Η Ευρώπη και ο Καναδάς βρίσκονται σε διαδικασία αναθεώρησης της στρατηγικής τους για τις αγορές μαχητικών αεροσκαφών, με ιδιαίτερη έμφαση στην εξάρτησή τους από τα αμερικανικά αεροσκάφη, όπως το F-35.
Η ανησυχία έχει αυξηθεί λόγω των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και της αβεβαιότητας που επικρατεί γύρω από τις δεσμεύσεις της Ουάσινγκτον προς τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει δημιουργήσει έντονα ερωτήματα σχετικά με την δέσμευση των ΗΠΑ στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών χωρών σε περίπτωση ρωσικής επιθετικότητας, εντείνοντας τις αμφιβολίες για το αν οι δυτικές χώρες πρέπει να συνεχίσουν να εξαρτώνται από αμερικανικά συστήματα.
Στον Καναδά, ο νέος πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, σε μια εποχή οικονομικών πιέσεων και εντάσεων με τις ΗΠΑ, έχει ζητήσει από τον υπουργό Άμυνας, Μπιλ Μπλερ, να επανεξετάσει την αγορά των F-35. Η χώρα είχε συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στην ανάπτυξη του μαχητικού, αλλά ο Κάρνεϊ ζητά να εξεταστούν άλλες λύσεις για την ανανέωση του στόλου του Καναδά, λαμβάνοντας υπόψη την αλλαγή του γεωπολιτικού κλίματος και την πολιτική του Τραμπ. Η Πορτογαλία ακολουθεί παρόμοια πορεία, με τον υπουργό Άμυνας της χώρας να εκφράζει τις αμφιβολίες του για τη συνέχιση των παραγγελιών F-35 λόγω των πρόσφατων θέσεων των ΗΠΑ.
Το F-35, το οποίο αποτελεί το πιο ακριβό και εξελιγμένο σύστημα όπλων που έχει ποτέ κατασκευάσει η Αμερική, συνδυάζει τεχνολογία stealth, ευελιξία και επιθετικές δυνατότητες, και θεωρείται από τους Αμερικανούς στρατηγούς ως το αεροσκάφος του μέλλοντος. Ωστόσο, το κόστος κάθε αεροσκάφους αγγίζει τα 85 εκατομμύρια δολάρια (78 εκατομμύρια ευρώ), ενώ αν συνυπολογιστούν οι υποδομές και τα ανταλλακτικά, το κόστος φτάνει τα 150 εκατομμύρια δολάρια (137 εκατομμύρια ευρώ). Εν τω μεταξύ, οι ανησυχίες έχουν ενταθεί σχετικά με την εξάρτηση των συμμάχων από τις ΗΠΑ για την υποστήριξη και τις αναβαθμίσεις του συστήματος, αφού το F-35 απαιτεί συνεχή τεχνολογική υποστήριξη από τις ΗΠΑ για να παραμείνει λειτουργικό στο πεδίο της μάχης. Αν οι σχέσεις με την Ουάσινγκτον επιδεινωθούν, ενδέχεται να υπάρξουν καθυστερήσεις στις αναβαθμίσεις, κάτι που θα μπορούσε να καθιστά το αεροσκάφος, ή ακόμα και ολόκληρο τον στόλο, ανενεργό.
Αντίθετα, χώρες όπως η Σουηδία, η Γαλλία και η Ιταλία προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις, όπως το Saab Gripen, το Eurofighter Typhoon και το Dassault Rafale. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα αεροσκάφη δεν διαθέτει τις ίδιες ικανότητες αόρατης τεχνολογίας με το F-35. Το Saab Gripen, που κατασκευάζεται στη Σουηδία, είναι σημαντικά φθηνότερο από το F-35 και έχει χρησιμοποιηθεί από χώρες όπως η Τσεχία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία. Ο Eurofighter Typhoon, που κατασκευάζεται από κοινοπραξία ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών, έχει χρησιμοποιηθεί από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Ιταλία. Εν τω μεταξύ, το γαλλικό Dassault Rafale χρησιμοποιείται από τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις και έχει παραχθεί και για εξαγωγή σε χώρες όπως η Αίγυπτος και η Ινδία.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία φαίνεται να είναι έτοιμη να επενδύσει περισσότερο στην ανάπτυξη και παραγωγή δικών της συστημάτων, με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να ενισχύει τις προσπάθειές του για να πείσει τους συμμάχους να στραφούν σε ευρωπαϊκούς κατασκευαστές και να προμηθευτούν αεροσκάφη Rafale αντί για F-35. Αν οι ευρωπαϊκές χώρες προχωρήσουν σε αύξηση της παραγωγής τους, αυτό θα μπορούσε να πλήξει τα κέρδη των αμερικανικών αμυντικών εταιρειών, προκαλώντας σοβαρές ανησυχίες στον αμερικανικό αμυντικό τομέα για το μέλλον των εξαγωγών των F-35.
Τα F-35 θεωρούνται επικίνδυνα λόγω των εξαιρετικά εξαρτημένων τεχνικών χαρακτηριστικών τους από τις ΗΠΑ και της αδυναμίας των άλλων χωρών να αναλάβουν πλήρη έλεγχο της συντήρησης και των αναβαθμίσεών τους. Αν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ επιδεινωθούν, αυτό μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα για τις χώρες που βασίζονται σε αυτό το σύστημα, καθώς το αεροσκάφος απαιτεί συνεχή ενημέρωση λογισμικού και τεχνολογικών υποδομών από αμερικανικές εταιρείες. Επιπλέον, τα F-35 ενδέχεται να αποτελούν στόχους για κυβερνοεπιθέσεις λόγω των τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων που μεταφέρονται και αποθηκεύονται, γεγονός που δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των στρατηγικών πληροφοριών των χωρών που τα χρησιμοποιούν. Αυτοί οι παράγοντες καθιστούν το F-35 λιγότερο αξιόπιστο και πιο επικίνδυνο, δεδομένου ότι η εξάρτηση από εξωτερικές χώρες για την πλήρη λειτουργία του μπορεί να καταστήσει το αεροσκάφος ευάλωτο σε στρατηγικούς εκβιασμούς και πολιτικές αβεβαιότητες.
Με την κατάσταση να εξελίσσεται και τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη να είναι αβέβαιες, η αναζήτηση εναλλακτικών αεροσκαφών στην Ευρώπη και τον Καναδά φαίνεται να αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική. Αυτό μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, η οποία είναι περισσότερο από ικανή να αναπτύξει τα συστήματα που χρειάζεται εντός της επόμενης δεκαετίας.
Δείτε Επίσης: