Μπλακ άουτ στην Ισπανία: Αποκαταστάθηκε το 90% του δικτύου – Τα τρία σενάρια που εξετάζονται

Η πρωτόγνωρη δοκιμασία που βίωσε η Ισπανία χθες, όταν γενικευμένο μπλακ άουτ βύθισε ολόκληρη τη χώρα στο σκοτάδι, προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών, βρίσκεται αδιαμσιφβήτητα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινότητας, εγείροντας εύλογα ερωτήματα.

Η αιφνίδια διακοπή της ηλεκτροδότησης προκάλεσε πανικό, αναστάτωση και μεγάλη ανασφάλεια σε όλη την Ιβηρική Χερσόνησο, την ώρα που οι αρμόδιες αρχές καταβάλλουν συνεχείς προσπάθειες για την πλήρη αποκατάσταση του προβλήματος και τη διαλεύκανση των αιτίων που προκάλεσαν αυτή τη σπάνια κρίση.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του διαχειριστή του εθνικού δικτύου ηλεκτροδότησης της Ισπανίας (REE), μέχρι τις 04:00 τα ξημερώματα τοπική ώρα (03:00 ώρα Ελλάδας), το 87,37% του ηλεκτρικού δικτύου είχε ήδη αποκατασταθεί. Η σταδιακή επαναφορά της ηλεκτροδότησης αποτελεί ανακούφιση για εκατομμύρια Ισπανούς που βρέθηκαν αιφνιδιασμένοι μέσα σε λίγες στιγμές χωρίς φως, επικοινωνία ή βασικές υπηρεσίες.

Παρά τη σχετική πρόοδο στην αποκατάσταση, τα αίτια της διακοπής παραμένουν αδιευκρίνιστα κι ως εκ τούτου οι έρευνες συνεχίζονται εντατικά, με σκοπό να διακριβωθεί τι ακριβώς συνέβη και ακολούθως να ληφθούν μέτρα πρόληψης μελλοντικών παρόμοιων περιστατικών.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης και μέτρα ασφαλείας

Η ισπανική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το μέτρο αυτό ισχύει κυρίως για τις περιοχές που έχουν αιτηθεί σχετική υποστήριξη, όπως η Μαδρίτη, η Ανδαλουσία και η Εστρεμαδούρα. Για την ενίσχυση της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας, έχουν ήδη αναπτυχθεί περίπου 30.000 αστυνομικοί σε κρίσιμα σημεία.

Η ξαφνική απώλεια ρεύματος προκάλεσε σκηνές χάους σε πολλές ισπανικές πόλεις. Τα αεροπορικά δρομολόγια ανεστάλησαν, οι επικοινωνίες μέσω κινητών τηλεφώνων διακόπηκαν, και μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, όπως το τουρνουά τένις Madrid Open, αναγκάστηκαν να διακοπούν. Στη Βαρκελώνη, οι πολίτες έκαναν τα ψώνια τους με το φως από τα κινητά τους, ενώ στη Μαδρίτη άνθρωποι χρησιμοποιούσαν φακούς για να κινηθούν στους δημόσιους χώρους.

Στους δρόμους επικράτησε πανικός: άνθρωποι κατέκλυσαν τα ΑΤΜ για να προμηθευτούν μετρητά, καθώς οι ψηφιακές συναλλαγές ήταν αδύνατες. Η αναζήτηση τηλεφωνικού σήματος γέμισε τις πλατείες και τα πεζοδρόμια με σαστισμένους πολίτες, ενώ κόρνες και σειρήνες ηχούσαν ασταμάτητα. Υπάλληλοι γραφείων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα κτίριά τους, και δεν έλειψαν οι ανακουφισμένες μαρτυρίες όσων απέφυγαν να εγκλωβιστούν σε ανελκυστήρες.

Τα τρία σενάρια

Παρόλο που η ηλεκτροδότηση αποκαθίσταται σταδιακά, το μεγάλο ερώτημα παραμένει: τι προκάλεσε μια τόσο εκτεταμένη βλάβη σε ένα ανεπτυγμένο και σύγχρονο ενεργειακό σύστημα; Οι αρχές εργάζονται πυρετωδώς για να δώσουν απαντήσεις, ενώ οι πολίτες ελπίζουν να μην επαναληφθεί ένα τέτοιο φαινόμενο που ανέδειξε πόσο εύθραυστες μπορούν να αποδειχθούν οι υποδομές μιας σύγχρονης κοινωνίας.

Ο διαχειριστής του ισπανικού δικτύου ηλεκτροδότησης, η Red Eléctrica (REE), υποστηρίζει ότι το περιστατικό ήταν «εξαιρετικά σπάνιο» και «εντελώς ασυνήθιστο», αποδίδοντας το αρχικά σε πρόβλημα του ίδιου του ηλεκτρικού δικτύου. Η ιδιαιτερότητα της Ιβηρικής Χερσονήσου, όπου Ισπανία και Πορτογαλία μοιράζονται ένα ενιαίο ηλεκτρικό σύστημα, φαίνεται να έχει παίξει ρόλο στην έκταση της κρίσης.

Πορτογαλικές πηγές αναφέρουν ότι η γενικευμένη διακοπή οφείλεται σε ανισορροπία τάσης που οδήγησε σε κατάρρευση του συστήματος. Σύμφωνα με τις πρώτες τεχνικές αναλύσεις, μια απότομη μεταβολή στο φορτίο του δικτύου πυροδότησε αλυσιδωτές αστοχίες, επιτείνοντας τη διακοπή.

Παρά τις τεχνικές ερμηνείες, δεν λείπουν και οι φωνές που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης. Ορισμένα διεθνή μέσα ενημέρωσης, όπως το Γαλλικό Πρακτορείο AFP, αναφέρουν ότι οι έρευνες δεν έχουν αποκλείσει την πιθανότητα ενός κακόβουλου χτυπήματος που στόχευσε την ενεργειακή υποδομή της Ιβηρικής. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που να τεκμηριώνουν αυτό το σενάριο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που δημοσιεύθηκαν και από την ΕΡΤ, οι ερευνητές εξετάζουν τρία κυρίαρχα σενάρια για τα αίτια της διακοπής:

Κυβερνοεπίθεση: Ένα ενδεχόμενο στο οποίο χάκερς θα μπορούσαν να προκαλέσουν στοχευμένες παρεμβάσεις στο ενεργειακό δίκτυο, οδηγώντας σε γενικευμένη κατάρρευση.

Υπερπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές: Η μεγάλη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακά και αιολικά πάρκα, συνδυασμένη με μειωμένη κατανάλωση λόγω κλιματολογικών συνθηκών, ενδέχεται να προκάλεσε ασταθή συμπεριφορά στο δίκτυο.

Διακυμάνσεις θερμοκρασίας και «ανώμαλες ταλαντώσεις»: Απότομες μεταβολές στη θερμοκρασία ενδέχεται να προκάλεσαν ασυνήθιστες ηλεκτρικές ταλαντώσεις, οδηγώντας σε αποσταθεροποίηση και τελικά σε ολική πτώση του συστήματος.

«Μην ακούτε εικασίες»

Για το σοβαρό περιστατικό, μίλησε και ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ. Σε σύντομο μήνυμά του προς τον ισπανικό λαό, τόνισε πως δεν πρέπει κανείς να ακούει εικασίες και πως το ρεύμα έχει επανέλθει σημαντικά στα βόρεια και στα νότια, χάρη στις διασυνδέσεις του δικτύου με τη Γαλλία και το Μαρόκο.

Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με φυσικό αέριο επαναλειτουργούν σε όλη τη χώρα.

«Δεν έχουμε ακόμη συμπερασματικές πληροφορίες για τα αίτια. Για αυτό ζητώ από τους πολίτες, όπως το κάναμε και σε παλαιότερες κρίσεις, να ενημερώνονται από επίσημες πηγές», είπε συγκεκριμένα ο Ισπανός πρωθυπουργός και εξέφρασε την ελπίδα να αποκατασταθεί γρήγορα η βλάβη ενώ διαβεβαίωσε ότι το κράτος είναι «επί ποδός».

Ο Σάντσεθ σημείωσε επίσης ότι τα συστήματα πληρωμών και ψηφιακών συναλλαγών λειτουργούν κανονικά και δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα δημόσιας ασφάλειας. Οι τηλεπικοινωνίες όμως είναι «σε κρίσιμο σημείο» και για αυτό οι πολίτες θα πρέπει «να χρησιμοποιούν τα τηλέφωνά τους με υπευθυνότητα και μόνο για σύντομες κλήσεις».

Δείτε επίσης:

• Ισπανία: Η ηλεκτροδότηση αποκαταστάθηκε στο 35,1% σε όλη τη χώρα
• Το απόλυτο χάος σε Ισπανία και Πορτογαλία μετά το μπλακ άουτ – Έκτακτη σύγκλιση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας 
• Ισπανία: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω του μπλακ άουτ – Αποκαθίσταται σταδιακά η ηλεκτροδότηση