Πρωτογενές έλλειμμα ύψους 18,195 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προϋπολογισμός το 2020 έναντι επικαιροποιημένου στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 19,624 δισ. ευρώ.
Το μεγάλο δημοσιονομικό κόστος από την πανδημία αποτυπώνεται στα μεγέθη του προϋπολογισμού. Το 2019, πριν την υγειονομική καταιγίδα είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 5,017 δισ. ευρώ.
Ανάσα, πάντως, δίνει η υπέρβαση των εσόδων τον Δεκέμβριο καθώς διευκολύνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στους δημοσιονομικούς χειρισμούς για την αντιμετώπιση των οικονομικών παρενεργειών της πανδημίας με μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού,την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (Γενική Κυβέρνηση) ύψους 22,806 δισ. ευρώ έναντι επικαιροποιημένου στόχου για έλλειμμα 24,319 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Αναλυτικότερα:
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 47,364 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 909 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι της εκτίμησης για το έτος 2020 που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον μήνα Δεκέμβριο εισπράχθηκε ποσό 644 εκατ. ευρώ που αφορά έσοδα από ANFA’s, που δεν είχαν προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 53,036 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,221 δισ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 43,198 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 418 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Ωστόσο σε καθαρή βάση, δηλαδή περιλαμβανομένων των επιστροφών φόρων, η ανωτέρω αύξηση περιορίζεται στο ποσό των 106 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
- ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 14 εκατ. ευρώ ή 2,3%,
- ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 610 εκατ. ευρώ ή 4,9%,
- ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 30 εκατ. ευρώ ή 1,5%,
- Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 18 εκατ. ευρώ ή 1,2% εκ των οποίων : Φόρος ασφαλίστρων κατά 13 εκατ. ευρώ ή 3,0%,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 367 εκατ. ευρώ ή 3,8%,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 286 εκατ. ευρώ ή 13,8%,
- Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 13 εκατ. ευρώ ή 1,2%,
- Μεταβιβάσεις κατά 793 εκατ. ευρώ ή 13,8% ,
- Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 68 εκατ. ευρώ ή 2,5%, εκ των οποίων : Eπιστροφές δαπανών κατά 131 εκατ. ευρώ ή 11,0%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
- ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 121 εκατ. ευρώ ή 7,8%,
- ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 56 εκατ. ευρώ ή 1,5%,
- Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 18 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
- Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 69 εκατ. ευρώ ή 2,8.% εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 47 εκατ. ευρώ ή 1,9%,
- Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 41 εκατ. ευρώ ή 3,7%,
- Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 615 εκατ. ευρώ ή 26,1% εκ των οποίων : Φόροι Οχημάτων κατά 473 εκατ. ευρώ ή 44,9%,
- Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 40 εκατ. ευρώ ή 7,3%,
- Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 17 εκατ. ευρώ ή 69,5%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,672 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 312 εκατ. ευρώ από το στόχο.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 5,542 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 76 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,238 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 103 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον επικαιροποιημένο μηνιαίο στόχο. Επισημαίνεται ότι στις εισπράξεις μεταβιβάσεων μηνός Δεκεμβρίου 2020 περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,846 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 305 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους για το μήνα Δεκέμβριο ανήλθαν σε 4,063 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 98 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021, ενώ σε καθαρή βάση είναι μειωμένα κατά 300 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή είναι αναμενόμενη καθότι η επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας επηρέασε αρνητικά τα έσοδα τοου μηνός Δεκεμβρίου και μετά.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Δεκέμβριο 2020, είναι οι κάτωθι:
- ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 237 εκατ. ευρώ,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 237 εκατ. ευρώ,
- Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 141 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 14 εκατ. ευρώ
- Μεταβιβάσεις κατά 451 εκατ. ευρώ,
- Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 31 εκατ. ευρώ εκ των οποίων : Eπιστροφές δαπανών κατά 72 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Δεκέμβριο 2020 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
- ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 48 εκατ. ευρώ,
- ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 44 εκατ. ευρώ,
- Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 72 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων : ΕΝΦΙΑ κατά 59 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 23 εκατ. ευρώ,
- Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 545 εκατ. ευρώ εκ των οποίων : Φόροι οχημάτων κατά 471 εκατ. ευρώ, λόγω της χρονικής παράτασης της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 2021,
- Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 59 εκατ. ευρώ,
- Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 19 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 608 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 202 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 692 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 255 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν στα 70,169 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 604 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του στόχου κυρίως λόγω του τακτικού προϋπολογισμού.
Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 226 εκατ. ευρώ, (10,647 δισ. ευρώ έναντι στόχου 10,421 δισ. ευρώ).
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας, έχει ως εξής:
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους 2,202 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 943 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 4,551 δισ. ευρώ (κατά το μέρος που εκτελείται από τον τακτικό προϋπολογισμό),
- οι έκτακτες επιχορηγήσεις προς ΟΤΑ ύψους 145 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για μέτρα COVID-19 και
- τα μέτρα μέσω του ΠΔΕ όπως η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων ύψους 495 εκατ. ευρώ, η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 243 εκατ. ευρώ, η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 998 εκατ. ευρώ, η δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ ύψους 768 εκατ. ευρώ και η σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους 1,780 δισ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 14,904 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος των μεταβιβάσεων και του ΠΔΕ, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων μέτρων COVID-19.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο 2020 ανήλθαν στα 9,791 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 174 εκατ. ευρώ ή 1,8% έναντι του στόχου.
