Δυο μέτρα και δυο σταθμά φέρνει η κυβέρνηση στη φορολογία της χώρας μας, την ώρα που από τη μια πλευρά αυξάνει τον φόρο στις μικρές επιχειρήσεις, επιβάλλοντας ελάχιστο τεκμήριο, και από την άλλη μειώνει τους φόρους στις μεγάλες εταιρίες.
Στο πρόσφατο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών μειώνονται δύο φόροι που απευθύνονται αποκλειστικά και μόνο σε επιχειρήσεις:
- ο συντελεστής φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και
- ο συντελεστής φόρου πώλησης εισηγμένων μετοχών.
Αποτέλεσμα αυτών των φοροελαφρύνσεων-δώρων στις μεγάλες εταιρίες είναι ο Κρατικός Προϋπολογισμός να επιβαρυνθεί με 43.000.000 ευρώ, σύμφωνα και με την εκτίμηση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Υπενθυμίζεται πως από τον νέο τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών το κράτος εκτιμά πως θα εισπράττει κάθε χρόνο επιπλέον 550.000.000 ευρώ, μετά και τον συνυπολογισμό του μειωμένου τέλους επιτηδεύματος.
Η λογική του οικονομικού επιτελείου είναι ότι η φορολογία των επαγγελματιών της χώρας μας πρέπει να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, χωρίς να συνυπολογίζεται όμως το γεγονός ότι η Ελλάδα και οι αυτοαπασχολούμενοι προέρχονται από μια δεκαετία σκληρών μέτρων λιτότητας λόγω των Μνημονίων και στη συνέχεια βίωσαν τις επιπτώσεις της υγειονομικής και έπειτα της ενεργειακής κρίσης, ενώ πλέον δέχονται τις ασφυκτικές πιέσεις του πληθωρισμού, που παραμένει στη χώρα μας για περισσότερους από 30 μήνες.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι πολλοί επαγγελματίες να μην έχουν καταφέρει να επαναφέρουν τα εισοδήματά τους σε υψηλότερα επίπεδα από το ελάχιστο τεκμήριο που επιβάλλει η κυβέρνηση, ενώ από τις αρχές του 2024 σταματούν όλα τα μέτρα στήριξης του κράτους με τη μορφή επιδομάτων (market pass, λογαριασμών ρεύματος κ.ά.).
Την ίδια ώρα, κερδισμένες βγαίνουν οι μεγάλες εταιρίες που θέλουν να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίων ή σε συγχωνεύσεις, αλλά και όσοι επενδύουν σε μετοχές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, το οποίο προϋποθέτει ένα κεφάλαιο επένδυσης.
Υπενθυμίζεται πως ενεργό λογαριασμό στο Ελληνικό Χρηματιστήριο διαθέτουν μόλις 26.353 επενδυτές, εκ των οποίων οι 1.000 είναι ξένοι, δηλαδή το όφελος των νέων φοροελαφρύνσεων αφορά λιγότερο από το 0,25% του ελληνικού πληθυσμού (!), χωρίς να υπάρχει καμία απολύτως εκτίμηση για τα κέρδη που θα αποκομίσει το ελληνικό κράτος από τους εγχώριους ή τους ξένους επενδυτές.
Το πρώτο «δώρο» αφορά τη μείωση του συντελεστή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου από 0,5% σε 0,2%. Πρόκειται για έναν φόρο που δεν «ψαλιδίζεται» για πρώτη φορά, καθώς το 2021 η κυβέρνηση της Ν.Δ. τον είχε περιορίσει στο 0,5%, από το 1% που ίσχυε νωρίτερα.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, για μια Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία (ΙΚΕ) που θέλει να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου ύψους 100.000 ευρώ, ο φόρος από τα 500 ευρώ μειώνεται στα 200 ευρώ, ενώ πριν από το 2021 αντιστοιχούσε σε 1.000 ευρώ.
Σύμφωνα με το πλαίσιο, ο Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίου επιβάλλεται σε συγκεκριμένες πράξεις που πραγματοποιούν επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα, ήτοι:
α) εμπορικές εταιρίες (είτε κεφαλαιουχικές -π.χ., Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ- είτε προσωπικές – π.χ., Ο.Ε., Ε.Ε.) και κοινοπραξίες επιτηδευματιών
β) συνεταιριστικές οργανώσεις, οποιαδήποτε άλλη εταιρία, νομικό πρόσωπο, ένωση προσώπων ή κοινωνία, εφόσον έχουν κερδοσκοπικό σκοπό
γ) υποκατάστημα ξένης εταιρίας με έδρα εκτός Ε.Ε.
Ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου επιβάλλεται σε:
- αυξήσεις κεφαλαίου
- συγχωνεύσεις εταιριών
- αύξηση περιουσιακών στοιχείων μιας εταιρίας για την παροχή δικαιωμάτων που είναι της ίδιας φύσης με αυτά των συνεταιριστών, όπως το δικαίωμα ψήφου ή το δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη ή στο προϊόν της εκκαθάρισης
- εταιρικό δάνειο
- παροχή σταθερού κεφαλαίου ή κεφαλαίου λειτουργίας σε ένα υποκατάστημα στην Ελλάδα από μια ξένη εταιρία που είναι ιδιοκτήτρια αυτού.
Σε ένα τοις χιλίοις (1‰) από δύο τοις χιλίοις (2‰) ο φόρος πώλησης εισηγμένων μετοχών
Ένα ακόμα «δώρο» της κυβέρνησης είναι η μείωση του συντελεστή για τον φόρο πώλησης εισηγμένων μετοχών. Με σχετική διάταξη του υπουργείου Οικονομικών που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, μειώνει σημαντικά τον συντελεστή από το δύο τοις χιλίοις (2‰) σε ένα τοις χιλίοις (1‰). Υπενθυμίζεται πως ο εν λόγω συντελεστής είχε αυξηθεί το 2011, την περίοδο του πρώτου Μνημονίου, από το 1,5 τοις χιλίοις στο 2 τοις χιλίοις.
Ο φόρος πώλησης μετοχών εισηγμένων εταιριών λειτουργεί ως εξής:
τα Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. (ΕΧΑΕ) κατά τον διακανονισμό των συναλλαγών που διενεργούνται στο Χρηματιστήριο χρεώνει σε ημερήσια βάση με τον εν λόγω φόρο τις Ανώνυμες Εταιρίες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών και τα πιστωτικά ιδρύματα τα οποία παρέχουν υπηρεσίες θεματοφυλακής, για λογαριασμό των πωλητών για όλες τις συναλλαγές πώλησης μετοχών που διακανονίστηκαν από τις πιο πάνω εταιρίες και ιδρύματα. Τον αναλογούντα φόρο για τις πωλήσεις μετοχών που διακανονίστηκαν σε κάθε μήνα υποχρεούται η ΕΧΑΕ να αποδίδει εφάπαξ στην αρμόδια για τη φορολογία της ΔΟΥ, με δήλωση που υποβάλλεται μέχρι το τέλος του πρώτου δεκαπενθημέρου του επόμενου μήνα από αυτόν στον οποίο διακανονίστηκαν οι πιο πάνω συναλλαγές.
Ο φόρος πώλησης υπολογίζεται επί της αξίας πώλησης των μετοχών και βαρύνει τον πωλητή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, νομική οντότητα, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας, χωρίς να εξετάζονται η ιθαγένεια και ο τόπος όπου διαμένουν ή κατοικούν ή έχουν την έδρα τους. Αν δεν καταχωρίζεται τιμή, ο φόρος υπολογίζεται επί της τιμής κλεισίματος του τίτλου, την ημέρα που διενεργήθηκε η συναλλαγή.
Ο φόρος της παρούσας περίπτωσης δεν επιβάλλεται όταν οι πωλήσεις πραγματοποιούνται σε χρηματιστήριο του εξωτερικού, με το οποίο το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει δημιουργήσει κοινό ηλεκτρονικό σύστημα διαπραγμάτευσης και με την προϋπόθεση ότι για τις πωλήσεις αυτές προβλέπεται η καταβολή ανάλογου φόρου στο εξωτερικό.
