Ολοκλήρωση μεταγραφής ακινήτου σε μία ημέρα, υπό συγκεκριμένες βέβαια προϋποθέσεις, υπόσχεται το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσω του Ψηφιακού Φακέλου Μεταβίβασης. Η νέα υπηρεσία έχει τεθεί σε ουσιαστική λειτουργία εδώ και δύο εβδομάδες, μετά τη λήξη της αποχής των συμβολαιογράφων, με την πρώτη μεταγραφή εντός 24ώρων να πραγματοποιείται πριν από λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη.
- Από τον Βασίλη Παπακωνσταντόπουλο
Στο μεταξύ, λουκέτο σε άλλα 140 υποθηκοφυλακεία έβαλε το Ελληνικό Κτηματολόγιο, μεταφέροντας τις υπηρεσίες τους στο πλησιέστερο σε αυτά υποκατάστημα ή γραφείο του κτηματολογίου, ενώ την ίδια στιγμή ξεκίνησε η ψηφιοποίηση των αρχείων τους.
Ο Ψηφιακός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου, λοιπόν, αποτελεί μια νέα υπηρεσία του gov.gr που ενοποιεί και απλοποιεί τις διαδικασίες μεταβίβασης κτηματογραφημένων ακινήτων. Οσοι πολίτες και συμβολαιογράφοι χρησιμοποιούν τον φάκελο μέσω του https://akinita.gov.gr θα λαμβάνουν μεταγραφή (ή δικαιολογημένη απόρριψη) εντός μίας εργάσιμης ημέρας αντί των πολύμηνων καθυστερήσεων. Οι προϋποθέσεις για τη «μεταγραφή σε μία ημέρα» είναι, πρώτον, να μην εκκρεμεί προηγούμενη πράξη στο ίδιο ακίνητο και, δεύτερον, τα τέλη να πληρώνονται με πιστωτική/χρεωστική κάρτα.
Μέσω της νέας υπηρεσίας, μειώνονται τα απαιτούμενα γραφειοκρατικά βήματα, καθώς καταργούνται τέσσερα δικαιολογητικά:
- το πιστοποιητικό περί μη οφειλής ΤΑΠ,
- η έκδοση Αποσπάσματος Κτηματολογικού Διαγράμματος (ΑΚΔ),
- η αίτηση προς καταχώριση και
- η περίληψη συμβολαίου.
Καταργείται επίσης η φυσική παρουσία σε κτηματολογικά γραφεία για όσους κάνουν χρήση του Φακέλου Μεταβίβασης. Πέρα απ’ αυτό, ο Κωδικός Αριθμός Ακινήτου (ΚΑΕΚ) «κλειδώνει» για όσο διαρκεί η συναλλαγή, ώστε να αυξηθεί η ασφάλεια.
Συνοπτικά, οι πολίτες, οι οποίοι επιθυμούν να αγοράσουν ή να πωλήσουν ένα ακίνητο, θα πρέπει να συνδεθούν στην πλατφόρμα, να αποδεχθούν την πρόσκληση από τον συμβολαιογράφο, να επιλέξουν το ακίνητο προς πώληση (αν είναι οι πωλητές) και να πληρώσουν τα τέλη (οι αγοραστές), καταχωρίζοντας το ακίνητο στο κτηματολόγιο.
Συγκεκριμένα βήματα πρέπει να ακολουθήσουν και οι συμβολαιογράφοι:
- σύνδεση ως συμβολαιογράφου και πρόσκληση συμβαλλομένων,
- διαλειτουργική άντληση δικαιολογητικών,
- ψηφιακό αντίγραφο συμβολαίου χωρίς χειρόγραφες παραπομπές,
- υπολογισμός των τελών για τον αγοραστή,
- καταχώριση της πράξης στο κτηματολόγιο,
- παρακολούθηση πορείας της αίτησης σε πραγματικό χρόνο
Εφόσον οι δύο πλευρές, του πωλητή και του αγοραστή, έχουν καταλήξει και έχουν συμφωνήσει στην τιμή, πηγαίνουν μαζί στον συμβολαιογράφο, ο οποίος μέσω της πλατφόρμας αντλεί όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να ολοκληρώσει τη μεταβίβαση. Μέχρι σήμερα αυτή η διαδικασία έπαιρνε πολύ καιρό, καθώς χρειαζόταν η επίσκεψη στον εκάστοτε δήμο, σε υπηρεσίες, στο υποθηκοφυλακείο κ.λπ. Πλέον, ο συμβολαιογράφος θα έχει πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες και θα μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία εντός ολίγων λεπτών, προκειμένου να καταστεί εφικτή η μεταβίβαση μέσα σε μία ημέρα.
Συγκεκριμένα, η διαδικασία περιλαμβάνει οκτώ βήματα:
- Ο συμβολαιογράφος εισέρχεται στην πλατφόρμα, αφότου αυθεντικοποιηθεί με τη χρήση των κωδικών TAXISnet και κατόπιν με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων του Μητρώου Συμβολαιογράφου, προκειμένου να πιστοποιηθεί η ιδιότητά τους για τη χρήση της πλατφόρμας. Στη συνέχεια δημιουργεί ένα νέο αίτημα αγοραπωλησίας, προσκαλώντας πωλητή και αγοραστή να παράσχουν τις αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις.
- Ο πωλητής επιλέγει το προς μεταβίβαση ακίνητο, αποδέχεται την πρόσκληση και εξουσιοδοτεί τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων και πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης. Η επιλογή του ακινήτου γίνεται είτε εισάγοντας τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) είτε επιλέγοντάς το από λίστα των ακινήτων του, όπως αυτά είναι καταχωρισμένα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9). Ο πωλητής έχει επίσης τη δυνατότητα να μεταφορτώσει τον τίτλο κτήσης του.
- Ο αγοραστής αποδέχεται την πρόσκληση και εξουσιοδοτεί τον συμβολαιογράφο να προβεί στη συλλογή εγγράφων και πληροφοριών και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης.
- Με την επιλογή του προς μεταβίβαση ακινήτου από τον πωλητή, την αποδοχή των προσκλήσεων και την παροχή των εξουσιοδοτήσεων από αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη ολοκληρώνεται η δημιουργία του αιτήματος αγοραπωλησίας και δημιουργείται ο ηλεκτρονικός φάκελος της αγοραπωλησίας.
- Ο συμβολαιογράφος συλλέγει τα αναγκαία δικαιολογητικά για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης και προχωρά στη δήλωση φόρου μεταβίβασης.
- Με την πληρωμή του φόρου μεταβίβασης από τον αγοραστή, ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη συμβολαιογραφική πράξη και καλεί με φυσική παρουσία πωλητή και αγοραστή για την υπογραφή του συμβολαίου.
- Μετά την υπογραφή τους, αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης, το οποίο έχει υπογραφεί ηλεκτρονικά από το συμβολαιογράφο, είναι διαθέσιμο στον ηλεκτρονικό φάκελο της αγοραπωλησίας.
- Ο συμβολαιογράφος καταχωρίζει την εγγραπτέα πράξη στο Ελληνικό Κτηματολόγιο και ενημερώνει τον αγοραστή για τον αριθμό πρωτοκόλλου μεταγραφής, ώστε να αναζητήσει την ολοκλήρωσή της από τις ηλεκτρονικές εφαρμογές του Ελληνικού Κτηματολογίου.
Στο μεταξύ, επιτυχώς ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα η πρώτη μεταγραφή μέσω της νέας πλατφόρμας akinita.gov.gr., με τον συμβολαιογράφο να καταθέτει Πέμπτη τον Ψηφιακό Φάκελο Μεταβίβασης και Παρασκευή να λαμβάνει το πιστοποιητικό καταχώρισης. Πρόκειται για αγοραπωλησία ακινήτου 100 τ.μ. στην Επανομή της Θεσσαλονίκης. Η αντίστοιχη πράξη με τη μέχρι τώρα κατάσταση σε υποθηκοφυλακεία και κτηματολόγια απαιτούσε έως και 10 μήνες στη μεταγραφή συμβολαίου, με αποτέλεσμα κάθε αγοραστής να είναι πρακτικά στον «αέρα», έχοντας πληρώσει το τίμημα αλλά χωρίς να έχει αποκτήσει την κυριότητα του ακινήτου του.
Σε εξέλιξη η διαδικασία ψηφιοποίησης κτηματολογίων
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία ψηφιοποίησης των αρχείων των 390 υποθηκοφυλακείων της χώρας. Πρόκειται για ένα τεράστιο εγχείρημα, με τον όγκο των αρχείων να ξεπερνά τις 600.000.000 σελίδες. Μόλις ψηφιοποιηθούν τα αρχεία γίνονται άμεσα προσβάσιμα στους δικηγόρους, στους μηχανικούς και τους συμβολαιογράφους, καταργώντας ουσιαστικά την ανάγκη επίσκεψης οποιουδήποτε επαγγελματία σε οποιοδήποτε γραφείο.
Το έργο ψηφιοποίησης των υποθηκοφυλακείων της χώρας έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 238.400.000 ευρώ και χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Θα ψηφιοποιηθούν όλα τα βιβλία μεταγραφών (μερίδων), υποθηκών, κατασχέσεων, διεκδικήσεων, εκθέσεων, ενεχύρων, όπως και τα αντίστοιχα αρχεία τους και τα αλφαβητικά ευρετήρια.
Στη συνέχεια, τα ψηφιοποιημένα έγγραφα θα καταχωρίζονται σε εξειδικευμένο πληροφοριακό σύστημα και μεταδεδομένα, δηλαδή ορισμένα βασικά στοιχεία των εγγράφων. Τα μεταδεδομένα περιλαμβάνουν πληροφορίες, όπως κωδικό υποθηκοφυλακείου, κωδικό δήμου/ΟΤΑ, αριθμό τόμου, αριθμό σελίδας, αριθμό εγγράφου-πράξης κ.λπ.
Μέχρι τον Απρίλιο
Η αρχή γίνεται με την ψηφιοποίηση των αρχείων των υποθηκοφυλακείων της Αττικής και των νησιών του Αργοσαρωνικού. Ηδη τα τρία πρώτα υποθηκοφυλακεία, της Νέας Σμύρνης, της Σαλαμίνας και του Βύρωνα, πέρασαν στην ψηφιακή εποχή, ενώ έως τον Απρίλιο θα έχει ψηφιοποιηθεί το αρχείο όλων των υποθηκοφυλακείων της πρωτεύουσας.
Για το αρχείο των υποθηκοφυλακείων της Νέας Σμύρνης, της Σαλαμίνας και του Βύρωνα αποκτούν πρόσβαση στην εφαρμογή οι δικηγόροι, οι οποίοι εισέρχονται στην πλατφόρμα αφού αυθεντικοποιηθούν με τη χρήση των κωδικών της πύλης της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων. Μετά την είσοδό τους στην πλατφόρμα θα μπορούν να αναζητήσουν αρχεία των υποθηκοφυλακείων, τα οποία έχουν αναρτηθεί ψηφιακά στην πλατφόρμα.
Η αναζήτηση γίνεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως: Υποθηκοφυλακείο, Τύπος βιβλίου (Ευρετήρια, Μεταγραφές, Υποθήκες, Κατασχέσεις, Διεκδικήσεις), Ονομασία Βιβλίου κ.ά. Η εφαρμογή αντλεί δεδομένα από πληροφοριακά συστήματα, και ιδίως το πληροφοριακό σύστημα της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, ενώ όλες οι απαιτούμενες διαλειτουργικότητες διενεργούνται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με το άρθρο 84 του ν. 4727/2020 και το άρθρο 47 του ν. 4623/2019 (Α’ 134).
Ο φορέας «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ορίζεται ως υπεύθυνος επεξεργασίας για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων – ΓΚΠΔ), για τους σκοπούς λειτουργίας της εφαρμογής. Η επεξεργασία έχει ως νομική βάση την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον, το οποίο συνίσταται στην παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών για την έρευνα σε βιβλία.
Ο φορέας έχει την υποχρέωση λήψης και διαρκούς τήρησης των κατάλληλων και αναγκαίων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας των διακινούμενων δεδομένων, πληροφοριών και εγγράφων και, κατ’ ελάχιστον, της καταγραφής και παρακολούθησης των προσβάσεων, της διασφάλισης ιχνηλασιμότητας και της προστασίας των διακινούμενων δεδομένων από κάθε παραβίαση, καθώς και από σκόπιμη ή τυχαία απειλή. Σε περίπτωση που ανακύπτει οιαδήποτε απόκλιση, τεχνική ή λειτουργική, η υπηρεσία διακόπτεται και επαναλειτουργεί μετά την άρση της.
Λουκέτο σε όλα σχεδόν τα υποθηκοφυλακεία της χώρας
Σε πολύ πιο προχωρημένο στάδιο σε σχέση με την ψηφιοποίηση των αρχείων βρίσκεται η διαδικασία παύσης λειτουργίας των υποθηκοφυλακείων. Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύθηκαν στη Δι@ύγεια οι αποφάσεις του Ελληνικού Κτηματολογίου για το κλείσιμο άλλων 139 υποθηκοφυλακείων σε όλη τη χώρα.
Οι υπηρεσίες τους μεταφέρονται στο πλησιέστερο σε αυτά υποκατάστημα ή γραφείο του κτηματολογίου. Σε συνδυασμό με τα 227 υποθηκοφυλακεία που έχουν ήδη κλείσει από το 2019, απομένει πλέον το κλείσιμο άλλων 26 υποθηκοφυλακείων.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, τα 390 υποθηκοφυλακεία της χώρας θα μετεξελιχθούν σε 17 σύγχρονα κτηματολογικά γραφεία και 75 υποκαταστήματα αυτών. Η κατάργηση των υποθηκοφυλακείων και η έναρξη της λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων θα έχουν ως αποτέλεσμα το σύνολο των λειτουργιών του κτηματολογικού γραφείου να πραγματοποιείται ψηφιακά.
Συγκεκριμένα, η καταχώριση συμβολαίων από πολίτες και επαγγελματίες, καθώς και η έρευνα των επαγγελματιών στην κτηματολογική βάση θα μπορούν να γίνονται και ψηφιακά. Οι αιτήσεις για την έκδοση πιστοποιητικών/αντιγράφων (π.χ., κτηματολογικό διάγραμμα) θα πραγματοποιούνται και θα παραλαμβάνονται μόνο ψηφιακά (7/24). Το πρωτόκολλο θα είναι αποκλειστικά ηλεκτρονικό, οι πληρωμές θα γίνονται υποχρεωτικά είτε ηλεκτρονικά είτε μέσω POS, οι επιστροφές αχρεωστήτως καταβληθέντων θα κατατίθενται ηλεκτρονικά, ενώ τα μεγαρόσημα στα πιστοποιητικά και στις αιτήσεις καταργούνται. Για τα έντυπα των αιτήσεων και γενικές πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα του Ελληνικού Κτηματολογίου (www.ktimatologio.gr).
Το επόμενο μεγάλο στοίχημα για το Ελληνικό Κτηματολόγιο είναι η ομαλή ενσωμάτωση των υποθηκοφυλακείων στον φορέα. Αυτή τη στιγμή περισσότερες από 150.000 είναι οι πράξεις που εκκρεμούν στο κτηματολόγιο, αριθμός που πλέον θα πολλαπλασιαστεί, με τη μετάπτωση των υπόλοιπων υποθηκοφυλακείων στον φορέα. Για την επιτάχυνση των διαδικασιών νομικού ελέγχου των πράξεων, τομέας όπου εντοπίζονται και οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις, το υπουργείο έχει θέσει σε λειτουργία μια ψηφιακή πλατφόρμα για εξ αποστάσεως έλεγχο από δικηγόρους.
