Βαθιές πληγές στη ραχοκοκκαλιά των ελληνικών επιχειρήσεων αφήνει το 2020. Πληγές που δύσκολα θα επουλωθούν, αν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει άμεσα στη λήψη γενναίων μέτρων στήριξης. Αντ’ αυτών βέβαια, ανακοινώνει κλείσιμο της αγοράς και σκληρό lockdown μιας εβδομάδας!
- Επιμέλεια: Βασίλης Παπακωνσταντόπουλος
Ειδικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν μπροστά τους έναν «Γολγοθά» και το 2021 μόνο ευοίωνο δεν προβλέπεται, με τους φορείς της αγοράς να εκφράζουν φόβους για νέο κύμα «λουκέτων» και εκτόξευση της ανεργίας.
Δαβάστε ακόμα: Εμπορικός Σύλλογος Πειραιά: 95% η πτώση του τζίρου και … «λουκέτα»
Οι πρόεδροι της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, Κωνσταντίνος Μίχαλος, του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, του ΒΕΑ, Παύλος Ραβάνης και του ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ, Βασίλης Κορκίδης, σκιαγραφούν την επόμενη ημέρα για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ: «Μετρητά και συγχώρεση χρέους για τους μικρομεσαίους, αλλιώς έρχονται λουκέτα»
«Το 2020 αποδείχτηκε καταστροφική χρονιά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας. Αρκεί μια ματιά στα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.: Το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου του 2020 μειώθηκε κατά 12% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2019, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο τον Σεπτέμβριο συρρικνώθηκε κατά 3,5% κοκ. Αυτή η καθίζηση δεν ήταν ούτε φυσιολογική ούτε αναμενόμενη! Καμιά άλλη χώρα της Ε.Ε. δεν κατέγραψε τόσο αρνητικές οικονομικές επιδόσεις το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Η κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάσει τη βασική λογική που διαπερνά τα μέτρα στήριξης.
Για τη ΓΣΕΒΕΕ, τα μέτρα που υιοθετήθηκαν αποδείχθηκαν ανεπαρκή σε ύψος, αναντίστοιχα στη δομή τους και κακοσχεδιασμένα με βάση τις ανάγκες των ελληνικών επιχειρήσεων. Ολα αυτά τα λέγαμε από τον Μάρτιο κιόλας του 2020, προτείνοντας εμπροσθοβαρή μέτρα. Γιατί έπρεπε να φτάσουμε στον Νοέμβριο για να συμπεριλαμβάνει η επιστρεπτέα προκαταβολή το 50% υπό τη μορφή επιχορήγησης και μόνο το άλλο 50% δανειακό, και για πρώτη φορά να συναντήσει τόσο μεγάλη ανταπόκριση;
Η εκτίμησή μας είναι ότι η πανδημία θα παραμείνει για πολλούς μήνες ακόμη, ανεξαρτήτως της ταχύτητας με την οποία θα εμβολιαστεί ο πληθυσμός, και ευχόμαστε φυσικά όλα να κυλήσουν με βάση το πιο αισιόδοξο σενάριο. Μαζί θα παραμείνει και η οικονομική κρίση που έφερε ο Covid-19. Η ΓΣΕΒΕΕ επαναφέρει τις προτάσεις της για άμεση ενίσχυση των επιχειρήσεων με το 30% του τζίρου που καταχώρισαν τον Δεκέμβριο του 2019 και για συγχώρεση χρέους. Η Πολιτεία πρέπει να καταλάβει ότι, παρά τα μέτρα των προηγούμενων μηνών (π.χ., μείωση ενοικίου), από τον Μάρτιο συσσωρεύονται υποχρεώσεις προς Ταμεία, Εφορία, τράπεζες κ.ά., που κάποια στιγμής θα γίνουν απαιτητές. Η εστίαση, το λιανικό εμπόριο και τα καθαριστήρια δεν πρόκειται τότε ξαφνικά να βρουν μπροστά τους την πελατεία και τα συνακόλουθα έσοδα που έχασαν τους προηγούμενους δέκα μήνες. Πώς θα καταφέρουν επομένως να εξοφλήσουν τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους, όταν θα έχει μεσολαβήσει ένας ή ενάμισης χρόνος που θα έχουν εξαντλήσει όλα τα αποθέματα και μετά βίας θα βιοπορίζονται;
Τυχόν ολιγωρία της κυβέρνησης να ενισχύσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με μετρητά και συγχώρεση χρέους θα σημάνει νέο κύμα λουκέτων και εκτόξευση της ανεργίας…»
Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος ΕΕΑ: «Χωρίς επιπλέον μέτρα θα επέλθει πολύ σύντομα η απόλυτη καταστροφή»
«Πέρυσι τέτοια εποχή, εκφράζαμε την ελπίδα ότι το 2020 θα ήταν το έτος ανάκαμψης για την επιχειρηματικότητα μετά τη δεκαετή περιπέτεια της οικονομικής κρίσης. Τελικά, η χρονιά μάς αποχαιρέτησε με το λιανεμπόριο κλειστό, βασικούς κλάδους, όπως η εστίαση και ο τουρισμός, να παραπαίουν και με το σύνολο των μικρομεσαίων και των αυτοαπασχολουμένων σε απόγνωση. Οποια μέτρα έχουν ληφθεί μέχρι τώρα από την κυβέρνηση δεν αποδείχθηκαν ικανά να φρενάρουν την ύφεση για την πλειονότητα των επιχειρήσεων. Αποτέλεσμα θα είναι τα χιλιάδες λουκέτα, που θα πλήξουν την αγορά και την απασχόληση, γιατί, όπως είναι επόμενο, θα συνοδευτούν και από την εκτίναξη του ποσοστού ανεργίας, κάτι που θα έχει σοβαρές συνέπειες για την κοινωνία και τη χώρα.
Μοναδική πιθανότητα να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο μέσα στο 2021 και να περιορίσουμε τις απώλειες είναι, έστω και τώρα, η κυβέρνηση να στηρίξει αποτελεσματικά την επιχειρηματικότητα και κυρίως τους μικρομεσαίους, που αποτελούν την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας. Για τη στήριξη των επιχειρήσεων και την προστασία των θέσεων εργασίας πρέπει να υπάρξει κρατική επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών και, τέλος, το πιο σημαντικό όλων των μέτρων που πρέπει να ληφθούν είναι το κούρεμα οφειλών. Εκτιμώ ότι θα αποτελέσει μονόδρομο, γιατί είναι ανέφικτο άνθρωποι με τις επιχειρήσεις τους κλειστές ή με ελάχιστο τζίρο λόγω του περιορισμού των μετακινήσεων να μπορέσουν να πληρώσουν όλες αυτές τις οφειλές που έχουν μαζευτεί. Πρόκειται για ένα αίτημα σύσσωμου του επιχειρηματικού κόσμου, κοινωνικών εταίρων και φορέων, καθώς όλοι βλέπουμε το αυτονόητο. Εστω ένα μερικό κούρεμα, που θα συνδυαστεί με νέα ρύθμιση αποπληρωμής οφειλών, μπορεί να σταματήσει την πορεία προς τον γκρεμό.
Κάποια στιγμή στο επόμενο διάστημα θα περιοριστεί η μεταδοτικότητα του κορονοϊού και, σε συνδυασμό με τη χρήση του εμβολίου, θα αισθανθούμε όλοι περισσότερο ασφαλείς και θα επιστρέψει η κανονικότητα. Για να μπούμε όμως σε τροχιά ανάκαμψης θα πρέπει να έχουμε ενεργές και υγιείς επιχειρήσεις. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για το 2021. Αν τα καταφέρουμε, η πορεία της ελληνικής οικονομίας μόνο ανοδική μπορεί να είναι».
Γιώργος Καρανίκας, πρόεδρος ΕΣΕΕ: «Πρέπει να αντέξουμε σήμερα, ώστε να είμαστε παρόντες στην επόμενη ημέρα»
«Ο εμπορικός κόσμος έχει την πεποίθηση ότι η μάχη που δίνεται σήμερα είναι μια μάχη εθνικής επιβίωσης, και ως τέτοια προϋποθέτει τη συστράτευση όλων των κοινωνικών δυνάμεων. Χρειάζεται να εξέλθουμε της πανδημικής κρίσης με τις μικρότερες δυνατές απώλειες για να εργαστούμε το 2021 για την ανάκαμψη της αγοράς και, το κυριότερο, να επιδοθούμε σε αυτόν τον αγώνα με αισιοδοξία και ελπίδα για το μέλλον. Για να συμβεί αυτό πρέπει, όμως, να αντέξουμε σήμερα, μέσα στη φωτιά της πανδημίας, ώστε να είμαστε παρόντες στην επόμενη ημέρα. Και, για να αντέξουμε, χρειαζόμαστε τη στήριξη της Πολιτείας.
Ωστόσο, διαπιστώσαμε πολλές φορές τους τελευταίους μήνες ότι δεν απολαμβάνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες τους την ίση μεταχείριση που δικαιούνται.
Είδαμε να δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, που πρακτικά ωφελούν τις μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου και τα σουπερμάρκετ, που άλλοτε πωλούν ad hoc είδη λιανικής ή και εποχικά είδη εν μέσω γενικευμένου κλεισίματος, άλλοτε εμφανίζονται ως χονδρεμπορικές επιχειρήσεις και άλλοτε ως επιχειρήσεις λιανεμπορίου που πωλούν με τιμολόγιο. Σε αρκετές περιπτώσεις έχει χρειαστεί να παρέμβουμε, καταγγέλλοντας αθέμιτες και παρελκυστικές πρακτικές. Μετά και την επιλογή της αμφιλεγόμενης μεθόδου του click away, οι μεγάλοι χαμένοι της υπόθεσης παραμένουν οι μικρομεσαίοι έμποροι, παρότι, με ή χωρίς lockdown, ακολούθησαν πιστά τις υγειονομικές οδηγίες.
Προκύπτει, έτσι, το αγωνιώδες για εμάς ερώτημα: Θεωρείται θεσμικά και ηθικά σωστό, εν καιρώ πανδημίας, αυτοί που αγωνίζονται για την άμεση επιβίωσή τους να είναι καταδικασμένοι σε διαρκές λουκέτο και κάποιοι άλλοι να εκμεταλλεύονται παραθυράκια του νόμου, να αυξάνουν την κερδοφορία τους, αυθαιρετώντας ή μη, και να αποκτούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε βάρος των λιγότερο ισχυρών;
Καλούμε ως ΕΣΕΕ την ελληνική κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό να είναι οι εγγυητές της ισότιμης διαχείρισης, η οποία θα είναι η γέφυρα για μια ομαλή επόμενη ημέρα. Απαιτούνται περισσότερα γενναία μέτρα, όπως η επέκταση της μείωσης των επαγγελματικών μισθωμάτων. Ζητούμε μια επόμενη ημέρα στην οποία θα έχουν θέση όλες οι επιχειρήσεις. Δεν νοείται επιστροφή στην κανονικότητα, αν αυτή είναι μόνο για τους ισχυρούς της αγοράς».
Κωνσταντίνος Μίχαλος, πρόεδρος Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας και ΕΒΕΑ: «Η ύστατη μάχη επιβίωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις»
«Το 2020 η Ελλάδα -όπως και όλες οι χώρες στον κόσμο- βρέθηκε μπροστά σε μια πρωτοφανή διεθνή υγειονομική κρίση, που ανέκοψε και αντέστρεψε την πορεία ανάκαμψης στην οποία είχε τεθεί η ελληνική οικονομία. Επιστρέψαμε, για μια ακόμη φορά μέσα σε δέκα χρόνια, στην ύφεση, στην αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους. Η πρόοδος που συντελείται στο θέμα του εμβολίου δημιουργεί προσδοκίες για το τέλος της πανδημίας και την ανάκαμψη των οικονομιών μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Ωστόσο, θα χρειαστεί να περάσουν ίσως και τρία χρόνια για να κλείσουν οι πληγές που άνοιξε η υγειονομική κρίση στην ελληνική οικονομία.
Ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δίνουν μάχη επιβίωσης και για 200.000 από αυτές είναι ορατός ο κίνδυνος να μην ανοίξουν ξανά μετά την πανδημία. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν αρκούν για να περιορίσουν το μέγεθος της καταστροφής. Στο τραπεζικό σύστημα της χώρας έχουν πραγματική πρόσβαση 15.000-25.000 μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ στο κρατικό σύστημα στήριξης μέσω επιχειρήσεων και δανείων έχουν πρόσβαση περίπου 100.000 επιχειρήσεις. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν συνολικά στο 10% των ενεργών ΑΦΜ. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, μικρές και πολύ μικρές στη συντριπτική τους πλειονότητα, έχουν μείνει μόνες σε αυτή την καταιγίδα, χωρίς χρηματοπιστωτικά εργαλεία.
Για να επιτύχουμε την αποφυγή μιας τέτοιας καταστροφής, θα πρέπει να διασφαλίσουμε συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
-Να διατεθούν περισσότεροι πόροι για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στην αγορά και ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις.
-Να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, στο πλαίσιο ενός συνεκτικού σχεδίου.
-Να αποφασιστεί η λεγόμενη συγχώρεση χρέους, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στα κράτη να διαγράψουν χρέη προς το Δημόσιο που αφορούν τις πληγείσες από τον κορονοϊό επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί οι προτεινόμενες αναστολές πληρωμής των χρεών δεν οδηγούν πουθενά – αντίθετα, μάλιστα, συσσωρεύουν τα χρέη των επιχειρήσεων στο μέλλον.
Αυτό που θα χρειαστεί, ωστόσο, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι εθνική ομοψυχία και συναίνεση. Ας μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος κι ας επενδύσουμε σε έναν ειλικρινή και έντιμο διάλογο, με στόχο τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού, ολοκληρωμένου σχεδίου για το τι πρέπει να γίνει τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει, για άλλη μια φορά».
Παύλος Ραβάνης, πρόεδρος Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας: «Αμεσα μέτρα για την επανεκκίνηση της δραστηριότητας το 2021»
«Η ολοκλήρωση του 2020 βρίσκει την ελληνική οικονομία βάναυσα χτυπημένη από την πανδημία του Covid-19, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να δέχονται τη χαριστική βολή έπειτα από 10 χρόνια οικονομικής κρίσης.
Η επόμενη ημέρα της υγειονομικής κρίσης για τις ΜμΕ προδιαγράφεται δυσοίωνη, εάν δεν παρθούν τώρα μέτρα που όχι απλά θα ανακουφίζουν, αλλά θα δημιουργούν και τις προϋποθέσεις επανεκκίνησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Εάν δεν δράσουμε τώρα, τότε ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων αυτών δεν θα μπορέσει να επαναλειτουργήσει, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.
Ενα από τα κρισιμότερα ζητήματα που θα αντιμετωπίσουμε στην οικονομία το προσεχές διάστημα είναι αυτό της ρευστότητας. Η κατακόρυφη πτώση του τζίρου και η αδυναμία εκπλήρωσης υποχρεώσεων από μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών θα προκαλέσουν δραματική έλλειψη ρευστότητας στην αγορά. Αν δεν κρατήσουμε ζωντανές τις επιχειρήσεις, το κόστος και η χρονική διάρκεια της ανάταξης θα είναι πολύ μεγαλύτερα και επώδυνα. Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που υφίστανται σε μεγαλύτερο βαθμό τις συνέπειες και οι αντιστάσεις τους είναι μικρότερες.
Την ίδια στιγμή, οι ελπίδες της επιχειρηματικής κοινότητας για έναν πτωχευτικό νόμο που θα τολμήσει την πραγματική μεταρρύθμιση που χρειάζεται η χώρα μας δεν μετουσιώθηκαν σε πράξη από την Πολιτεία. Ως εκπρόσωποι των επιχειρήσεων, ζητούμε να αναθεωρηθεί ο νόμος, ώστε να καταστούν ουσιαστικός ο εξωδικαστικός μηχανισμός, αποτελεσματική και όχι τυπική η έγκαιρη προειδοποίηση, με υποχρεωτική τη συμμετοχή και την υποβολή πρότασης αναδιάρθρωσης από τις τράπεζες. Για τις βαριά άρρωστες, πτωχευμένες ή υπό πτώχευση επιχειρήσεις, που δεν μπορούν να απορροφήσουν προγράμματα χρηματοδοτήσεων, το μόνο που χρειάζεται είναι η δυνατότητα να κλείσουν την επιχείρησή τους με ταχύτητα, μέσω της καθιέρωσης της δεύτερης ευκαιρίας για έντιμους και ικανούς μικρομεσαίους επιχειρηματίες που ατύχησαν.
Ως Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας, αναμένουμε την άμεση λήψη μέτρων προστασίας, επιβίωσης και ανάπτυξης του επιχειρηματικού κόσμου».
Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ: «Περιορισμένες οι προσδοκίες από την αναπήδηση της οικονομίας τη νέα χρονιά»
«Οι ραγδαίες αρνητικές εξελίξεις το βέβαιο είναι πως δυσκολεύουν και παρατείνουν το διάστημα που απαιτείται για την αντιστροφή της διψήφιας ύφεσης στην ελληνική οικονομία. Το εμβόλιο, η εισροή ευρωπαϊκών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και η συνέχιση της ρήτρας διαφυγής από το ασφυκτικό πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας είναι το βασικό τρίπτυχο που στηρίζει μια συγκρατημένη αισιοδοξία.
Το ΕΒΕΠ έχει ταχθεί υπέρ του σχεδιασμού με την κυβέρνηση ενός μορατόριουμ οφειλών και πληρωμών των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία και τα lockdown, σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα συνέχισης των μέτρων στήριξης, και μάλιστα με ορίζοντα πέραν του πρώτου εξαμήνου του 2021, καθώς οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων έχουν μεγεθυνθεί και μετατεθεί χρονικά. Δεν υπάρχει μέτρο που να αναπληρώνει τις απώλειες μιας κλειστής επιχείρησης, αλλά τουλάχιστον υπάρχουν ελάχιστα, εφικτά και άμεσα, μέτρα στήριξης που, έστω προσωρινά, μπορούν να βοηθήσουν.
Η οικονομία κινείται μεταξύ πανδημίας και εμβολίου, και η επιχειρηματικότητα χρειάζεται ένα δικό της ”εμβόλιο” για να κλείσει την παρένθεση της κρίσης, να ανακάμψει από την ύφεση και να περάσει με προοπτική στην κανονικότητα. Πρέπει, λοιπόν, να δοθεί αυτή η ευκαιρία σε όλους και όσοι την αξιοποιήσουν σωστά να έχουν το δικαίωμα να συμμετάσχουν στην αναμενόμενη αναπήδηση της ελληνικής οικονομίας. Η εσωτερική κατανάλωση σε χώρες μικρού μεγέθους, όπως η Ελλάδα, παρέχει περιορισμένες ευκαιρίες και, ως εκ τούτου, η αύξηση των εξαγωγικών δυνατοτήτων είναι απολύτως απαραίτητη.
Για να αναπτυχθεί η οικονομία θα πρέπει να υλοποιηθούν καινοτόμες δράσεις. Η μείωση του κόστους παραγωγής στη μεταποίηση και η εφαρμογή προγραμμάτων ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι μονόδρομος. Στην παρούσα κατάσταση, η διαμόρφωση ενός ευέλικτου οικονομικού μοντέλου είναι αυτή που θα στηρίξει το επιχειρείν, άρα και την απασχόληση. Η υλοποίηση βασικών παραμέτρων για την ανάπτυξη της οικονομίας και τη μεταρρύθμισή της σε ένα παραγωγικό και ετερογενείς μοντέλο στη βάση των εθνικών προτάσεων στην Ε.Ε. για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι η απόλυτη προτεραιότητα όλων για το νέο έτος».
