Πρεμιέρα αύριο για τις αιτήσεις πολυκατοικιών στο «Εξοικονομώ». Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει ληφθεί απόφαση, στο πλαίσιο γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας, για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Η διαδικασία θα είναι η ίδια με αυτή των μονοκατοικιών, δηλαδή χωρίς να υπάρχει χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων. Η υποβολή θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος μέχρι τη Δευτέρα 30 Μαΐου και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.
- Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου
«Κλειδί» για την επιδότηση αποτελεί και στην περίπτωση των πολυκατοικιών η ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον κατά τρεις κατηγορίες ενεργειακής κατάταξης σε σχέση με την κατάταξη στο α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%. Κατά τη συμπλήρωση της αίτησης γίνονται η διενέργεια αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών ελέγχων επιλεξιμότητας, η καταχώριση των απαιτούμενων κατά περίπτωση δικαιολογητικών, η λήψη των ενεργειακών στοιχείων του α’ ΠΕΑ, η υποβολή της πρότασης με τα κόστη παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών και η αρχική δήλωση χρηματοδοτικού σχήματος.
Η μέχρι σήμερα εμπειρία, πάντως, έχει δείξει ότι οι πολυκατοικίες αποτελούν την πιο δύσκολη περίπτωση, καθώς η υπαγωγή στο πρόγραμμα θα πρέπει να εγκριθεί από τη γενική συνέλευση της πολυκατοικίας. Μένει να δούμε, λοιπόν, αν το φημολογούμενο έντονο ενδιαφέρον θα μετουσιωθεί σε αυξημένο αριθμό αιτήσεων, οι οποίες ανοίγουν αύριο. Σημειώνεται πως για τις αιτήσεις πολυκατοικίας στο νέο «Εξοικονομώ» προβλέπεται μπόνους +10% στο οριζόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της πολυκατοικίας.
Ωφελούμενοι της επιδότησης είναι όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο σπίτι και αυτό αποτελεί την κύρια κατοικία τους. Με το νέο πρόγραμμα δίνεται η δυνατότητα για αιτήσεις διαμερισμάτων σε πολυκατοικίες, ακόμα και αν αυτά είναι παραχωρημένα ή μισθωμένα, υπό την προϋπόθεση να αποτελούν την πρώτη κατοικία του ενοικιαστή, ενώ μπορεί να γίνει αίτηση για παρεμβάσεις σε πολυκατοικία αρκεί να αφορά τα διαμερίσματα και τους κοινόχρηστους χώρους (και όχι μόνο κοινόχρηστες παρεμβάσεις).
Τα ανώτερα ποσά επιδότησης για κάθε διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία είναι 28.000 ευρώ. Το εν λόγω ποσό περιλαμβάνει τις δαπάνες για τις παρεμβάσεις στο διαμέρισμα, καθώς και τη συμμετοχή του διαμερίσματος (βάσει χιλιοστών) στις δαπάνες των παρεμβάσεων στους κοινόχρηστους χώρους. Για τις αιτήσεις πολυκατοικίας, επιλέξιμες για το πρόγραμμα είναι οι δαπάνες μόνο των διαμερισμάτων που εντάσσονται στο πρόγραμμα και όλων των κοινόχρηστων παρεμβάσεων. Σε ό,τι αφορά το κόστος των κοινόχρηστων δαπανών, επιμερίζεται σε όλους τους συνιδιοκτήτες (βάσει χιλιοστών) των διαμερισμάτων ανεξαρτήτως αν έχουν ενταχθεί ή όχι στο πρόγραμμα τα διαμερίσματά τους. Κοινόχρηστες θεωρούνται οι παρεμβάσεις που αφορούν το εξωτερικό κέλυφος της πολυκατοικίας, καθώς και τους κοινόχρηστους χώρους ή εγκαταστάσεις (π.χ. αντικατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος κεντρικής θέρμανσης, αντικατάσταση εξώπορτας πολυκατοικίας, αντικατάσταση κουφωμάτων κλιμακοστασίου και φωταγωγού, αναβάθμιση φωτισμού κοινόχρηστων χώρων κ.λπ.)
Τα απαραίτητα βήματα για την αίτηση
Αρχικά θα πρέπει να ληφθεί απόφαση στο πλαίσιο γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα και στη συνέχεια για τον ορισμό του εκπροσώπου της πολυκατοικίας και τη σχετική εξουσιοδότησή του για την υποβολή των απαιτούμενων από το πρόγραμμα στοιχείων και δικαιολογητικών, όπως και για τις παρεμβάσεις που θα πραγματοποιηθούν. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί απόφαση για την επιλογή του συνεργαζόμενου χρηματοπιστωτικού οργανισμού για τη λήψη δανείων. Επισημαίνεται ότι σ’ αυτή την περίπτωση όλοι οι αιτούντες θα πρέπει να συνεργαστούν με τον ίδιο χρηματοπιστωτικό οργανισμό.
Μετά τη λήψη σχετικής απόφασης στη γενική συνέλευση της πολυκατοικίας για την έκδοση αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) «διαχείρισης πολυκατοικίας» για τους κοινόχρηστους χώρους υποβάλλονται οι αιτήσεις των συμμετεχόντων συνδεδεμένων διαμερισμάτων και η αίτηση «ως σύνολο κτηρίου» του εκπροσώπου της πολυκατοικίας στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του προγράμματος, καταχωρίζοντας όλα τα ζητούμενα στοιχεία και τα δικαιολογητικά. Μεταξύ αυτών, το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, που αφορά συνολικά το τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, συνοδευόμενο από την πρόταση παρεμβάσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται υποχρεωτικά και κοινόχρηστες παρεμβάσεις.
Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής μέσω του πληροφοριακού συστήματος του προγράμματος συνδέονται οι αιτήσεις όλων των ιδιοκτητών της πολυκατοικίας με την αίτηση πολυκατοικίας που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο. Με την οριστικοποίηση υποβολής της αίτησης, ο αιτών αποδέχεται ανεπιφύλακτα ότι, σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης υπαγωγής στο πρόγραμμα ή/και του αιτήματος για χορήγηση δανείου, οι λόγοι της απόρριψης θα κοινοποιηθούν και στον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας. Μετά την ολοκλήρωση του πιστοληπτικού ελέγχου από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό ενημερώνεται ο εκπρόσωπος της πολυκατοικίας μέσω του πληροφοριακού συστήματος για το σχετικό αποτέλεσμα. Σημειώνεται πως οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που δεν εντάσσονται ή δεν θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα συμμετέχουν στην υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στην απόφαση γενικής συνέλευσης πολυκατοικίας με ίδια κεφάλαια.
Τα δικαιολογητικά από τον διαχειριστή/ εκπρόσωπο
Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από κάποια δικαιολογητικά, που υποβάλλονται από τον διαχειριστή/ εκπρόσωπο της πολυκατοικίας. Ειδικότερα:
1) Απόφαση γενικής συνέλευσης συνιδιοκτητών πολυκατοικίας για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και ορισμό εκπροσώπου πολυκατοικίας συνιδιοκτητών στις αιτούμενες παρεμβάσεις.
2) Οικοδομική άδεια ή/και άλλο αντίστοιχο/πρόσθετο νομιμοποιητικό έγγραφο (όπως υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών). Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/ τακτοποίησης στο ακίνητο, η αρχική δήλωση υπαγωγής σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών θα πρέπει να έχει γίνει πριν από την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα. Μεταγενέστερη δήλωση από την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών δύναται να υποβληθεί σε περίπτωση απόκλισης της συνολικής επιφάνειας του ακινήτου μέχρι του ορίου των 7 τετραγωνικών μέτρων επί του πλήθους των διαμερισμάτων, προκειμένου οι ενεργειακές παρεμβάσεις να είναι σύμφωνες με την κείμενη νομοθεσία.
Κατά την υποβολή στο πρόγραμμα της ηλεκτρονικής ταυτότητας η δήλωση θα πρέπει να είναι σε οριστική υπαγωγή σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 81 του ν. 4495/2017. Σε κάθε περίπτωση, πριν από την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου θα πρέπει να έχει προσκομιστεί η βεβαίωση περαίωσης της υπαγωγής περί τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, από την οποία θα προκύπτει η εξόφληση του συνόλου του ενιαίου ειδικού προστίμου του ακινήτου. Η διαφορά μεταξύ της συνολικής επιφάνειας κύριας χρήσης βοηθητικών και κοινόχρηστων χώρων που αναγράφεται στα νομιμοποιητικά έγγραφα και της συνολικής επιφάνειας α’ ΠΕΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του πλήθους των συμμετεχόντων διαμερισμάτων επί 7 τετραγωνικά μέτρα.
3) Φωτοαντίγραφο λογαριασμού παροχής ηλεκτρικού ρεύματος κοινοχρήστων.
4) Εάν η διεύθυνση που αναγράφεται στα δικαιολογητικά που προσκομίζονται δεν ταυτίζεται με τη σημερινή διεύθυνση του ακινήτου, απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση βεβαίωσης από το οικείο ΟΤΑ, από την οποία θα προκύπτει η ταυτοποίηση του ακινήτου.
5) Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (α’ ΠΕΑ)
6) Φωτογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των τμημάτων και επιφανειών της πολυκατοικίας στα οποία προτείνονται παρεμβάσεις.
Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 1η/02/2020. Δεν είναι επιλέξιμα τα έργα που βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Στο άνω πλαίσιο, το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης θα πρέπει να έχει εκδοθεί από την 1η/02/2020 και μετά, γίνονται, όμως, δεκτά ΠΕΑ που έχουν εκδοθεί μετά την 27η/11/2017 (ημερομηνία ενεργοποίησης του πληροφοριακού συστήματος έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης) και προ της 1ης/02/2020, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ της 1ης/02/2020, η δαπάνη των οποίων, όμως, δεν είναι επιλέξιμη από το πρόγραμμα.
Επιλέξιμες κατοικίες και παρεμβάσεις
Προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη μια κατοικία πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις: Να υφίσταται νόμιμα, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα, να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία και να έχει καταταχθεί βάσει του α’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της γ’. Οσον αφορά τις επιλέξιμες παρεμβάσεις, περιλαμβάνουν κουφώματα, συστήματα σκίασης – αερισμού, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης ψύξης, συστήματα ζεστού νερού χρήσης, συσκευές διαχείρισης ενέργειας (smart home) και αναβάθμιση φωτισμού.
Ποιοι έχουν δικαίωμα αίτησης
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα – επικαρπία – ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση τής υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση τής υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση ή ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2020). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31/12/2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
Πέντε κατηγορίες επιδοτήσεων
Για τις αιτήσεις διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία διαμορφώνονται πέντε κατηγορίες επιδοτήσεων:
- Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης είναι 75% (65% για ενοικιαστές).
- Για ατομικό εισόδημα 5.000-10.000 ευρώ και οικογενειακό 10.000-20.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης είναι 70% (60% για ενοικιαστές).
- Για ατομικό εισόδημα 10.000-20.000 ευρώ και οικογενειακό 20.000-30.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης είναι 55% (45% για ενοικιαστές).
- Για ατομικό εισόδημα 20.000-30.000 ευρώ και οικογενειακό 30.000-40.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης είναι 45% (40% για ενοικιαστές).
- Για ατομικό εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ και οικογενειακό άνω των 40.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης είναι 40% (το ίδιο και για ενοικιαστές).
Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτιρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου). Σε περίπτωση όπου υπάρχουν πολλοί συγκύριοι και η χρήση της κύριας κατοικίας γίνεται από κάποιον από αυτούς, δικαίωμα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που ιδιοκατοικεί και λαμβάνει το αντίστοιχο κλιμακωτό ποσοστό ανά εισοδηματική κατηγορία. Σε περίπτωση που η χρήση κατοικίας γίνεται από τρίτο πρόσωπο – μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση ή ενοικίαση), δικαίωμα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των επικαρπωτών – πλήρων κυρίων (όχι ο ψιλός κύριος) και λαμβάνει το αντίστοιχο κλιμακωτό ποσοστό ανά εισοδηματική κατηγορία.
Τα κριτήρια αξιολόγησης
Κάθε αίτηση θα συγκεντρώνει βαθμολογία βάσει κριτηρίων αξιολόγησης, το καθένα από τα οποία θα έχει συγκεκριμένη βαρύτητα στην τελική βαθμολογία. Ειδικότερα:
1. Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας: 50% βαρύτητα
2. Υφιστάμενη ενεργειακή κλάση: 5%
3. Βαθμοημέρες θέρμανσης: 7%
4. Παλαιότητα κατασκευής: 3%
5. Ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα: 5%
6. Εξαρτημένα τέκνα: 5%
7. Μονογονεϊκή οικογένεια: 5%
8. Μακροχρόνια άνεργος: 5%
9. ΑμεΑ: 5%
Ως βαθμολογία λαμβάνεται ο μέσος όρος των επιμέρους βαθμολογιών των αιτήσεων των συμμετεχόντων διαμερισμάτων. Συγκεκριμένα, κάθε συμμετέχον διαμέρισμα θα λαμβάνει μια βαθμολογία ακολουθώντας τα προαναφερόμενα κριτήρια και στη συνέχεια θα βγαίνει ο μέσος όρος για την πολυκατοικία.
