχι, η Φον ντερ Λάιεν δεν αποδείχθηκε αρκετή για την ηγεσία της Ευρώπης. Οι αξίες της, το ηθικό της εκτόπισμα και οι αντιλήψεις της δεν κατάφεραν να σπρώξουν την Ε.Ε. ένα βήμα μπροστά. Αντίθετα, προκάλεσαν πισωγύρισμα ακόμα και σε θεσμικό επίπεδο.

Πρωταγωνίστησε σε σκάνδαλα, αγνόησε τους δημοκρατικούς θεσμούς, έκανε μυστικά και προσωπικά deals με επιχειρηματίες, αφαίρεσε μέχρι και όποια υπολείμματα ταυτότητας είχαν απομείνει στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Μια ενδεχόμενη νέα θητεία της θα ριζώσει περισσότερο τη διαφθορά και την ασυδοσία στις Βρυξέλλες.

Βιογραφικό

Γερμανίδα πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Γεννήθηκε το 1958 στο Βέλγιο. Είναι κόρη Χριστιανοδημοκράτη πρώην υπουργού, προέδρου της Κάτω Σαξονίας, και σπούδασε Ιατρική στο Ανόβερο. Το 2015 αποδείχθηκε ότι έκανε λογοκλοπή στο διδακτορικό της. Πήρε διάφορους κυβερνητικούς ρόλους ως προστατευομένη της Ανγκελα Μέρκελ. Το 1986 παντρεύτηκε τον γιατρό Χάικο φον ντερ Λάιεν, μέλος της ιστορικής οικογένειας, και απέκτησαν επτά παιδιά. Είναι πολύγλωσση και της αρέσει η ιππασία. Το 2005 διορίστηκε ομοσπονδιακή υπουργός Οικογενείας και το 2010 εξελέγη αντιπρόεδρος του CDU. Το 2013 διορίστηκε υπουργός Αμυνας της Γερμανίας, πόστο στο οποίο παρέμεινε ως τον Ιούλιο 2019. Στις 16 Ιουλίου 2019 εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με ισχνή πλειοψηφία. Εχει ανακοινώσει την υποψηφιότητά της για νέα θητεία.