Μεγάλο Σάββατο, λίγες ώρες πριν από την Ανάσταση, η σπουδαία κυρία του θεάτρου και του κινηματογράφου Κατερίνα Χέλμη αποφάσισε να ταξιδέψει στους ουρανούς.
- Από το Νίκο Νικόλιζα
Αθόρυβα, ταπεινά, όπως πέρασε στο διάβα της ζωής της για περισσότερα από 60 χρόνια, βυθίζοντας στη θλίψη χιλιάδες Έλληνες που την αγάπησαν κυρίως από τους κινηματογραφικούς της ρόλους. Δεν έκανε υπερβολικά πολλές ταινίες. Μόλις 25. Ωστόσο ήταν τέτοιοι οι ρόλοι, που την καθιέρωσαν και το εκτόπισμά της ήταν μοναδικό. Στη μνήμη μας θα μείνει πάντα η κινηματογραφική πόρνη του Βασίλη Γεωργιάδη στα «Κόκκινα Φανάρια», αλλά και η «στρίγκλα» σύζυγος του Δημήτρη Παπαμιχαήλ στην ταινία «Η αγάπη μας».
Για την καριέρα της θα γραφούν πολλά, καθώς και η ίδια μέσα από συνεντεύξεις της αναφερόταν με πάθος και χωρίς περιστροφές. Ακόμα και για τους ρόλους της πόρνης που της έδιναν οι σκηνοθέτες. Ωστόσο εμείς θα αποκαλύψουμε την «άγνωστη» Κατερίνα Χέλμη. Τη σπουδαία εκείνη γυναίκα, η οποία μαζί με τον σύζυγό της, ιστορικό και ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, εδώ και πολλά χρόνια είχαν αφιερώσει τη ζωή τους σε φιλανθρωπίες.
Ηταν το 2006, όταν μου τηλεφώνησε να βρεθώ μαζί της και με τον σύζυγό της στα νότια προάστια, παραλιακά, εκεί όπου είχε και μια εξοχική κατοικία. Για περίπου μία εβδομάδα βρέθηκα κοντά της, κάνοντας ακόμα πιο δυνατή τη γνωριμία μας. Το τηλέφωνό της δεν σταματούσε να χτυπάει, άλλοτε για συνεντεύξεις και συνεργασίες και άλλοτε για να την… ευχαριστήσουν. Παραξενεύτηκα. Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί τόσες ευχαριστίες. Στο βλέμμα μου όλο περιέργεια, η ίδια απάντησε κάπως κεκαλυμμένα. «Από κάποια ιδρύματα που προσφέρω» μου είπε και χαμογελώντας έκλεισε τη συζήτηση εκεί. Μερικά χρόνια αργότερα, εντελώς τυχαία θα πληροφορηθώ πως εδώ και δεκαετίες το ζευγάρι έδινε άλλοτε χρήματα και άλλοτε είδη πρώτης ανάγκης όχι σε ένα, ούτε σε δύο ιδρύματα, αλλά, όπως με πληροφόρησαν συνάδελφοί της, ξεπερνούσαν τα δέκα. Δεν το έμαθε ποτέ κανένας!
Η οικονομική κατάσταση τόσο η δική της όσο και τους συζύγου της, τους επέτρεπαν να είναι κοντά σε ιδρύματα, σε δομές αλλά και σε οικογένειες που τους είχαν ανάγκη. Οταν το 2010 βρέθηκα για ακόμα μια φορά στην οικία της στα βόρεια προάστια, το σπίτι έμοιαζε όχι απλά αρχοντικό, αλλά μιας οικογένειας που είχε πολύ μεγάλη μόρφωση, με πίνακες μεγάλης αξίας, με πιάνο εποχής και κειμήλια που άρεσαν τόσο στην ίδια όσο και στον πολυαγαπημένο της σύζυγο. Σε αυτή τη συνάντησή μας και συνέντευξη, μου είχε αποκαλύψει και τη μεγάλη της αγωνία κάποτε να αποκτήσει ένα παιδί.
«Αλλά σε τι κόσμο θα το έφερνα» μονολογούσε. Και σε άλλη φράση της επικροτούσε «την απόφαση του Θεού» να μην της δώσει αυτό που τόσο λαχταρούσε στα πολύ νεανικά της χρόνια. Μιλούσε με πάθος για την ανιψιά της, την οποία θεωρούσε παιδί της. «Σε αυτή έχω μεγάλη αδυναμία» ήταν η φράση που συνήθιζε να λέει. Και αυτή η ανιψιά είναι που καλείται να έρθει από τη Γερμανία όπου διαμένει μόνιμα και να διαχειριστεί όλη τη διαδικασία του τελευταίου «αντίου» στη μεγάλη ηθοποιό. Σύμφωνα με όσα μας μετέφερε φιλικό πρόσωπο της μεγάλης ηθοποιού, δεν είναι απίθανο, αν και εφόσον είχε προνοήσει να αφήσει διαθήκη, σε αυτή εκτός από την πολυαγαπημένη της ανιψιά να συμπεριλαμβάνεται και κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα, καθώς η ίδια αμέσως μετά και τον θάνατο του πολυαγαπημένου της συζύγου είχε αφιερωθεί ακόμα περισσότερο στις φιλανθρωπίες.
O θάνατος που τη γονάτισε
Για την Κατερίνα Χέλμη, η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει από τον Αύγουστο του 2019, όταν ο πολυαγαπημένος της σύζυγος και παιδικός της έρωτας Κωνσταντίνος Σβολόπουλος έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας εντελώς μόνη στη ζωή τη μεγάλη ηθοποιό. «Ενα τεράστιο σπίτι με μια ψυχή μέσα, είναι ένα άδειο σπίτι» έλεγε για τη μοναξιά που την είχε κυριεύσει μετά τον θάνατο του συζύγου της. Το σπίτι στα βόρεια προάστια χωρίς τον μεγάλο της έρωτα ήταν ένα τίποτα. Η ίδια, μάλιστα, λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του πολυαγαπημένου της είχε μιλήσει στην «Espresso» για τον χαμό του, δείχνοντας πόσο μεγάλη αγάπη του είχε. «Ο,τι και να πω, παιδί μου, είναι λίγο. Θέλω να κρατήσω όλα αυτά που έζησα για εμένα. Μου λείπει η αύρα του από το σπίτι, μου λείπουν τα πάντα. Γυρίζω μέσα στο σπίτι και μου λείπει. Τι να σου πω, δεν έχω λόγια πλέον…».
Η Κατερίνα Χέλμη έζησε στο πλευρό του Κωνσταντίνου Σβολόπουλου μια ζωή σαν παραμύθι για περισσότερο από μισό αιώνα, αλλά σπάνια μιλούσε δημοσίως για τα υπέροχα αισθήματα που έτρεφε για εκείνον, τα οποία και ήταν αμοιβαία! Σε μία από αυτές τις σπάνιες συνεντεύξεις της το 2017 στην «Καθημερινή» είχε πει: «Φιλία ήταν στα παιδικά μας χρόνια. Ωστόσο αποφασίσαμε να παντρευτούμε στα 50 μας. Εκεί αποφασίζει κανείς ότι θα είναι σοβαρός, ευγενής, ευαίσθητος για τον συνοδοιπόρο του».
Στην ίδια συνέντευξη η ηθοποιός μιλούσε και για τη μητρότητα που δεν κατάφερε να γευτεί. «Εχω την ανιψιά μου και τα τρία παιδιά της. Ο χρόνος δεν με φοβίζει, ούτε ο θάνατος, αρκεί να μην υποφέρω».
Στο πλευρό του σπουδαίου Κωνσταντίνου Σβολόπουλου η Κατερίνα Χέλμη ευτύχησε να ζήσει συγκλονιστικές στιγμές. Οπως τότε που εκείνος ανακηρύχθηκε διδάκτωρ στα πανεπιστήμια του Στρασβούργου και της Αθήνας, αλλά και το 1990, όταν ανέλαβε τη διεύθυνση του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Γ. Kαραμανλής», του οποίου υπήρξε συνιδρυτής με τον Kωνσταντίνο Tσάτσο. Μάλιστα, έγραψε και τη βιογραφία του Εθνάρχη. Το 2010 ήταν πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο θρήνος της Χρονοπούλου για τη φίλη της
Ο θάνατος της Κατερίνας Χέλμη, στα 83 της, δεν βύθισε στο πένθος μόνο τους δεκάδες χιλιάδες του ελληνικού σινεφίλ, αλλά και συναδέλφους της μεγάλης πρωταγωνίστριας. Μία από αυτές, με την οποία διατηρούσαν φιλία πάνω από μισό αιώνα, είναι και η Μαίρη Χρονοπούλου. Αλλωστε, η μεγάλη πρωταγωνίστρια ήταν και η αφορμή η Κατερίνα Χέλμη να πάρει τον ρόλο στα «Κόκκινα Φανάρια», με αποτέλεσμα να της ανοιχτούν διάπλατα οι πόρτες της κινηματογραφικής καριέρας.
Η μεγάλη πρωταγωνίστρια, με πολύ πόνο μιλάει στην «Espresso» για τη μεγάλη της θλίψη από την απώλεια της πολυαγαπημένης της φίλης. «Οταν με πληροφόρησαν για τον θάνατο της Κατερίνας, ένας κόμπος στο στομάχι με κυρίευσε και φυσικά ήμουν άρρωστη όλες τις ημέρες από τη στενοχώρια μου. Τι μπορώ να πω εγώ για το φευγιό της αγαπημένης μου φίλης. Από τότε που γνωριστήκαμε στα “Κόκκινα Φανάρια” μέχρι και σήμερα που έφυγε, κρατήσαμε μια βαθιά φιλία. Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι να έχουν δύο ηθοποιοί αλληλοεκτίμηση; Η Κατερίνα ήταν ένα πολύ καλό και ταλαντούχο κορίτσι.
Σπουδαία θεατρίνα και μορφωμένη. Τότε, λοιπόν, στα “Κόκκινα Φανάρια” της είπα να περάσει από το θέατρο για να δει έναν ρόλο. Την είδε ο Δαμιανός και ο Γαλανός, ο συγγραφέας, και αμέσως την ενέκριναν. Με την Κατερίνα κάναμε πολλή παρέα και εκτός θεάτρου. Ηταν ένα πολύ ευαίσθητο παιδί, γεμάτο καλοσύνη. Τελευταία φορά βρεθήκαμε στο Χυτήριο, όταν εκείνη μιλούσε σε μια εκδήλωση. Θα μου λείψουν πολύ και ο ευαίσθητος χαρακτήρας της και το χιούμορ της και οι αναμνήσεις μας».
