Πλήρης οδηγός: Ρύθμιση οφειλών σε 36, 72 ή 120 δόσεις

Ολες οι λεπτομέρειες που χρειάζεται να γνωρίζει ο οφειλέτης του Δημοσίου προκειμένου να επανενταχθεί στις ρυθμίσεις των 72 ή των 120 δόσεων που έχει χάσει περιγράφονται αναλυτικά σε δύο εγκυκλίους που εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Το ίδιο συμβαίνει και για τη νέα ρύθμιση των 36 ή των 72 δόσεων που αφορά ουσιαστικά επιβράβευση όσων κράτησαν ζωντανές τις ρυθμίσεις των 72 ή 120 δόσεων, αλλά η ενεργειακή κρίση έφερε νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Στις εν λόγω εγκυκλίους περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια οι προϋποθέσεις επανένταξης ή ένταξης στις ρυθμίσεις, ποιοι αποκλείονται από αυτές, αλλά και πότε χάνεται η ρύθμιση. Η προθεσμία για όλους τους οφειλέτες, που υπολογίζονται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες, εκπνέει στις 31 Ιουλίου του 2023, γι’ αυτόν τον λόγο η ΑΑΔΕ αναμένεται να εκκινήσει διαδικασίες ενημέρωσης των οφειλετών είτε με τηλεφωνικές οχλήσεις είτε με e-mail που θα τους αναφέρει ότι έχουν αρρύθμιστες οφειλές προς την Εφορία κι αν δεν υποβάλουν αίτηση στις πλατφόρμες που έχουν ανοίξει στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ, κινδυνεύουν με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Ειδικότερα, προβλέπεται ότι όσοι οφειλέτες του Δημοσίου ήταν ενταγμένοι στις ρυθμίσεις των 72 ή των 120 δόσεων και τις έχασαν έως την 1η Φεβρουαρίου 2023 μπορούν να επανενταχθούν. Παράλληλα όσοι ήταν συνεπείς στην εξόφληση των δόσεών τους, αλλά ωστόσο δημιούργησαν νέα χρέη την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, θα έχουν τη δυνατότητα να τις εξοφλήσουν σε 36 ή 72 δόσεις.

Συγκεκριμένα, η νέα ρύθμιση για τους συνεπείς με 36 ή 72 δόσεις αφορά εκείνους που την 1η Νοεμβρίου 2021 δεν είχαν ληξιπρόθεσμες ή αρρύθμιστες οφειλές, ενώ παράλληλα κατέβαλαν όλες τις δόσεις των ρυθμίσεων των 72 ή των 120 δόσεων, εφόσον είχαν τέτοιες ρυθμίσεις. Για να μπει κάποιος στις ρυθμίσεις θα πρέπει να καταβάλει τουλάχιστον δύο δόσεις εντός τριών εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία της αίτησης και όχι αργότερα από την 31 Ιουλίου 2023, με το ποσό να πρέπει να αντιστοιχεί στο άθροισμα της παλαιότερης και της τρέχουσας δόσης της ρύθμισης.

Εάν ο οφειλέτης έχει λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο, οφείλει εντός ενός μήνα από την ημερομηνία που μπαίνει ή αναβιώνει ρύθμιση να τις εξοφλήσει ή να τις τακτοποιήσει με νόμιμο τρόπο, ήτοι με αναστολή πληρωμής ή με άλλη ρύθμιση τμηματικής καταβολής. Μάλιστα, για την αναβίωση των 72 ή των 120 δόσεων, εάν ο οφειλέτης είχε εντάξει τις οφειλές σε πάγια ρύθμιση για δεύτερη φορά η οποία έχει χαθεί κατά την ημερομηνία επανένταξης, έχει τη δυνατότητα, κατ’ εξαίρεση, να υπαγάγει εκ νέου τις οφειλές αυτές στην πάγια ρύθμιση.

Η υπαγωγή και συμμόρφωση στις ρυθμίσεις παρέχει στον οφειλέτη τα ακόλουθα ευεργετήματα:

• Χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής φυλάκισης που επιβλήθηκε ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται.
• Κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της ρύθμισης αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος.
• Αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων. Κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της ρύθμισης οι κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί εις χείρας τρίτων σε βάρος του οφειλέτη δεν καταλαμβάνουν μελλοντικές απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του τρίτου, υπό την προϋπόθεση ότι η κατάσχεση αφορά αποκλειστικά χρέη που έχουν ρυθμιστεί κατά τις διατάξεις των άρθρων 4 έως 13 του ν. 5036/2023 και γνωστοποιείται στον τρίτο.
• Ποσά απαιτήσεων που γεννώνται μετά την ως άνω γνωστοποίηση αποδεσμεύονται και αποδίδονται κατά νόμο, ενώ ποσά απαιτήσεων που γεννήθηκαν πριν από αυτή αποδίδονται στο Δημόσιο.
• Σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης, οι ανωτέρω κατασχέσεις αναπτύσσουν πλήρως τις έννομες συνέπειές τους αναφορικά με τις μελλοντικές απαιτήσεις, από τη γνωστοποίηση της ανατροπής στον τρίτο. Τυχόν αποκτηθέντα δικαιώματα ή αξιώσεις τρίτων δεν αντιτάσσονται έναντι του κατασχόντος Δημοσίου.
• Ποσά που έχουν αποδοθεί στο Δημόσιο δεν επιστρέφονται.

Η επανένταξη σε παλαιότερο διακανονισμό που… διακόπηκε

Δικαίωμα ρύθμισης οφειλών έχουν επίσης όσοι έχασαν τις παλαιότερες ρυθμίσεις των 72 ή των 120 δόσεων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι οφειλέτες οι οποίοι απώλεσαν έως την 1η Φεβρουαρίου 2023 ρύθμιση τμηματικής καταβολής δύνανται να επανενταχθούν στο ίδιο καθεστώς ρύθμισης με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις για την υπολειπόμενη οφειλή και για τον εναπομείναντα αριθμό δόσεων της ρύθμισης με την επιφύλαξη του ελάχιστου ποσού μηνιαίας δόσης, κατόπιν υποβολής αίτησης επανένταξής τους σε αυτή. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης επανένταξης είναι η 31η Ιουλίου 2023.

Η αίτηση επανένταξης του οφειλέτη υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, Δημοφιλείς Εφαρμογές, «Επανένταξη Ρύθμισης 120 & 36/72 δόσεων». Στην ηλεκτρονική εφαρμογή της ΑΑΔΕ εμφανίζονται οι ρυθμίσεις που σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στην Α.Α.Δ.Ε. απωλέσθηκαν έως την 1η Φεβρουαρίου 2023. Από αυτές ο οφειλέτης δύναται να επιλέξει τις ρυθμίσεις για τις οποίες επιθυμεί να υποβάλει αίτηση επανένταξης.

Ο αιτών την επανένταξη δηλώνει στην αίτηση, η οποία επέχει και θέση υπεύθυνης δήλωσης ότι:

1. έχει υποβάλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος και του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (εφόσον υποβάλλει αίτηση επανένταξης στη ρύθμιση) και
2. έχει λάβει γνώση ότι εντός μηνός από την επανένταξη στη ρύθμιση πρέπει να εξοφλήσει ή na τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο τις τυχόν οφειλές που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες κατά την ημερομηνία της επανένταξης, ώστε να μην απολεστεί η ρύθμιση στην οποία επανεντάσσονται οι οφειλές.

Πώς θα επιβραβευτούν οι συνεπείς οφειλέτες

Στη νέα ρύθμιση των 36 ή των 72 μηνιαίων δόσεων υπάγεται υποχρεωτικά το σύνολο των οφειλών που πληρούν σωρευτικά τις κάτωθι προϋποθέσεις:

1. έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1η-11-2021 και έως και την 1η-2-2023,
2. έχουν καταχωριστεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων των ΔΟΥ / ΚΕΜΕΕΠ / ΚΕΦΟΜΕΠ / ΚΕΒΕΙΣ μέχρι την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση και
3. δεν έχουν τακτοποιηθεί κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή πληρωμής ή ρύθμιση τμηματικής καταβολής οφειλών βάσει νόμου, δικαστικής απόφασης, προσωρινής διαταγής ή απόφασης διοικητικού οργάνου.

Επίσης, δύνανται να υπαχθούν, ύστερα από επιλογή του οφειλέτη οφειλές που πληρούν τις υπ’ αριθ. i και ii ως άνω προϋποθέσεις της παραγράφου α) και κατά την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση:

1. τελούν σε αναστολή πληρωμής ή
2. έχουν υπαχθεί σε πάγια ρύθμιση 12 ή 24 μηνιαίων δόσεων, της οποίας οι όροι τηρούνται, υπό την προϋπόθεση ότι οι ανεξόφλητες δόσεις αυτής προέρχονται αποκλειστικά και μόνο από οφειλές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης, δηλαδή έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1η-11-2021 και έως και την 1η-2-2023.

Εξαιρούνται και δεν υπάγονται στη νέα ρύθμιση:

1. οφειλές επιστρεπτέας προκαταβολής,
2. οφειλές που αφορούν ανάκτηση κρατικής ενίσχυσης και
3. οφειλές που δεν δύνανται να ρυθμιστούν σύμφωνα με άλλες ειδικές διατάξεις.

Η 2η ευκαιρία και οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή

Για την υπαγωγή στη ρύθμιση των 36 ή των 72 μηνιαίων δόσεων απαιτείται κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής να συντρέχουν σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις στο πρόσωπο του αιτούντος:

1. Κατά την 1η-11-2021 να μην είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές ή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του στο σύνολό τους να ήταν τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή πληρωμής ή ρύθμιση τμηματικής καταβολής οφειλών βάσει νόμου, δικαστικής απόφασης, προσωρινής διαταγής ή απόφασης διοικητικού οργάνου.
2. Να έχει υποβάλει όλες τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τελευταίων πέντε ετών, για τις οποίες η προθεσμία υποβολής έχει λήξει μέχρι τις 31-12-2022.
3. Να μην έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία.
4. Αν ο αιτών έχει υπαχθεί σε ρύθμιση οφειλών 36 ή 72 δόσεων για τα «κορωνοχρέη», σύμφωνα με το άρθρο 289 του ν. 4738/2020, ή σε ρύθμιση 120 δόσεων σύμφωνα με τα άρθρα 98 έως 109 του ν. 4611/2019, η ρύθμιση αυτή να βρίσκεται σε ισχύ.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης έχει απωλέσει έως την 1η-2-2023 ρύθμιση τμηματικής καταβολής σύμφωνα με τα άρθρα 98 έως 109 του ν. 4611/2019 ή σύμφωνα με το άρθρο 289 του ν. 4738/2020, υποχρεούται να επανενταχθεί στο ίδιο καθεστώς ρύθμισης με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 3 του ν. 5036/2023 πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για την υπαγωγή στη νέα ρύθμιση των 36 ή 72 δόσεων και όχι πέραν της 31ης Ιουλίου 2023 (καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης).

Η αίτηση για υπαγωγή στη ρύθμιση υποβάλλεται ηλεκτρονικά στη Φορολογική Διοίκηση, μέσω διαδικτυακής εφαρμογής, έως και την 31η Ιουλίου 2023. Προϋπόθεση για την επικύρωση της ρύθμισης είναι η καταβολή της πρώτης δόσης της ρύθμισης εντός τριών εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται μηνιαία έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών από την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση. Ο οφειλέτης τυγχάνει των ευεργετημάτων της ρύθμισης με την εμπρόθεσμη εξόφληση της πρώτης δόσης.

Εκτός ρύθμισης μένουν ο φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ 2022

Στα ψιλά γράμματα της εγκυκλίου για τις νέες ρυθμίσεις των 36 ή των 72 δόσεων προβλέπεται ότι εξαιρούνται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του φορολογικού έτους 2021 και ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του έτους 2022, εφόσον έχουν ενταχθεί σε πάγιες ρυθμίσεις 12 ή 24 μηνιαίων δόσεων.

Ο λόγος είναι ότι στο πεδίο εφαρμογής της νέας αυτής ρύθμισης υπάγονται οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά το χρονικό διάστημα από την 1η-11-2021 έως και τις 31-1-2023, ενώ στις πάγιες ρυθμίσεις οι φορολογούμενοι έχουν εντάξει και την τελευταία μηνιαία δόση καθεμιάς από αυτές τις οφειλές, η οποία όμως έληξε μετά τις 31-1-2023 και συγκεκριμένα στις 28-2-2023. Εξαιτίας δε αυτού του γεγονότος και μόνο δεν μπορούν οι συγκεκριμένοι οφειλέτες να μεταφέρουν τα ρυθμισμένα με πάγιες ρυθμίσεις 12 ή 24 δόσεων ποσά των οφειλών αυτών στη νέα ρύθμιση που έχει περισσότερες και χαμηλότερου ύψους μηνιαίες δόσεις.

Αντιθέτως, όσοι οφειλέτες έχουν αφήσει να γίνουν ληξιπρόθεσμες ολόκληρες οι οφειλές τους από τους συγκεκριμένους φόρους και δεν τις έχουν ακόμη ρυθμίσει μπορούν να εντάξουν στη νέα ρύθμιση των 36 ή των 72 μηνιαίων δόσεων τις μηνιαίες δόσεις των οφειλών αυτών που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά το χρονικό διάστημα μέχρι και την 1η-2-2023, δηλαδή όλες πλην της τελευταίας, επειδή αυτή έληξε εκτός χρονικού διαστήματος εφαρμογής της νέας ρύθμισης και εξαιρείται (έληξε μετά την 1η-2-2023, συγκεκριμένα στις 28-2-2023).

Επίσης, όσοι έχουν εντάξει τμηματικά σε περισσότερες της μιας πάγιες ρυθμίσεις τις δόσεις του φόρου εισοδήματος του φορολογικού έτους 2021 ή τις δόσεις του ΕΝΦΙΑ του 2022 μπορούν να εντάξουν στη νέα ρύθμιση τις ρυθμισμένες δόσεις των φόρων αυτών που είχαν ημερομηνία λήξης έως τις 31-1-2023.