Μια ανάσα πριν από την εκδίκαση της υπόθεσης του εγκλήματος των Τεμπών, η κυβέρνηση, με μία διάταξη – έκτρωμα, προσπαθεί να φιμώσει τη δημοσιογραφική μετάδοση της δίκης!
- της Μαίρης Μπενέα, εφημερίδα «Εστία»
Πρόκειται, για διάταξη του υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία πέρασε ύπουλα, χωρίς να ανέβει στη διαβούλευση και περιλαμβάνεται στο άρθρο 31του νόμου 5119/2024, που ψηφίστηκε στις 4 Ιουλίου, με την οποία ορθώνονται ανυπέρβλητα εμπόδια στη δημοσιογραφική κάλυψη, ειδικά σε δίκες μείζονος ενδιαφέροντος, όπως η υπόθεση των Τεμπών.
Κι αυτό παρά τη συνταγματική κατοχύρωση της δημοσιότητας των δικών, καθώς σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 93), οι δίκες είναι δημόσιες και οι πολίτες έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να γνωρίζουν ακόμα και σε πραγματικό χρόνο τα πεπραγμένα εντός των δικαστηρίων!
Mε τη νέα διάταξη αντικαταστάθηκε το 1ο εδάφιο του άρθρου 8 του νόμου του 2002, που καθιέρωνε την απαγόρευση της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης των δικών, εκτός εάν υπάρχει σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα και του δικαστηρίου, που να το επιτρέπει.
Με τη νέα διάταξη, ο περιορισμός της δημοσιογραφικής κάλυψης επεκτείνεται και στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα, όπως ορίζεται, πλέον «απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και η κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου».
Σύμφωνα με τη διάταξη, «απαγορεύεται αποτύπωση της δίκης μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου».
Μόνο κατ’ εξαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει αυτήν την κάλυψη, εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι.
Ως γνωστόν όμως, κανένας δημοσιογράφος δεν χρησιμοποιεί εντός δικαστηρίου συσκευές ηχογράφησης και βέβαια κανείς δεν έχει ειδικό λογισμικό, που να μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό. Αντιθέτως, αυτό που κάνουμε όσοι παρακολουθούμε καθημερινά δικαστικές υποθέσεις είναι να κρατάμε σημειώσεις, σε χαρτί ή σε κινητό τηλέφωνο ή σε υπολογιστή, με τους ακριβείς διαλόγους όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων στις δίκες.
Αυτό ακριβώς κάνουν και δεκάδες δημοσιογράφοι – μέλη των Παρατηρητηρίων πολύκροτων δικών με τεράστιο κοινωνικό ενδιαφέρον, όπως η δίκη της Χ.Α. (στη δημιουργία του οποίου είχε συναινέσει και η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η δίκη για το Ζακ Κωστόπουλο, γιά την «Κιβωτό του Κόσμου», για τη Mόρια, την Ηλιούπολη (τράφικινγκ), του Λιγνάδη και άλλες.
Πλέον με αυτή τη διάταξη σχεδόν απαγορεύεται αυτή η δυνατότητα καταγραφής των πρακτικών της δίκης και το βάρος της απόδειξης περί υποτιθέμενης ηχογράφησης αντί να πέφτει στον δικαστή μεταφέρεται στον δημοσιογράφο, καθώς αυθαίρετα θα μπορούν να απομακρύνονται από το δικαστήριο οι δημοσιογράφοι, με το φόβο προσαγωγής τους!
Η ενέργεια της Κυβέρνησης να περιορίσει, κατ΄ουσίαν την ακριβή πληροφόρηση στις δίκες μείζονος ενδιαφέροντος – αφού αυτές έχουν και τη μεγαλύτερη δημοσιογραφική κάλυψη – προκάλεσε πολλά ερωτηματικά, για το χρόνο, που επελέγη να περάσει από τη Βουλή η συγκεκριμένη διάταξη, καθώς συμπίπτει με το κλείσιμο του κοινοβουλίου, για τις θερινές διακοπές.
Ακόμη περισσότερα ερωτηματικά όμως προκαλεί, γιατί ,ειδικά τώρα, η Κυβέρνηση απαγορεύει, “την αποτύπωση της δίκης μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό”, όπως ακριβώς αναφέρεται στη διάταξη 31 του νέου νόμου, όταν τα τελευταία χρόνια, δεν είχε υπάρξει πρόβλημα, για τα “παρατηρητήρια” των δικών, αρχής γενομένης, μάλιστα, με την κάλυψη της δευτεροβάθμιας δίκης της “Χρυσής Αυγής”, που βρίσκεται σε εξέλιξη, όπου καλύπτονταν τα τεκταινόμενα εντός της δικαστικής αίθουσας.
Μήπως η σπουδή της Κυβέρνησης, συνδέεται με μία ακόμη απόπειρα “μπαζώματος” της δημοσιότητας της για την υπόθεση των Τεμπών, καθώς επίκειται η δίκη για το πολύνεκρο έγκλημα;
Μέχρι την περασμένη Παρασκευή 5 Ιουλίου, παρέμενε σε ισχύ ο νόμος του 2002 σύμφωνα με τον οποίο απαγορευόταν η τηλεοπτική ή ραδιοφωνική μετάδοση και κινηματογράφηση ή μαγνητοσκόπηση κάθε δίκης.
Μάλιστα ο νόμος 2002, για την απαγόρευση της ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης των δικών, ψηφίστηκε τότε στο παρά πέντε της έναρξης της δίκης, για την υπόθεση της “17 Νοέμβρη”.
Μήπως κάτι τέτοιο συμβαίνει και τώρα, καθώς στο παρά πέντε της έναρξης της δίκης, για το έγκλημα των Τεμπών, η κυβέρνηση πέρασε το νόμο, που περιορίζει και σχεδόν καταργεί την δημοσιογραφική κάλυψη της δίκης!
Για να γίνει σαφής η στοχοποίηση της δημοσιογραφικής κάλυψης, στην αιτιολογική έκθεση ο νομοθέτης κάνει ξεκάθαρη αναφορά στη δημοσίευση περιεχομένου μιας δίκης σε ιστοσελίδες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το σκεπτικό ότι έτσι «η δίκη μεταδίδεται σε αόριστο αριθμό ατόμων».
Νομικοί και δικαστικοί κύκλοι, τόνισαν στην «Εστία της Κυριακής» ότι, είναι προφανές πως η συγκεκριμένη διάταξη στρέφεται ανοιχτά κατά του ίδιου του αγαθού της ενημέρωσης και καταπατά μια σειρά συνταγματικά κεκτημένα δεκαετιών που, όπως φαίνεται, έχουν ενοχλήσει μέρος της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας. Η τροποποίηση δημοσιεύτηκε την περασμένη Παρασκευή 5 Ιουλίου, ωστόσο κάποιοι δικαστές την πληροφορήθηκαν άμεσα, επιβάλλοντας ουσιαστικά την μη κάλυψη της δίκης.
Η πρώτη περίπτωση
Ενδεικτικό του τι πρόκειται να ακολουθήσει και σε άλλες δίκες, είναι το γεγονός ότι, σε Τριμελές Πλημμελειοδικείο περιφέρειας, η Πρόεδρος ανακοίνωσε από έδρας: «Θέλω να ενημερώσω τους δημοσιογράφους ότι με μια νέα διάταξη που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, δεν επιτρέπεται η αναμετάδοση της δίκης».
Παρόντες ήταν δημοσιογράφοι του Παρατηρητηρίου The Case, της δημοσιογραφικής πλατφόρμας OmniaTV, οι οποίοι απάντησαν ότι, καταγράφουν χωρίς λογισμικό, ωστόσο η απάντηση της προέδρου ήταν ρητή: «Και πάλι, είναι θέμα ερμηνείας. Πώς θα ερμηνευθεί η διάταξη από τον εισαγγελέα». Έτσι, οι δημοσιογράφοι σταμάτησαν την καταγραφή με τα λάπτοπ τους και αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την αίθουσα, υπό τον φόβο μιας πιθανής προσαγωγής.
Καταγγέλλει αυτό που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ!
Η κυβερνητική προσπάθεια φίμωσης της δημοσιογραφικής κάλυψης των δικών προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Εξέδωσε σκληρή ανακοίνωση, που κατήγγειλε την Κυβέρνηση και ζήτησε την απόσυρση του νόμου, όταν όμως – και αυτό είναι το περίεργο – οι βουλευτές του, είχαν ήδη ψηφίσει (!) το νομοσχέδιο και τη συγκεκριμένη διάταξη, που φιμώνει την ενημέρωση στις δίκες.
Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ανέφερε ότι, η «σπουδή της κυβέρνησης Μητσοτάκη και δη του ανεκδιήγητου υπ. Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη να απαγορεύσουν στην ουσία την ακριβή πληροφόρηση για τέτοιες δίκες αποτελεί πλήγμα στη θεμελιώδη αρχή της δημοσιότητας της δίκης […]. Καλούμε τους δικηγορικούς συλλόγους και τις δημοσιογραφικές ενώσεις να αντιδράσουν στην αυταρχική νομοθετική ρύθμιση, την οποία πρέπει η κυβέρνηση άμεσα να αποσύρει».
Το ίδιο το βράδυ ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης απάντησε, κατηγορώντας τον ΣΥΡΙΖΑ ότι, έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, καθώς όπως ανέφερε «δεν μπορεί να διαβάσει απλές διατυπώσεις μιας ισχύουσας από το 2002 ρύθμισης», ενώ κατέβαλλε προσπάθεια να υποβαθμίσει το θέμα, ισχυριζόμενος ότι, το μόνο που προστέθηκε στις απαγορεύσεις μετάδοσης μιας δίκης είναι αυτή «μέσω ίντερνετ».
Εκτός από το ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ, θετική ψήφο στη διάταξη, για τον περιορισμό της δημοσιότητας των δικών έδωσε και το ΠΑΣΟΚ, ενώ αρνητικά ψήφισαν το ΚΚΕ, η ΝΙΚΗ, η ΠΛΕΥΣΗ και οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ, ενώ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ δήλωσαν παρόν.
Οι πρώτοι, που αντέδρασαν στην προσπάθεια της κυβέρνησης να επιβάλλει “μαύρο” στη δημοσιογραφική κάλυψη των δικών, ήταν οι ίδιοι δικαστές, οι οποίοι το έθεσαν ξεκάθαρα στον Υπουργό Δικαιοσύνης, στην πρώτη συνάντηση, που είχαν μαζί του, μετά την εκλογή του νέου προεδρείου στην Ένωσή τους.
Σε ανακοίνωσή της η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων αναφέρει μεταξύ άλλων ότι, στη συνάντηση με τον κ. Φλωρίδη δήλωσαν τη διαφωνία τους στον περιορισμό της αρχής της δημοσιότητας της δίκης με οποιονδήποτε τρόπο. Όπως τονίζουν “η δικαστική λειτουργία αντλεί τη νομιμοποίησή της από την αιτιολογία των αποφάσεων και τη δημοσιότητα της διαδικασίας”.
Τον κίνδυνο, που εγκυμονεί, για τη δίκη των Τεμπών, η προσπάθεια φίμωσης της δημοσιογραφικής κάλυψης της, επισημαίνει και η η γενναία πρόεδρος του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών Μαρία Καρυστιανού, η οποία με επιστολή της, προς την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, απευθύνει δραματική έκκληση, ζητώντας την απόσυρση της νέας διάταξης.
Αναφέρει στην επιστολή της:
«Σε κίνδυνο ο ιερός αγώνας μας αλλά και οι ζωές όλων όσων απομείναμε…
Σύμφωνα με διάταξη … «Απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση με ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ τρόπο της δίκης» Ξεδιάντροπη μεταρρύθμιση Φλωρίδη.
Αποστολή επιστολής προς την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων .
« Αξιότιμες/οι κυρίες & κύριοι δικαστές,
Η δικαιοσύνη συνεχίζει να δέχεται απανωτά χτυπήματα από ανθρώπους, εντεταλμένους προς τη φίμωση της ελευθερίας του Τύπου και τη νομιμοποίηση της ελεγχόμενης και κατευθυνόμενης ενημέρωσης.
Μια τέτοια κίνηση, έγινε πρόσφατα νόμος . Ο νόμος αυτός αφορά την απαγόρευση δημοσιογραφικής κάλυψης των δικών .
Πέρα από την ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ αυθαιρεσία της εν λόγω διάταξης, σκεπτόμενη τη δίκη για την υπόθεση των Τεμπών και όχι μόνο, αναγνωρίζω την προσπάθεια απόκρυψης των όσων τραγικών αποκαλύψεων πρόκειται να έρθουν στο φως αλλά και το βρώμικο σκοπό της παράκαμψης βασικών αποδεικτικών στοιχείων και κατά συνέπεια απενοχοποίησης των αληθινά ενόχων .
Αυτό που είναι απαράδεκτο και δόλιο ως σκέψη, γίνεται νόμος από κάποιους που ολοφάνερα καταλύουν τη δημοκρατία.
Κυρίες και κύριοι δικαστές, αυτή η απόφαση είναι απαραίτητο να ανακληθεί . Είναι εξαιρετικά κρίσιμο να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές διαδικασίες παραμένουν ανεξάρτητες και προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες με όρους αδιαπραγμάτευτης διαφάνειας. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος να προστατεύσουμε τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου.
Είναι επιτακτική ανάγκη πλέον, να επανέλθει η εμπιστοσύνη των πολιτών στους δικαστικούς θεσμούς και να ξαναβρεθούν οι χαμένες ισορροπίες της κοινωνίας.
Κόντρα στον παραλογισμό της ανεξέλεγκτης εξουσίας που ζούμε, όπου γίνονται κινήσεις ελέγχου ακόμα και για δικαστικούς λειτουργούς, η αδράνεια , αποτελεί επί της ουσίας, συνενοχή.
Και η αδράνεια από εσάς που είστε στην πλέον κατάλληλη θέση να αλλάξετε την κατάσταση βυθίζει εμάς τους υπόλοιπους σε μια βασανιστικά αντιδημοκρατική και απάνθρωπη πραγματικότητα.
Γνωρίζω ότι αρκετοί από εσάς έχετε σκεφτεί παρόμοια και είστε σοβαρά προβληματισμένοι.
Ακόμη καλύτερα όμως είστε και σε θέση να λειτουργήσετε επανορθωτικά και σε βάθος ως προς την ανώτατη εξέλιξη και ίαση του τόπου μας .
Προσωπικά, έχασα το παιδί μου από τις συνέπειες της διαφθοράς. Το ίδιο, και άλλες 56 οικογένειες. Και παλιότερα και άλλοι… και άλλοι… Αρκετά !
Πέρα από ΓΟΝΕΙΣ και ως υπεύθυνοι πολίτες, οφείλουμε να νοιαστούμε για την κοινωνία που θα κληροδοτήσουμε στους ανθρώπους που γεννιούνται. Να φροντίσουμε για το μέλλον και την ασφάλεια των παιδιών μας .
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Με τιμή και σεβασμό στον ιερό θεσμό που πρεσβεύετε.
Μαρία Καρυστιανού».
