Σε τεντωμένο σχοινί βρίσκονται οι διμερείς σχέσεις Γαλλίας-Αλγερίας με αφορμή την άρνηση της Aλγερινής κυβέρνησης να ξαναδεχθεί στο έδαφός της Αλγερινούς μετανάστες, πού το Παρίσι έχει χαρακτηρίσει ανεπιθύμητους εξαιτίας συμπεριφορών πού προσβάλλουν τις αρχές της γαλλικής δημοκρατίας και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των Γάλλων πολιτών. Το μεταξύ τους κλίμα βάρυνε ακόμα περισσότερο μετά την τελευταία τρομοκρατική επίθεση Αλγερινού υπηκόου στην Μιλούζ, όπου έχασε την ζωή του ένας άνθρωπος και τραυματίστηκαν άλλοι επτά.
- Του Ευάγγελου Χοζοβίτη
Από την πρώτη του προεδρική θητεία το 2017, ο Μακρόν επιχείρησε να έρθει πιο κοντά στό Αλγέρι επικρίνοντας την αποικιοκρατία. Αναγνώρισε τα «ασυγχώρητα εγκλήματα», όπως χαρακτηριστικά είχε πεί το 2021, πού διέπραξε η Γαλλική αστυνομία εναντίον των Αλγερινών πού βγήκαν στους δρόμους του Παρισιού στις 17 Οκτωβρίου του 1961. Βέβαια, για την πρωτοφανή αιματοχυσία εκείνης της βραδιάς, δεν λογοδότησαν ποτέ οι υπαίτιοί της και μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων. Ανατέθηκε σε επιτροπή ιστορικών να προτείνουν μέτρα συμφιλίωσης, ενώ τόν Αύγουστο του 2022 επισκέφθηκε το Αλγέρι, για δεύτερη φορά από την αρχή της προεδρικής του θητείας, με σκοπό να επισφραγίσει μία νέα εταιρική σχέση. Τι συνέβη λοιπόν στο μεταξύ;
Γιατί οι δύο χώρες συγκρούονται διπλωματικά, γεωπολιτικά και οικονομικά εδώ και αρκετό καιρό; Ο πραγματικός λόγος της νέας έντασης έχει ονοματεπώνυμο: Δυτική Σαχάρα. Μια περιοχή που βρίσκεται νοτιοδυτικά του Μαρόκου , πολύ πλούσια σε φυσικούς πόρους, η οποία διεκδικείται τόσο από το Μαρόκο όσο και από την Αλγερία. Η τελευταία στηρίζει με κάθε τρόπο το Μέτωπο “Πολισάριο”, το οποίο χρόνια τώρα ζητά την ανεξαρτησία της Δυτικής Σαχάρας.
Η επίσημη αναγνώριση – από πλευράς του Γάλλου Προέδρου, τον περασμένο Ιούλιο – τού σχεδίου κυριαρχίας που παρουσίασε το Μαρόκο για την εν λόγω περιοχή, θεωρήθηκε από το Αλγέρι ως προδοσία και απόλυτη ευθυγράμμιση του Ελυζέ με το Ραμπάτ.
Το τέλος της γαλλικής ουδετερότητας, πού μετρούσε περισσότερα από τριάντα χρόνια, οδήγησε σε μία σειρά αντιποίνων σε όλα τά επίπεδα από πλευράς της Αλγερίας. Χαρακτηριστικά αναφέρω τη μείωση κατά 30% του διμερούς εμπορίου από το περασμένο καλοκαίρι.
Όπως δήλωσε ο διευθυντής ερευνών του γαλλικού CNRS και πολιτικός επιστήμων Ζαν-Νοέλ Φερί, «η Γαλλία είχε να κάνει μία επιλογή. Οφείλοντας να επιλέξει ανάμεσα στις χρόνιες ψυχρές σχέσεις της με την Αλγερία και την αποκατάσταση των δεσμών με το Μαρόκο, μετά από χρόνια διπλωματικών κρίσεων επέλεξε το Μαρόκο». Τον Οκτώβριο του 2024 ο Μακρόν, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του και από μία πολυμελή αντιπροσωπεία ισχυρών επιχειρηματιών, κρατικών εταιρειών και καλλιτεχνών, επισκέφθηκε το Ραμπάτ οριστικοποιώντας την στροφή προς το δυτικόφιλο βασίλειο. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο έχουν προγραμματιστεί κοινά στρατιωτικά γυμνάσια Γαλλίας-Μαρόκου, όχι μακριά από τά σύνορα με την Αλγερία- ένα επιπλέον γεγονός πού μεγαλώνει τη ρήξη στις σχέσεις Γαλλίας και Αλγερίας.
Μια σειρά από πρώην και νυν κυβερνητικά στελέχη στο Παρίσι, προεξάρχοντος του Υπουργού Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιώ, ζητούν την καταγγελία της συμφωνίας του 1968 πού διέπει το καθεστώς μετακίνησης, απασχόλησης καί διαμονής πολιτών από την Αλγερία στο γαλλικό έδαφος με ιδιαίτερα εύνοικούς όρους σε σχέση με το τι ισχύει για άλλους μετανάστες από τις πρώην αποικίες. Ο Εμμανουέλ Μακρόν τάσσεται υπέρ μίας επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας του 1968 και όχι υπέρ της καταγγελίας της όπως θα ήθελε ο Υπουργός Εσωτερικών αλλά και ο Πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαιρού. Σύμφωνα με ιστορικούς, περίπου εφτά εκατομμύρια Γάλλοι που ζούν στη Γαλλία συνδέονται με την Αλγερία, είτε ως απόγονοι Αλγερινών, είτε ως απόγονοι Γάλλων πού ζούσαν στην Αλγερία μέχρι την ανεξαρτησία της χώρας.
Περίπου τρία εκατομμύρια από αυτούς έχουν διπλή υπηκοότητα. Ο Σέρζ Σλάμα , καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ, αναφέρει πώς «κάθε φορά πού υπάρχει κρίση μεταξύ Γαλλίας και Αλγερίας , επανέρχεται στο προσκήνιο το θέμα της μετανάστευσης».
Η αλήθεια είναι ότι οι γαλλο-αλγερινές σχέσεις αποτελούν χρόνια πληγή. Οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών χρονολογούνται σχεδόν δύο αιώνες. Από την μακρά αποικιοκρατία πού ξεκίνησε το 1830 μέχρι τον αιματηρό πόλεμο της ανεξαρτησίας 1954-1962. Η Αλγερία είναι ο εφιάλτης πού έχει στοιχειώσει τη Γαλλική κοινωνία. Ένα θλιβερό παρελθόν πού δεν την αφήνει να ησυχάσει. Δεν είναι τυχαίο ότι συνεχίζεται αδιάλειπτα η έκδοση ιστορικών βιβλίων και μυθιστορημάτων με θέμα εκείνη τη σκοτεινή περίοδο.
Ανατρέχοντας στα αρχεία του Ιδρύματος Charles de Gaulle, διάβασα ξανά την ιστορική ομιλία του στρατηγού Ντε Γκώλ στις 4 Ιουνίου 1958 στο Αλγέρι, μπροστά σε ένα τεράστιο πλήθος υποστηρικτών της Γαλλικής Αλγερίας αλλά και μουσουλμάνων πού ήταν υπέρ της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας. Η φράση του στρατηγού πού έμεινε στην ιστορία ήταν «Σας κατάλαβα – Je vous ai compris!». Μια φράση με την οποία ο πολιτικός Ντε Γκώλ έδινε και στα δύο μέρη αυτό πού ήθελαν να ακούσουν. Αναλυτές εκείνης της περιόδου προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τι πραγματικά επιδίωκε με αυτήν την φράση ο ιδρυτής της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας.
Σε συνέντευξή του το 1966 στον δημοσιογράφο της “Le Monde’” Andre Passeron, ο στρατηγός φώτισε την στρατηγική πού ακολούθησε στο καυτό θέμα της Αλγερίας. «Οφειλα να πάρω προφυλάξεις , να πάω σταδιακά και έτσι φτάσαμε εκεί…». Εννοώντας ότι ο τελικός στόχος ήταν η ανεξαρτησία της Αλγερίας. Μια απόφαση πού ό ίδιος την πλήρωσε ακριβά. Αρκεί να θυμηθούμε το πραξικόπημα των στρατηγών στις 22 Απριλίου του 1961 και την απόπειρα δολοφονίας του από την μυστική ακροδεξιά παραστρατιωτική οργάνωση ΟΑS.
Η περίπλοκη διαδικασία συμφιλίωσης στο πέρασμα των δεκαετιών δεν απέδωσε τά αναμενόμενα. Τα τεράστια λάθη ενσωμάτωσης των Αλγερινών στην γαλλική κοινωνία, η γκετοποίηση των μεταγενέστερων γενεών και κυρίως η ισλαμική τρομοκρατία, με την εμπλοκή αρκετών από αυτούς, παγιοποίησαν μία έντονη αρνητική θέση τής κοινής γνώμης.
Δημοσκόπηση έδειξε ότι το 71% των Γάλλων έχει κακή εικόνα για την Αλγερία, ενώ το 61% τάσσεται υπέρ της ανάκλησης της συμφωνίας του 1968.
Το 84% ζητάει να ανασταλεί η χορήγηση βίζας ,προκειμένου να αναγκαστεί το Αλγέρι να πάρει πίσω τους επικίνδυνα “ασεβείς” προς τη Γαλλία υπηκόους του. Το μεταναστευτικό είναι θηλιά στον λαιμό της Γαλλίας. Της προκαλεί ασφυξία. Η ισλαμοποίησή της φαίνεται να αποτελεί δρόμο χωρίς επιστροφή. Δεν είναι τυχαίο ότι το 75% είναι υπέρ ενός δημοψηφίσματος, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το ακανθώδες θέμα του μεταναστευτικού. Ο Μακρόν, γνωρίζοντας ότι το εύρος της Αλγερινής κοινότητας στη Γαλλία είναι πολύ μεγάλο, προσπαθεί να ισορροπήσει την κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά μέλη της έχουν δικαίωμα ψήφου στις Γαλλικές εκλογές .
Τελικά, η Αλγερία είναι το Βιετνάμ της Γαλλίας; Η απάντηση είναι καταφατική. Και, δυστυχώς, Ντε Γκώλ δεν υπάρχει πιά.
Πηγή: Εστία της Κυριακής
