Τον όρο «τηλεθέαση» τον ακούτε συχνά! Σε καθημερινή βάση γίνονται μετρήσεις για τις εκπομπές και τις σειρές που καταγράφουν υψηλά νούμερα. Πως ακριβώς μετριέται όμως η τηλεθέαση; Υπάρχει κάποιο λογισμικό τυχαιότητας σαν αυτό που χρησιμοποιούν τα φρουτάκια στα καζίνο;
Όλες οι στατιστικές που βλέπουν το φως της δημοσιότητας βασίζονται στο λεγόμενο «μηχανάκι AGB». Και μπορεί με μια πρώτη ανάγνωση να φαίνεται σύνθετη διαδικασία, αλλά μπορεί να εξηγηθεί με απλούς όρους.
Η διαδικασία μέτρησης της τηλεθέασης
Όπως είπαμε και παραπάνω, η τηλεθέαση μετριέται με τα μηχανάκια της AGB. Πρόκειται για καταγραφικές συσκευές που τοποθετούνται σε σπίτια συγκεκριμένων νοικοκυριών που επιλέγονται. Οι συγκεκριμένες συσκευές έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν τα προγράμματα που παρακολουθούν οι τηλεθεατές, όπως επίσης το χρόνο που μένουν σε αυτά και το πότε ακριβώς το κάνουν.
Η εταιρία που «κρύβεται» πίσω από όλο αυτό ονομάζεται AGB Nielsen Media Research (σ.σ. εξ’ ου και το “μηχανάκια AGB”). Αυτή επιλέγει τυχαία τα νοικοκυριά με βάση απογραφικά στοιχεία, προκειμένου να έχει ένα πολύ καλό δείγμα από όλες τις κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού εντός της Ελλάδας.
Ο αριθμός των σπιτιών που επιλέγονται για να γίνει η καταγραφή, ονομάζεται «δείγμα» και επιλέγεται με μεγάλη προσοχή από ειδικούς στατιστικολόγους. Στόχος εξάλλου είναι το «δείγμα» να είναι αντιπροσωπευτικό, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για τις συνήθειες και τα μοτίβα τηλεθέασης. Αυτός εξάλλου είναι και ο λόγος που επιλέγονται διαφορετικές κοινωνικές, ηλικιακές και γεωγραφικές ομάδες.
Πώς λειτουργεί το μηχανάκι;
Όταν λέμε «μηχανάκι», θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ένα καταγραφικό μηχάνημα που συνδέεται στην τηλεόραση. Οπτικά παραπέμπει στους αποκωδικοποιητές που χρησιμοποιούν στα περισσότερα σπίτια. Το «μηχανάκι AGB» διαθέτει λογισμικό που του επιτρέπει να καταγράφει ποιο κανάλι βλέπει κάθε μέλος της οικογένειας και για πόση ώρα.
Τα δεδομένα αποστέλλονται σε καθημερινή βάση στη Nielsen, η οποία αναλύει τα αποτελέσματα και τα παρουσιάζει ως νούμερα τηλεθέασης. Τα νούμερα αυτά ουσιαστικά καθορίζουν τη δημοτικότητα των εκπομπών. Και εκτός του ότι χρησιμοποιούνται ως πληροφορία, χρησιμεύουν στις διάφορες εταιρίες που αποφασίζουν να επενδύσουν στη διαφήμιση μέσω της τηλεόρασης.
Ποια είναι τα νούμερα τηλεθέασης;
Τα νούμερα τηλεθέασης μπορούν να αναφέρονται με διάφορους τρόπους. Ένας από τους πιο γνωστούς όρους είναι το «μερίδιο τηλεθέασης» (σ.σ. μπορείτε να το συναντήσετε και με τον όρο share). Το «μερίδιο τηλεθέασης» αντιπροσωπεύει το ποσοστό των τηλεθεατών που παρακολουθούσαν συγκεκριμένη εκπομπή σε σχέση με το σύνολο των ατόμων που έβλεπαν τηλεόραση εκείνη την ώρα.
Για παράδειγμα, αν μια εκπομπή έχει μερίδιο 30%, αυτό σημαίνει ότι το 30% των ανθρώπων που είχαν ανοιχτή την τηλεόραση παρακολουθούσαν εκείνη την εκπομπή.
Πώς παίρνω μηχανάκι AGB;
Αν τώρα τα παραπάνω σας… κίνησαν την περιέργεια, θα πρέπει να γνωρίζεται η διαδικασία για να βάλετε σπίτι σας το διάσημο «μηχανάκι AGB» δεν είναι απλή. Η AGB Nielsen δεν δέχεται αιτήσεις από ιδιώτες για συμμετοχή στη μέτρηση της τηλεθέασης. Αντιθέτως, επιλέγει μόνη της τα νοικοκυριά με τυχαίο τρόπο και πάντα βάσει κριτηρίων που εξασφαλίζουν πως το δείγμα θα είναι αντιπροσωπευτικό.
Ουσιαστικά, η εταιρία από μόνη της επικοινωνεί με εκείνα τα νοικοκυριά που επιλέγει και τους προτείνει να συμμετέχουν στην έρευνα. Τοποθετώντας το μηχανάκι σπίτι σου, δεσμεύεσαι με συμφωνητικό να χρησιμοποιεί κανονικά την τηλεόραση, χωρίς να επηρεάζεται η παρακολούθησή από το γεγονός ότι συμμετέχεις στην έρευνα.
Γιατί είναι σημαντική η μέτρηση της τηλεθέασης;
Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, είναι η προφανής. Η μέτρηση της τηλεθέασης είναι σημαντική για την ίδια τη βιομηχανία της τηλεόρασης. Από τα νούμερα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η συγκεκριμένη βιομηχανία, αφού τα υψηλά νούμερα σημαίνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το κοινό και -κατά συνέπεια- περισσότερα έσοδα από διαφημίσεις. Αντιστοίχως, όταν μια εκπομπή δεν κάνει νούμερα, τότε πέφτει σε «δυσμένεια».
Πρακτικά, τα νούμερα τηλεθέασης είναι ένα από τα βασικότερα κριτήρια που εξετάζουν όσοι θέλουν να επενδύσουν στον τηλεοπτικό χρόνο. Οι πιο δημοφιλείς εκπομπές προσελκύουν μεγάλες διαφημίσεις, κάτι που αυξάνει τα έσοδα των καναλιών. Πέραν αυτού, η τηλεθέαση βοηθά τους παραγωγούς και τους δημιουργούς να κατανοήσουν τι είδους περιεχόμενο ενδιαφέρει το κοινό.