Η ανάφλεξη στο Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά εδάφη, μετά από την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάςανάγκασε το Τελ Αβίβ να κηρύξει επισήμως τη χώρα σε κατάσταση πολέμου. Αυτό έφερε ανάφλεξη και στην αγορά πετρελαίου. Ήδη οι τιμές στις αγορές του μαύρου χρυσού από την αρχή της τρέχουσας εβδομάδος έχουν πάρει την ανιούσα, ενώ ο κίνδυνος να εμπλακεί και το Ιράν σε αυτή την πολεμική σύγκρουση δεν είναι απίθανος.
Εάν ξεφύγει η πολεμική ένταση πέραν των γεωγραφικών ορίων του Ισραήλ και επεκταθεί και σε μεγαλύτερη κλίμακα με την εμπλοκή κι άλλων χωρών, είτε στο πολεμικό πεδίο, είτε στο διπλωματικό πεδίο, αυτό θα σημάνει μία επανάληψη της πετρελαϊκής κρίσης του 1973. Στην παρούσα περίοδο, δεν θα μιλάμε πλέον για πετρελαϊκή κρίση, άλλα για ενεργειακό πόλεμο.
Ακόμα κι αν περιοριστούν οι εντάσεις εντός των παλαιστινιακών και ισραηλινών εδαφών, ακόμα κι αν το Ισραήλ δεν παράγει πετρέλαιο, ωστόσο η σφοδρή σύγκρουση – που φαίνεται ότι θα έχει διάρκεια – θα πυροδοτήσει φόβους για μια γενικευμένη ανάφλεξη σε όλη τη Μέση Ανατολή, αυτό και μόνο, είναι ικανό να δημιουργήσει ένα απρόβλεπτο ράλι αυξήσεων, όχι μόνο στο πετρέλαιο, αλλά και στο φυσικό αέριο.
Ήδη όλα τα ενεργειακά πρότζεκτ και οι ενεργειακές συμφωνίες που έχει κάνει το Ισραήλ με Αίγυπτο, Κύπρο και άλλες τρίτες χώρες αναστέλλονται επ’ αόριστον. Εάν συνδυαστεί και με όλους τους περιορισμούς και τα ενεργειακά εμπάργκο που έχουν επιβληθεί σε Ρωσία και πολύ πιθανόν εάν επιβληθούν και νέα ενεργειακά εμπάργκο και στο Ιράν – ως υπαίτιος και υποκινητής αυτής της αιματηρής σύγκρουσης στα παλαιστινιακή και ισραηλινά εδάφη – τότε θα δούμε το Brent να εκτοξεύεται πάνωαπό τα 150$ το βαρέλι και η τιμή της θερμικής Μεγαβατώρας πάνω από 100€.
Ένας σημαντικός παράγοντας στην διαμόρφωση των τιμών των καυσίμων θα αποτελέσει η Σ. Αραβία που έχει άμεσα γεωστρατηγική επιρροή στην περιοχή. Η Σ. Αραβία που αποτελεί και μία από τις σημαντικότερες χώρες του OPEC με τις αποφάσεις της επηρεάζει σημαντικά την διεθνή αγορά καυσίμων.
Στο BBC ο ενεργειακός αναλυτής Σαούλ Κάβονιτς, δήλωσε : «η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει εξαιτίας της προοπτικής μίας ευρύτερης ανάφλεξης, που θα μπορούσε να διαχυθεί στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία». Ο ίδιος προειδοποίησε πως περίπου το 1/5 των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου θα μπορούσαν να «γίνουν όμηροι», εάν υπάρξουν προβλήματα στα Στενά του Ορμούζ – μία ζωτικής σημασίας αρτηρία του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο ενεργειακός εφιάλτης μπορεί να γίνει ακόμα πιο απειλητικός, εάν δημιουργηθούν διάφορες ενεργειακές συμμαχίες, όπως ήδη έχουν ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι και αναφερόμαστε στα κράτη των BRICS, αλλά γιατί όχι και κάποιων μουσουλμανικών πετρελαιοπαραγωγών χωρών εναντίον της Δύσης που συντάσσεται με το Ισραήλ. Η Ευρώπη για να πάμε και στα δικά μας, ούσα ενεργειακά εξαρτημένη από τρίτες χώρες, ανέτοιμη ακόμα και σήμερα σε νέες υποδομές μεταφοράς, αποθήκευσης και αεριοποίησης του εισαγόμενου πάλι από τρίτες χώρες LNG, θα δοκιμάσει για άλλη μια φορά τις αντοχές της, τουλάχιστον για αυτόν τον χειμώνα και πολύ πιθανόν και όλο το 2024.
Και μέσα σ’ όλα αυτά τα αρνητικά γεγονότα, έρχεται και το νέο πλαίσιο πολιτικής τιμολόγησης του ρεύματος από 1/1/2024 που θέλει την επιστροφή των ρητρών προσαρμογής και την διακοπή της οριζόντιας επιδότησης στην τιμή της KWh. Ενώ έρχεται και μία άλλη δυσμενή συγκυρία αναφορικά με τον ενεργειακό τουρισμό, δηλαδή την μετακίνηση ενός καταναλωτή από έναν πάροχο σε έναν άλλον, ναι μενχωρίς ρήτρες αποχώρησης, αλλά με απαγόρευση σύναψης σύμβασης με νέο πάροχοεάν υπάρχουν ανεξόφλητες οφειλές.
Η αγορά ενέργειας κλείνει για φέτος με φέσια, πάνω από μισό δισ ευρώ. Δυστυχώς ακόμα η κυβέρνηση δεν έχει πάρει θεσμικές πρωτοβουλίες που να αντιμετωπίζει ούτε τις στρεβλώσεις που θα δημιουργούν οι νέες πολιτικές τιμολόγησης του ρεύματος με την επανεργοποίηση των ρητρών αναπροσαρμογής, ούτε έχει διαχωρίσει την ήρα από το στάρι, δηλαδή τους πραγματικά ευάλωτους και αδύναμους καταναλωτές, από τους στρατηγικά κακοπληρωτές και φυσικά ακόμα δεν έχει αντιμετωπίσει συστηματικά και αποτελεσματικά τα φαινόμενα της ρευματοκλοπών.
Τέλος ο Υπουργός Ενέργειας κ. Σκυλακάκης προωθεί νομοθετική ρύθμιση για την κατάργηση της οριζόντιας επιδότησης του ρεύματος και την εφαρμογή της, μόνο σε ευάλωτα και ευπαθή νοικοκυριά (πολύτεκνους, ΑμΕΑ κλπ), ενώ προωθεί την θεσμοθέτηση ενός ιδιότυπου Ενεργειακού Τειρεσία για αυτούς που αφήνουν πάνω από δύο λογαριασμούς ανεξόφλητους, ενώ δεν θα μπορούν πλέον ελεύθερα να συνάπτουν σύμβαση με άλλο πάροχο, εφόσον δεν θα έχουν εξοφλήσει πλήρως όλα τα χρέη τους.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα εκρηκτικό ενεργειακό μείγμα που τα σκάγια περισσότερο θα χτυπήσουν τις χώρες που δεν έχουν ενεργειακή αυτονομία, βλέπε Ελλάδα, ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης στο 81% και πολύ υψηλό δείκτη ενεργειακής φτώχειας, βλέπε Ελλάδα η τρίτη χειρότερη στην Ε.Ε, μετά την Λιθουανία και την Βουλγαρία.
Χριστοδουλίδης Μιχάλης
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ- Ενεργειακός Επιθεωρητής
