Το Εθνικό Κέντρο Καινοτομίας Εναλλακτικών Πρωτεϊνών (NAPIC) του Ηνωμένου Βασιλείου έλαβε 15 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας (19,5 εκατομμύρια δολάρια) από τους Βρετανούς φορολογούμενους για να ενισχύσει τον τομέα των εναλλακτικών πρωτεϊνών στη χώρα.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο του κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKRI), το καλλιεργημένο κρέας και οι πρωτεΐνες με βάση τα έντομα θα μπορούσαν σύντομα να αποτελέσουν «ένα βιώσιμο και θρεπτικό μέρος» της διατροφής των Βρετανών. Τα τελευταία χρόνια, ο βρετανικός Τύπος έχει προωθήσει την ιδέα της υιοθέτησης των βρώσιμων εντόμων ως εναλλακτική λύση για την κατανάλωση κρέατος. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υγιεινά λίπη, βιταμίνες και μέταλλα και έχουν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, διαβεβαιώνουν τα μέσα ενημέρωσης τους Βρετανούς.
«Βρετανικές επιχειρήσεις προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα κύμα γύρω από την εκτροφή εντόμων», «Τα βρώσιμα έντομα και το κρέας που παράγεται στο εργαστήριο είναι στο μενού», “Θα τρώγατε έντομα αν ήταν πιο νόστιμα;” και «Γιατί ήρθε η ώρα να αγκαλιάσουμε τα βρώσιμα έντομα;». έγραφαν οι τίτλοι ειδήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο, τονίζοντας ότι η παγκόσμια αγορά πρωτεϊνών εντόμων αναμένεται να φθάσει τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030.
Ποιοι βρίσκονται πίσω από την προώθηση της εντομοφαγίας;
Η εντομοφαγία, δηλαδή η κατανάλωση εντόμων, έχει προωθηθεί ενεργά από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), το οποίο επιμένει ότι η κατανάλωση εντόμων «μπορεί να αντισταθμίσει την κλιματική αλλαγή με πολλούς τρόπους» και να αποτρέψει την «επικείμενη επισιτιστική κρίση», καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια άτομα μέχρι το 2050, ενώ μόλις το 4% της καλλιεργήσιμης γης παραμένει διαθέσιμο.
Το 2013, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) εξέδωσε έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως τρώνε έντομα ως μέρος της παραδοσιακής τους διατροφής. Το 2014, η βελγική υπηρεσία ασφάλειας τροφίμων AFSCA ενέκρινε την πώληση 10 ειδών σκουληκιών και γρύλων στη βελγική αγορά, εκμεταλλευόμενη μια χαλαρή ερμηνεία ενός νόμου της ΕΕ του 1997 σχετικά με τα «νέα τρόφιμα». Οι Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία και η Φινλανδία ενέκριναν επίσης έντομα για κατανάλωση. Το 2017, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο επέτρεψαν τη χρήση επτά ειδών εντόμων ως ζωοτροφών σε ιχθυοκαλλιέργειες.
Τον Μάιο του 2021, η ΕΕ ενέκρινε επίσημα το πρώτο έντομο, τον κίτρινο αλευρώδη, ως τρόφιμο για τον άνθρωπο. Μέχρι το 2023, τέσσερα έντομα είχαν εγκριθεί από την Επιτροπή της ΕΕ: ο κίτρινος αλευρώδης, η μεταναστευτική ακρίδα, ο γρύλος του σπιτιού και ο μικρός αλευρώδης. Η υπηρεσία ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ είχε επισημάνει τότε ότι σύντομα θα μπορούσαν να εγκριθούν άλλα οκτώ έντομα.
Η Κομισιόν ισχυρίζεται ότι «τα περιβαλλοντικά οφέλη από την εκτροφή εντόμων για τρόφιμα βασίζονται στην υψηλή αποδοτικότητα των εντόμων όσον αφορά τη μετατροπή των ζωοτροφών, στις λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, στη μικρότερη χρήση νερού και καλλιεργήσιμων εκτάσεων και στη χρήση της βιομετατροπής με βάση τα έντομα ως εμπορεύσιμη λύση για τη μείωση των αποβλήτων τροφίμων».
Ποιες είναι οι εταιρείες που θέλουν να βάλουν έντομα στα πιάτα μας;
Οι EnviroFlight (ΗΠΑ), Innovafeed (Γαλλία), HEXAFLY (Ιρλανδία), Protix (Κάτω Χώρες), Global Bugs (Ταϊλάνδη), Entomo Farms (Καναδάς) και Ynsect (Γαλλία) αναφέρονται ως βασικοί παίκτες στην αγορά.
Οι Ευρωπαίοι πιστεύεται ότι είναι οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με τις πρωτεΐνες εντόμων, με τη γαλλική εταιρεία Ynsect, που ιδρύθηκε το 2011, και την ολλανδική εταιρεία παραγωγής συστατικών εντόμων Protix, που ιδρύθηκε το 2009. Οι εταιρείες πρωτεϊνών εντόμων προσελκύουν μεγάλες επενδύσεις από παγκόσμια ιδρύματα και κολοσσούς τροφίμων. Το 2017, η Protix άντλησε 50,5 εκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια και δανειακά κεφάλαια, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη επένδυση στον κλάδο εκείνη τη στιγμή.
Οι ΗΠΑ έσπευσαν να το αντιληφθούν, με το Ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς να χορηγεί 100.000 δολάρια στο All Things Bugs το 2012 για τη διερεύνηση της παραγωγής τροφίμων από έντομα. Δύο αμερικανικές εταιρείες τροφίμων, η ADM και η Cargill, επένδυσαν τον Σεπτέμβριο του 2022 το ποσό των 250 εκατομμυρίων δολαρίων στη γαλλική εταιρεία πρωτεϊνών εντόμων Innovafeed. Το 2023, ο αμερικανικός κολοσσός τροφίμων Tyson επένδυσε περίπου 58 εκατομμύρια δολάρια στην Protix.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η αγορά εδώδιμων εντόμων έφτασε τα 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 και αναμένεται να ανέλθει στα 9,04 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2029.
Τα έντομα μπορεί να είναι τοξικά, αλλά οι υποστηρικτές της εντομοφαγίας δεν νοιάζονται
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κατανάλωση βρώσιμων εντόμων μπορεί να οδηγήσει σε αλλεργικές αντιδράσεις, ιδίως σε άτομα με άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα ή αλλεργικά δερματικά εξανθήματα. Τα άτομα με αλλεργία στα οστρακοειδή – το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού – είναι πιθανό να υποστούν αλλεργικές αντιδράσεις μετά την κατανάλωση εντόμων λόγω του εξωσκελετού τους από χιτίνη.
Τα εδώδιμα έντομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν εγκριθεί από την ΕΕ, είναι συχνά μολυσμένα με παθογόνους μικροοργανισμούς και παράσιτα που αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο και το ζωικό κεφάλαιο, κατέληξε μελέτη του 2019 από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Warmia και του Mazury της Πολωνίας.
Εν τω μεταξύ, η έρευνα και η προπαγάνδα σχετικά με την κατανάλωση εντόμων έχει ήδη γίνει πηγή πλούτου για ερευνητές, εταιρείες μέσων ενημέρωσης, ομιλητές και διεθνή φόρουμ.
