Ενώ η Ελλάδα δρομολογεί την ενίσχυση και αναβάθμιση της αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας και εν αναμονή των ισραηλινών αντιποίνων κατά του Ιράν για την επίθεση της 1ης Οκτωβρίου, δύο εξελίξεις που έλαβαν χώρα εντός του ίδιου 24ώρου επιτρέπουν διαπιστώσεις που αναδεικνύουν, με τον πιο εμφατικό τρόπο, την πολυπλοκότητα, δυσκολία, δυναμική φύση του εγχειρήματος και πρωτίστως την αδυναμία ύπαρξης αεράμυνας μηδενικής διαπερατότητας.
- Από το Περικλή Ζορζοβίλη
Η πρώτη εξέλιξη αφορά την περαιτέρω ενίσχυση της ισραηλινής αεράμυνας με αμερικανικά μέσα υψηλών επιδόσεων, ενώ η δεύτερη, επιτυχημένη επίθεση της Χεζμπολάχ με μη επανδρωμένο αεροσκάφος (ΜΕΑ – Unmanned Aerial Vehicle – UAV) αυτοκτονίας. Οι προαναφερθείσες διαπιστώσεις σε συνδυασμό με τη γεωγραφία του ελληνικού θεάτρου επιχειρήσεων, την ανυπαρξία «ουδέτερης ζώνης» και τον -συνεπεία αυτής- πολύ μικρό χρόνο έγκαιρης προειδοποίησης λόγω άμεσης γειτνίασης της απειλής (σε αντίθεση με την περίπτωση Ισραήλ – Ιράν), την εξαπλάσια σχεδόν έκταση της χώρας μας σε σχέση με το Ισραήλ, την παρούσα μορφή της τουρκικής απειλής αλλά και την εξέλιξή της στο προβλεπτό μέλλον αποτελούν κρίσιμες παραμέτρους στον σχεδιασμό της ελληνικής αρχιτεκτονικής αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας.
Την Κυριακή 13 Οκτωβρίου, το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ δημοσιοποίησε την επιχειρησιακή ανάπτυξη προσωπικού και των μέσων μίας πυροβολαρχίας του συστήματος τερματικής άμυνας περιοχής μεγάλου υψομέτρου (THAAD: Terminal High Altitude Area Defense) του στρατού των ΗΠΑ στο Ισραήλ, για «να συμβάλει στην ενίσχυση της αεράμυνας του Ισραήλ μετά τις άνευ προηγουμένου επιθέσεις του Ιράν κατά του Ισραήλ στις 13 Απριλίου και ξανά στις 1 Οκτωβρίου». Δεν είναι η πρώτη φορά που πυροβολαρχία THAAD αναπτύσσεται στην περιοχή. Σύμφωνα με τη σχετική δήλωση, «ο πρόεδρος (των ΗΠΑ) είχε δώσει εντολή στις ένοπλες δυνάμεις να αναπτύξουν πυροβολαρχία THAAD στη Μέση Ανατολή πέρυσι, μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, για να υπερασπιστεί τα αμερικανικά στρατεύματα και τα συμφέροντα στην περιοχή».
Η ανάπτυξη μίας ή περισσότερων αμερικανικών πυροβολαρχιών THAAD, καθώς από τη δήλωση δεν προκύπτει αν η πυροβολαρχία που είχε αναπτυχθεί πέρυσι συνεχίζει να βρίσκεται στην περιοχή ή έχει αποσυρθεί, συνιστά ουσιαστική και σημαντική συμμετοχή την αεράμυνα του Ισραήλ, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση βαλλιστικών βλημάτων μικρού (έως 1.000 χλμ.), μεσαίου (1.000 έως 3.000 χλμ.) και ενδιάμεσου (3.000 έως 5.000 χλμ.) βεληνεκούς εντός ή εκτός της ατμόσφαιρας κατά τη διάρκεια της τερματικής φάσης της πτήσης τους.
Εκτιμάται ότι ο λόγος για την ανάπτυξη του THAAD είναι ότι η ιρανική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου, σε αντίθεση με την προηγούμενη της 13ης Απριλίου, που περιελάμβανε περίπου 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (ΜΕΑ) αυτοκτονίας, 30 βλήματα πλεύσης (cruise) και περίπου 120 βαλλιστικά βλήματα, πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά με περίπου 200 βαλλιστικά βλήματα. Λόγω μεγαλύτερης ταχύτητας πτήσης, τα βαλλιστικά βλήματα αποτελούν δυσκολότερο στόχο, καθώς ο διαθέσιμος χρόνος αντίδρασης στον αμυνόμενο μειώνεται σημαντικά. Για παράδειγμα, η απόσταση των 1.000 χλμ. μεταξύ Ισραήλ και Ιράν καλύπτεται από βαλλιστικό βλήμα σε περίπου 15 λεπτά, από βλήμα πλεύσης σε περίπου 90 λεπτά και από ΜΕΑ σε έξι έως επτά ώρες.
Πιθανά αυτή είναι η αιτία για το μειωμένο ποσοστό αναχαίτισης (με βάση όσα δημοσιεύθηκαν, εκτιμάται σε περίπου 80%-90%) σε σχέση με το ποσοστό που είχε ανακοινωθεί από το υπουργείο Αμυνας του Ισραήλ για την επίθεση της 13ης Απριλίου, το οποίο ανερχόταν σε 99%.
Προβληματισμός
Η επιτυχής προσβολή του στρατοπέδου στην Μπινιαμίνα από το ΜΕΑ της Χεζμπολάχ είχε δυσανάλογο αντίκτυπο σε σχέση με το απόλυτο μέγεθος των ανθρώπινων απωλειών που προκάλεσε, που όμως ήταν πολλαπλάσιες αυτών που προκάλεσαν οι δύο ιρανικές επιθέσεις. Δημιούργησε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της ισραηλινής αεράμυνας κατά των ΜΕΑ και ανάγκασε το υπουργείο Αμυνας του Ισραήλ, σε λιγότερο από 24 ώρες, τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου, να διεξαγάγει πρόχειρη διαγωνιστική διαδικασία με σκοπό την -με ταχύτατες διαδικασίες- επιλογή και εντός μηνών επιχειρησιακή ανάπτυξη νέων συστημάτων άμυνας κατά των ΜΕΑ.
Απέδειξε επίσης ότι, ακόμη και στην περίπτωση πλήρως ενεργοποιημένης και σε πολεμική ετοιμότητα αεράμυνας, όπως η ισραηλινή, εξελιγμένης, με πολύ υψηλό βαθμό ολοκλήρωσης συστημάτων και με άμεση αμερικανική υποστήριξη στην επιτήρηση, έγκαιρη προειδοποίηση, διαχείριση μάχης και εκπομπή πυρών, με αδιαμφισβήτητη επιχειρησιακή εμπειρία και εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα, είναι αδύνατον να εξασφαλιστεί μηδενική διαπερατότητα.
Οτι με άρτια σχεδίαση – συντονισμό και τις κατάλληλες τακτικές και τεχνικές, όχι κατ’ ανάγκη καινοτόμες, ο αντίπαλος μπορεί να πετύχει πλήγματα με ισχυρό αντίκτυπο, όπως απέδειξε ο συνδυασμός στόχου (εστιατόριο) με τον χρόνο εκδήλωσης της επίθεσης (κατά το διάστημα λήψης του δείπνου από το προσωπικό). Αρα, οι ελληνικές αναφορές περί αδιαπέραστων θόλων είναι όχι μόνο ανακριβείς, αλλά και επικίνδυνες, καθώς καλλιεργούν στον γενικό πληθυσμό την ψευδαίσθηση απόλυτης ασφάλειας.
Τέλος, η επιχειρησιακή ανάπτυξη της αμερικανικής πυροβολαρχίας THAAD και γενικά η άμεση και ευρεία αμερικανική υποστήριξη στην αεράμυνα του Ισραήλ, εκτός του υψηλού πολιτικού συμβολισμού, θα πρέπει να αξιολογηθεί και ως ισχυρή ένδειξη των πολύ αυξημένων απαιτήσεων σε μέσα και πόρους που απαιτεί η αντιμετώπιση ενός συνεχούς βελτιούμενου, ποιοτικά και ποσοτικά, επιθετικού οπλοστασίου.
Το χτύπημα από μη επανδρωμένο, τύπου Mirsad
Την προηγούμενη Κυριακή, περίπου στις 7 το βράδυ, μη επανδρωμένο αεροσκάφος (ΜΕΑ) τύπου Mirsad (γνωστό στο Ιράν ως Ababil-T), το κύριο ΜΕΑ αυτοκτονίας που χρησιμοποιεί η Χεζμπολάχ, έπληξε με επιτυχία στρατόπεδο-κέντρο εκπαίδευσης της επίλεκτης ταξιαρχίας Golani των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, στην πόλη Μπινιαμίνα της περιφέρειας της Χάιφα.
Συγκεκριμένα, το ΜΕΑ έπληξε το εστιατόριο του στρατοπέδου, όπου είχε συγκεντρωθεί προσωπικό για τη λήψη του δείπνου, με αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων στρατιωτών, όλοι τους ηλικίας 19 ετών, και τον τραυματισμό επιπλέον 58 στρατιωτών, εκ των οποίων επτά υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς και 14 λιγότερο σοβαρούς. Σε δηλώσεις του τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 14 Οκτωβρίου, ο υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι, εκπρόσωπος Τύπου των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, επιβεβαίωσε ότι η προσέγγιση του ΜΕΑ στον στόχο δεν ενεργοποίησε τον συναγερμό, ώστε το προσωπικό να λάβει τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας.
Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε δύο ΜΕΑ που εισήλθαν στον εναέριο χώρο του Ισραήλ από τη θάλασσα, τα οποία εντοπίστηκαν από τα ισραηλινό σύστημα αεροπορικού ελέγχου, που περιλαμβάνει και τους επίγειους σταθμούς ραντάρ. Εξ αυτών, το ένα ΜΕΑ καταρρίφθηκε ανοιχτά των ακτών βόρεια της Χάιφα και το δεύτερο άρχισε να καταδιώκεται από ισραηλινά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Ομως, καθώς το ισραηλινό σύστημα αεροπορικού ελέγχου απώλεσε το ίχνος του στόχου, πιθανότητα λόγω πτήσης του σε πολύ χαμηλό ύψος, θεωρήθηκε ότι είτε είχε συντριβεί στο έδαφος είτε καταρρίφθηκε, οπότε δεν δόθηκε συναγερμός.
*πηγή: εφημερίδα «Κυριακάτικη Δημοκρατία»
