Η παγίδα των τεκμηρίων, η «τσιμπίδα» της εφορίας και οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για κατάργηση που «κόλλησαν» λόγω πανδημίας

Στην παγίδα των τεκμηρίων πέφτουν κάθε χρόνο περίπου 2.000.000 φορολογούμενοι, οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν μεγάλα ποσά στην Εφορία.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι δαπάνες διαβίωσης φέρνουν κάθε χρόνο στα κρατικά ταμεία περισσότερα έσοδα από φόρους, αφού ακόμα και εργαζόμενοι με μικρά εισοδήματα θα φορολογηθούν με τεκμαρτό εισόδημα, τις περισσότερες φορές επειδή έχουν ένα σπίτι και ένα αυτοκίνητο.

Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων από το 2020 με πλήρη κατάργηση το 2021 φαίνεται πως…κόλλησαν στον κορωνοϊό! Βέβαια, όσες κυβερνήσεις και αν έχουν κάνει λόγο για τα τεκμήρια, καμία δεν τα έχει καταργήσει εν τέλει. Μόνο τα τελευταία οκτώ χρόνια τα τεκμήρια έχουν «κάψει» εκατομμύρια φορολογουμένους, κυρίως μισθωτούς, ενώ τα πραγματικά από τα τεκμαρτά εισοδήματα διαφέρουν κατά 56,5 δισ. ευρώ από τις αρχές της κρίσης έως σήμερα.

Στην παγίδα των τεκμηρίων έπεσαν πέρυσι σχεδόν 3 στα 10 νοικοκυριά, που η Εφορία θεώρησε πως είχαν εισοδήματα πολύ μεγαλύτερα απ’ αυτά που δήλωσαν. Σε 2.092.487 φορολογουμένους καταλογίστηκε επιπλέον εισόδημα ύψους 6,41 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, οι δηλώσεις των υπόχρεων που υπέπεσαν στην παγίδα των τεκμηρίων το 2019 ανήλθαν σε 1.707.635, οι οποίοι αρχικά δήλωσαν εισόδημα 3,27 δισ. ευρώ, αλλά τους καταλογίστηκε επιπλέον τεκμαρτό εισόδημα ύψους 5,23 δισ. ευρώ, και συνολικά φορολογήθηκαν για εισόδημα ύψους 8,5 δισ. ευρώ.

Οι σύζυγοι φορολογουμένων που επίσης υπέπεσαν στα τεκμήρια ανήλθαν σε 384.852 και τους καταλογίστηκε τεκμαρτό εισόδημα ύψους 1,18 δισ. ευρώ. Στα παράλογα των τεκμηρίων υπάρχουν και περιπτώσεις φορολογούμενων στους οποίους η
Εφορία θεωρεί το μηνιαίο εισόδημα των 200 ευρώ για… πάνω από 1.000 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρεται ελεύθερος επαγγελματίας, άγαμος, με ετήσιο κέρδος μόλις 2.500 ευρώ, ο οποίος μένει σε μονοκατοικία 100 τ.μ. και έχει στο όνομά του ένα Ι.Χ. 1.600 κυβικών παλαιότητας εννέα ετών. Κατά την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης η ΑΑΔΕ θα προσδιορίσει αυτόματα, με τεκμαρτό τρόπο, το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά του στα 12.780 ευρώ.

Τι θεωρεί η Εφορία ως εισόδημα; Τα 3.000 ευρώ ως το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ που ισχύει για τους αγάμους, το τεκμήριο διαβίωσης της μονοκατοικίας, το οποίο ανέρχεται σε 5.300 ευρώ και το τεκμήριο διαβίωσης του Ι.Χ. το οποίο ανέρχεται σε 4.480 ευρώ.

Στην «τσιμπίδα» μισθωτοί και συνταξιούχοι

Το 2019 οι μισθωτοί φορολογήθηκαν για τεκμαρτό εισόδημα 1,83 δισ. ευρώ. Ακολούθησαν οι εισοδηματίες με 1,76 δισ. ευρώ, έπειτα οι συνταξιούχοι με 1,51 δισ. ευρώ. Στην προτελευταία θέση οι ελεύθεροι επαγγελματίες με τεκμήρια 889.200.000 ευρώ και οι αγρότες 408.300.000 ευρώ.

Όπως προκύπτει από τη νομοθεσία, οι αντικειμενικές δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης του φορολογουμένου είναι οι ακόλουθες:

• Ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες κύριες κατοικίες, καθώς και ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες δευτερεύουσες κατοικίες των βοηθητικών χώρων αυτών καθώς και των ιδιόκτητων ή μισθωμένων αυτοτελών ή δωρεάν παραχωρούμενων βοηθητικών χώρων,
• δαπάνες επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ., αυτοκινήτων μικτής χρήσης και αυτοκινήτων τύπου JEEP,
• δαπάνη ιδιωτικών σχολείων στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης,
• δαπάνη οικιακών βοηθών (πέραν του ενός), οδηγών αυτοκινήτου, δασκάλων κ.λπ.,
• δαπάνες σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης,
• δαπάνες αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων,
• δαπάνες δεξαμενών κολύμβησης (εσωτερικές και εξωτερικές).

Σε αυτές τις αντικειμενικές δαπάνες προστίθεται και ένα ποσόν, ως ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης:

• το ποσό των 3.000 ευρώ για τον άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο,
• το ποσό των 5.000 ευρώ για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται
  πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν χαμηλότερο
  πραγματικό εισόδημα, αλλά το τεκμαρτό τους είναι υψηλότερο, έχουν την ευκαιρία να
  καλύψουν τη διαφορά με διάφορες μεθόδους, εάν έχουν αφορολόγητα εισοδήματα ή εάν επικαλεστούν εισοδήματα προηγούμενων οικονομικών ετών ή με τη λήψη δανείων. Τι δήλωσαν πέρυσι οι φορολογούμενοι:
• Μισθωτοί και συνταξιούχοι δήλωσαν πέρυσι αυξημένο εισόδημα, συνολικού ύψους 61,48 δισ. ευρώ, από 60,4 δισ. ευρώ το 2018.
• Οι επιχειρηματίες δήλωσαν πέρυσι μειωμένα καθαρά κέρδη ύψους 3,33 δισ. ευρώ, από 3,44 δισ. ευρώ το 2018.
• Τα εισοδήματα από ακίνητα αυξήθηκαν και ανήλθαν σε 6,47 δισ. ευρώ, από 6,19 δισ. ευρώ, το 2018.
• Οι αγρότες δήλωσαν μειωμένο εισόδημα το οποίο ανήλθε σε 1,25 δισ. ευρώ, από 1,39 δισ. ευρώ το 2018.
• Τα εισοδήματα από μερίσματα ήταν αυξημένα και ανήλθαν σε 2,69 δισ. ευρώ, από 2,18 δισ. ευρώ το 2018.
• Ο φόρος που καταλογίστηκε στα φυσικά πρόσωπα ανήλθε σε 8,4 δισ. ευρώ, αυξημένος
  κατά 123.00.000 ευρώ σε σχέση με το 2017.

Τεκμήρια 6,41 δισ. ευρώ